“BİZ ANCAQ AKTYORLARIN

GÜCÜNDƏN İSTİFADƏ EDİRİK”

Nicat Kazımov: “Azərbaycanda “Möhtəşəm yüz il” çəkmək üçün milyardlar lazımdı”

“Yəni onun geyimləri, interyeri, dekorları, döyüş səhnələri üçün böyük pullar xərclənir”

"Teatr dönəmi bitdimi” sualı bu gün daha çox müzakirələrə səbəb olur. Doğrudanmı internetin inkişafı, sosial medianın varlığı mədəniyyətin əsas qolu sayılan teatr məkanını kölgədə qoya bilib? Suallarımızı Gənc Tamaşaçılar Teatrının rejissoru və aktyoru, Əməkdar artist Nicat Kazımov cavablandırdı. "Şərq”ə maraqlı açıqlamalar verən Əməkdar artistin teatra münasibəti yəqin sizlər üçün də maraqlı olar.

- Teatr mövsümü bitib. Yeni mövsümə nələri planlaşdırırsınız?

- Yaydı, hələki istirahət edirik. İnşallah, planlarım var, amma imkan olsa. Açıqlama verməyəcəm, amma sponsor axtarıram. Yeni bir layihəmin ərsəyə gəlməsində mənə sponsorluq etmək istəyənlərlə görüşmək, onlarla bu barədə söhbət etmək istərdim.

- Yeniliyini sirr kimi saxlayırsan...

- (Gülür) Hə, bir az sirr qalsa yaxşıdı. Hələ ki heç bir açıqlama vermək istəməzdim. Sponsor tapa bilsəm, yeni bir işlə tamaşaçı qarşısına çıxmaq niyyətim var.

- Teatrın dönəmi doğrudanmı bitmiş sayıla bilər? Son illər internetin, sosial medianın həyatımıza təsiri böyükdü, bu, teatra də təsir edə bilibmi?

- Mən bunu deməzdim. Düzdü, internet, sosial media həyatımıza az qala bir az da zəhər kimi daxil ola bilib. Amma böyük mənada teatrı bitmiş saymaq olmaz. Teatr var, fəaliyyət göstərir, işlər görülür, tamaşalar hazırlanır.

- Yəni teatra soyuq münasibəti hiss etmirsən?

- Ən azı mən hazırladığım heç bir tamaşada tamaşaçı qıtlığı hiss etməmişəm. Necə deyə bilərəm ki, teatra soyuq münasibət yaranıb? Mən "Leyli və Məcnun” tamaşasını hazırlamışam. O tamaşada tamaşaçı qıtlığı hiss etməmişəm. Bütün tamaşalar anşlaqla keçib. Yaxşı tamaşaya maraq hər zaman var.

- Yəni keyfiyyətli tamaşaya və aktyor oyununa maraq var. Yetər ki, keyfiyyətli, yaxşı tamaşa təqdim olunsun.

- Təbii ki, keyfiyyətli tamaşa, güclü aktyor oyunu varsa, tamaşaçı bu tamaşanı maraqla izləyəcək. Mənim yadıma gəlmir ki, maraqlı tamaşa səhnədə təqdim edilsin, tamaşaçı teatra gəlməsin.

- Qonorarın azlığı, aktyorun maddi problemlərinin varlığı onun oyununa təsir edə bilirmi? Necə deyərlər, ac qarına səhnədə olan aktyordan güclü "Hamlet” gözləməyə dəyməz?

- Bəli, əslində aktyorun problemi olmamalıdır, aktyorun maddi durumu yaxşı olmalıdı. Bu ayrı məsələdi. Amma səhnəyə çıxan aktyor səhnədə problemi unutmağa məcburdu.

- Bəs bizim aktyorlar problemlərini unuda bilirmi?

- İnanın, bizdə aktyorların çoxu səhnədə problemlərini unuda biliblər. Mən özüm səhnəyə çıxanda bütün çətinliklərimi səhnədən kənara qoyuram. Çünki mən səhnədə ruhumla yaşayıb, obrazı tamaşaçıya təqdim edirəm.

- Türk aktyorları ilə bizim aktyorlar tez-tez müqayisə edilir. Onların daha böyük qonorar aldıqları, elə bu səbəbdən türk seriallarında güclü aktyor oyununu gördüklərini deyirlər.

- Söhbət qonorardan getmir axı. Türk aktyorlarının çəkildiyi ekran əsərləri təkcə onlar böyük qonorar alırlar deyə maraqlıdır deyə bilmərik. Yəni serialın maraqlı olması təkcə aktyor oyunundan asılı deyil. Söhbət qonorardan yox, seriala çəkilən böyük vəsaitdən gedir. Türk seriallarına çəkilən bütün xərclər təkcə aktyorların qonorarına xərclənmir. Onların seriallarında dekor işindən tutmuş digər texniki imkanlara qədər keyfiyyətin üstündə qurulub. Misal üçün, Azərbaycanda "Möhtəşəm yüz il” çəkmək üçün milyardlar lazımdı. Yəni onun geyimləri, interyeri, dekorları, döyüş səhnələri üçün böyük pullar xərclənir. Ona görə də keyfiyyətli iş meydana gəlir. Biz isə yalnız aktyordan istifadə edirik. Başqa əlavə effektlərə önəm verməyən maraqlı görüntü gözləyirik. Axı aktyor oyunu ilə yanaşı, vizual görünüş, interyer də önəmlidir. Bəli, aydın məsələdir ki, xaricdə istedadı az olan aktyordan az istifadə olunur. Yaxşı aktyora daha çox önəm verilir.

- Yəni filmlərə daha çox bahalı aktyorları dəvət edirlər.

- Bahalı yox, yaxşı aktyorları dəvət edirlər. Bahalı aktyor həmişə yaxşı aktyor anlamını daşımır ki. Düzdü, bahalı ola bilər, amma istedadlı deyil. Bizdə Azərbaycanda elə istedadlı aktyorlar var ki, tanınmır, yəni bahalı deyillər, amma güclü aktyor potensialına malikdir. Onun qonorarı təbii ki, tanınmışdan daha az olacaq. Bunu görürük axı. Qonorar sırf tanınmaqla bağlı bir məsələdir. İstedadın qonorarın az-çox olmasına aidiyyəti yoxdu. Sən tanınmış ola bilərsən, amma istedadın yoxdu.

- Bizdə elələri varmı?

- Məni xataya salmayın, ad çəkməyəcəm, amma bizdə də elələri var. Tanınır, qonorarları böyük olur, amma istedad yoxdu.

- Doğrudanmı aktyorun daim rol alması rejissorla münasibətindən asılıdır?

- Bir rejissor kimi mənim üçün aktyorla münasibət çox önəmlidir. Əgər aktyorla münasibətim pisdirsə, aramızda intriqa varsa, yola getmirəmsə, onunla işləyə bilmərəm. Çünki tamaşanın məşq prosesi bir sevgidir. Əgər arada sevgi olmasa, onda bu olar zorakılıq. Zorakılıqla yaxşı nəticə əldə etmək mümkün deyil. Mütləq sevgi, qarşılıqlı anlaşma olmalıdır. Bəxtim onda gətirib ki, mənimlə işləyən aktyorlarla çox yaxşı münasibətim var. Azərbaycan teatr sənətində yaxşı münasibətim olmayan bir-iki aktyor var ki, onlarla da heç vaxt işləmərəm.

- Bəs serial təklifinə niyə müsbət yanaşmırsız?

- Ona görə ki, çox pul istəyirəm. Onlar sitqom janrında çəkirlər. Buna görə dedim ki, sizin çəkdiklərinizlə mən bir aya ev ala biləcəmsə, hansı rola istəsəniz çəkilərəm. Bu gün əksər aktyorların ev problemi var. Bu gün maaşla ev problemini həll etmək mümkün deyil. Mən heç bir serial dəvətini qəbul etmirəm.

- Səbəb?

- Çünki iki seçim arasında olanda birini seçirsən. Ya yüksək sənət, ya böyük qonorar. Aya 50 min versələr, seriala çəkilərəm. Amma ucuz qonorara seriala çəkilməyi sənətimə yaraşdırmıram. Teatr səhnəsi daha yüksəkdə durur.

- Bəs ora-bura niyə qaçırsız?

- Ora-bura qaçmaqda məqsədim ailəmi dolandırmaqdır. Artıq uşaqlar da böyüyür. Çalışıb onlar üçün nəsə eləmək lazımdır. Mən verilişə də məhz ailəni maddi cəhətdən təmin etmək üçün çəkilirəm.

- Sizcə, teatrda aktyor kimi oynamaq, yoxsa kinoda çəkilmək asandır?

- 1991-ci ildən televiziyada, həm də teatrda fəaliyyətə başlamışam. Onun üçün mən eyni vaxtda kameranı yaxşı hiss edə bilirəm. Teatr bir balaca böyük oyun tələb edir. Məndə teatr və kinoda oynamaq paralel getdiyi üçün filmlərdə çətinlik çəkmirəm. Teatrda olmaq daha çətin və məsuliyyətlidir. Filmdə bir kadrı 10 dubla da çəkə bilərsən. Çək, stop, alınmadı, bir də çəkirsən. Teatrda isə aktyorun ikinci dəfə eyni sözü təkrarlamaq imkanı yoxdur. Sən səhv edə bilməzsən, sən zəif olanda onu həmin an yenidən bərpa edə bilməzsən. Bu baxımdan teatr aktyorunun işi daha çətindi. Sən il yarım bir rol üzərində məşq edirsən, sonra onu tamaşaçıya təqdim edə bilirsən.

- Ürəyinizcə olmayan rolu oynamaq məcburiyyətində qalmısız?

- Əvvəllər elə tamaşalar olub ki, onları məcburiyyət qarşısında oynamışam. Bu, təbii ki, gənclik illərimə təsadüf edir. O vaxt, ürəyimcə olmayan bir neçə tamaşada məcburiyyət qarşısında oynadım. Buna görə, səhnəyə çıxanda sadəcə utanırdım. Bu, aktyor taleyidir. Amma indi rejissor kimi də fəaliyyət göstərdiyimdən seçmək imkanım var.

- Hansısa tamaşada uğursuzluğa düçar olmamısız ki?

- Aktyor kimi adlarını çəkməyəcəyim tamaşalar olub ki, uğursuzluğa düçar olmuşam. Ancaq rejissor kimi belə bir uğursuzluğum olmayıb, inşallah da olmaz.

- Quruluş verdiyiniz hər hansı tamaşada əsas üstünlüyü nəyə verirsiz?

- Quruluş baxımdan ilk növbədə hərəkətə üstünlük verirəm. Mixail Çexov demişkən, teatrda hərəkət əsas olmalıdır. Çünki hərəkətin milli mənsubiyyəti yoxdur. Hərəkətlə hazırlanan tamaşalar dünyanın hər yerində başa düşülür. Sözün ikinci plana atılmasının tərəfdarı deyiləm. Amma sözlə bərabər edilən hərəkətə də diqqət yetirmək lazımdır. Mən bir rejissor kimi çalışıram ki, sözün hərəkətini çıxarım. Bugünkü teatr ümumiyyətlə hərəkət teatrıdır. İstəyiriksə dünyaya çıxaq, istəyiriksə hər yerdə bizi başa düşsünlər, üstünlüyü hərəkətə verməliyik. Amma hərəkət teatrı deyib danışığı ikinci plana keçirmək olmaz.

- Hansı mövzulara quruluş vermək, tamaşaya qoymaq ruhunuza yaxındır?

- Daha çox mistikanı sevirəm. Emosional əsərləri tamaşaçılarla bölüşmək istəyirəm. Özüm də həddən artıq emosionalam. Buna görə də daha çox mistik əsərlərdə özümü göstərə bilirəm.

Tahirə

Şərq.- 2017.- 17 avqust.- S.6.