Qüdrətli Azərbaycanın varlıq simvolu

Hər səhər erkən efirdə doğma bir musiqi - Azərbaycan Respublikasının Dövlət Himni səslənir! Və pərdə-pərdə küçələrə, meşələrə, dağlara səpələnir. Bax, elə bu məqamda Dənizkənarı Milli Parkın ən gözəl nöqtəsində fəxrlə dalğalanan üçrəngli bayrağımız bu bənzərsiz musiqinin sədaları altında daha da canlanır, qürurla yellənir, bir az da möhtəşəm görünür... Əhməd Cavadın ölməz misraları Üzeyir musiqisilə həmahəng olub ürəkləri riqqətə gətirir:

Azərbaycan! Azərbaycan!

Ey qəhrəman övladın şanlı Vətəni!

Səndən ötrü can verməyə cümlə hazırız!

Səndən ötrü qan tökməyə cümlə qadiriz!

Səslənir!.. Və səsləndikcə səni uzaq-yaxın keçmişimizi əks etdirən bir həqiqətlə üz-üzə qoyur. Bu anda əski bir xəritəni gətirirsən göz önünə. Xəritədəki Azərbaycan heç də bizə dərslərdə anladılan məhdud sərhədli məmləkət deyildi: Bakısı, Gəncəsi, Lənkəranı, Qazağı, Şuşası, Laçını, Qusarı, Qubası, Naxçıvanı, Xankəndisi ilə yanaşı, Zəngəzuru da, Göyçəsi də onun doğma “qucağında” idi... Sonralar çox şey dəyişdi, yaş üstünə yaş gəldi, ana yurdumuz Azərbaycanın xəritəsi də olub-keçənləri xatırlatdı bizə. Uzun illər bu xəritəyə baxmaq adama cəhənnəm əzabı kimi göründü. Şuşanın qəmli şikəstəsi, Xocalının yanğılı çığırtısı, Kəlbəcərin kövrək harayı, Laçının, Ağdamın, Füzulinin dərd-ələmli ah-zarı, qolları buxovlu Xankəndinin, Ağdərənin, Xocavəndin göz yaşları ... içimizi dağıdıb tökdü.

Yenə də xəritənin önündəyik, o səni alıb aparır, gah son əsrimizin hadisələrindən xəbər tutur, gah keçmişin ən dərin qatlarına baş vurur, gah da bu günlərimizin iştirakçısına çevrilirsən. Xəyalında tarixi çözələyirsən...

O gün də hər şey elə əvvəlkitək olmalı, Yer kürəsi həmişəki qaydada fırlanmalı, günəş də çıxmalı, səhər də elə adətilə açılmalıydı. Həyat və zaman öz qovşağındaydı... lakin o gün - planetimizin Azərbaycan adlı məmləkəti üçün bambaşqaydı. Vaxt qanad taxıb uçurdu, Yer kürəsi də fırlanma sürətini artırmışdı elə bil. O gün doğulanların da qismətinə başqa bir yazı yazılırdı: müstəqil Azərbaycanın övladları...

Təqvimdə 1918-ci il 28 may günü idi...

Məhz o gün azadlıq məfhumu bizim üçün ulu müqəddəslik rəmzinə çevriləcək, millətimizin azadpərvər ideyalarından dünya xəbər tutacaqdı. Azərbaycan Demokratik Cümhuriyyətinin varlığını səciyyələndirən “Bir kərə yüksələn bayraq bir daha enməz” aforizmi özünün əfsanəvi məzmunu ilə min-min ürəkdə yuva quracaqdı.

1918-ci il mayın 28-də yaradılmış Azərbaycan Cümhuriyyəti bütün Şərq aləmində tarixin səhifəsinə ilk demokratik respublika kimi daxil oldu. Həmin çağlarda Azərbaycan torpaqlarının ümumi sahəsi 114.7 min kvadratkilometr idi.

Bakı ilk dəfə rəsmi surətdə Azərbaycanın paytaxtı elan edildi, onun yaxın gələcəkdə abadlaşdırılmasının və yenidən qurulmasının perspektiv planı hazırlandı. Torpağımız, xalqımız dinc quruculuq işinə əzmlə başladı. Əfsus ki, bizim neftimizə diş qıcıyan istilaçılar silah gücünə bu səadəti əlimizdən aldılar.

ADR-in süqutundan sonra M.Ə.Rəsulzadənin Stalinlə görüşünün təfsilatı ictimaiyyətə bəllidir, ancaq yenə də xatırlatmaq yerinə düşərdi. Stalinin “...bu il yarımlıq hakimiyyətiniz ərzində xalqa nə verdiniz?” - sualına Məhəmməd Əmin bəy: “Çox şey verə bilmədik, amma milli azadlığın nə olduğunu başa saldıq. Azca da milli istiqlal dadızdırdıq. Bir kərə yüksələn bayraq bir daha enməz” - deyərək özünün klassik cavabını vermişdi.

28 May! Artıq bu şərəf tariximiz bir əsrlik ömrünü arxada qoyub, ikinci yüzilliyini yaşayır. Amma necə? Bu gün biz 1918-ci ildə millətləşmə fürsəti qazanan, fəqət cəmi iki il sonra bundan məhrum olan, xalqının arzusu qəlbində qalan, nəhayət XX əsrin sonlarına yaxın ikinci dəfə müstəqilliyə nail olan bir dövlətin vətəndaşlarıyıq.

Bəli, indi zaman başqadır. Yenə də canfəşanlıqla müstəqilliyimizə son qoymaq naminə dəridən-qabıqdan çıxan qüvvələrin arzuları gözlərində qaldı. Ulu öndərimiz Heydər Əliyevin dediyi kimi, Azərbaycanın müstəqilliyi əbədidir və dönməzdir!..

İlk milli cümhuriyyətin yaranması ilə bir sırada Məhəmməd Əmin Rəsulzadə, Əlimərdan bəy Topçubaşov, Fətəli xan Xoyski, Xəlil bəy Xasməmmədov, Xudadat bəy Rəfibəyli və digər onlarca qeyrətli Vətən övladının ağır, çətin mübarizə meydanına atılmaları faktının özü də XX əsr Azərbaycan intibahının intişarının bir qoludur. Bu ənənənin davamını biz əsrin sonunda bir daha gördük. Ümummilli lider Heydər Əliyev yenə də məhv olmaq təhlükəsilə üz-üzə qalan dövlətimizi, müstəqilliyimizi qorudu, inkişaf etdirdi, onu əbədi və dönməz etdi.

Xalqının ağır günündə Vətənə dönən ulu öndər çətin günlərini yaşayan Naxçıvanda ilk dəfə ucaltdığı üçrəngli bayrağımızla sübut etdi ki, bir dəfə ucalan bayrağımız bir daha enməyəcək. Müstəqil dövlətin digər atributlarını da qorudu, yaşatdı, onun prezidenti kimi Azərbaycanı dünya müstəvisinə çıxartdı. Onu tanıtdı, beynəlxalq nüfuzunun artması naminə var-qüvvəsilə çalışdı, Xalq Cümhuriyyəti irsinə hörmətlə yanaşdı, bu yolda xidmətləri olan Vətən oğullarının xatirəsini əziz tutdu.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev hakimiyyətə gəldiyi ilk gündən fəaliyyətində bu prinsipləri əsas götürdü. 2018-ci il mayın 28-də Heydər Əliyev Mərkəzində Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illik yubileyi münasibətilə təşkil olunan mərasimdə çıxış edən ölkə başçısı İlham Əliyev demişdir: “Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yaradılması tarixi hadisədir. İlk dəfə olaraq müsəlman aləmində demokratik respublika yaradılmışdır. Biz haqlı olaraq fəxr edirik ki, bu respublikanı Azərbaycan xalqı yaradıbdır. Bu, bir daha onu göstərir ki, Azərbaycan xalqı böyük xalqdır, Azərbaycan xalqı azadlıqsevər, mütərəqqi xalqdır...”.

ADR-in qısa sürən hakimiyyəti dövrünü yüksək qiymətləndirən Prezidentin 2018-ci ilin ölkədə “Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti ili” elan edilməsi ilə bağlı sərəncam imzalaması da deyilənlərin təsdiqidir. Bu gün Azərbaycan Respublikası Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin sədaqətli və layiqli varisi kimi 1918-1920-ci illərdə əsası qoyulmuş demokratiya, demokratik dövlət quruculuğu proseslərini sürətlə həyata keçirir və inkişaf etdirir. Məhz Prezident İlham Əliyevin Azərbaycanın hərtərəfli inkişafını təmin edən məqsədyönlü və düşünülmüş siyasəti sayəsində müasir Azərbaycan beynəlxalq birliyin etibarlı üzvü kimi qəbul edilmiş, dünya birliyinə sürətli inteqrasiya yolunu uğurla keçmişdir.

İndi Azərbaycan güclü dövlətlərdən biridir. Bunu 44 günlük Vətən müharibəsi də sübut etdi. Döyüşlər başladığı ilk gündən qələbə gününədək ürəklər cəbhə ilə bir döyündü, hər bir kənd, qəsəbə, şəhər azad olunduqca Müzəffər Ali Baş Komandanımızla, Şanlı Ordumuzla qürur duyduq. Cəbhə xəbərlərini səbirsizliklə gözlədik...

Şuşaya gedən Zəfər yolunu, Azərbaycan ordusunun qəhrəmanlığını, şücaətini, həlledici, şərəfli döyüş yolunu izlədik, kədərləndik, sevindik. Möhtəşəm qələbənin sevincini yaşadıq. 30 illik həsrətə, ayrılığa son qoyuldu. Ərazi bütövlüyümüz bərpa olundu, azad edilmiş torpaqlarda üçrəngli bayrağımız dalğalandıqca ürəklər dağa döndü. Axı, bunu illərlə gözləmişdik.

Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yadigarı olan üçrəngli Azərbaycan Bayrağının Şuşada dalğalanması möhtəşəm qələbəmizin ən pik nöqtəsi oldu. Ölkə başçısı, Ali Baş Komandan Şuşada üçrəngli bayrağımızı qürurla qaldırdığı o anda könüllərdə, ürəklərdə ecazkar bir musiqi səslənirdi:

... Üçrəngli bayrağınla məsud yaşa!

Minlərlə can qurban oldu!

Sinən hərbə meydan oldu!

Hüququndan keçən əsgər,

Hərə bir qəhrəman oldu!

İndi daha yaxşı anladıq bu lətafətli səslənmənin belə sevilməsinin səbəbini. Bu səslənmə ulu ocağımızın əbədi Varlığını dalğa-dalğa dünyaya yayır: dostlar sevinir, düşmən xar olur. Bu Varlığın çoxəsrlik yaşı var. Daha neçə-neçə əsrlər keçəcək, bu, belə də qalacaq, Azərbaycan öz ömrünün səhifələrini yazacaq: elə-beləcə zəngin, keşməkeşli, bəlalı-məlallı, qüdrətli-qeyrətli həyatına davam edəcək. Və hər dəfə səsləndikcə o xəritə gəlib dayanacaq gözlərimizin qarşısında, oradakı boşluqlar dolduqca, ilahi ədalətin zəfərinə sevinəcək, Tanrıya şükranlığımızı edəcəyik.

Yenə də hər səhər efirdə Dövlət Himnimiz səslənəcək, dünyaya yayılacaq, bayrağımız dalğalanacaq, Qüdrətli Azərbaycan dövlətinin varlıq simvolu kimi...

Zümrüd QURBANQIZI

Respublika.- 2021.- 3 iyun.- S.1;2.