Qələbə soraqlı ömür yolu

Qələbə Azərbaycan xalqına asan başa gəlməyib. İkinci Dünya müharibəsi illərində Azərbaycan xalqı həm cəbhə bölgələrində, həm də arxa cəbhədə böyük qəhrəmanlıq və igidlik nümunələri göstərib. Bu müharibə sözün əsl mənasında bəşəriyyət üçün ən ağır və dəhşətli dövr idi. Faşizm bütün ölkələri bürümüşdü. Müharibədə iştirak edən soydaşlarımız amansız döyüş meydanlarında fədakarcasına vuruşaraq doğma Vətənimizi faşizmdən qoruyurdular. Arxa cəbhədə isə xalqımız ordunun ehtiyaclarını ödəmək üçün gecə-gündüz çalışır, misilsiz əmək hünərləri göstərirdilər. Xalqımızın, neft Bakısının Böyük Qələbəyə töhfəsi əvəzsiz idi... Həmsöhbətim Abdulla İbrahimov idi. Sinəsi orden və medallarla dolu, müharibə illərindən danısmaqdan yorulmayan, o illərin bir anını belə yaddan çıxarmamağa çalışan Abdulla müəllimlə illər öncəsi görüşmüşdüm.

O danışdıqca yaşarmış gözlərini bir nöqtəyə zilləyərək keçdiyi o dəhşətli həyat yolundan addım-addım bir də keçirdi. Və hər addımında da sanki o amansız döyüş səhnələri ilə üzbəüz dayanırdı.

“1918-ci ildə Qafan rayonunda anadan olmuşam. Bizim yerlər başqa idi. O yerləri təsvir etmək üçün söz tapmaqda çətinlik çəkirəm bəzən. Uca Tanrı xoş vaxtında, xoş saatında yaratmışdı o yerləri. Füsunkar təbiəti, buz bulaqları, yaşıl düzləri, uca, vüqarlı dağları gözümün önündən bir an belə çəkilmir. Ancaq mən bu dünyaya gözümü açar-açmaz nədənsə müharibələr, savaşlar yazıldı taleyimə. Hələ uşaq ikən dədə-baba, yurd yerlərinə nankor qonşularımızın göz dikdiyini, el-obanın qaçqın düşdüyünü, əsrlərlə ürəklərində xalqımıza qarşı kin-küdurət, nifrət bəsləyən ermənilərin haqsızlıqlarını, elan olunmamış müharibə planlarını gördüm, yaşadım. Lakin təhsil almaq üçün Bakıya üz tutanda arzularıma arzu caladım. Müəllim olacağım, doğma kəndimə qayıdıb işləyəcəyim günlərin xəyalını qurdum. Amma necə deyərlər sən saydığını say, gör fələk nə sayır. Texnikumun II kursunu bitirəndə arzularımı alt-üst edən xəbər eşitdim. Avropanın kiçik dövlətlərini özünə tabe edən alman faşizmi bütün dünyaya ağalıq etmək iddiasına düşmüşdü. 1939-cu ilin sentyabrında Almaniya Polşanı işğal etdikdən sonra 1941-ci il iyunun 22-də SSRİ-yə hucum etdi. SSRİ-yə qarşı müharibənin başlaması sovet dövləti üçün böyük zərbə idi. Artıq Azərbaycanda hərbi səfərbərlik elan olunmuşdu. O dönəmlərdə Bakı Maarif Texnikumunu təzəcə bitirib dogma kəndimizə - Yuxarı Çirətağa qayıdıb vaxtilə oxuduğum məktəbdə ibtidai sinif müəllimi işləyirdim. Lakin elə müharibənin ilk günlərindən səfərbərliyə alınaraq yenicə təşkil olunmuş hərbi hissəyə göndərildim. Qısa müddətdən sonra Dağıstana yola düşdük.

1942-ci ildə Stalinqrad cəbhəsində sovet ordusunun həlledici döyüşü müharibənin gedişində böyük bir dönüş yaratdı. Bu döyüşlərdən sonra isə hərbi hissəmiz Ukraynaya göndərildi. Almanlar məğlubiyyətdən sonra hələ də özlərinə gəlməmişdilər. 1943-cü ildə Poltava istiqamətində, Rumıniyada, III Ukrayna cəbhəsinin tərkibində Bolqarıstan və Yuqoslaviyanın azad olunması uğrunda gedən döyüşlərdə cox böyük şücaətlər göstərdik. Macarıstanda Balaton gölünün sahillərinə çatanda vəziyyət bir qədər çətinləşmişdi. Artıq irəliləmək mümkün deyildi, panton körpülərlə Dunaydan keçməli olduq.

Artıq sovet ordusu sürətlə irəliləyir, düşməni hər tərəfdən sıxışdırırdı. Avstriyanın Kimberk şəhərinə girəndə isə baharın isti nəfəsı duyulurdu. Sanki bahar öz gəlişi ilə xoş müjdələr gətirəcəkdi...

1946-cı ildə ordudan tərxis olunduqdan sonra yenə də dogma el-obama qayıtdım. O vaxtdan çox illər keçsə də hər il may ayı gələndə qeyri-ixtiyari xoş müjdəli o günləri xatırlayıram”.

O vaxt Abdulla müəllimin səsi qəhərdən titrəsə də, bu səsdə qələbə ümidi, qələbə sorağı var idi. Uşaqlığını, gəncliyini, acılı-şırınli xoş xatirələrini qoyub gəldiyi el-obasının, yurd yerinin azad olunacağı, düşmən üzərində qələbəmizin sorağı.

Kim bilir, bəlkə biz də Qələbə müjdəmizi elə gözəl bir bahar günündə alacağıq. O gün bizim də səsimiz qəhərdən titrəyəcək, gözlərimizdən sevinc yaşları axacaq.... O günlər çox yaxında. Ruhun şad olsun, Abdulla müəllim.

Mehparə ƏLİYEVA

Respublika.- 2020.- 9 may.- S.6.