Səyyar vergi yoxlamaları dayandırılıb

ƏLƏKBƏR MƏMMƏDOV: "FİZİKİ VƏ HÜQUQİ ŞƏXSLƏRDƏN EYNİ VERGİ TUTULMASI DÜZGÜN DEYİL"

BÖHRANIN təsirinin azaldılmasında vergi siyasətinin təkmilləşdirilməsi vacib hesab olunur. Ekspertlər bu sahədə həyata keçirilən siyasətin sahibkarlığın inkişafını stimullaşdıra biləcəyini vurğulayırlar. Onlar Vergilər Nazirliyinin səyyar yoxlamaların 2009-cu ilin sonunadək dayandırılması ilə bağlı qərarını təqdirəlayiq hal kimi dəyərləndirirlər. Azərbaycan Sahibkarlar Konfederasiyasının prezidenti Ələkbər Məmmədov bununla bağlı bildirdi ki, bu sahədə atılan hər bir addım qlobal böhranın təsirini azaldacaq:

- Bu sahədə oxşar tədbirlərin davam etdirilməsi olduqca vacibdir. Böhran dövründə vergi siyasətinin fiksal xarakterindən daha çox inkişafın stimullaşdırılması funkiyası öndə olmalıdır. Bu isə təbii ki, sahibkarların sərəncamında daha çox vəsaitin qalmasına xidmət etməlidir.

- Böhran şəraitində vergi dərəcələrinin azadılması dəfələrlə təklif olunsa da, bu məsələ öz həllini tapmayıb...

- Vergi dərəcələrinin sahibkarlığın inkişafında rolu əvəzsizdir. Aparılan araşdırmalara görə, böhran dövründə yüksək vergi dərəcələri sahibkarların sərəncamında qalan vəsaitlərin həcmini azaldır və onların likvidliyini aşağı salır. Artıq nəinki bəzi keçid ölkələrində hətta bir sıra inkişaf etmiş ölkələrdə də vergi dərəcələrinin azaldılması həyata keçirilib. Bu baxımdan təklif olunur ki, vergi dərəcələrinə 1 il müddətində bu və digər formada azalmalar tətbiq olunsun. Biz də təklif etmişik ki, mənfəət vergisi 22 faizdən 20 faizə, ƏDV isə 18 faizdən 16 faizə endirilsin. Sosial sığorta ayırmasının həcmi işəgötürənlərdən tutulan hissəsi 22 faizdən 18 faizə qədər aşağı salınmalıdır.

- Sadələşdirilmiş vergi sistemində hansı dəyişiliklər mümkündür?

- Sadələşdirilmiş vergi subyektləri üçün nəzərdə tutulan rüblük maksimum məbləğin 22 500 manatdan 36 min manatadək artırılması məqsədəuyğundur. Hesab edirik ki, sadələşdirilmiş vergi dərəcələri 1 il müddətinə Bakıda 4 fazidən 2 faizədək, regionlarda isə 2 faizdən 1 faizədək aşağı salınmalıdır. Bu sahədə əsas yenilik sadələşdirilmiş vergi sisteminin tətbiq edilməsi meyarının fiziki və hüquqi şəxslər üçün fərqləndirilməsindən ibarət olmalıdır. Bir pəncərə sisteminin uğurla tətbiq edilməsinə baxmayaraq hələ də qeydiyyatdan keçən sahibkarlıq subyektlərinin böyük əksəriyyəti fiziki şəxslərdir. Ötən il bu fərq 6 dəfədən çox olub. Buna görə də sadələşdirilmiş vergi subyektləri olan hüquqi şəxslər üçün bu rəqəm 75 min manat müəyyənləşsə, faydalı olar.

- Bəzi ekspertlər təklif edirlər ki, xarici investorların ölkəmizə cəlbediciliyini artırmaq üçün onlara tətbiq edilən vergilər müəyyən müddətə dondurulsun. Bu əlavə problem yaratmaz ki?

- Bu təklif iqtisadiyyatda müəyyən canlama yaradar. Nəticədə güzəştdən istifadə etmək hüququ olacaq müəssisələrin sərəncamında əlavə vəsaitlərin qalmasına və təbii ki, onların inkişafını stimullaşdırmağa xidmət edəcək.

Yerli təkrar istehsalçıları dəstəkləmək üçün təkrar məhsulların istehsalı və təkrar ixracı üçün xaricdən alınan xammala hesablanan ƏDV-nin ödənilməsinə 1 il müddətinə güzəşt tətbiq edilməsini təklif edirik. Xarici banklardan kredit almış müəssisələrə isə kredit geri qaytarıldıqda ödənilən 10 faizlik rüsuma da güzəşt olmalıdır. Bu baxımdan 1 illik güzəşt sahibkarların sərəncamlarında qalan vəsaitin həcminin artmasına gətirib çıxara bilər.

Digər bir vacib məsələ isə müəssisələrin verdiyi dividentlərin 1 il ərzində vergidən azad edilməsi ilə bağlıdır. Bunun hesabına dividentlərin bir hissəsinin nizamnamə kapitalına yönəldilməsi son nəticədə dövriyyədəki pul vəsaitlərinin artırılmasını stimullaşdıracaq.

İnvestisiya qoyuluşu ilə bağlı mənfəət vergisinə güzəştlərin tədbiqi də öz müsbət rolunu oynaya bilər. Mən vergilərin bəzi növlərinin müəyyən dövr üçün dondurulmasının ciddi problem yaratmayacağına və onun müəssisələrin inkişafına təkan verəcəyinə inanıram.

Əfsun

Üç nöqtə.- 2009.- 17 aprel.- S. 10.