“Mən çox şanslı insanam”

Almaz Orucova: “Səhnə istedadı olanları saxlayır, olmayanları yavaş-yavaş sıradan çıxarır”

Muğam sənəti Azərbaycan xalqının mədəni ənələrində və tarixində dərin köklərə malikdir. Muğam şərəfli sənət olaraq, folklorumuzu özündə yaşadan sənətdir. Bu şərəfli sənəti layiqincə daşımaq hər kəsə qismət olmur. Çünki sənətdə uzun müddət qalmaq üçün istedadını, səsini sənətinlə tamamlamağa çalışmalı, bu yolda qarşına çıxan bütün çətinlikləri dəf etməlisən. Muğam ifaçısı, əməkdar artist Almaz Orucova məhz belə sənətkarlardandır. O, bu həftə “Şənbə qonağı”mızdır. Əməkdar artistin muğama sevgisi, sənətinin sirrləri və bir çox mövzulara toxunduğu müsahibəsini sizlərə təqdim edirik.

Rəqsanə: Almaz xanım çox gözəl səsiniz var. Bu səsinizə görə, özünüzü layiq olduğunuz pillədə hesab edirsiniz?

A. Orucova: Təbii ki, uzun illərdir bu sənətin içindəyəm və oxuyuram. Dövlət konsertlərində iştirak edirəm, xarici ölkələrdə çıxış edirəm. Bütün bunlarla bərabər dövlətdən də layiqli qiymətimi almışam. Bu gün əməkdar artistəm. Azərbaycan Dövlət Filormoniyasında çalışıram. Bir az təmbəlliyim var, amma vaxt tapdıqca dəvət olunan hər bir tədbirdə iştirak etməyə çalışıram. Bu gün Allaha şükür layiq olduğum yerdəyəm və efirlərdən də hər zaman dəvət alıram. Getdiyim də olur, getmədiyim də.

Aygün: Amma o qədər də üzdə deyilsiz. Sanki özünüz buna can atmırsız?

A. Orucova: Düzdür, daha çox özüm can atmıram. Son illər ölkəmizdə muğamla bağlı çox gözəl müsabiqələr keçirildi, istedadlı xanəndələr üzə çıxdı. Onlar layihənin iştirakçısı olaraq çox asanlıqla tanınmağa başladılar. Dünya bu müsabiqəyə baxdı. Bu müsabiqə gənc istedadların şansı oldu. Belə deyək də, bu gənclərlə zaman və vaxt fərqimiz var. Bizim vaxtımızda tanınmaq çox çətin idi. Reklama, efirə addım-addım gedirdik. Amma bu gənclərin şansı oldu ki, layihənin iştirakçısı olaraq üzdə olub daha çox reklam qazandılar. Heç kəs pis qəbul etməsin. İndiki uşaqlar elə bilirlər ki, həyatda təcrübə toplayıblar, ikinci dəfə dünyaya gəliblər və hər tərəflidirlər. Maşallah-maşallah. Amma inanın indiki uşaqlar çox fəaldılar. Çağrılmayan yerə də getməyə çalışırlar. Bu yəqin ki, zəmanənin tələbidir, yoxsa beyinlərinin təfəkkürüdür. Bunlar bu qədər fəaldırlar. Çox cəlddirlər. Hər şey də, maşallah qazanırlar. Təki qazansınlar. Onlar zəmaninin yaxşı vaxtına düşdülər. Ona görə də istəyərdim ki, əllərində olan şansları dəyərləndirib daha da irəli getməyə çalışsınlar. Tutaq ki, mən neçə illər çalışandan sonra maşın ala bildim. Amma indiki gənclər sənətə gələndən qısa vaxt sonra maşın alırlar. Hər birinin sağlığına qismət. Hər biri sənətə təzə başlayan uşaqlardılar. Bu onların ola bilər ki, şansıdır. Biz ona qarışa bilmərik. Amma qarşımıza çıxan şansı layiqincə dəyərləndirməliyik.

Aygün: Addım-addım çətinliklə irəliləsəniz də, yəqin ki, sizin də istədiyiniz yerə gəlib çatmaq üçün hansısa şansınız olub?

A. Orucova: Mənim üçün ən böyük şans tanrının mənə verdiyi səs və mədəniyyətdir, insanlıqdır, sadəlikdir, səmimiyyətdir. Bəzən sadəliyi sadəlövhlük kimi qəbul eliyənlər və bundan istifadə eliyənlər də olur. Amma insan nə qədər ucalara qalxsa da sadəliyini qoruyub saxlamalıdır. Bu gün hər kəs bir az çaş-baş düşüb. Özlərinə öndəyəm, birinciyəm, “Ulduz” deyənlərin sayı çoxalıb. Nələrləsə fəxr edirlər. Amma mənim üçün ən böyük şans atamın-anamın verdiyi tərbiyə və tanrının verdiyi səsdir. Mən özümü şansız hesab etmirəm. Mən çox şanslı insanam. Bəlkə gec ola bilər, amma güc olur. Amma mən özümü şanslı sayıram.

Rəqsanə: Pedoqoji fəliyyətlə məşğul olmursunuz. Buna mane olan nədir?

A. Orucova: Pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olmuram. Ola da bilmirəm. Mədəni Maarif Texnikomundan müəllimə işləmək üçün dəvət almışam. Amma inanırsız iki ildir deyirəm ki, gedib orda işləyəcəm. Amma Azərbaycan Dövlət Filormoniyasında çox tədbirlər olur. Həm də evdə uşağa da baxmaq lazımdır. Bir az mənə vaxt baxımından çətindir. Həm də ki, səbrim də yoxdur.

Aygün: Bəlkə sizin tələbəniz olmaq istəyənlər var. Onlarla Almaz xanım öz sirlərini bölüşmək istəməzmi?

A. Orucova: Ümumiyyətlə, mən heç internet arxasında da oturmuram. Çox səbrsiz insanam. Fərdi olaraq bir, yaxud 5 uşaqla məşğul olmaq səbrim yoxdur. Mümkün deyil.

Rəqsanə: Gənc muğam ifaçılarından nə dərəcədə razısız?

A. Orucova: Gənc muğam ifaçıları arasında çox istedadlı gənclər var. Mirələm Mirələmov, Ehtiram Hüseynov, Güllü Muradova, Arzu Əliyeva, Zabitə Alıyeva, Səbinə Ərəbli istedadlı gənc muğam ifaçılarımızdandır. Yaxşılarla yanaşı, bir az orta səviyyədə olanları var. Sənət belədir ki, nə qədər reklam olunsalar da, səhnə istedadı olanları saxlayır, olmayanları yavaş-yavaş sıradan çıxarır.

Rəqsanə: Sizcə televiziyalar keyfiyyətli sənətçilərə üstünlük verir, yoxsa başqa kriteriyalar daha öndədir?

A. Orucova: Bu fikri bütün kanallara aid eləmirəm. Amma bu dəqiqə keyfiyyətdən çox kəmiyyətə üstünlük verirlər.

Aygün: Elə muğam müsabiqələrində çıxan iştirakçılar var ki, çox gözəl istedadı olmasına baxmayaraq üzdə deyillər. Sizcə onlar niyə üzdə ola bilmirlər?

A. Orucova: Səbəbi özlərində axtarmalıdırlar. Həm də ola bilər ki, istedadlı olsalar da efirlərdən dəvət almırlar. Amma ən əsas səbəbi özlərində axtarsalar daha yaxşı olar.

Rəqsanə: Almaz xanım sizin üçün sənət, yoxsa ailə daha öndə olub?

A. Orucova: Hər bir yaşın, zamanın öz düşüncə tərzi var. Mən sənətə yeni gəldiyim vaxtlar bəlkə də fikirləşərdim ki, sənət daha birincidir. Amma indi gec də olsa da fikirləşirəm ki, hər şeydən öndə ailədir. Şükürlər olsun bu gün bir övladım var.

Aygün: Oğlunuz artıq 8-ci sinifdə oxuyur. Muğama marağı varmı?

A. Orucova: Yox.

Aygün: Bəs marağı olsaydı necə istəyərdiz muğam ifaçısı olsun?

A. Orucova: İstəməzdim. Hər bir peşənin üzvü elə bilir ki, onun işindən çətini yoxdur. Amma mən düşünürəm ki, bizim sənət həm fiziki yorğunluqdu, həm də zaman, vaxt çatışmazlığı ilə seçilir. Bizə çox çətindir. Psixoloji və fikizi olaraq çox yoruluruq.

Aygün: Amma həm də qürurverici bir sənət sahibisiz…

A. Orucova: Bəli, həm də şərəfli bir peşədə çalışırıq. Fərqli və hörmətli bir sənətdir. Muğamımız günü-gündən inkişaf edir. Dünya səviyyəsində daha çox tanınır. Fərqi yoxdur mən və ya başqa biri ölkəmizi xaricdə təmsil etsin. Hər bir muğam ifaçısının uğuru mənim qələbəmdir. Əsas odur Azərbaycan adı uca tutulsun, bayrağımız yüksəklərdə dalğalansın.

Aygün: Sizə muğamı daha çox sevdirən nədir?

A. Orucova: Muğam mənə kökdən gəlir. Mənim valideynlərimin çox gözəl səsləri olub. Kökümüzdən qanımızdan mənə bunu sevdiriblər. Amma zaman keçdikcə, insan tədricən yaşa dolduqca sanki başqa cür olur. Vaxtilə muğamı bəyənməyənlər yaşa dolduqca muğama daha çox meyl edirlər. Zaman keçdikcə insan kökə daha çox bağlı olur. İnsan axı laylay, segahla dünyaya gəlir. Laylay segah tərkibli melodiyadır. Mənə elə gəlir ki, nə qədər qəlbi daş insan olsa da, istər-istəməz nə vaxtsa muğama köklənəcək. Muğamla yanaşı, mən lirik mahnıları da çox sevirəm. Son zamanlar istedadlı müğənnimiz Sahib İbrahimovla duetlər oxumuşuq. Efirlərdə bir yerdə çıxış etmişik. İnternetdə də həmin mahnıları dinləyə bilərsiz. Bu mahnıların ardı gəlir.

Rəqsanə: Başqa sənətçilərdən duet təklifi gəlsə necə dəyərləndirərsiz?

A. Orucova: Mən Zakir Əliyevlə duetlər ifa etmişəm, yenə də oxuya bilərəm. Səbuhi İbayevlə oxumaq istəyərdim.

Aygün: Estrada müğənnilərindən təklif gəlsə onlarla oxuyarsız?

A. Orucova: Qeyri-normal bir şey kimi baxmaram. Novruz bayramı ərəfəsində ANS televiziyasının bir layihəsi var idi. Estrada müğənniləri ilə muğam ifaçıları duet oxuyurdular. Mən də Sevda Ələkbərzadə ilə Maykl Ceksonun mahnısını duet oxudum. Muğam və estrada sintezi idi. Normal qəbul olundu.

Rəqsanə: Hansı yeni işləriniz var ki, yaxınlarda təqdim edəcəksiz?

A. Orucova: Yeni işlər həqiqətən çoxdur. Duet mahnılarımız qurtarsın. Özümün də mahnılarım olacaq. Mahnılar tam hazır olandan sonra Sahib İbrahimovla birlikdə bir disk də buraxmaq istəyirik.

Aygün: Bu il konsert olacaq?

A. Orucova: Neçə vaxtdır solo konsert vermək istəyirəm, amma hələ də qalıb. Bu konsertin sponsorlarından asılıdır. Mümkün olsa təbii ki, gözəl bir konsert proqramı ilə tamaşaçılarımızın qarşısına çıxmaq istəyərəm.

Aygün, Rəqsanə

Üç nöqtə.-2014.- 26 aprel.- S.13.