Məqsədimiz kəndli sahibkarları maarifləndirməkdir

Kənd təsərrüfatında sahibkarlıq mühitinin formalaşdırılmasında və yaxşılaşdırılmasında məsləhət və informasiya xidmətinin rolu böyükdür. Sahibkarlığın dəstəklənməsinin müasir təşkilati modellərinin yaradılması, o cümlədən sahibkarlar üçün məsləhət, informasiya, marketinq xidməti və digər strukturların formalaşdırılmasının vacibliyi 2009-cu il aprelin 14-də Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərmanı ilə təsdiq edilmiş "Regionların 2009-2013-cü illərdə sosial-iqtisali inkişafı Dövlət Proqramı"nda təsbit oiunmuşdur. Yerlərdə məsləhət və informasiya xidməti regional mərkəzlər tərəfindən həyata keçirilir. İki iqtisadi zonanın 6 rayonunu əhatə edən Xaçmaz Regional Məsləhət Mərkəzi 2008-ci ilin yanvar ayından fəaliyyət göstərir. Ötən vaxt ərzində Mərkəz tərəfindən xeyli iş görülmüşdür. Bu barədə mərkəzin direktoru, kənd təsərrüfatı elmləri namizədi Musa Hacıyev məlumat verir: -Mərkəz 969510 hektar ümumi torpaq sahəsi olan Xaçmaz, Quba, Qusar, Şabran, Siyəzən və Xızı rayonlarını əhatə edir. ölkə əhalisinin təqribən 6 faizi bu regionda yaşayır. Burada 95 min nəfər sahibkarlıq hüququ olan şəxs kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalı, emalı və ticarəti ilə məşğul olur. Xaçmaz Regional Məsləhət Mərkəzi məhsul istehsalçılarını və digər sahibkarları iqtisadi, texnoloji məsələlər üzrə maarifləndirmək və bazar məlumatları ilə təmin etmək, onların inkişafına qeyri-maddi köməkliklər göstərmək məqsədilə yaradılmışdır. Mərkəz Dünya Bankı tərəfindən hazırlanmış və Azərbaycan höküməti ilə razılaşdırılmış texnologiya üzrə fəaliyyət göstərir. Nəzərdə tutulan vəzifələr 22 nəfər Özəl Məsləhətçi adlandırılan peşəkar mütəxəssislər tərəfindən həyata keçirilir. Onlardan yeddi nəfəri Xaçmaz, yeddisi Quba, dördü Qusar, ikisi Şabran, biri.Siyəzən və biri Xızı rayonunda sahibkarlara xidmət göstərir. Hər bir özəl Məsləhətçi üçün orta hesabla 4 min nəfər xidmət yükü və yaxın kəndlərdən ibarət xidmət ərazisi müəyyən edilmişdir. Xidmətin səmərəliliyini və təsərrüfatçıları mütərəqqi texnologiyalara və uğurlu təcrübələrə müstəqil çıxış imkanları ilə təmin etmək məqsədilə Özəl Məsləhətçilərin xidmət göstərdiyi ərazilər üzrə 22 kənddə "Təlim və Məsləhət otağı" yaradılmışdır. Təlim və Məsləhət otaqları əyani vasitələr, zəruri avadanlıqlar və informasiya materialları ilə təmin edilmişdir.

Xaçmaz Regional Məsləhət Mərkəzi Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi yanında Kənd Təsərrüfatı Kreditləri üzrə Dövlət Agentliyi İnformasiya və Məsləhət Mərkəzinin regionda dayaq nöqtəsi olaraq xidmətin planlaşdırılması, təşkili, idarə olunması və təkmilləşdirilməsi funksiyasını yerinə yetirir. Regional Məsləhət Mərkəzi əldə etdiyi tərəqqi barədə rübdə bir dəfə hesabat verir. Onun ümumi fəaliyyəti isə ildə iki dəfə Milli Məsləhət Şurasında müzakirə olunur. Mərkəzin nəzdində ona təşkiledici, istiqamətverici və innovasiya əhəmiyyətli köməkliklər göstərmək üçün Dünya Bankının təlimatına uyğun olaraq, 5 nəfərdən ibarət Regional Məsləhət Şurası yaradılmışdır. Mərkəzin fəaliyyəti ildə iki dəfə Regional Məsləhət Şurasında müzakirə olunur və qiymətləndirilir. Hər il Şuraya nüfuzlu fermerlərdən biri rəhbərlik edir. Şuranın builki sədri Xaçmaz rayonunun Yergüc kəndindən olan fermer Mürsəl Qəribovdur.

Məlum məsələdir ki, iqtisadiyyatın inkişafı və sahibkarlıq fəaliyyətinin səmərəliliyi məhsul isteh-salçılarının bilik və peşəkarlıq səviyyəsindən çox asılıdır. Odur ki, təsərrüfatçıları mütərəqqi biliklərlə və uğurlu təcrübələrlə maarifləndirmək, müxtəlif növ məsləhət və informasiya xidməti ilə təmin etmək olduqca aktual məsələdir. Bilik öyrətmək, təlimlər keçmək, tarla və ferma nümayişləri təşkil etmək, fərdi məsləhətlər vermək, təlimatlar hazırlamaq, bazar məlumatları yaymaq, alternativ təkliflərlə sahibkarlıq problemlərinin həll olunmasında iştirak etmək məsləhət və informasiya xidmətinin tərkib elementləridir. Keçən il Özəl Məsləhətçilər tərəfindən region üzrə 122 kənddə problemlərinə, arzu və istəklərinə görə, bir-birinə oxşar olan 9785 sahibkarın sifarişi ilə bir günlük 968 təlim keçirilmişdir. Qeyd edək ki, təlimlərdə qadın sahibkarlar da fəal iştirak edirlər. Keçən ilki təlimlərdə "Meyvə ağaclarının budanması və forma verilməsi", "Ətlik və südlük mal-qaranın yemləndirilməsi", "Təsərrüfatlarda mənfəət və zərərin hesablanması", "Tərəvəz bitkilərinin becərilməsi üsulları", "Taxıl bitkilərinin becərilməsi", "Heyvandarlıqda xəstəliklərə qarşı proflaktiki tədbirlər" və başqa mövzular tez-tez sifariş olunmuşdur. Tarla və ferma nümayişlərində əsasən mütərəqqi və uğurlu hesab edilən fəaliyyət və təcrübə, üsul, nəticə və yenilik, yeni texnika və ya bioloji vasitə bilavasitə tətbiq olunduğu yerdə təsərrüfatçılara nümayiş etdirilmişdir.

Keçən il Özəl Məsləhətçilər tərəfindən ayrı-ayrı kənd və təsərrüfatlarda təşkil olunan 1210 tarla və ferma nümayişlərində 15836 nəfər sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olan şəxs iştirak etmişdir. Geniş istehsalçı kütləsini əhatə etmək üçün seçilən nümayiş sahələrinin çoxundan bir neçə il istifadə olunur.

Özəl Məsləhətçilər öz iş vaxtlarının xeyli hissəsini konkret məqsədə nail olmaq üçün birləşən istehsalçı və ya digər sahibkarlar qrupları ilə işləməyə sərf edirlər. Bu zaman göstərilən xidmət müvəqqəti və ya daimi qruplar tərəfindən mövsümün əvvəlindən müqavilə bağlamaqla sifariş edilir. Keçən il 66 qrup ilə məsləhətvermə müqaviləsi bağlanmış və həyata keçirilmişdir. Özəl Məsləhətçilər kənd və qəsəbələr üzrə istehsalçılar, emalçılar və ticarətçilər, habelə məhsul və xidmət alıcıları arasında yerli, regional, milli və beynəlxalq səviyyədə biznes əlaqələrinin yaradılmasına, inkişaf etdirilməsinə və təsərrüfatçıların gəlirliliyinin yüksəldilməsinə də xidmət göstərirlər. Ərzaq məhsullarının və kənd təsərrüfatı istehsalı üçün zəruri olan malların pərakəndə və topdansatış xidmətlərini toplamaq və yaymaq, yerli idarə, müəssisə və təşkilatlarla bilik və informasiya mübadiləsi üçün əməkdaşlıq əlaqələri yaratmaq, onların elmi-praktiki təklif və nəticələrindən istifadə etmək də Xaçmaz Regional Məsləhət Mərkəzi tərəfindən həyata keçirilən xidmətin hədəf fondunu təşkil edir.

Torpaq mülkiyyətçilərinin daha çox məlumatlandırılması üçün mərkəzi və yerli kütləvi informasiya vasitələrindən geniş istifadə edilir. Regionda fəaliyyət göstərən "RTV', "Xəyal", "Qütb" televiziyalarında, "Qızıl Qusar", "Xaçmaz", "Şabran", "Şəfəq" rayon qəzetlərində, habelə respublika mətbuatında mütəxəssislərimizin məqalələri dərc olunmuş, qabaqcıl təcrübə, yeni texnologiyalara dair maraqlı verilişlər hazırlanmışdır. Regional və milli elmi mütəxəssislər tərəfindən təkiif olunmuş təkmilləşdirilmiş texnologiya və təcrübələrin birgə nümayişlərində və keçirilən seminarlarda Özəl Məsləhətçilərimiz yaxından iştirak edirlər.

Hazırda təsərrüfatlarda işin gərgin vaxtıdır. özəl Məsləhətçilər iş vaxtlarını əsasən torpaq sahəsində, mülkiyyətçilərin iş yerlərində keçirirlər. Indi əkinçinin aqroməsləhətə daha çox ehtiyacı var.

Ziyafəddin BAYRAMOV

Respublika.- 2010.- 5 may.- S. 5.