Azərbaycan dəmir yolları yeni inkişaf dönəmindədir

Müstəqil Azərbaycan sürətlə inkişaf edir, yüksək iqtisadi uğurlara imza atır. Təməli ulu öndərimiz Heydər Əliyev tərəfindən qoyulmuş iqtisadi islahatlar bu gün Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyev tərəfindən ardıcıl olaraq davam etdirilməsinin nəticəsidir ki, həyatımızın bütün sahələrində olduğu kimi nəqliyyat, o cümlədən ölkənin dəmir yolu sahəsində də yeni inkişaf dönəmi başladı. Ölkənin iqtisadi inkişafı üçün nəqliyyat ən mühüm amillərdən biridir deyən ölkə rəhbəri bu sahəyə xüsusi qayğı və diqqət göstərir. Uğurla həyata keçirilən islahatların sayəsində bu gün Azərbaycan dəmir yolu sahəsində logistik mərkəzə, tranzit ölkəyə çevrilir. Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu nəqliyyat dəhlizinin reallaşdırılması, Şərq-Qərb, Şimal-Cənub beynəlxalq əhəmiyyətli, qlobal layihələrin həyata keçirilməsində Azərbaycan əsas rol oynayır.

Bu gün Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyevin dəmir yolu sektorunun inkişafı, yenidən qurulması və müasirləşməsi ilə bağlı qarşıya qoyduğu işlər “ADY” QSC-nin sədri, millət vəkili Cavid Qurbanovun cəmiyyətə sədr təyin olunmasından ötən 3-4 il ərzində yeni texnologiyaların tətbiq olunması ilə ardıcıl olaraq, yüksək keyfiyyətlə həyata keçirilir. Dəmir yolunun inkişafına dair qəbul olunmuş Dövlət Proqramına əsasən, enerji təchizatının sabit cərəyandan dəyişən cərəyana keçirilməsi, yol təsərrüfatının sağlamlaşdırılması, lokomotiv və vaqon parkının yenilənməsi və digər mühüm işlər yerinə yetirilmişdir. Yük daşımalarına olan tələbatın ödənilməsi, xidmət səviyyəsinin müasir tələblərə çatdırılması, əlavə yüklərin cəlb olunması və daşınan yüklərin mənzil başına təhlükəsiz olaraq vaxtında çatdırılması üçün müasir texniki vasitələrin yeniləşdirilməsi əsas şərtlərindəndir.

Son vaxtlar “ADY” QSC-nin sədri Cavid Qurbanovun rəhbərliyi ilə dəmir yolunun, lokomotiv parkının yeniləşdirilməsi istiqamətində də mühüm addımlar atılır. Bu istiqamətdə “Azərbaycan Dəmir Yolları” QSC ilə Fransanın “Alstom Transportation S.A.” şirkəti arasında 12 may 2014-cü il tarixdə “ADY” QSC ilə “Alstom” şirkəti arasında dəyişən cərəyanla işləyən 40 ədəd yük, 10 ədəd sərnişin lokomotivlərinin alınması ilə bağlı müqavilə imzalanmışdır. Artıq Fransanın Belfort şəhərində şirkətin “ADY” QSC üçün istehsal etdiyi birinci Prima M4 sərnişin lokomotivinin və Qazaxıstanın “Astana” xüsusi iqtisadi zonasının ərazisində yerləşən EKZ zavodunda ilk yük lokomotivi olan Prima T8-in (AZ8A) - təqdimat mərasimi olub. Bu günlərdə isə iki sistemli sərnişin lokomotivinin dəmir yolunun Puta-Qaradağ mənzilində saatda 159 km sürətlə uğurlu sınaq yürüşü keçirilib. Bu sürət ölkə dəmir yolu tarixində bir ilkdir. Tam istismara verildikdən sonra artıq beynəlxalq tələblərə cavab verən sərnişindaşıma xidmətinin həyata keçirilməsi təmin ediləcək və sərnişinlər mənzil başına daha tez və təhlükəsiz şəraitdə çatdırılacaq.

Ötən üç ildə dəmir yolunun tikinti, quruculuq işləri geniş vüsət almışdır. Bunlardan paytaxtımızın giriş qapısı olan Bakı Sərnişin Vağzalının müasir dünya standartları səviyyəsində olması üçün burada yenidənqurma işləri aparılmışdır. Vağzalın əsas binasının fasadı yenidən qurulmuş, vağzalın inzibati binasının daxilindəki iş otaqları və bilet kassaları, saxlama kameraları, sərnişin platformaları tamamilə yeni, müasir görkəm almışdır. Bundan başqa, Bakı və Sumqayıt şəhərləri arasında mövcud olan sərnişin sıxlığını, eləcə də avtomobil yolunda tıxac problemini həll etmək üçün bu şəhərlər arasında mövcud olan dəmir yolu xətti yenidən əsaslı təmir edildi və 2015-ci ilin 12 sentyabrında Bakı şəhərinin stansiyasında Bakı-Sumqayıt marşrutu ilə hərəkət edəcək ilk sərnişin qatarının yolasalınma mərasimi keçirildi. Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyev tədbirdə iştirak etmiş, burada həyata keçirilən təmir-tikinti işlərini yüksək qiymətləndirmişdir.

“Azərbaycan Dəmir Yolları” QSC-nin inzibati binasında da yenidənqurma işləri ən yüksək səviyyədə aparılmışdır. İnzibati bina 1956-cı ildən istifadəyə verilsə də burada heç bir təmir işləri görülməmişdir. İnzibati binanın dam örtüyü tamamilə dəyişdirilmiş, işçilərə müasir tələblər səviyyəsində iş şəraiti yaradılmış, bütün iş otaqları yeni mebel və avadanlıqlarla təchiz edilmiş, binanın isitmə və soyutma sistemi mərkəzləşdirilmiş, sürətli internet şəbəkəsinə qoşulma təmin olunmuşdur.

Ölkə başçısının tapşırığına əsasən Azərbaycan brendi olan “Asan Xidmət” mərkəzlərinin olmadığı regionlarda vətəndaşların dövlət xidmətlərinə olan tələbatını təmin etmək üçün müasir texniki avadanlıqlarla təchiz olunmuş səyyar “Asan qatar” konsepsiyası reallaşdırılıb. Bakı Vaqon Deposunda hazırlanan səyyar “Asan qatar”da gözləmə zalı, xidmət zalı, laboratoriya, əməkdaşların istirahət kupeləri olmaqla 4 vaqondan ibarətdir. Burada ilk dəfə olaraq “ADY” QSC-nin xidmətləri üçün ayrıca pəncərə yaradılıb. Bu səyyar qatarda 4 dövlət orqanına - Ədliyyə, Daxili İşlər, Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi nazirlikləri, həmçinin Əmlak Məsələləri Dövlət Komitəsinə 9 növ xidmət göstəriləcəkdir. Bu xidmətin yaradılmasında isə əsas məqsəd dövlət xidmətlərinin vətəndaşlar üçün daha rahat, yeni və innovativ üsullarla əlçatanlığını təmin etmək və region sakinlərinin məmnunluğuna nail olmaqdır. “Asan qatar”ın ilk fəaliyyətə başladığı məntəqə Qazax rayonu olmuşdur.

Son illər dəmir yolu xətlərinin dəyişdirilməsi və əsaslı təmiri işlərinə də start verilmişdir. Bu müddət ərzində Bakı - Böyük-Kəsik yollarının əsaslı təmiri də diqqət mərkəzində olmuşdur. 14 aprel 2015-ci ildə “Azərbaycan Dəmir Yollarının yenidən qurulması” layihəsinin 2-ci mərhələsinin icrası məqsədilə, “Azərbaycan Dəmir Yolları” QSC ilə Çexiya Respublikasının “MORAVİA STEEL” şirkəti arasında “Azərbaycan Respublikası Dəmir Yollarının Bakı - Böyük-Kəsik sahəsində 600 km hissəsinin maddi-texniki təchizatı və əsaslı təmiri” barədə İxrac müqaviləsinə əlavə saziş imzalanmışdır. 2015-ci ilin oktyabr ayından etibarən təmir işlərinin növbəti mərhələsinə start verilmişdir.

Azərbaycan tranzit potensialının artırılması üçün də olduqca uğurlu addımlar atılır. Ölkəmizin önəm verdiyi layihələrdən biri də “Şimal-Cənub” Beynəlxalq Nəqliyyat Dəhlizidir. “Şimal-Cənub” Nəqliyyat Dəhlizinin yaradılması tarixi bir hadisədir. Bu dəhliz Şimali Avropanı Cənub-Şərqi Asiya ilə birləşdirir.

Bu layihənin icrası çərçivəsində Azərbaycan tərəfi öz üzərinə düşən vəzifələri yerinə yetirdi. Artıq Astara stansiyasından İran İslam Respublikası dövlət sərhədinə qədər birxətli 8,3 km dəmir yolunun çəkilişi və Astara çayı üzərindəki dəmir yolu körpüsünün tikintisi yekunlaşıb, sınaq qatarı sərhədi yeni tikilmiş körpü vasitəsilə keçib. Eyni zamanda Astara (İran) 35 hektar ərazidə dəmir yolu stansiyasının tikintisi və yüklərin boşaldılması üçün terminalın inşası davam edir. “Şimal-Cənub” Beynəlxalq Nəqliyyat Dəhlizi tam gücü ilə fəaliyyətə başladıqdan sonra Avropa ölkələrinin, Rusiyanın, Orta Asiya və Qafqaz regionlarının Fars körfəzi və Hindistana çıxışına, Xəzəryanı ölkələrin Qara dəniz limanları ilə ticarət əlaqələrinin intensivləşdirilməsinə şərait yaradacaq. “Şimal-Cənub” Beynəlxalq Nəqliyyat Dəhlizinin digər marşrutlarla müqayisədə əsas üstünlüyü tranzit məsafəsinin və tranzit vaxtının iki-üç dəfə az olmasıdır.

Cənub-Qərb Nəqliyyat dəhlizinin fəaliyyətə başlaması istiqamətində işlər davam etdirilir. Bu dəhliz İran, Azərbaycan, Gürcüstan, Ukrayna vasitəsilə Hindistandan Avropaya və əks istiqamətdə yüklərin daşınmasında vaxt itkisini xeyli azaldır. İlkin hesablamalara görə bu dəhliz üzrə yük daşımaları 7 gün ərzində həyata keçirmək mümkün olacaqdır.

29 dekabr 2018-ci ildə Bakı-Gəncə sürət qatarının istismara verilməsi təkcə bu şəhər arasında deyil, eyni zamanda həmin istiqamətdə yerləşən rayonlar arasında nəqliyyat əlaqələrini genişləndirmək məqsədi daşıyır. 4 saata yaxın bir müddət ərzində Gəncəyə çatan qatarın Gəncədə izdihamlı qarşılanma mərasimi keçirilib. “Azərbaycan Dəmir Yolları” QSC-nin sədri Cavid Qurbanov bu sürət qatarını Gəncəyə yox, gələcəyə yol açan bir qatar kimi səciyyələndirib: “İnkişafa, uğura gedən bu qatarın açılışı Prezident İlham Əliyevin uğurlu siyasətinin nəticəsində reallaşıb. Azərbaycan dəmir yolları daha da inkişaf edəcək, ilk olaraq Gəncəyə gedən sürət qatarı gələcəkdə Ankaraya qədər uzanacaq”.

Məlum olduğu kimi, Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyev “Bakı şəhərətrafı dəmir yolu xəttinin layihə-smeta sənədlərinin hazırlanması, əsaslı təmiri və tikintisi ilə bağlı tədbirlər haqqında” sərəncam imzalayıb. Sərəncama əsasən, Abşeron yarımadasında mövcud dəmir yolu xətlərinin yenidən qurulması və dəmir yolu şəbəkəsinin təkmilləşdirilməsi, mövcud dəmir yolu xətlərinin bərpası, işarəvermə şəbəkəsinin əsaslı təmiri və digər vəzifələrin icrası nəzərdə tutulur. Bakı sərnişin-Sabunçu dəmir yolu xəttinin yeniləşməsi bu işlərin davamıdır. Cari ilin may ayının 21-də Sabunçu dəmir yolu vağzalı kompleksinin açılışında iştirak edən cənab Prezident yeni inşa edilən Bakı sərnişin-Sabunçu dəmir yolu xətti üzrə görülən işlərlə tanış olub. Prezidentin 2018-ci il 22 yanvar tarixli sərəncamına əsasən, bu xətt yenidən inşa olunub. “ADY” QSC-nin sədri, millət vəkili Cavid Qurbanov dövlətimizin başçısına layihə üzrə görülən və görüləcək işlər barədə ətraflı məlumat verdi. Qeyd edildi ki, bu marşrut üzrə dəmir yolu xəttinin uzunluğu bir istiqamət üzrə 13,5 kilometrdir. Qəsəbə sakinləri ilə görüşən cənab Prezident sonra Bakı sərnişin-Sabunçu dəmir yolu xətti üzrə görülən işlərlə tanış olmaq üçün qatarla Bakı Dəmir Yolu Vağzalına yola düşüb. Bütün bu işlər sərnişinlərin rahatlığının təmini üçündür və Prezident İlham Əliyevin həyata keçirdiyi məqsədyönlü iqtisadi inkişaf strategiyasının bəhrəsidir.

Bu gün Azərbaycan dəmir yollarında aparılan yeniləşmə işlərində dəmiryolçuların MHİRK-nin kollektivi də öz töhfəsini verir, “ADY” QSC-nin rəhbərliyi dəmiryolçuların sosial-iqtisadi problemlərinin həllini də öz fəaliyyətinin əsas istiqamətlərindən biri hesab edir. “ADY” QSC ilə MHİRK arasında imzalanmış saziş məhz bu məqsədə xidmət edir. Onu da qeyd edim ki, 2020-2022-ci illər üçün Cəmiyyət rəhbərliyi ilə MHİRK arasında yeni sazişin imzalanmasına hazırlıq işləri aparılır. Sazişdə işçilərin maddi rifah halının yaxşılaşdırlması, iqtisadi problemlərin həlli istiqamətində yeni güzəşt və imtiyazların salınması nəzərdə tutulur. Sazişə əsasən həmkarlar ittifaqının qarşısında duran əsas məsələ işçilərin iş təhlükəsiz şəraitinin yaradılması, işçilərin tutduğu vəzifə, peşə, ixtisasına və əməyinin nəticələrinə uyğun layiqli əmək haqlarının, uzunmüddətli iş stajına görə aylıq mükafatların verilməsi, mənzil şəraitinin yaxşılaşdırılmasına ehtiyacı olan işçilərin mənzillə təmin olunması, işçilərin və onların ailə üzvlərinin “Lokomotiv” İstirahət Mərkəzində istirahətinin təşkili və digər məsələlərdir. Vurğulayım ki, son 3-4 ildə “ADY” QSC-nin sədri Cavid Qurbanovun diqqət və qayğısı nəticəsində dəmiryolçular ailəsinə 200-dən artıq yeni mənzil verilmişdir. Bundan başqa onların əməkhaqları xeyli dərəcədə artırılaraq orta 526 manata çatdırılmışdır. Ötən yay mövsümündə “Lokomativ” İstirahət Mərkəzində 1000-dən çox dəmiryolçu ailəsinə yollayışlar verilib. Bundan başqa Azərbaycan Həmkarlar İttifaqı Konfedrasiyasının xətti ilə 300 nəfərə yaxın dəmiryolçu respublikanın Sanatoriya, profilaktoriyalarına yollayışlarla təmin edilib.

Hər ilin yekunlarına görə müəssisələrdə müxtəlif istiqamət üzrə müsabiqələr keçirilir: “İlin ən yaxşı müəssisəsi”, “Əla yol işçisi - ilin ən yaxşı mütəxəssisi”, F.Ağayev adına “İlin qabaqcıl maşinisti” mükafatı. Müsabiqələrin qalibləri xüsusi diplom, fəxri fərman və pul mükafatları ilə təltif olunurlar. Əmək və müharibə veteranı, xəstə, əlil, məcburi köçkün ailələrinə, maddi vəziyyəti ağır olan dəmiryolçulara müəyyən yardımlar verilir. Əmək kollektivləri arasında keçirilən idman yarışlarının qaliblərinə kubok, diplom və pul mükafatları verilir.

Bildiyimiz kimi Azərbaycan son illər idman sahəsində böyük uğurlara imza atıb. Beynəlxalq yarışmalara ev sahibliyi edib. Cənab Prezidentin ölkəmizdə idmanın kütləviliyinə, onun inkişafına göstərdiyi diqqətdir ki, bu gün respublikamız dünyada idman ölkəsi kimi də şöhrət qazanıb. Dəmiryolçu idmançılar da ölkəmizdə bədən tərbiyəsi və idman hərəkatının inkişafında mühüm rol oynayırlar. İdmanın təbliği, sağlam həyat tərzinin aparılması üçün sentyabr ayında Dəmiryolçuların Peşə bayramına həsr olunmuş İdman Spartakiadası keçirilib. Spartakiada minifutbol, voleybol, stolüstü tennis və s. 5 idman növü üzrə “Lokomotiv” İstirahət Mərkəzinin idman meydança və zallarında, şahmat və dama üzrə yarışlar “ADY” QSC-nin inzibati binasında keçirilmişdir. Spartakiadanın final yarışlarında ümumilikdə 200-dən artıq dəmiryolçu iştirak etmişdir. Qeyd edim ki, bu spartakiadada qalib olanlara pul mükafatlarının miqdarı da müəyyən dərəcədə artırılmışdır. Rəyasət Heyətinin qərarına əsasən 1-ci yeri tutmuş komandaya Kubok, Diplom və 2000 manat pul mükafatı, 2-ci yerə Diplom və 1800 manat pul mükafatı, 3-cü yeri tutmuş komanda isə Diplom və 1500 manatla mükafatlandırılmışlar. Spartakiadanın qaliblərinə mükafatlar 11 oktyabrda Dəmiryolçuların peşə bayramına həsr olunmuş təntənəli iclasında təqdim ediləcək.

Fürsətdən istifadə edib çoxminli dəmiryolçular ailəsi və MHİRK-nin kollektivi adından başda “ADY” QSC-nin sədri, milət vəkili, “Şöhrət” ordenli Cavid Qurbanov olmaqla hamını peşə bayramı münasibətilə təbrik edir, Azərbaycanın dəmir yolu sahəsinin inkişafındakı fəaliyyətlərində onlara yeni-yeni uğurlar arzulayıram.

Fəzail BAĞIROV,

Azərbaycan Dəmiryolçularının

Müstəqil Həmkarlar İttifaqı

Respublika Komitəsinin sədri.

Respublika.- 2019.- 10 oktyabr.- S.6