Doğma diyar, bir az da döz...
Qubadlının işğalından 17 il keçir
"Hər dəfə
torpaqlarımızın işğala məruz qalması xəbərini
eşidəndə ürəyim göynəyərdi. O torpaqlar
əməksevər insanların, təbiətin bərəkət
ünvanı idi... Qubadlılar Qarabağa, Laçına, Kəlbəcərə
Ermənistandan gələn yolun üstündə möhtəşəm
qala kimi dayanmışdılar. Oranın da işğala məruz
qalmasından daha çox məyus olub, sarsıldım".
Heydər ƏLİYEV
Tarixin qanlı
olaylarını xatırlamaq - ağır olsun, ya
yüngül - çox çətindir. Qubadlı rayonunun ərazisinin
işğala məruz qalması, əhalisinin min bir zillətə
qatlaşması 17 il əvvəl yox, elə bil dünən
olub. Bu faktdır: insanların çəkdikləri əzablar,
zülmlər, doğma el-obalarından ayrı düşmək
dərdi cəhənnəm əzabından betərdir.
Qubadlılar da yanırlar, yaxılırlar, gecə-gündüz
məcburiyyət qarşısında baş götürüb
qaçdıqları səmtə fağır-fağır, hətta
günahkar kimi baxır, boylanırlar. Belə intizarın, gərginliyin
səbəbləri də çoxdur. Əsası isə yurd həsrəti,
el-obadan ayrılıq dərdidir. Bütün məcburi
köçkünlər kimi, onlar da dövlətimiz tərəfindən
daim qayğı görürlər. Ancaq yurd həsrətləri
yadlarından çıxmır. Ərazilərindəki
göz güldürən, könül açan təbiətə,
bərəkətli düzlərə, əlçatmaz,
ünyetməz dağlara, yaşayış məntəqələrinə,
müxtəlif obyektlərə düşmənlər qənim
kəsiliblər. Uçurdurlar, dağıdırlar, od vurub
yandırırlar. Yeraltı, yerüstü sərvətləri
talan, tar-mar edirlər. Qanlı-qadalı, dəhşətli
gün - işğalın növbəti ildönümü ərəfəsində
rayon sakinlərindən mövzulara aid Rayon İcra Hakimiyyəti
toplantı keçirmişdi. Tədbir zamanı eşitdiklərimizdən
həm sarsıldıq, həm də gələcəyə
inamımız, ümidimiz artdı.
Malik İsaqov, RİH başçısı:
- Rayonumuzun 32 min nəfərdən
artıq əhalisi respublikanın 42 rayonunun ərazisində məskunlaşıb.
Hazırda onların 21 min nəfəri Sumqayıt şəhərində
yaşadıqları üçün rayonun icra strukturları
da burada fəaliyyət göstərir. Bakı şəhərində,
Abşeron və başqa rayonlarda 12 minə yaxın məcburi
köçkünümüz yaşayır. 8 mindən
çox ailənin sosial, kommunal-məişət, təhsil, səhiyyə
və digər məsələləri ilə məşğul
olmağı, onların gündəlik ehtiyaclarını
aradan qaldırmağı ən başlıca vəzifəmiz,
xidməti borcumuz hesab edirik.
***
Hazırda məcburi
köçkünlərin həyat tərzi 7-8 il öncə
yaşadıqları şəraitlə müqayisəedilməzdir.
Daim dövlət qayğısı görən
köçkünlərimizin əksəriyyəti özlərinə
gün-güzəran yaratmağa nail olmuşlar. Bu həlledici
amil, sözsüz ki, respublikamızın son illər əldə
etdiyi iqtisadi yüksəlişin nəticəsində
mümkün olmuşdu. Məlumdur ki, ölkəmiz
başdan-başa quruculuq meydanına çevrilib.
İşsizliyin aradan qaldırılması istiqamətində
respublikada görülən tədbirlər öz nəticəsini
verib. Təbii ki, bu və digər nailiyyətlərdən məcburi
köçkünlərimizə də pay düşür.
İndi sənaye sahələrində, tikintidə, neft
sektorunda çalışan xeyli həmyerlimiz var.
Sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olanların
sayı da ilbəil artır. Bunlar məcburi
köçkün həyatına müsbət mənada təsir
edən amillərdir. ümumi inkişaf, həyat səviyyəsinin
yüksəlişi el-obalarından didərgin
düşmüş adamların həyatında da aşkar
hiss edilir.
Qaçqın və məcburi
köçkünlərin həyatının müxtəlif
sahələrinə aid Dövlət Proqramının qəbul
edilməsi müstəsna əhəmiyyətə malikdir. Azərbaycan
Respublikası Prezidentinin fərman və sərəncamları
məcburi köçkünlərin hüquqlarının
müdafiə olunması, onların kommunal-məişət
şəraitinin yaxşılaşdırılması, sosial vəziyyətinin
yüngülləşdirilməsi istiqamətində hüquqi
əsaslar yaradıb.
Respublika Prezidentinin
"Qaçqınların və məcburi
köçkünlərin yaşayış şəraitinin
yaxşılaşdırılması və məşğulluğun
artırılması üzrə Dövlət Proqram"ı
uğurla həyata keçirilmiş, bütün
çadır şəhərcikləri ləğv edilmiş,
orada məskunlaşan ailələr yeni inşa olunmuş abad
qəsəbələrə
köçürülmüşdür. çadır şəhərciklərində
yaşayan rayonumuzun köçkün ailələri də mənzillər
almışlar. Lakin mənzil-kommunal şəraitinin
yaxşılaşdırılması istiqamətində
aparılan iş bu tədbirlərlə məhdudlaşmır.
Qaçqınların və Məcburi Köçkünlərin
İşi üzrə Dövlət Komitəsinin xətti ilə
Sumqayıt şəhərində yataqxanalarda, mehmanxanalarda,
pansionatlarda, istifadəyə verilməmiş,
yarımçıq binalarda məskunlaşmış məcburi
köçkünlərin mənzil şəraitinin
yaxşılaşdırılması üçün
geniş miqyasda tədbirlər həyata keçirmişik.
Qaçqınların və
Məcburi Köçkünlərin İşi üzrə
Dövlət Komitəsi ilə Rayon İcra Hakimiyyətinin
birgə həyata keçirdiyi tədbirlər nəticəsində
Sumqayıt şəhərində 48-ci məhəllədəki
binada qəza vəziyyəti aradan qaldırılmış,
burada məskunlaşan 6 ailənin kommunal-məişət
şəraiti yaxşılaşdırılmışdır.
Binanın həyətinə açfalt döşənmiş,
digər abadlıq işləri aparılmışdır. Dəmir
yol vağzalının mehmanxanasında məskunlaşan 49 ailəni
neçə vaxt idi ki, dam örtüyünün yararsız vəziyyətdə
olması narahatçılıq doğururdu. Həmin problem
artıq həll edilmiş, dam örtüyü əsaslı təmir
olunmuşdur. İnşaatçılar qəsəbəsində
69 ailənin məskunlaşdığı 8 saylı
yataqxananın 3 binasının da dam örtüyü əsaslı
təmir edilmişdir. 40-cı məhəllədə 200 ailənin
məskunlaşdığı 1 və 2 saylı binalarda əsaslı
təmir işləri aparılmışdı.
R.Quliyev, Ulaşlı kənd nümayəndəsi:
- Ermənistan
havadarlarının köməyi ilə 1993-cü ilin avqustun
31-də Qubadlını işğal etdikdən sonra əhalimiz
müxtəlif regionlarda məskunlaşmaq məcburiyyətində
qaldı. ümummilli lider Heydər Əliyevin
qayğısı, diqqəti sayəsində
köçkünlərimizdə ruh yüksəkliyi,
yaşamaq həvəsi çoxaldı. Məcburi
köçkünlərimizin Suraxanı, Nizami, Əzizbəyov,
Yasamal və Sumqayıtda, bir sözlə, əhalinin kompakt
yaşayan yerlərində dəfələrlə olur,
onların həyat şəraiti, cari problemlərini operativ
qaydada həll edirik.
F.Nərimanov, rayon Əhalinin Sosial Müdafiə Mərkəzinin
direktoru:
- 1993-cü ildən etibarən
həyata keçirilən hərtərəfli inkişaf
strategiyası bu gün də uğurla davam etdirilir. Cənab
Prezident İlham Əliyevin siyasəti nəticəsində
ölkənin dövlət müstəqilliyinin möhkəmlənməsinə,
iqtisadi tərəqqinin sürətlənməsinə,
xalqın həyat səviyyəsinin yüksəldilməsinə,
əhalinin aztəminatlı hissəsinin sosial müdafiəsinin
gücləndirilməsinə xidmət edən mühüm
nailiyyətlər qazanılıb. Sosial Müdafiəsi Mərkəzi
rayon əhalisinin aztəminatlı ailələrinə
ünvanlı dövlət sosial yardım, şəhid ailələrinə
təqaüdlərin verilməsini, uşaq müavinətlərinin,
sosial təqaüdlərin, eyni zamanda nəqliyyat və digər
güzəştlərə görə verilən müavinətlərin
ödənilməsini təmin edir, tənha-ahıl qocalara
sosial xidmət göstərir. Azərbaycan Respublikası
Prezidentinin 24 iyun 2008-ci il tarixli Sərəncamına əsasən,
ünvanlı sosial yardımının təyin edilməsi həddi
1 iyul 2008-ci il tarixdən 55 manat təsdiq edilmişdir.
N.Əhmədov,
səhiyyə şöbəsinin müdiri:
- Rayon Mərkəzi Xəstəxanasının
poliklinika şöbəsində 17 həkim, 15 orta tibb
işçisi olmaqla 52 nəfər fəaliyyət göstərir.
Əhalimizə terapevtik, pediatrik, nevroloji, ginekoloji, oftalmoloji,
otolorinqoloji, stomatoloji, cərrahiyyə, endoskopiya, ultrasəs
müayinəsi, kardioloji, ixtisaslar üzrə tibb xidməti
göstərilir. Kabinetlər həkim və orta tibb
işçiləri ilə təmin olunmuşdur. Mərkəzi
Xəstəxanada 125 nəfər şəkərli diabeti olan xəstə
dispanser qeydiyyatındadır. Həmin xəstələr
vaxtlı-vaxtında dərman preparatları ilə təmin
olunurlar. 115 nəfər xəstəyə qanda şəkəri
təyin etmək üçün Səhiyyə Nazirliyi tərəfindən
qlukometr aparatı verilmiş və həmin aparatlar xəstələrə
paylanmışdır. Rayon Mərkəzi Xəstəxanasının
həkimləri Bakı, Abşeron və Sumqayıt şəhərlərində
məcburi köçkünlərin kütləvi məskunlaşdıqları
yerlərdə daim səyyar tibb xidməti göstərmişlər.
S.Məmmədova,
müəllimə:
- Q.İlyasov adına 1
saylı şəhər orta məktəbinin riyaziyyat müəlliməsiyəm,
şagirdlərə fənnin sirlərini öyrədirəm.
Məktəbimizin tarixi keçmişi var, məzunlar
arasında həkim, mühəndis, jurnalist, şair,
yazıçı, elmlər doktoru, professorlar, hətta
respublikamızdan çox-çox uzaqlarda tanınan məşhur
şəxsiyyətlər bu gün də nümunə göstərilir.
Belə bir elm ocağının uzun müddət vaqon-siniflərdə
fəaliyyət göstərməsi bizi narahat edirdi. Axır
ki, dövlətimizin qayğısı sayəsində hər
cür şəraiti olan yeni məktəb binasına
köçdük. ümumiyyətlə, rayonumuzun bir çox
məktəbləri ya əsaslı təmir olunmuş, ya da təzə
tikilmiş binalarda fəaliyyətlərini davam etdirirlər. Məktəblərimiz
müasir tipli avadanlıqlarla təchiz edilib. Əlbəttə,
bunları təhsilə, təhsil işçilərinə
dövlətimizin qayğısı kimi qiymətləndiririk.
N.Abbasov, rayon Gənclər və İdman İdarəsinin
rəisi:
- Qarşımızda əsası
ümummilli lider Heydər Əliyev tərəfindən qoyulan
dövlət gənclər siyasətinin nəticəsi olaraq gənclərin
milli ideologiya ruhunda tərbiyəsi, onların fəal həyat
mövqeyinin formalaşması, sağlamlığı və
məşğulluğunun təmin olunmasına şərait
yaradılması kimi vacib məsələlər durur.
Hazırda respublikamızda digər sahələrdə
olduğu kimi, gənclər siyasəti sahəsində də
işlər cənab Prezident İlham Əliyev tərəfindən
uğurla davam etdirilir. Gənclər və yeniyetmələr
arasında hərbi vətənpərvərlik tərbiyəsinin
gücləndirilməsi, istedadlı gənclərin üzə
çıxarılması kimi tədbirlər rayon Təhsil
Şöbəsi ilə birgə həyata keçirilir.
Rayonun orta məktəbləri
arasında şahmat və voleybol üzrə, Azərbaycanın
Milli Qəhrəmanı Əlyar Əliyevin xatirəsinə həsr
olunmuş Yunan-Roma güləşi üzrə Respublika
çempionatı keçirilmişdir. ümumilikdə
idmanın müxtəlif növləri üzrə 9 rayon
birinciliyi və turnirləri təşkil olunmuşdur. Məlumdur
ki, gənclik hər bir cəmiyyətdə çox böyük
potensialı olan qüvvədir və onun dövlətçiliyin
müdafiəsi, milli maraqların qorunması naminə səfərbərliyi
hökumətin və cəmiyyətin çox böyük
uğurudur. Sevindirici haldır ki, Qubadlı rayonunun gənclərinin
əksəriyyəti bu gün ölkədə aparılan
siyasətin fəal iştirakçılarıdırlar.
***
...İllər ötüb
keçir, amma nə yaxşılıq, nə də
yamanlıq yaddan çıxmır. Daha unutqan
olmayacağıq. Ermənilərin ötən əsrin
sonlarında törətdikləri qəddarlıq,
amansızlıq heç vaxt, heç vədə
yadımızdan çıxmayacaq. Gələcək nəsillərə
ərməğan edəcəyik ki, milli düşmənlərimiz
təkcə soydaşlarımıza qənim kəsilməyiblər,
həm də təbii sərvətlərimizi məhv, talan
ediblər. Sağlıq olsun, inşaallah, qisas qiyamətə
qalmayacaq!.. Bunun üçün də bütün məcburi
köçkünlərimizin, xüsusən qubadlıların
adından deyirik: darıxma, doğma diyar, bir az da döz...
Telman Mehdixanlı
Təzadlar.- 2010.- 31 avqust-2 sentyabr.- S. 12.