Qazanılan uğurlar nikbin proqnozlara əsas verir

Öz fəaliyyətinin beynəlxalq standartların tələbləri səviyyəsində qurulması istiqamətində daimi məqsədli tədbirlər həyata keçirən, 2007–ci ildən TSE–İSO–14001 standartlarını qəbul edən və sertifikat alan “Ekol Mühəndislik Xidmətləri” QSC, 2012–ci ildə TSE–İSO–9001 və TSE–İSG–OHSAS–18001 standartlarını qəbul etmiş və uyğunluq sertifikatlarına layiq görülmüşdür. Bununla əlaqədar olaraq, beynəlxalq standartların istehsalata tətbiq edilməsi və işçi personalın bu standartların tələblərini mənimsəməsi məqsədilə, EMD mütəmadi olaraq əmək kollektivlərində maarifləndirmə tədbirlərini həyata keçirmişdir.

2012–ci ildə QSC–nin aparıcı departamentləri ətraf mühitin mühafizəsi və ekoloji vəziyyətin yaxşılaşdırılması istiqamətində qarşıda duran vəzifələrin həyata keçirilməsi sahəsində uğurlu nəticələr əldə etmişlər.

Ekoloji Monitorinq Departamenti (EMD) QSC–nin ekoloji siyasətinin həyata keçirilməsi, müqavilələr əsasında “Sifarişçi” təşkilatların istehsalat sahələrində monitorinq işlərinin aparılması, ekoloji texniki normativ sənədlərin işlənib hazırlanması və analitik tədqiqat işlərini yüksək səviyyədə yerinə yetirmişdir. Ötən il ərzində “Azneft” İB–nin “28 May”, “Neft Daşları”, “Abşeronneft” və N.Nərimanov adına NQÇİ–nin mədən ərazilərində və “Kompleks Qazma İşləri” Trestinin “Abşeron” Qİİ–nin, “Tamponaj İdarəsi”–nin, “Qazmaservis və Loqistika” İdarəsinin və ARDNŞ–nin Qaz Emalı Zavodunun istehsalat sahələrində ekoloji monitorinq işləri təqvim planına uyğun və keyfiyyətlə həyata keçirilmişdir. Aparılmış monitorinq işlərinin nəticələri təhlil edilmiş və müvafiq qaydada hesabatlar hazırlanaraq “Sifarişçi” təşkilatlara təqdim olunmuşdur.

EMD–nin Normativ–texniki sənədlərlə iş şöbəsi ötən il “Azneft” İB–nin “Maddi–Texniki Təchizat İdarəsi”nin, “Tamponaj və Layların Neftveriminin Artırılması İdarəsi”nin, “Qobustan Nəqliyyat İdarəsi”nin, “Neft Daşları”, “28 May” və “Siyəzənneft” NQÇİ–nin, “Bahar Enerji Əməliyyat Şirkəti”nin, “AzGerneft” MMC–nin və “Surakhanı Oil Operation Company S.A.” Şirkətinin ekoloji normativ–texniki sənədlərinin hazırlanması işlərini uğurla yerinə yetirmişdir. Bu sənədlərin işlənib hazırlanması mövcud qanunvericilik, standartlar, rəhbər və normativ–hüquqi sənədlər, metodiki göstərişlər və tövsiyələr nəzərə alınmaqla, müəssisənin istehsal xarakterindən, yerləşmə mövqeyindən asılı olaraq xüsusi tərtibatla və plana uyğun şəkildə təşkil olunmuşdur.

Müvafiq dövrdə EMD–nin Kompleks Tədqiqatlar Laboratoriyası (KTL) QSC–nin istehsalat sahələrində istismar olunan təmizləyici qurğuların optimal rejimdə işləməsini təmin etmək məqsədilə, mütəmadi olaraq qurğuların giriş və çıxışından götürülmüş nümunələr üzərində analitik təhlillər aparmış və müvafiq təkliflər vermişdir. KTL tərəfindən “Sifarişçi” təşkilatların istehsalat sahələrində keçirdiyi monitorinqlər zamanı götürülmüş nümunələrin fiziki–kimyəvi və kimyəvi analizləri aparılmış və müvafiq hesabatlar hazırlanaraq sifarişçilərə təqdim edilmişdir.

KTL neftlə çirklənmiş torpaqların təmizlənməsi, neftşlam və qazma şlamının emalı sahəsində yeni üsulların axtarılması istiqamətində tədqiqatlarını davam etdirmiş, yerli və xarici şirkətlərin təqdim etdiyi müxtəlif bioloji və kimyəvi preparatlar üzərində sınaq təcrübələri keçirmişdir.

2006–cı ildən Akkreditasiyadan keçmiş KTL, 2012–ci ilin noyabr ayında növbəti dəfə Azərbaycan Respublikasının Standartlaşdırma, Metrologiya və Patent üzrə Dövlət Komitəsi tərəfindən AZS İSO/İEC 17025:2009 “Sınaq və kalibrləmə laboratoriyalarının səlahiyyətliliyinə ümumi tələblər” standartına uyğun Akkreditasiya olunmuşdur.

“Ekol Mühəndislik Xidmətləri” QSC–nin əsas fəaliyyət sahələrindən olan, tullantıların emal edilməsi və zərərsizləşdirilməsi layihələrini həyata keçirən Tullantıların Emalı Departamenti (TED) də 2012–ci ili uğurlu nailiyyətlərlə başa vurmuşdur.

QSC–nin “Sifarişçi” təşkilatlarının müqavilə öhdəliklərini layiqincə yerinə yetirən TED, ötən il 6–cı sahəsində (Heydər Əliyev adına BNEZ–nun 9–cu sexinin ərazisi) BNEZ–dan mexaniki təmizləyici qurğulara daxil olan 10 milyon 419 min mertdən çox sənaye çirkab sularını təmizləmiş və texnoloji proseslər nəticəsində formalaşan 28 min 352 tona qədər neftşlam müasir texniki vasitələrlə emal edilərək zərərsizləşdirilmişdir. TED–nin 7–ci sahəsində isə (“Azərneftyağ” NEZ–nun 8–ci sexinin ərazisi) 11 milyon 861 min kubmetrə qədər sənaye çirkab suları təmizlənmiş, 5 min tondan çox neftşlam emal olunaraq zərərsizləşdirilmişdir. İl ərzində TED–nin 8–ci sahəsində bp “Exploration (Caspian SEA) LTD–dən daxil olan 138 tondan çox ərsin parafıni sudan və mexaniki qarışıqlardan ayrılmışdır.

Bununla yanaşı, 2012–ci ildə QSC–nin ayrı–ayrı “Sifarişçi” təşkilatla bağladığı müqavilələrə əsasən, “AA Sqervice”, AAS–ATE” MMC, “Surakhanı Oil Operation Company S.A.”, ARDNŞ–nin Ekologiya İdarəsi, İxtisaslaşdırılmış Dəniz Neft Donanma İdarəsi, Dövlət Xəzər Dəniz Gəmiçiliyi, Qaz Emalı Zavodu, “AAS–Ekol” MMC və digər təşkilatlardan qəbul edilmiş 62 min 423 ton/m –dən çox müxtəlif növ tullantılar (şlam, neft şlam, yağlı su və torpaq, məişət–təsərrüfat çirkab, axıntı suları, neftli–yağlı və mexaniki qarışıqlı tullantılar və s.) TED tərəfindən texnoloji reqlamentə uyğun emal edilərək zərərsizləşdirilmişdir.

2012–ci ildə TED–nin icra etdiyi prioritet ekoloji layihələrdən biri də “Ekol Mühəndislik Xidmətləri” QSC ilə ARDNŞ–nin Sosial İnkişaf İdarəsi arasında bağlanmış müqaviləyə əsasən, “Sabunçu rayonu ərazisində Bakı Olimpiya Stadionunun tikintisi ilə əlaqədar ayrılmış ərazidən fekal suların kənarlaşdırılması” layihəsi olmuşdur. Ötən il TED–nin operativ fəaliyyəti nəticəsində layihə yüksək templə icra edilmiş, il ərzində ərazidən 738 min metrdən çox fekal suları kənarlaşdırılmışdır. Hazırda layihənin icrası uğurla davam etdirilir.

TED əvvəlki illərdə olduğu kimi, 2012–ci ildə də istehsalatın fasiləsizliyinin təmin edilməsi, göstərdiyi mühəndislik xidmətlərinin səviyyəsinin daha da yüksəldilməsi və ətraf mühitin mühafizəsi istiqamətində zəruri tədbirlər həyata keçirmişdir. Bu məqsədlə TED–nin 6–cı və 7–ci sahələrində mexaniki təmizləyici qurğularda profılaktiki təmir işləri aparılmış, yeni texnologiyaların tətbiqinə diqqət artırılmışdır. Ötən il ARDNŞ–nin dəstəyi ilə TED–nin çənlər parkında 4 ədəd 1000 tonluq çən inşa edilmişdir.

2013–cü ildə də tullantıların idarə edilməsi sahəsində qarşıda duran vəzifələrin yüksək səviyyədə həyata keçirilməsi üçün məqsədyönlü tədbirlər planlaşdırmış və icrasına başlamışdır. Hazırda Bakı Ağ Şəhər layihəsi ərazisindəki gölməçələrin qurudulması və çirkab suların nəqli istiqamətində də işlər aparılır.

ARDNŞ–nin fəaliyyət sahələrində neftlə çirklənmiş torpaqların təmizlənməsi, torpaqların rekultivasiyası, bioremediasiyası və yaşıllaşdırma layihələrinin həyata keçirilməsi də “Ekol Mühəndislik Xidmətləri” QSC–nin əsas fəaliyyət sahələrindən biridir. Bu layihələri icra edən QSC–nin Torpaqların Rekultivasiyası Departamenti (TRD) ötən illərdə olduğu kimi 2012–ci ildə də qarşıda duran vəzifələrin icrası sahəsində uğurla nailiyyətlər qazanmışdır.

Ötən il TRD H.Z.Tağıyev adına NQÇİ–nin 4–cü mədən ərazisində, 25 hektar sahədə (Maştağa sahəsi) rekultivasiya işləri aparmış və qısa müddətdə layihənin icrasını uğurla başa çatdırmışdır. İcra müddətində layihə sahəsinə 205 min metrə qədər ştib və torpaq daşınmış, ərazinin ekoloji vəziyyəti xeyli dərəcədə yaxşılaşmışdır.

TRD–nin həyata keçirdiyi layihələrdən biri də Ə.C.Əmirov adına NQÇİ–nin mədən ərazisində neftşlamın bioremediasiya layihəsi olmuşdur. Bioremediasiya prosesləri 5 hektar sahədə texnoloji reqlamentə uyğun aparılmış və landşaftın bərpası təmin edilərək sifarişçiyə təhvil verilmişdir. Eyni zamanda, TRD 2012–ci ilin I rübündə Ə. C. Əmirov adına NQÇİ–nin 3–cü mədən ərazisində qrunt sularının qalxması nəticəsində 25 ədəd neft quyusunun su basmış ərazilərinin torpaqlanması işlərini də vaxtında və keyfiyyətlə yerinə yetirmişdir. Əraziyə 19 min metrə qədər torpaq daşınaraq quyuların ətrafının əvvəlki vəziyyəti bərpa edilmişdir.

2012–ci ildə TRD–nin həyata keçirdiyi prioritet layihələrdən biri də “Bakı Ağ Şəhər” layihəsinin “Yaşıl ada” bölgəsində köhnəlmiş neft sənaye obyektlərindən neftşlamın çıxardması, anbarlaşdırılması və ərazidəki neftlə çirklənmiş torpaqların daşınması” layihəsidir. 2010–cu ildən icrasına başlanmış bu layihə ötən ildə də yüksək templə icra edilmiş, bir il müddətində ərazidən 631 min metrə qədər neftlə çirklənmiş torpaq daşınmışdır. Hazırda layihə üzrə işlər davam etdirilir. Ümumilikdə isə ötən dövr ərzində bu ərazidən 1 milyon 500 min kubmetrə qədər neft məhsulları ilə çirklənmiş torpaq daşınmışdır.

TRD 2012–ci ildə “Sifarişçi” təşkilatların yaşıllıq sahələrində bitkilərə aqrotexniki xidmətlərin göstərilməsi işlərinin də yüksək səviyyədə təşkil etmişdir. İl ərzində “Bibiheybətneft” NQÇİ–nin, HZ.Tağıyev adına NQÇİ–nin “Abşeronneft” NQÇİ–nin mədən ərazilərində və ARDNŞ–nin Qaz Emalı Zavodunun ərazisində yaşıllıq sahələrinə aqrotexniki xidmətlər göstərilmişdir.

Ötən il H.Z.Tağıyev adına NQÇİ–nin Qala sahəsində 11 min 330 ədəddən çox agac və kol bitkilərinə qulluq edilmiş, il ərzində bu sahədə bitkilər lazım olan ehtiyat qida maddələri, üzvi və mineral gübrələr, münbit torpaq və su ilə mütəmadi olaraq təmin olunmuş, quruyan ağaclar yenisi ilə əvəz edilmişdir. Bütövlükdə bu sahəyə il ərzində 1 600 ədəd müxtəlif növ ağac və kol bitkiləri (iydə, qovaq, zeytun, oleandr, sərv və akasiya) əkilmişdir.

2012–ci ildə TRD–nin xidmət göstərdiyi və geniş əraziyə malik olan digər sahə “Bibiheybətneft” NQÇİ–nin mədən ərazisindəki 3–cü yaşıllaşdırma sahəsidir. Bu sahədə 49 min 243 ədəd ağac və kol bitkisinə qulluq göstərilmiş, yaşıllıq sahəsi lazımı gübrələrlə və damcı suvarma sistemləri ilə təmin edilmişdir. Ərazidə sahəsi 320 kubmetr olan yeni istixana kompleksi tikilərək istifadəyə verilmişdir. Hazırda istixanaya 11 minə qədər müxtəlif bitki növləri (həmişəyaşıl oleandr, sərv, şərq tuyası, tək göz evkalipt, milesiya, tut və s.) əkilmişdir. Yaz mövsümündə bu sahəyə TRD–nin istixanasında yetişdirilmiş 650 ədəd qədər müxtəlif növ ağac çıxarılaraq əkilmişdir. Qışa hazırlıqla əlaqədar sahədəki damcı suvarma sistemində profilaktiki təmir işləri başa çatdırılmışdır.

Cari ildə ARDNŞ–nin Qaz Emalı Zavodunun ərazisinin yaşıllaşdırma sahəsində də ağac və kol bitkilərinə yüksək səviyyəli aqrotexniki xidmətlər göstərmişdir. Hazırda bu sahədə 8 min 900 ədədə qədər müxtəlif bitki növlərinə qulluq edilir. Sahədə yeni damcı suvarma sistemi quraşdırılmışdır.

Neft sənayesi sahələrində ekoloji vəziyyətin yaxşılaşdırılması məqsədilə, ARDNŞ–nin “Ekol Mühəndislik Xidmətləri” QSC qarşısında qoyduğu vəzifələrin layiqincə yerinə yetirilməsi istiqamətində də məqsədyönlü tədbirlər həyata keçirilmişdir. Neftlə çirklənmiş torpaqların və sənaye–çirkab suların təmizlənməsi, neftşlamın emalı və zərərsizləşdirilməsi sahələrinə yeni texnika və texnologiyaların tətbiqinin reallaşdırılması məqsədilə, 2012–ci ildə qarşılıqlı əməkdaşlıq çərçivəsində dünyanın bir çox analoji şirkətləri ilə geniş əlaqələr yaradılmış, işgüzar görüşlər keçirilmiş və qarşılıqlı səfərlər edilmişdir.

Ötən il Almaniyanın “GİCON”, “BAMAG”, “FLOTTEG AG”, “AAS”, ABŞ–nın “ARQUS”, “Sundance Services, İNC”, “FMT”, İtaliyanın “Deqremon”, “MARCAB CONSULTİNG”, “Mambrini”.”Foster heeler”, Norveçin “THERMTECH”, Latviyanın “ExTerVit” biotechnology Ltd,Baufeld–Umvvelt–Engineering GmbH”, “Geo Consultants” LLC, İspaniyanın “EİNAR s.a. Technologiya Del Aqua” şirkətləri ilə işgüzar görüşlər keçirilmişdir. Görüşlərdə ARDNŞ–nin məsul işçiləri, eləcə də “Ekol Mühəndislik Xidmətləri” QSC–nin və Ekologiya İdarəsinin rəhbər və mütəxəssisləri ilə birgə geniş müzakirələr aparılmış, yeni texnika və texnologiyaların seçilməsi istiqamətləri müəyyən edilmişdir.

2012–ci ildə “Ekol Mühəndislik Xidmətləri” QSC–nin və Hollandiyanın “AA Servicess” şirkətinin təsisçiliyi ilə yaradılmış “AAS–EKOL ” MMC–də tullantıların idarə olunması sahəsində üzərinə düşən öhdəlikləri layiqincə yerinə yetirmişdir. Ötən ildə QSC–də texnoloji proseslərin təkmilləşdirilməsi, maddi–texniki bazanın gücləndirilməsi, istehsalat obyektlərində və inzibati binalarda əsaslı təmir–tikinti işlərinin aparılması da diqqət mərkəzində olmuş və bu sahədə məqsədyönlü işlər yerinə yetirilmişdir.

Ramil ƏLİYEV,

“Ekol Mühəndislik Xidmətləri”

QSC–nin Baş direktoru

Respublika.- 2013.- 9 aprel.- S. 10.