Beynəlxalq aləmdə Azərbaycanın nüfuzunu artıran amillər

1990-cı illərin əvvəllərində Azərbaycanın düşdüyü ağır vəziyyət ölkə əhalisinin əksəriyyətinin yaxşı yadındadır. O vaxt xalq cəbhəsinin hakimiyyəti dövründə getdikcə güclənən siyasi hərc-mərclik Azərbaycanı parçalanmağa, vətəndaş müharibəsinə və qardaş qırğınına aparırdı. 1993-cü ilin yayında hakimiyyətə yenidən qayıdan Heydər Əliyev Azərbaycan xalqını onun başının üstünü almış fəlakətdən xilas etdi və ölkə əhalisinin Prezident və dövlət ətrafında monolit birliyinin yaradılmasına nail oldu. Bununla da o, müasir müstəqil Azərbaycanın bünövrəsini qoymuş oldu. Heydər Əliyev bütün bundan sonrakı həyatını bu bünövrənin möhkəmlənməsinə, ölkənin inkişafına, Azərbaycan xalqının rifah halının daha da yaxşılaşdırılmasına həsr etdi. Eyni zamanda dünyada yaşayan 50 milyondan artıq azərbaycanlını bir ideya ətrafında birləşdirmək məqsədilə 2001-ci ildə Bakıda keçirilən Dünya Azərbaycanlılarının I Qurultayında “Azərbaycançılıq” ideyasının əsasını qoydu.

Ulu öndərin ideyaları, tutduğu siyasi kurs bu gün onun ləyaqətli davamçısı İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam etdirilir. Heydər Əliyev Azərbaycanın gələcək müvəffəqiyyətli inkişafına təminat verən azərbaycançılıq modelini yaratdısa, İlham Əliyev bu tərəqqinin Azərbaycan modelini kəşf etdi. Ulu öndər müasir Azərbaycanın möhkəm bünövrəsini qoydusa, İlham Əliyev dünya şöhrətli bir memar kimi bu bünövrənin üzərində Azərbaycan adlı möhtəşəm bir abidəni ucalda bildi və onu bütün sahələrdə inkişaf edən, çiçəklənən, dünya birliyində seçilib-sayılan, böyük hörmət qoyulan bir ölkə səviyyəsinə qaldırdı.

Bu gün dünyanın əksər dövlətləri, bizi sevənlər də, sevməyənlər də Azərbaycana həsəd aparırlar. Uğurlarımıza qısqanclıq hissi ilə yanaşanlar da az deyil. Ancaq bütün bunlara baxmayaraq, bütün dövlətlər bizə hörmətlə yanaşırlar. Çünki Azərbaycan heç kimin diktəsi ilə hərəkət etməyən, müstəqil siyasət yeridən müasir, sabit sülhsevər bir ölkə kimi tanınır. Azərbaycan həm də dünyada yüksək templə inkişaf edən 10 dövlətin sırasında yer almışdır: son 16 ildə ölkəmizin iqtisadiyyatı 3,4 dəfə artıb. Dünyada iqtisadi cəhətdən belə sürətlə inkişaf edən ikinci bir dövlət yoxdur.

Azərbaycanın bu cür sürətli inkişafı dünyanın bir çox məşhur iqtisadçılarını uzun illər həm heyrətləndirir, həm də təəccübləndirirdi: Axı, necə olur ki, müharibə vəziyyətində olan cavan və kiçik bir ölkədə belə möhtəşəm inkişaf baş verir? Çoxlu araşdırmalardan sonra nəhayət, bu nəticəyə gəlirlər ki, bu inkişafın əsas səbəbi ölkədə hökm sürən sabitlikdir və bu sabitliyi təmin edən amillər isə milli tərbiyə, milli əxlaqdır. Eyni zamanda ölkədəki milli azlıqlar və dini konfessiyalar arasındakı mehriban münasibətlərdir, bir sözlə, kökləri tarixin dərinliklərinə gedib çatan tolerantlıq ənənələridir, multikultural dəyərlərdir. Bu gün inkişaf dinamikasına görə tayı-bərabəri olmayan Azərbaycan dünya birliyinin ən nüfuzlu ölkələrindən biridir. Bu nüfuz təkcə ölkəmizin iqtisadi inkişaf sahəsində əldə etdiyi uğurlara görə deyil, həm də ölkə başçısı İlham Əliyevin bir çox regional və qlobal problemlərin həlli zamanı qlobal liderliyi öz üzərinə götürərək atdığı cəsarətli və uğurlu addımlara görə qazanılmışdır.

İlham Əliyevin 12 il bundan əvvəl multikulturalizmin beynəlxalq arenada təsdiqinə və təbliğinə dair irəli sürdüyü və sonralar dünyanın dövlət və siyasi xadimləri tərəfindən “Bakı Prosesi” adlandırılan təşəbbüsü bütün bəşəriyyət tərəfindən rəğbətlə qarşılandı. Çünki, bu təşəbbüs dünya tarixində görünməmiş mütərəqqi bir yenilik idi: 2008-ci ildə Bakıda keçirilən Avropa dövlətlərinin mədəniyyət nazirlərinin toplantısına İslam Əməkdaşlıq Təşkilatına daxil olan ölkələrin mədəniyyət nazirləri, 2009-cu ildə yenə Bakıda baş tutan İƏT-ə üzv ölkələrin mədəniyyət nazirlərinin toplantısına Avropa ölkələrinin mədəniyyət nazirləri dəvət olundular.

Azərbaycan Prezidenti bu təşəbbüsü ilə iki sivilizasiyanı bir-birinə xeyli yaxınlaşdırdı. Hər iki sivilizasiya bir-birinin mədəniyyəti ilə daha yaxından tanış oldu. Eyni zamanda həm xristian, həm də müsəlman ölkələrinin mədəniyyət nazirləri arasında isti münasibətlər də yaşandı.

Əslində, Prezidentin bu təşəbbüsü XX əsrin sonlarından başlayaraq dünyanın aparıcı dövlətlərinin həyata keçirməyə başladıqları ikili standartlar siyasətinin yaratdığı etimadsızlıq və ədalətsizlik tendensiyalarının, ksenofobiya, islamofobiya, ayrı-seçkilik, ekstremizm və s. kimi təhlükəli amillərin qarşısının alınması üçün dünya birliyinə edilən çağırış idi. Bu, sülh, barışıq, haqq-ədalət çağırışı idi.

“Bakı Prosesi”ndən sonra 2010-cu ildə BMT-nin 65-ci sessiyasında ölkə başçısı İlham Əliyev Dünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumunun keçirilməsi təşəbbüsünü də irəli sürdü. Bu ideya “Bakı Prosesi”ni daha böyük, daha qlobal təşəbbüsə çevirdi. İlham Əliyevin bu ideyası YUNESKO, BMT-nin Sivilizasiyalar Alyansı, Avropa Şurası və digər beynəlxalq təşkilatlar tərəfindən dəstəkləndi və 2011-ci ildə Bakıda ilk Dünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumu keçirildi. Bu forum bir qayda olaraq Bakıda hər iki ildən bir təşkil olunur. İlham Əliyev Mədəniyyətlərarası Dialoqun həm tarixən, həm də bu gün vacib məsələlərdən biri olduğunu dəfələrlə vurğulayıb. Çünki, onun fikrincə, “əks təqdirdə, dünya daha çox təhlükələrə məruz qalacaqdır”.

Bakıda 2011-ci ildən başlayaraq hər iki ildən bir baş tutan Mədəniyyətlərarası Forumlar, eləcə də 2013-cü ildə Bakıda təşkil olunan Dini Liderlərinin Zirvə Görüşü, Heydər Əliyev Fondunun təşəbbüsü ilə 2014-cü ildə Moskvada keçirilən “Azərbaycan tolerantlığın məkanıdır” adlı fotosərgisi, 2015-ci ildə Birinci vitse-prezident Mehriban xanım Əliyevanın iştirakı ilə “Dini tolerantlıq - Azərbaycanda birgəyaşayış mədəniyyəti” mövzusunda Parisdə təşkil olunan konfrans və digər bu kimi tədbirlər multikultural dəyərlərin dünya miqyasında təbliğində Azərbaycanın əvəzsiz rolunu nümayiş etdirir. Prezidentin 15 may 2014-cü il tarixli sərəncamı ilə yaranmış Bakı Beynəlxalq Multikulturalizm Mərkəzi də bu sahədə böyük işlər görür. Bu mərkəzin fəaliyyəti sayəsində multikulturalizm həm ölkəmizdə, həm də xarici ölkələrin 30-dan artıq universitetində bir fənn kimi öyrənilir. Bu gün “Azərbaycan Multikulturalizmi” Almaniyanın Auqsburq şəhərindəki universitetində, İndoneziyanın Qaçax Moda Universitetində, Gürcüstanın İvan Çavaxaşvili adına Dövlət Universitetində, Latviya Pedaqoji Universitetində, Çexiyanın Karlovski Universitetində, Bolqarıstanın Klement-Oxridski adına Universitetdə və digər ali təhsil ocaqlarında tədris edilir.

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin “Bakı Prosesi” adlanan təşəbbüsü ilə başlanğıcı qoyulmuş və dövlət siyasətinin prioriteti səviyyəsinə yüksəlmiş multikulturalizmlə bağlı həyata keçirilən tədbirlər Bakını artıq Beynəlxalq platformaya, ölkəmizi isə mədəniyyətlərarası dialoq ölkəsi statusuna çevirmişdir. Son 12 ildə onlarla beynəlxalq tədbirlərin Bakıda təşkil olunması, Mədəniyyətlərarası Dialoq forumlarının keçirilməsi, xüsusilə, 2016-cı ildə BMT kimi nüfuzlu bir təşkilatın Sivilizasiyalar Alyansının 7-ci Qlobal Forumunun paytaxtımızda baş tutması, eləcə də 2019-cu ildə yenə də Bakıda Dünya Dini Liderlərinin II sammitinin, Türkdilli Dövlətlərin Zirvə Toplantısının və Qoşulmama Hərəkatının XVIII Zirvə Görüşünün keçirilməsi ölkəmizin dünyada daim artan nüfuzundan xəbər verir.

Azərbaycan dünyada gedən proseslərə daim beynəlxalq hüquq prizmasından yanaşdığından həmişə bu kimi beynəlxalq tədbirlərin iştirakçısı olan bütün dövlətlərin rəğbətini və dəstəyini qazana bilib.

Dünya Dini Liderlərinin II Sammitində qəbul edilən Bakı Bəyannaməsində bütün dini liderlərin BMT-nin Nizamnaməsinə, beynəlxalq hüququn prinsip və normalarına, dövlətlərin ərazi bütövlüyü və sərhədlərinin toxunulmazlığı prinsiplərinə hörmət etmələrinin vacibliyi barədə, eləcə də Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin beynəlxalq hüquqa uyğun olaraq həll edilməsi haqqında çağırışlar öz əksini tapdı.

Qoşulmama hərəkatının üzvlərindən başqa, 38 ölkənin də nümayəndələrinin müşahidəçi qismində iştirak etdiyi QH-nin XVIII Zirvə Görüşündə isə qəbul edilən yekun sənədə ilk dəfə olaraq yeni və çox mühüm bir bənd - güc yolu ilə ərazinin zəbt edilməsinin yolverilməzliyini özündə ehtiva edən bənd daxil edildi. Bu bənddə bilavasitə “işğalçı” sözündən istifadə olunur ki, bu da bir daha Ermənistanın dünyada ən azı 120 ölkə tərəfindən təcavüzkar kimi tanınması deməkdir.

Azərbaycanın 2011-ci ildə üzv olduğu Qoşulmama Hərəkatına 2019-2022-ci illərdə sədrlik etməsi barədə qurumun 2016-cı ildə XVII Zirvə Görüşündə qəbul etdiyi yekdil qərarda ölkəmizin beynəlxalq aləmdə ilbəil artan nüfuzundan xəbər verir. 120 ölkəni birləşdirən və BMT Baş Assambleyasından sonra dünya dövlətlərinin təmsil olunduğu ən böyük siyasi təşkilat olan Qoşulmama Hərəkatına cəmi 5 il üzvlükdən sonra belə bir qərarın qəbul edilməsi dövlətimizin beynəlxalq arenada yürütdüyü siyasətə dünya birliyi tərəfindən verilən önəm kimi qiymətləndirə bilərik.

Əlbəttə, ölkəmizin beynəlxalq aləmdə qazandığı nüfuz ölkə başçısının apardığı düşünülmüş daxili, xarici siyasəti və gərgin əməyi nəticəsində əldə edilmişdir. Prezidentin etdiyi hər bir siyasi gediş, atdığı hər bir addım Azərbaycanın maraqlarına və onun inkişafına xidmət etdiyi kimi dünyada sülhün, əmin-amanlığın qorunmasına və beynəlxalq inkişafa da xidmət göstərir. Təsadüfi deyildir ki, ABŞ-ın siyasi xadimi Zbiqnev Bjezinski bir neçə il öncə mötəbər bir beynəlxalq forumda demişdir: “Azərbaycanın yürütdüyü siyasət beynəlxalq inkişafa kömək edir”.

Doğrudan da Azərbaycan o nadir ölkələrdən biridir, bəlkə də birincisidir ki, onun təşəbbüsü ilə ərsəyə gələn beynəlxalq layihələr təkcə Azərbaycanın deyil, həm də bu layihələrə qoşulan bütün ölkələrin inkişafına təkan verir. Məsələn, 2006-cı ildə istifadəyə verilmiş Bakı-Tbilisi-Ceyhan əsas ixrac neft kəməri, 2007-ci ildə işə salınmış Bakı-Tbilisi-Ərzurum qaz kəməri və 2017-ci ildə tikintisi başa çatmış Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu kimi beynəlxalq layihələr Azərbaycanla yanaşı, Gürcüstanın və Türkiyənin də iqtisadiyyatının irəli getməsində əhəmiyyətli rol oynayırlar. Xüsusilə, Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu beynəlxalq miqyasda çox böyük əhəmiyət kəsb edir. Ona görə ki, o, Mərkəzi və Orta Asiyanın nəqliyyat infrastrukturunu Yaxın Şərq, Şimali Afrika və Avropa ilə birləşdirir. Eyni zamanda Asiya və Avropa arasında vacib bağlantıdır, həm də Şərq-Qərb nəqliyyat dəhlizinin mühüm hissəsidir.

Uzunluğu 3500 km, dəyəri 40 milyard dolları keçən, tərkib hissəsi Şahdəniz-2 qaz yatağından, TANAP-Transanadolu qaz kəmərindən və TAP-Transadriatik qaz kəmərindən olan tam istifadəyə verilməsi bu il nəzərdə tutulan Cənub Qaz Dəhlizi layihəsi isə Avropanın enerji təhlükəsizliyinin təmin edilməsində əhəmiyyətli yer tutmuşdur. Bu layihə Avropada ən böyük infrastruktur layihədir.

Azərbaycan enerji siyasətini uğurla həyata keçirir. Bizim şaxələndirilmiş neft və qaz boru kəmərləri şəbəkələrimiz imkan verir ki, artıq nefti Mərkəzi Asiyadan Avropaya nəql edək. Bizim istər nəqliyyat, istərsə də enerji sahəsində təşəbbüskarı olduğumuz layihələr təkcə Azərbaycanda yox, bu layihələrə cəlb olunmuş bütün ölkələrdə minlərlə, on minlərlə iş yeri yaratmışdır.

İstər dünyada multikulturalizmin təbliği və sülhün, təhlükəsizliyin qorunması, istərsə də Avropanın enerji ehtiyaclarının qismən də olsa ödənilməsi sahəsində Azərbaycanın, xüsusilə, son 10 ildə atdığı addımların onu dünya birliyinin ən nüfuzlu ölkələrindən birinə - həm islam, həm də xristian dövlətlərinin içərisində sözükeçən, hörmət qoyulan yeganə islam dövlətinə çevrilməsində Prezident İlham Əliyevin uğurlu siyasəti mühüm rol oynamışdır.

XXI əsrin əvvəllərindən başlayaraq Qərb ölkələrinin əksəriyyətində hakimiyyət başına gələn radikal meyilli şəxslər və partiyalar dünyanı yenidən bölüşdürmək məqsədilə demokratiyanı bərqərar etmək pərdəsi altında maraqlarına cavab verməyən ölkələrin, əsasən də İslam ölkələrinin daxili işlərinə qarışaraq qarşıdurmalar və xaos yaratdılar. Eyni zamanda öz xüsusi xidmət orqanlarının əli ilə “Ərəb baharı” və “Narıncı inqilablar” vasitəsilə bir sıra ölkələri - İraqı, Misiri, Liviyanı, Suriyanı, Yəməni və s. müharibə və münaqişə ocaqlarına çevirdilər. Törədilən bu avantüralar həm də “Əl-Qaidə”, “İŞİD” və “Cəbhət ən-Nusra” kimi terror təşkilatlarının xüsusi rolu vardır.

Bir tərəfdən münaqişə və müharibələr, digər tərəfdən müntəzəm olaraq həyata keçirilən terror aktları bir sıra müsəlman ölkələrində çoxlu sayda insan qırğınına səbəb oldu, qaçqın düşən dinc əhalinin sayı isə durmadan artdı. Təsadüfi deyildi ki, son 15 ildə dünyada qaçqınların sayı 75 milyona qədər artmışdır. Təkcə Suriyadan olan qaçqınların sayı 5 milyonu, ölənlərin sayı isə 500 mini keçibdir. Nəzərə alsaq ki, Suriya əhalisinin 91 faizi müsəlmandır, o zaman yalnız bu ölkədə nə qədər müsəlmanın qaçqın düşdüyü və məhv edildiyi aydın olar.

Müsəlman ölkələrində baş verən fəlakətlərin, əslində, bu ölkələrdə həmrəyliyin olmamasından, bəzilərinin hətta biri-birinə bəslədiyi düşmənçilik münasibətindən irəli gəldiyini, eyni zamanda son dövrdə İslam dininə, müsəlmanlara qarşı təhdidlərin getdikcə güclənməsi fonunda İslam ölkələrinin daha çox birliyə ehtiyacları olduğunu görən ölkə rəhbəri 2017-ci ili “İslam Həmrəyliyi ili” elan etdi. Həmrəylik ilini elan etməkdə əsas məqsəd müsəlman aləmində birliyi möhkəmləndirmək, İslamın sülh və mədəniyyət dini olduğunu bütün dünyaya göstərmək idi. Bu məqsədə nail olmaq üçün Azərbaycan İslam ölkələrinə ölkəmizdəki dini təriqətlər arasında yaranmış isti münasibətlərlə bağlı təcrübəsini təqdim etməyi də əsirgəmədi.

Qeyd etmək lazımdır ki, Azərbaycan Prezidentinin İslam Həmrəyliyi ilə əlaqədar yürütdüyü siyasətə İslam dövlətləri tərəfindən yüksək qiymət verilir. Bu ölkələr Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı məsələlərin mötəbər beynəlxalq təşkilatlarda müzakirələri zamanı Azərbaycanın mövqeyini, ərazi bütövlüyünü tam dəstəkləyir, Ermənistanın işğalçı siyasətini isə pisləyirlər. Hətta Pakistan, Səudiyyə Ərəbistanı kimi iri İslam dövlətləri bu günə kimi işğalçı ölkə ilə diplomatik əlaqələr də qurmamışlar. Qardaş Türkiyə dövləti isə Ermənistanın işğalçı siyasətindən əl çəkməyincə bu dövlətlə çoxdan bağlanmış sərhədi açmayacağını dəfələrlə bəyan edibdir. Lakin, çox təəssüf ki, İslama, onun mədəniyyətinə və mənəviyyatına düşmən olan, İslam dini ilə bağlı nə varsa, o cümlədən işğal altında olan ərazilərimizdəki məscidləri, tarixi abidələri məhv edən, on minlərlə müsəlmanı qırğına məruz qoyan, bir milyon müsəlmanı qaçqın salan, etnik təmizləmə aparan bir monoetnik dövlətə qucaq açan Tacikistan və İordaniya kimi İslam dövlətləri də vardır. Tacikistan Prezidenti Emomali Rahmon 2017-ci ildə, İordaniya Kralı II Abdullah isə bu ilin əvvəllərində Ermənistana səfər edərək bu işğalçı ölkənin rəhbərləri ilə görüşüblər. Kral II Abdullah Ermənistanın prezidenti, baş naziri və katalikosu II Vazgenlə görüşməklə kifayətlənməyərək “erməni soyqırımı” abidəsini də ziyarət edib. Onların atdıqları bu addım, sözsüz ki, İslamın parçalanmasına xidmət edir və bütün müsəlman dünyasını beynəlxalq birliyin qarşısında hörmətdən salır.

Bu kimi dövlət başçılarının xoşagəlməz hərəkətləri fonunda Azərbaycan Prezidentinin beynəlxalq forumlarda Ermənistanın faşizmi təbliğ edən siyasətini ifşa etməsi yalnız bizim deyil, bütün sülhpərvər bəşəriyyətin ürəyincədir. 2019-cu ildə Soçidəki beynəlxalq “Valday” klubunda heç kimdən çəkinmədən dünyanın nüfuzlu siyasi və dövlət xadimləri qarşısında onun “Qarabağ Azərbaycandır və nida işarəsi” deyərək verdiyi bəyanat, eləcə də Aşqabadda MDB dövlətlərinin Sammitində Böyük Vətən müharibəsi illərində faşist Almaniyasına xidmət etmiş erməni cəlladı Njdenin İrəvanda qoyulmuş heykəlinin götürülməsini Ermənistan prezidentindən tələb etməsi, sözsüz ki, müharibə dövründə alman faşizmindən ziyan görmüş bütün ölkələrin əhalisinin təqdirinə səbəb olub.

Bu ilin əvvəllərində Münxen Təhlükəsizlik Konfransında Paşinyanla baş tutan debatda İlham Əliyevin real faktlarla onu ifşa edərək gülünc vəziyyətə salması isə bütün dünyanın Azərbaycan Prezidentinə olan rəğbətini və hörmətini daha da gücləndirdi: 50 milyon azərbaycanlının isə ürəyini qürur hissi ilə doldurdu!

Bəli, biz azərbaycanlılar fəxr edirik ki, cəmiyyətimizə düşmən olan ideyalara qarşı qətiyyətlə mübarizə aparmağı bacaran, ağıllı, bilikli, cəsarətli, təşəbbüskar, dünya birliyində böyük nüfuz qazanmış, beynəlxalq miqyasda ən güclü liderlərdən biri kimi tanınan İlham Əliyev kimi Prezidentimiz var! Biz fəxr edirik ki, bütün dünyanı bürümüş koronavirus pandemiyası dövründə çaşqınlıq içərisində qalan bir çox dövlət başçılarından fərqli olaraq, bizim Prezident özünü itirmədi, dərhal bu bəla ilə mübarizə aparmaq üçün qabaqlayıcı tədbirlər həyata keçirdi: sərhədlər bağlandı, karantin zonaları yaradıldı, zəruri tibbi avadanlıqların və digər tibbi vasitələrin tədarükü üçün vəsait ayrıldı, əhali arasında koronavirusla bağlı güclü maarifləndirici işlər aparıldı. Nəticədə az bir müddətdə Azərbaycanın bu sahədə əldə etdiyi uğurlu təcrübədən digər ölkələr də istifadə etməyə başladılar. Eyni zamanda İlham Əliyev qlobal liderlərdən biri kimi videokonfrans vasitəsilə bu il aprelin 10-da Türk Şurasının fövqəladə Zirvə Görüşünü, mayın 4-də isə Qoşulmama Hərəkatının koronavirusa qarşı mübarizə üzrə Təmas Qrupunun Zirvə Görüşünü də keçirdi.

Azərbaycan Prezidentinin sədrlik etdiyi Türk Şurası ilk beynəlxalq təşkilatdır ki, dövlət başçıları səviyyəsində koronavirusla bağlı Zirvə Görüşü təşkil etmişdi. Bu Görüş zamanı İlham Əliyev çıxış edərək bəzi ölkələrin və təşkilatların koronavirus qarşısında çaşqın qalmalarını tənqid etdi və pandemiyada yalnız qlobal əməkdaşlıq və həmrəylik sahəsində qalib gəlməyin mümkünlüyünü qeyd etdi.

Qoşulmama Hərəkatı Təmas Qrupunun Zirvə Görüşü isə coğrafi təmsilçilik prinsipi əsasında Avropa, Asiya, Afrika və Latın Amerikasında yerləşən ölkələrin iştirakı ilə baş tutdu və 40-dan çox üzv ölkələrin - Əfqanıstan, Əlcəzair, Misir, İndoneziya, İran, Pakistan, Səudiyyə Ərəbistanı və digər ölkələrin prezidentləri, baş nazirləri və xarici işlər nazirləri çıxış etdilər. Görüşdə İlham Əliyev BMT-nin Baş Assambleyasının pandemiya ilə əlaqədar dövlət, hökumət başçıları səviyyəsində videokonfrans keçirilməsi təklifini də irəli sürdü. Onun bu təşəbbüsü Zirvə Görüşünün yekununda qəbul olunmuş bəyannamədə dəyərli və vaxtında irəli sürülmüş təşəbbüs kimi qiymətləndirildi. Bu Zirvə Görüşündə BMT-nin Baş Assambleyasının prezidenti Ticam Məhəmməd-Bande çıxış edərək İlham Əliyevin irəli sürdüyü təklifi dəstəklədiyini bildirdi. BMT-nin Baş katibi Antonio Qutteres isə öz videomüraciətində bu təşəbbüsə görə Azərbaycan Prezidentinə təşəkkür etdi. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST-ün) Baş direktoru Tedros Adhanom Qebreyesus çıxışında ÜST-ə 5 milyon ABŞ dolları həcmində maliyyə dəstəyinə görə Azərbaycan hökumətinə və xalqına təşəkkür etdi. Avropa İttifaqının xarici siyasət və təhlükəsizlik məsələləri üzrə ali nümayəndəsi və komissiya rəhbəri Cozef Borelin videomüraciətində QH Təmas Qrupunun Zirvə Görüşünün çağırılması təşəbbüsünü alqışladı.

Avropa İttifaqı rəsmisinin bu Görüşdə iştirakı və çıxışı Qoşulmama Hərəkatının tarixində ilk dəfə baş vermiş hadisədir. Koronavirus təhlükəsi zamanı Avropa İttifaqı ilə Qoşulmama Hərəkatının bir araya gətirilməsinə məhz Azərbaycan Prezidenti müvəffəq oldu.

Yuxarıda sadalanan faktlar, amillər İlham Əliyevin rəhbərlik etdiyi Azərbaycanın beynəlxalq aləmdə nüfuzunun daim artdığından xəbər verir. Təsadüfi deyildir ki, ABŞ-ın Missisipi ştatının sabiq qubernatoru Xeyli Barbur 2014-cü ildə Amerikada keçirilən “ABŞ-Azərbaycan: Gələcəyə baxış” adlı beynəlxalq konfransda demişdir: “Azərbaycan Allahın Avropaya verdiyi hədiyyədir”.

Zahiddin ABBASOV,

Bakı şəhəri, Sabunçu Rayon Veteranlar Təşkilatının sədri, ehtiyatda olan Ədliyyə polkovnik-leytenantı.

Respublika. - 2020.- 20 iyun.- S.6.