"Hərbi xidmət müddətinin artırılmasına ehtiyac yoxdur”

Azad İsazadə: "Xidmət aylarının artılmasını, hərbi biliklərin tam öyrənilməsinə yetmədiyi ilə bağlamaq düzgün deyil"

Mətbuatda gedən məlumatlara görə, həqiqi hərbi xidmətkeçmə qaydalarında dəyişiklik edilməsi planlaşdırılır. Məlumata görə, dəyişikliklər əsgər və çavuşların hərbi xidmət müddətinin artırılmasından ibarətdir.

Təklif olunan variant ondan ibarətdir ki, ali təhsilli sıravi əsgər və çavuşlar üçün xidmət müddəti 1 il 6 aya, qeyriləri üçün isə 2 ilə qaldırılsın. Bunun da səbəbi kimi o göstərilir ki, hazırkı xidmət müddətində əsgər və cavuşlar silah-sursatla davranma qaydalarını dərindən mənimsəyə bilmirlər. Məsələyə münasibət bildirən hərbi ekspert Azad İsazadə isə bunun heç bir məntiqə uyğun olmadığı qənaətindədir. Onun sözlərinə görə, adətən gənc əsgərin hazırlıq kursu maksimum bir ay götürülür: "Bu müddət ərzində əsgər döyüş hazırlığını kecir, elementar biliklərə yiyələnir. Ona görə də artıq ayların olması, xidmət müddətinin uzadılması gərəkli deyil. Müddətin artırılmasında məqsəd nədir, bu, tamam başqa məsələdir. Amma xidmət aylarının artırılmasını, hərbi biliklərin tam öyrənilməsinə yetmədiyi ilə bağlamaq düzgün deyil. Ancaq o ölkələrdə müddət uzadılır ki, hansı ki həmin ölkələrdə insan ehtiyatı, səfərbərlik resursları az olur. Azərbaycanda bu gün reallıq ondan ibarətdir ki, Silahlı Qüvvələrdə olan boş yerlərə nisbətən çağırışçı vətəndaş çoxluq təşkil edir. Hələ bir dəfə də olsun elə bir hal baş verməyib ki, hərbi çağırış planı yerinə yetirilməsin". A.İsazadə bildirib ki, xidmət müddətinin vaxtı uzadılsa, cağırışçıların sayı daha da çox olacaq: "Məsələn, düşmən ölkə Ermənistanda neçə ildir ki, çağırış planı yerinə yetirilmir. Onlar bu addımı atsalar, basa düşmək olar. Çünki Ermənistanda insan resursları azdır. Bizdə isə əksinə, həddindən artıq çoxdur". Bütün Qərb ölkələrində təzə silahları, təzə texnikanı öyrənmək üçün daha sadə sistemin mövcud olduğunu qeyd edən ekspert vurğulayıb ki, elə ölkələr var ki, ildə bir dəfə, rezerfist kimi bir ay kurs keçilir, onların 1 aylıq əsgərlik müddəti olur: "Həmin müddətdə də əsgərlər yeni silahlarla tanış olur, taktiki biliklərini götürürlər, ya da ki köhnə bilikləri təkrarlayırlar. Yəni ki, vətəndaşları bir aylıq yığırlar, təlimləri keçirlər, sonradan da onlar mülki həyata qaytarılırlar. Bu sistem əhalinin döyüşə hazırlığı baxımından daha məqsədəuyğundur. Sözügedən sistem bəzi NATO ölkələrində də tətbiq edilir. Bundan başqa elə ölkələr də var ki, yaşayış məntəqələrində bölmələr yaradılır və onlar bilirlər ki, sabah müharibə olsa nə edəcəklər. Həmin ölkələrin peşəkar orduları var. Amma bundan başqa da, loru dillə desək, məhəllə bölmələri yaradılır. Hamı da bilir ki, müharibə baş verərsə komandir kim olacaq, həkimi kim olacaq, kim hansı bölümdə qulluq edəcək. Yəni bu da müharibəyə hazır olmağın göstəricisidir. Bu cür sistem də var. Bizdə belə sistemləri tətbiq etmək əvəzinə peşəkar hərbi xidmət müddətini artırmağa çalışılır. Məncə, müddətin artırılması məqsədəuyğun deyil". Sözügedən sistemin köhnə Sovet sisteminə aid olduğunu deyən ekspert vurğulayıb ki, bununla belə bir çox nüanslar nəzərə alınmır: "Sovet dönəmində xidmət müddəti 2 il idi. Amma bu halda da ortaya basqa bir məsələ çıxır ki, həmin vaxt çağırış ildə 4 yox, cəmi iki dəfə olurdu. Məsələ burasındadır ki, bizdə sistem götürülür, amma konseptual prinsiplər yerinə yetirilmir".

Anar

Şərq.- 2009.- 23 iyul.- S. 12.