"Ellər vurğunu"

Dəmir Gədəbəylinin növbəti kitabı işıq üzü görüb

Tanınmış şair və alim Dəmir Gədəbəylinin "Ellər vurğunu" adlı kitabı işıq üzü görüb. Kitabda görkəmli şairimiz, Azərbaycan poeziyasının sönməyən ulduzlarından biri Səməd Vurğuna həsr olunmuş poema yer alıb. Kitaba ön sözündə Qazax Yazıçılar Birliyinin sədri, şair Barat Vüsal qeyd edir ki, coşqun bir ilhamla yazılmış bu poemanın hər misrasında Səməd Vurğuna böyük məhəbbət, dərin bir sevgi duyulmaqdadır.

S.Vurğunun uşaqlıq, gənclik və müdriklik illərini özündə əks etdirən "Ellər vurğunu" poeması böyük şair barədə yazılmış əsərlərdən öz üslub və şeriyyəti ilə seçilir.

Poemada gəncliyi sovet hakimiyyətinin ilk illərinə düşən, komsomol, daha sonra Kommunist Partiyası sıralarında şeirlərilə xalqın sevgisini qazanan dahi şairin həyatı bədii lövhələrlə canlandırılır. İndiyədək oxuculara və xalqa məlum olmayan tarixi hadisə və olaylar böyük ustalıqla təsvir olunur. Göz önünə şairin Qazax seminariyasındakı məktəb illəri gəlir. Nənəsi Ayişənin qayğısı, seminariyada oxuyarkən ilk sevgisi və uğursuz sevginin acı ağrıları poetik ifadəsini tapır.

Poemanı maraqlı edən və bu vaxtadək yazılmış əsərlərdən fərqləndirən cəhətlərdən biri də Dəmir Gədəbəylinin şairin böyük qardaşı Mehdixan Vəkilova yazdığı məktublardan bir neçəsini poemada verməsi və o dövrü, cərəyan edən hadisələri həmin məktublar əsasında təhlil etməsidir. Poemada Mircəfər Bağırovun indiyədək düzgün təhlilə möhtac həyatı və fəaliyyətinə də toxunulur.

Poema öz üslubu etibarilə də poeziyamızın ənənələrini ləyaqətlə əks etdirir. Şair xüsusilə də Səməd Vurğuna xas olan bir sıra üslub xüsusiyyətlərini daha da inkişaf etdirmişdir. Səməd Vurğundan götürülmüş şeir parçaları yerli-yerində istifadə edilmişdir.

Müəllim özünü ustad bildiyi Səməd Vurğuna vurğunluğunu kitaba ön sözündə belə izah edir: "Öz misralarında bəşəri duyğu və dəyərlər yaşadan poeziyamızın 20-ci əsrdə ən görkəmli şairləri o tayda Şəhriyar, bu tayda Səməd Vurğundur. 20-ci əsrin 30-cu illərindən bir şairtək tanınan Səməd Vurğun öz yaradıcılığında türk poeziyasının böyük ənənələrini yaşatmaqla onu daha da inkişaf etdirmiş, bəşəri səviyyəyə çatdırmışdır. Uzun illər qəlbimdə yaşatdığım, şeirlərini sevə-sevə öyrəndiyim əziz ustadıma həsr etdiyim bu poemada mən onun coşqun ömrünün indiyədək xalqa məlum olmayan bir çox səhifələrini açıb göstərməyə çalışmışam. Bu arzu və istəyə nə dərəcədə nail olmuşam, qiyməti əziz oxucular verə bilər".

Bizcə, bu kitab Vurğun vurğunları və Vurğunun qədir-qiymətini bilənlər üçün dəyərli töhfədir.

Şərq.- 2010.- 10 avqust.- S.8.