Qəbul imtahanına dəyişikliklər labüd idi

Elşən Ramizoğlu: "Hesab edirəm ki, Coğrafiya fənni üçüncü qrupa tamamilə əlavə olunmalıdır"

Kamran Əsədov: "İnformatika fənni üzrə yetərli qədər test bazası yoxdur"

Elmi-kütləvi, mədəni-maarif, təhsil proqramlarının hazırlanması

Təhsil Nazirliyi və Dövlət İmtahan Mərkəzi tərəfindən hazırlanmış Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinin qərarı layihəsinə əsasən, 2022/2023-cü tədris ilindən başlayaraq III ixtisas qrupuna daxil olan ixtisasların dil-tarix (DT) və tarix-coğrafiya (TC) altqrupuna daxil edilən ixtisaslar olmaqla 2 altqrupa bölünməsi və TC altqrupuna daxil edilən “Beynəlxalq münasibətlər” və “Regionşünaslıq” ixtisaslarının müsabiqəsində iştirak etmək istəyən abituriyentlərin imtahanın II mərhələsində Azərbaycan (rus) dili və tarix fənləri ilə yanaşı coğrafiya fənnindən, DT altqrupuna daxil olan digər ixtisasların müsabiqəsində iştirak etmək istəyən abituriyentlərin isə ədəbiyyat fənnindən imtahan verməsi nəzərdə tutulur. Hər iki altqrupa daxil olan ixtisasların müsabiqəsində iştirak etmək istəyən abituriyentlər isə II mərhələdə Azərbaycan (rus) dili, tarix və ədəbiyyat fənləri üzrə imtahan verdikdən sonra əlavə olaraq coğrafiya fənnindən fərq imtahanı verməlidirlər. Beləliklə, abituriyentlər ali təhsil müəssisələrinə sənəd qəbulu zamanı III ixtisas qrupu üzrə elektron ərizə doldurarkən, öz istəklərinə uyğun olaraq ərizələrində təhsil almaq istədikləri ixtisas və yaxud ixtisaslara uyğun olan iki altqrupdan birini, yaxud hər iki altqrupu seçmək imkanına malik olacaqlar. Bu barədə Dövlət İmtahan Mərkəzindən məlumat verilib. Xatırladaq ki, 2020-ci ilin dekabr ayında Təhsil Nazirliyi və Dövlət İmtahan Mərkəzinin (DİM) birgə məlumatında qeyd olunduğu kimi, “Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2017-ci il 8 fevral tarixli 39 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan Respublikasının ali təhsil müəssisələrinə tələbə qəbulu Qaydaları”nda dəyişiklik edilməsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2021-ci il 9 sentyabr tarixli 252 nömrəli Qərarına əsasən, “Beynəlxalq münasibətlər” və “Regionşünaslıq (regionlar üzrə)” ixtisasları II ixtisas qrupundan çıxarılaraq III ixtisas qrupuna daxil edilib.

Mövzu ilə bağlı təhsil eksperti Elşən Ramizoğlu "Şərq"ə açıqlamasında bildirib ki, coğrafiya fənninin yenidən üçüncü qrupa salınması zərurət idi. Ekspert qeyd edib ki, əgər abituriyent III qrupda "Regionşünaslıq" və ya "Beynəlxalq münasibətlər" ixtisası üzrə müraciət edəcəksə, bu məqamda ədəbiyyat əvəzinə coğrafiya fənnindən imtahan verəcək:

"Bu qərar çoxdan verilməli idi. Qeyd edim ki, üçüncü qrupa coğrafiya fənninin əlavə olunması uzun zamandır müzakirə olunan məsələlərdən biri idi. Fikrimcə, bu ixtisaslara yiyələnəcək şəxslər "Coğrafiya" fənni ilə yaxından tanış olmalıdır. "Regionşünaslıq" ölkənin siyasi, iqtisadi, mədəni həyatını öyrənib tədqiq edən tədris proqramıdır. Əlbəttə, bu ixtisasa yiyələnən şəxs tarix fənni ilə yanaşı coğrafiya fənnini də mənimsəməli, bu haqda məlumata malik olmalıdır. Çünki öz ölkəsinin coğrafiyası haqqında geniş məlumata malik olmayan şəxs sözsüz ki, xarici ölkənin coğrafiyası haqqında təhlillər apara bilməz və bu, məqsədəuyğun hesab edilmir. Ümumiyyətlə, hesab edirəm ki, Coğrafiya fənni üçüncü qrupa tamamilə əlavə olunmalıdır".

Təhsil eksperti Kamran Əsədov isə "Şərq"ə açıqlamasında deyib ki, ali məktəblərə qəbul imtahanında III ixtisas qrupunda dəyişiklik ediləcəyi gözlənilirdi. Ekspert qeyd edib ki, yeni dəyişiklik III ixtisas qrupuna coğrafiya fənninin əlavə edilməsi yox, eyni zamanda coğrafiya fənnindən imtahan verməyə imkan yaradacaq:

"Təbii ki, III qrupda dəyişiklik ediləcəyi gözlənilirdi. Çünki 2020-ci ildə Nazirlər Kabinetinin qərarı ilə "Beynəlxalq Münasibətlər" və "Regionşünaslıq" ixtisasları III qrupa keçirilmişdi. Amma bura coğrafiya fənninin əlavə edilməsi müzakirə predmeti idi. Bir şeyi qeyd edim ki, bu dəyişiklik III ixtisas qrupuna coğrafiya fənninin əlavə edilməsi yox, eyni zamanda coğrafiya fənnindən imtahan verməyə imkan yaradacaq. Bu da sadəcə adıçəkilən iki ixtisası seçənlər üçündür. Təbii ki, bu dəyişiklik III qrup üçün müsbət haldır. Çünki bu iki ixtisasın əlavə edilməsi plan yerlərinin sayını artıracaq. Hər il III qrupda böyük sayda abituriyent ali məktəblərə qəbul ola bilmirdi. Hətta yüksək balla kəsilənlər də olurdu. Amma mövcud dəyişiklik bu qrupda abituriyentlərin şansını artıracaq".

Ekspert bildirib ki, I qrupda isə vəziyyət bir az fərqlidir. Çünki bu fənn üzrə lazımi səviyyədə hazırlıq materialı yoxdur: "Bu qrup üzrə imtahan verəcək abituriyentlər çətin fənn olduğu üçün VI-VII sinifdən kimya üzrə hazırlaşırdılar. Biz uzun illər kimya üzrə hazırlaşıb gələcəkdə informasiya texnologiyaları, informasiya təhlükəsizliyi, kompüter elmləri, kompüter mühəndisliyi, proqramlaşdırma, eyni zamanda digər logistika ixtisaslarına daxil olmaq istəyənlərin arzularının üzərindən xətt çəkə bilərik. Bu, təhlükəli ola bilər. Əslində bu ixtisaslara qəbul üçün informatika fənnindən əlavə imtahan verilməsinin təklif edilməsi doğru yanaşmadır. Amma bura qədər bir problem var. Hazırda ölkə üzrə ən ciddi müəllim çatışmazlığı informatika fənnindəndir. Baxmayaraq ki, bu fənn Azərbaycanda yeganə fənlərdəndir ki, Azərbaycan dili, riyaziyyat, xarici dillə yanaşı I sinifdən XI sinfə qədər tədris olunur. Amma informatika fənni üzrə yetərli qədər test bazası yoxdur. Digər tərəfdən informatika praktiki fəndir. Birincisi, mövcud dərsliklərimiz test tapşırığı hazırlamağa uyğun deyil, ikincisi, informatika fənni qəbul imtahanında istifadə edilə biləcək qədər keyfiyyətli tədris edilmir. Hesab edirəm ki, bu dəyişikliyə yaxın 2 il ərzində getməməliyik".

Aynurə Pənahqızı

Şərq 2021.- 29 oktyabr.- S.6.