Qarabağlıların kitabı hələ ki bağlı... Bəs Övliya Mir Möhsün Ağanın?

Dustaqlıq - fiziki, psixoloji, mənəvi, maddi və sairə işgəncələrin, cəzaların ən fərqli durumlarındandır. Ən dəhşətli dustaqlıq - bir ölkənin böyük ərazisini işğal altında saxlamaqdır. Bu elə çoxvariantlı işgəncədir ki, həmin ərazidəki torpağın, suların, ağacların, havanın, quşların və orada qalan bütün canlıların sıxıntıları öncə həmin ərazidən zorla çıxarılmış qaçqın, qovğun, köçkün yüz minlərin ruhlarına onların duyarlılıq nisbətində sirayət edir. Bunu hər bir qarabağlı öz varlığında, yaxınlarının həyat tərzində, mənəvi-psixoloji, maddi və sair yaşantılarında hiss etməyə bilməz. Həbsxanada dustağı olan ailə həmin dustağın əzablarını cüzi istisnalarla paralel yaşayır. Bu baxımdan, Qarabağın 20 il işğal altındakı əsirliyi - elə öncə qarabağlıların ruhlarının əsirliyidir. Niyə məhz öncə qarabağlıların? Çünki şərti desək, ağrıyan kötük diş (erməni əsarəti) qarabağlıların ağzındadır. Bu dəhşətli ağrını yurdu Qarabağ olmayanlar ürək ağrısı ilə, təəssüflə təsəvvür edə bilər. Amma həmin Qarabağsızlıq ağrısını qarabağlılar kimi dərindən yaşaya bilməz.

Təbii ki, bu halda istisnalar da mövcuddur. Çünki Qarabağda yalnız qarabağlılar vuruşmayıb. Amma söz torpağın əsarəti ilə ağrını yaşamağın uzun illərindən gedir. Bəzi gerçəkliklərə baxaq: işğalçılara qarşı qeyri-bərabər döyüşlər getdi. Qeyri-bərabər, ona görə ki, qarabağlıları işğalçılar da vururdu, Rusiya da, onların Azərbaycandakı əlaltılarının istiqamətləndirdiyi təxribatçı dəstələr də. Hələ Qarabağın təsliminə fərqli niyyətlərlə çalışan gizli qüvvələri demirəm. Ordunun olmaması faktı da mövcud idi, Azərbaycanın şantajla bir neçə yerə parçalanma təhlükələri də. Bununla belə, həmin ağır dövrdə Qarabağ 7 ilə qədər işğalçılara qarşı dirəniş göstərdi. Yəni Qarabağ iki açıq və bir neçə gizli düşmənçiliyin birləşmiş cəbhəsində tam təklənmişdi... Ən çox dirəniş göstərən də, ən çox canlı tələfat verən də, ən çox əlil-şikəst edilən də, insanlarından ən çox əsir-girov götürülən də, şəhərlərini, yüzlərlə kəndlərini itirən də, 20 ilə qədər yurd-yuva həsrətini ağır məhrumiyyətlərlə çəkən də, əzizlərini doğma torpaqlarda dəfn edə bilməyənlər də daha çox qarabağlılardır. Təbii ki, Qərbi Azərbaycandan çıxarılan soydaşlarımızı da unutmaq olmaz. Əgər Azərbaycanın müstəqilliyindən xüsusi fəxrlə söz gedirsə, bunu alqışlayırıq. Amma bu müstəqlliyin bədəli (ödənci) Qarabağdır, qurbanları isə qarabağlılar. Adəmlə Həvvanın günahları vardı, Cənnətdən qovuldular. Və Tövbə sonrası döndülər. Qarabağlılar isə elə qarabağlı olduqlarına görə Yer Cənnətindən çıxarıldılar. Günahları isə qarabağlı olmağın mahiyyətini və onlara qarşı çox uzun illər planlaşdırılmış məkrlərin, hərbi hiylələrin dərinliyinə varmamaqları idi. Vaxtıilə Bakıda “qarabağlı” sözündən bir şahanəlik yağırdı. İndi həmin söz sanki göyçək ağızlarda miskinliyə bürünüb. Allahın deyil, allahsızlığın töhməti və möhnəti altında əzilirik. Sızlamağı xoşlamıram. Amma adam doğrananda istər-istəməz “uf” deməyə bilmir. Nə isə... Təfərrüatlara varıb, mövzunu narazı duyğularla uzatmaq istəmirəm. İnananlar kimi inanmaq istəyirəm ki, dövlətimiz qarabağlıların çağdaş yaşantılarını nəzərə alıb onlara sosial himayəsini artıracaq. Müsbət yönlü hər nə edilirsə, təşəkkürlər doğurur. Amma tələbat çoxşaxəli və durum çox ağırdır. Ona görə təklif də doğur. Qayğıların önlənməsi insanların Qarabağa qayıtmaq ümidlərini gücləndirər, yaşamaq imkanlarına pozitiv impulslar qatar və dövlətə inam daha da artar. Yaxşısını əziz Allah bilər.

Yeri gəlmişkən, ümumazərbaycanın (xüsusən bakılıların) sevgili marağında olan bir diləyi də deyim. Bu dilək də çoxdandır ruhumu sızladır. 7 ildir ki, Azərbaycanın böyük Övliyası rəhmətlik Mir Möhsün Ağa haqqında 600-700 səhifə arası 2 cildlik nəsr və nəzmlə kitablarımı toplu halında çıxara bilmədim. Bu işin əhli olanlardan təklif gözlədim, gəlmədi, susdum. Ayrı-ayrı cildlərdə (I-II hissə) 18 min nüsxəlik əsərləri ziyarətgah və İçərişəhər çap etdirib pulsuz paylatdırdı. Allah razı olsun! Amma bu kitabın müəllifi olaraq deyim ki, əsər mənəvi miras hökmünə keçib. Böyük Ağanı Allah xatirinə 100 minlər, milyonlar sevir. Həmin kitabları son dəfə yarıbayarı təkminləşdirib, 300 səhifəyə endirməyə vadar oldum. 09.09.2011-ci ildə Heydər Əliyev Fonduna çap xahişi ilə yazılı müraciət etdim. Tbilisi prospektindəki İdman Sarayında Fondun adını çəkmək istəmədiyim hörmətli nümayəndəsinin qəbulunda oldum. Anlaşılmaz vəziyyət yarandı. Baxmayraq ki, qələm əhli anlaşılmazlığı da anlayır, amma hər anlaşılmazlığı anlatmağa ehtiyac duymur. Doğrusu, o zaman Fondun rəhbəri möhtərəm Mehriban xanım Əliyeva xarici səfərlərdə idi. Və düşünürəm ki, müraciətim Mehriban xanımın nəzərinə çatmadı. Baxmayraq ki, Prezident Administrasiyası yanındakı Fonda aid poçta da yazılı müraciət atmışdım. Araya “Avroviziya” musiqi tədbirinə hazırlıq düşdü. Sonra da tədbir oldu. Və o vaxtdan gözlədim. İndi müraciətimin ünvanına çatdırılması üçün bu yazını vasitə etməkdən başqa yolum qalmadı. Az-çox istedadı olan onu gerçəkləşdirməyin də münasib istedadlı yolunu tapmalıdır. Layiqli ünvana müraciət edərlər. Təbii ki, yazıdan sonra həmin kitabın 5 min tirajla nəfis çapı üçün Fonda təkrar müraciət etmək niyyətindəyəm. Əziz Allah buyurur ki, niyyət nəcibdirsə, qapını israrla döymək lazımdır. Mir Möhsün Ağanın əsərinin kitabxanamda dustaq qalması günahdır. Yəqin ki, Mehriban xanım Əliyeva məsələdən agah olub bu mövzudakı istəkləri reallığa çevirər İnşaallah!

20 il ərzində heç vaxt dövlət rəhbərlərinə, üstün insanlara ağız açmamışam. Əgər qələminə güvənən şair-yazıçılara uyğun faizlə bank krediti verilsəydi və ya şəxsi evim olsaydı, onu tərəddüd etmədən girov qoyardım. Çünki bilirəm ki, ağız açmaq o qədər də yaxşı iş deyil. Amma neyləməli ki, hər şeyi də açıb danışmaq, yazmaq olmur? Onu da deyim ki, öncədən haqq etmədiyim heç bir işə görə ağız açmıram. İnsanın istəyi ilə ona çatmaq arasında uyğunluq olmalıdır. 18 min nüsxə ilə iki dildə (Azərbaycan, rusca) fərqli formatlarda çap edilib yayılan həmin əsərlər indi bir cilddə 300 səhifədə hikmətlər toplusuna çevrilib. Və toplunun gözlərinin kökü saralıb. Görkəmli dövlət xadimi Heydər Əliyev hələ sovet dövründə “İtkin gəlin”i bir rayon pambıqçılarının xahişi ilə 100 min tirajla çap etdirdib, zəhmətkeşlərin istəyini gerçəkləşdirmişdi.

Mənim də xahişim ictimaidir. Həmin xahişin gerçəkləşməsi çoxminlik Ağasevərlərin xeyir-duasını bu kitaba maddi-mənəvi himayə duranın möhtərəm adına hansı hökmlərdə savablara keçməz ki... Mənəvi aləmin öz qanunauyğunluqları olur. Hər şeyi nəzarətə götürmək olar, amma mənəvi gedişat İlahi nəzarətdədir. Yanlışlıq odur ki, Azərbaycanda səmimi irada, doğru sözə məsuliyyət həvalə edilənlərin bəzilərində inkarçı immunitet yaranıb. Bu əcaib ruh halətidir. Xeyirxahlığın fəlsəfəsi elə xeyirxahlığı Allah rizasına etməkdir. Qəbula gələnə, müraciət edənə yox, Göndərənə, Etdirənə baxmaq daha doğrudur. 2013-cü il çox böyük sınaqlar, müşküllər ili olacaq. Biz dünyada baş verən çox dəhşətli proseslərin yedəyindəyik. “Allah bəzi insanların gizli-açıq günahı ucbatından xalqı cəzalandırmaz. Amma imkanları ola-ola, yaxşılar da susub, günahlara mane olmazlarsa, Allah cəzalarını ümumiləşdirib xalqı da, günahkarları da bəlaya uğradar”. Bəlaları önləmək üçün öncə Allaha yalvarılır. Gözəl işlər görülür, Allah xatirinə Onun Peyğəmbərlərinə, Övliyalarına üz tutulur. Övliya Mir Möhsün Ağa xalqımızın içindəki (qəlbindəki, ruhundakı) gücü Allahın izni ilə hərəkətə keçirməyə qabildir. Əvvəla, Övliyalara məkan və zaman məsafəsi təsirsizdir. İkincisi də böyük Ağa çoxdan maddilikdən çıxaraq, tam mənəviləşib. Övliyamız ad və soy addan ibarət İslami və insani şəxsiyyətdən çox keçmiş, indiki və gələcəyi (qiyamət saatına qədər) əhatə edən zəmanədir. O, xeyir qavramının (anlamının) inkaredilməz simvollarnıdandır. Amma təbii ki, bu barədə hər şeyin açıq olması imtahan-sınaq dünyası prinsiplərinə zidd olardı. Elə sirlər var ki, onlar insan dərrakəsinə qapalıdır. Elə sirlər də var ki, onlar haqqında Peyğəmbərimiz (s.) buyurub: “Sirri qorumaq ibadətdir”.

Müqəddəs kəlamda deyilir ki, Allahdan başqa köməyi olmayanların köməyi məhz Allahdır. O, əziz Allah dövlətimizi, xalqımızı qorusun, qarabağlılar da onların içində... Amin!

Nizami SÜLEYMANOĞLU

Təzadlar.- 2012.- 15 sentyabr.- S.14.