Məmmədli... Məmmədsiz dünya...

Sentyabrın 28-də tanınmış jurnalist Məmməd Nazimoğlunun doğum günü idi. Onun doğum günü ərəfəsində “Elimiz. Günümüz” qəzeti Giya Paçxataşvilinin “Məmmədli... Məmmədsiz dünya...” yazısını dərc edib. “Təzadlar” həmin yazını təqdim edir.

(Əvvəli ötən sayda)

Məmməd Nazimoğlu olduğu kimi

- Məmməd Nazimoğluna həsr edilmiş “Mənim bir dostum vardı “ kitabında ailənizdən heç kimin yazısına rast gəlmədim. Nədən?

- Təbii ki, Məmmədin dostu İlham Abbasovun amacı o kitabı Məmmədin nakam ömrünə bir ehtiram nümunəsi kimi ərsəyə gətirmək olub. Buna ilk baxışdan da şübhə etməmişik. Amma... səmimi Məmmədsevərlərin xatirələri ilə yanaşı, bəzi sayıqlamaçılara da o kitabda yer ayrılması Məmmədin ruhuna hörmətsizlikdən başqa bir şey deyildi. Məmmədin can çəkişdirdiyi anların görüntülərini əks etdirən bəzi fotoşəkilin da kitabda dönə-dönə göstərilməsinə lüzum yox idi. Məmmədsiz ötən illərdə onun xatirəsinə ünvanlanan ən içdən gələn yazı İlhamın builki yazısıdı... Amma, İlham, xətrinə dəyməsin, sənə “əmi” , “dayı” deyən balalarımı əmək sərf etdiyin o kitab ovundurmadı, malisəf...

- Mən eşitdim Məmmədin çap olunmuş və olunmamış bütün yazılarını bir yerə toplayıb nəşr etdirmək fikrindəsiniz.

- Düz eşitmisən. Məmmədin çap olunmamış çox sayda şeirləri, məqalələri qalıb ki, mənim arxivimdədi. İnşallah, istərdim ki, bu kitabın da nəşrində İlham Abbasov yaxından iştirak etsin və əminəm ki, gələcək kitabların səhifələrindən Məmməd olduğu kimi boy göstərəcək oxucularına...

- Çətin olsa da, bu sualın cavabını eşitmək istəyirəm. Məmmədin son anları...

- Givi, sən eşitmişdin də, mən iki ilə yaxın çarpayı dustağı oldum. Hətta qrup yoldaşlarımızdan Cavid mənə vaxtilə anasına aldığı iki qoltuqağacı gətirdi. “Ürəyini sıxma - dedi, anam da bir müddət bunlarla yeridi, sonra özü sağaldı, sən də sağalacaqsan”. 412 gün qardaşlarımın, onların ailə üzvlərinin himayəsinə sığındım. Məmməd ən çox o dönəmdə bəzi “yeyib-içən” dostları ılə daha sıx vaxt keçirdi. Və bütün bunlar onun səhhətinin əleyhinə işlədi. Şəkər xəstəliyi də belədir ki, etinasızlığı bağışlamır.

Sualının cavabına gəlincə, Məmməd koma vəziyyətində olanda - 2008-ci ilin 4 iyulunda 4 nömrəli şəhər xəstəxanasının həyətində bir izdiham vardı. Orada olan qohumlarım da, Məmmədi istəyən dostları da - hamı onun həyata dönməsi üçün dua edirdi. Üç uşağımla mən son dəqiqəsinə kimi reanimasiyada Məmmədin yanında olduq. Arada ani olaraq ayılanda bizi tanıyır, həkimin və bizim dediyimizə reaksiya verirdi. Son dəqiqələrində demək olar ki, tamamilə ayıldı, huşu özünə qayıtdi, işarə ilə su istədi. Limonlu suyu dodağına sürtdüm. Çətinliklə udqundu. Sağında mən idim, solunda Orxan. Arazla Aruz bizdən arxada dayanmışdı. O, gözlərini açdı, baxışlarını suallı-suallı mənimlə Orxanın üzünə dikdi. Tez-tez, kəsik-kəsik “az... az...” dedi. Arazı gözünün qabağına keçirtdim. Uşaq göz yaşları içində atasını öpdü. Bir neçə saniyə sonra Məmməd yenə yarımçıq hecaları tələsə-tələsə dedi. Huşu başinda idi. Bu dəfə də sonbeşiyimizi istəyirmiş... Aruz atasına sarı əyilib onun alnından öpdu, “burdayam e, papa” deyəndə Məmmədin hər iki gözündən iri yaş gilələri qulağına doğru süzüldü. Bu anlar onun işıqlı dunyayla son vida dəqiqələri idi. Doymadığı, toylarını görmədiyi balalarının surətini gözlərinə hopdurub dönüşü olmayan son səfərinə qoşdu... Sonra biz onu Tusi xəstəxanasına da apardıq. Amma artıq o, ölüm köhləninin belindəydi. Yeri gəlmişkən, ən böyük ağ yalan Məmməd dünyasını dəyişən günü ayaq tutdu yeridi: güya, Məmməd vəsiyyət edibmiş ki, rayonda dəfn olunsun. Hələ 1986-cı ildə atamı öz kəndimizə aparanda Məmməd mənə demişdi ki, hamınız rayondasınız, niyə o ucqar kəndə apardınız kişini? Qəbir də qərib olur. İndi bu gün Məmmədin öz məzarı o qonşu kəndin qəbiristanlığında qəribdi... Kim ziyarət edir Məmmədi? Mən, övladlarım... bir də Axund Cəfər hərdən İlqarın, Səmədin, Cumayevin Məmmədi ziyarət etdiklərini deyir. İndi Givi... illərin keçməyinə baxma ey, nə anlar keçir, nə də anılar...

Bizim bir dostumuz var...

Diktofonu söndürüb sağollaşdım Ellada xanımla. İllərin, dərdlərin bolluğunda həmişəki nikbinliyindən əsər-əlamət qalmamış bu xanım-xatın bacım səmimiyyətini itirmədən, çiynini əzən vəzifələri kimsəyə şikayət etmədən daşıyır, Məmməd Nazimoğlunun işıqlı obrazını yaşadır. Ellada xanımla sağollaşandan sonra xatirələr məni dağdan arana, arandan dağa apardı. Qəzet səhifələrinə düşən və düşməyən etiraflardan işıqlı surəti boylanan, ölümü dostlarının tostları hesabına bir az da tezləşən Məmməd Nazimoğlunun obrazı gəldi xəyalıma. O Məmməd ki, bəzi nankorlar, Məmmədin sayəsində evinə çörək aparanlar onun xatirəsini də, övladlarını da bu beş ildə bir yol yada salmayıblar. Sağlığinda Məmməd Nazimoğlunun öz imzası ilə şərəfləndirdiyi Azərbaycan mediası isə Məmmədi çox tez unutdu.

Mən - sağlığında Məmmədin “Gürcü balası - Givi bəy” çağırdığı dostu kimi deyirəm: bizim bir dostumuz var - Məmməd Nazimoğlu. O, yaşayır... balalarının qazandığı halal çörəkdə, əsl dostlarının qəlbində, xanımı Ellada bacımızın dəyanətində.

Bizim Məmməd adında əbədiyaşar bir dostumuz var və həmişə də var olacaq... Çünki biz varıq. Gəlin, heç olmasa, qalan ömrümüzü Məmməd Nazimoğlu kimi yaşayaq - humanist, xeyirxah, alicənab.

Gün gələcək, Məmməd Nazimoğluna həsr olunmuş neçə-neçə kitablar işıq üzü görəcək. Və biz fəxarətlə, Fikrət Mursaqulovsayağı deyəcəyik: xoş gördük, a Məmməd, xoş gördük!!!

Giya Paçxataşvili

Təzadlar.- 2012.- 29 sentyabr.- S.15.