Musiqi ilə süslənən rəsmlər

Ruhumuzun qidası olan musiqi aləmində, yaşadığımız dünyaya bənzəməyən rənglər dünyasında fərqli baxışları, fərqli duyumları ilə ecazkar, möhtəşəm sənət əsərləri yaradan sənətkarlarımız istənilən qədərdir. Lakin bu iki sənəti özündə, ruhunda birləşdirən, bir-birindən ayrı tutmayan musiqiçi-rəssamlarımızı yəqin ki, barmaqla saymaq olar. Hüseyn Hacıyev də belə rəssamlarımızdandır.

1947-ci ildə Bakıda ziyalı ailəsində dünyaya göz açan rəssam kiçik yaşlarından öz bacarığı, istedadı ilə valideynlərinin diqqətini çəkmiş, hələ orta məktəbə getməmiş, oxuyub-yazmağı doğru-dürüst öyrənməmiş əlinə fırça götürmüşdü. Rəssamlığa böyük həvəs göstərir, gah ailə üzvlərinin, gah da qonşuluqdakı, məktəbdəki yoldaşlarının rəsmlərini çəkir, özünü sirli-sehrli rənglər dünyasından ayrı tuta bilmirdi. Odur ki, valideynləri onu Y. Qaqarin adına Pionerlər Sarayının rəssamlıq dərnəyinə üzv yazdırmışdılar. Elə ilk günlərdən balaca Hüseyn öz qabiliyyəti, istedadı ilə müəllimlərinin sevimlisinə çevrilmişdi. Lakin onun bacarığı, istedadı bununla da bitmirdi. Hüseynin həm də güclü musiqi duyumu var idi. O, tez-tez evlərindəki fortepianonun arxasına keçir, not bilməsə də, eşitdiyi musiqiləri ahənglə ifa edirdi. Bir-biri ilə bağlı, eyni zamanda, ayrı yolları olan musiqi və rəssamlığa olan həvəsi Hüseynin gələcəkdə incəsənət aləmində özünə yer tutacağından xəbər verirdi. Bu həm valideynlərinin, həm də müəllimlərinin gəldiyi qənaət idi. Elə belə də oldu... Orta məktəbi əla qiymətlərlə başa vurduqdan sonra Hüseyn sənədlərini Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutunun rəssamlıq fakültəsinə verir. Oxuduğu illərdə yaradıcılıqla müntəzəm məşğul olan gənc rəssamın əsərləri Bakının sərgi salonlarında nümayiş etdirilir, artıq sənət aləmində tədricən tanınırdı. Bununla yanaşı, musiqi sənətinə yiyələnmək istəyi də onu rahat buraxmır, əksinə, günü-gündən güclənirdi. Bu məqsədlə 1974-cü ildə 16 saylı musiqi məktəbinin fortepiano sinfinə daxil olur. 1975-ci ildə institutu fərqlənmə diplomu ilə bitirən Hüseyn Hacıyev tərtibatçı-rəssam kimi işə başlayır. Lakin bütün bunlar onda musiqiyə olan həvəsini bir an belə səngitmir, əksinə, rəssamlıqla bərabər, musiqi də onu öz aləminə çəkirdi. Gənc rəssam rənglər dünyasındakı duyğularını musiqi aləmində dinləndirmək arzusu ilə yaşayırdı. Bu arzu ilə də H. Hacıyev 1980-ci ildə o vaxtkı Bakı Xalq Konservatoriyasının bəstəkarlıq şöbəsinə daxil olur. 1984-cü ildə Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının üzvlüyünə qəbul olan gənc rəssam 1985-ci ildə bəstəkarlıq şöbəsini bitirərək həm də həyata musiqiçi kimi atılır. Bəlkə də, sonralar yaradıcılığının böyük bir hissəsini təşkil edən dahi bəstəkar Üzeyir Hacıbəyli dünyası Hüseyn Hacıyevin musiqi sənətinə sonsuz məhəbbətindən də qaynaqlanırdı.

Ü.Hacıbəyli irsinin vurğunu və tərənnümçüsü olan rəssamın yaradıcılığında bu mövzu mühüm yer tutur. Rəssamda Üzeyir bəy dühasına olan sevgi, məhəbbət, ehtiram isə milli mədəniyyətimizin görkəmli nümayəndələrindən biri, Xalq rəssamı Mikayıl Abdullayevin adı ilə də bağlıdır. Belə ki, o vaxt M.Abdullayev Bakı Metropoliteninin “Nizami” stansiyasının bədii tərtibatını verərkən gənc rəssam ona kömək etmiş, məsuliyyəti, sənətə olan marağı ilə Mikayıl Abdullayevin hədsiz rəğbətini qazanmışdı. 1983-1985-ci illərdə dahi bəstəkarın 100 illik yubileyi ilə əlaqədar əsərlərini çapa hazırlayan “İşıq” nəşriyyatı kitabın bədii tərtibatını Mikayıl Abdullayevə sifariş verir. Lakin başqa bir dövlət sifarişini yerinə yetirən Xalq rəssamı sifarişi qəbul edə bilmir və “bunu yüksək səviyyədə, həm də qısa vaxtda H.Hacıyev yerinə yetirə bilər”-deyir. Beləliklə, nəşriyyat kitabın tərtibatını Hüseyn Hacıyevə həvalə edir və rəssam ona tapşırılan bu məsuliyyətli işi böyük həvəslə, zövqlə yerinə yetirir. Ü.Hacıbəyli sənətinin vurğunu olan rəssam dahi bəstəkarın “Leyli və Məcnun”, “Koroğlu” operalarının partitura və klavirlərinin, “Sənsiz” və “Sevgili canan” romanslarının klavirlərinin baş rəssamı olmuş, onun əlyazmalarını bərpa etmiş, “Arşın mal alan”, “Leyli və Məcnun”, “O olmasın, bu olsun”, “Koroğlu” əsərlərinə gözəl rəsmlər çəkmişdir. Eyni zamanda, rəssam bəstəkarın “Leyli və Məcnun”, “Koroğlu” operalarının partitura və klavirlərinin 25-ə yaxın not əlyazmasını da bərpa etmişdir. Bununla yanaşı, Hüseyn Hacıyev Bülbülün “Azərbaycan xalq mahnıları” toplusuna, Q.Qarayevin “Don Kixot” simfonik qravürləri klavirinin cildinə, “Oxuma, gözəl”, “Gürcüstan təpələrində” silsilə romanslarına, Elza İbrahimovanın “Mahnılar” toplusuna və Azər Rzayevin fortepiano ilə oxumaq üçün mahnılarına, L.İmanov haqqında alboma, A.Məlikovun “Məhəbbət əfsanəsi” baletinin klavirinə, İ.S.Baxın “İki və üçsəsli invensiyalar” notuna, A.Zeynallının “Uşaq suitası” və s. daxil olmaqla 200-ə yaxın kitaba tərtibat vermiş, Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrı, Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasının emblem, möhür və ştampının eskizlərini hazırlamışdır.

Təkcə kitab tərtibatı ilə deyil, təsviri incəsənətin bir neçə janrında fırçasını sınayan rəssamın ən çox sevdiyi janr isə portret janrıdır. Onun görkəmli oftalmoloq Zərifə Əliyevanın, Mehriban Əliyevanın, Xurşudbanu Natəvanın, görkəmli filosof Seyid Yəhya Bakuvinin, Zülfüqar Hacıbəyovun, Ceyhun Hacıbəylinin, Dədə Qorqudun, M.Ə.Sabirin, C.Məmmədquluzadənin, S.Vurğunun, Q.Qarayevin portretləri rəsm qalereyalarının, sərgi salonlarının bəzəyidir. Miniatür ustası kimi də tanınan Hüseyn Hacıyev bu əsərlərində təbii boyalara üstünlük verir, təbiətə, gözəlliyə sevgisini böyük həssaslıqla ifadə edir, kövrək qəlbi hər bir əsərində duyulur. Onun “Bakı bağları” miniatür tablosu Bakının cənnət bağlarının əsrarəngiz gözəlliklərinin təsviridir. Şah İsmayıl Xətainin “Musiqi və şeir məclisi” adlı miniatür kitabı da rəssamın yüksək peşəkarlığının və istedadının məhsuludur. Gözəl, nəfis tərtibatı ilə göz oxşayan əsər 5 il ölkəmizin Fransadakı səfirliyində nümayiş etdirilmişdir.

1984-cü ildə “Qurani-Kərim”in Azərbaycan dilinə tərcüməsi Xalq rəssamı Oqtay Sadıqzadə ilə Hüseyn Hacıyevin birgə bədii tərtibatında işıq üzü görüb. Bu ilin mart ayında görkəmli bəstəkarın ev-muzeyində təqdimatı keçirilən Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin sifarişi ilə çap olunmuş albom-kitabın tərtibatçı rəssamı da Hüseyn Hacıyevdir.

Bir çox musiqi pyeslərinin, etüdlərin, sonetlərin müəllifi olan Hüseyn Hacıyev dəfələrlə beynəlxalq rəsm müsabiqələrində iştirak etmiş, 1980-ci ildə Moskvada elan edilmiş “Olimpiada-80” Beynəlxalq Plakat müsabiqəsinin laureatı olmuş, 2007-ci ildə Prezident İlham Əliyevin Sərəncamı ilə Bakıda İstiqlal abidəsinin layihələndirilməsi üzrə keçirilən beynəlxalq müsabiqədə “İstiqlalın tunc yaddaşı” adlı abidənin plakatını işləmişdir. Eyni zamanda Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının Azərbaycan Respublikası Dövlət Gömrük Komitəsi ilə birgə keçirdiyi “Narkomaniya və narkotik vasitələrin yayılmasına qarşı mübarizədə ümumdünya gömrük sisteminin rolu” mövzusunda müsabiqə-sərginin də iştirakçısı olmuşdur.

Bu günlərdə “Koroğlu” operasının yaranmasının 80 illik yubileyi ərəfəsində bəstəkarın ev muzeyində təşkil olunan sərginin müəllifi də yorulmaq, usanmaq bilmədən işləyən, bu möcüzələr dolu sənət aləmində öz dəst-xətti olan, bir-birindən dəyərli, sevilən əsərlər yaradan tanınmış rəssam H.Hacıyevdir. Hər zaman tamaşaçısını yeni əsərləri, tərtibatları ilə sevindirən, onu intizarda qoymayan rəssam ötən ilin may ayında dahi bəstəkarın ev muzeyində fərdi sərgisi ilə öz tamaşaçısı qarşısında yaradıcılıq hesabatı verdi. Yaşının və sənətinin kamil çağını haqlamış, Üzeyir Hacıbəyli sənətini sevə-sevə tərənnüm edən, onun yaradıcılığının dərinliklərinə baş vuran və sənətində yaşadan, çəkdiyi rəsmləri musiqiyə kökləyən Hüseyn Hacıyevə musiqi aləmində və rənglər dünyasında rəngarəng sənət əsərləri, yaradıcılıq uğurları arzulayırıq.

Mehparə ƏLİYEVA.

Respublika.- 2017.- 25 may.- S.11.