"Estrada müğənnilərindən muğam ifaçısı olmaz"

MƏNSUM İBRAHİMOV: "TAMAŞAÇIYA MÜĞƏNNİNİN GÖZƏLLİYİ YOX, SƏSİ LAZIMDIR"

MUĞAM ustası, Opera və Balet Teatrının solisti, səhnəmizdə 100-ə kimi Məcnun yaradan Mənsum İbrahimov bizimlə həmsöhbət oldu. Bakıda keçirilən Beynəlxalq Muğam Festivalının münsiflər heyətində təmsil olunan xanəndə öncə müsabiqənin Azərbaycanda keçirilməsinin əhəmiyyətindən danışdı.

- Azərbaycanın birinci xanımı Mehriban Əliyevaya böyük minnətdarlığımı çatdırıram ki, Bakıda ilk dəfə olaraq belə bir layihənin keçirilməsinə təşəbbüskarlıq göstərdi. Çünki Muğam Festivalının keçirilməsi Azərbaycanda böyük bir hadisədir. Biz bununla bir daha sübut edirik ki, muğam azərbaycanlılara məxsus bir janrdır və muğam bizim kökümüzdür.

- Mənsum müəllim, müsabiqənin qalibləri ilə bağlı nə deyə bilərsiniz? Onlardan razı qaldınızmı?

- Əvvəlcə qeyd edim ki, birinci yerə Təyyar Bayramov, ikinci yerə Vəfa Orucova, üçüncü yerə Babək Niftəliyev çıxdı. Digər iştirakçılar diplom və digər mükafatlarla təltif olundular. Amma bu üç nəfər iştirakçı həqiqətən istedadlıdırlar. O biri iştirakçılar da yaxşı ifaçıdırlar. Amma söhbət finalçılardan gedirsə, deyə bilərəm ki, onlar öz layiqli yerlərini tutdular. Martın 17-də müsabiqənin açılışında özünüz də bunun şahidi olacaqsınız. Artıq biz rahat ola bilərik ki, muğam etibarlı əllərdə olacaq. Muğamı qoruya bilən, onun qədir-qiymətini verən gənclər yetişməkdədir.

- Bütün dünya musiqiləri ilə müqayisədə bizim musiqimiz çox zəngindir. Bəs bu zənginlikdən musiqiçilərimiz yetərincə yararlana bilirmi?

- Bəli, yararlana bilənlər olub və var. O vaxtkı sənətkarlar arasında Zeynəb Xanlarovanı, Rəşid Behbudovu misal çəkə bilərəm. Amma əfsuslar olsun ki, bu gün belə sənətçilərin sayı azalıb. Sözünüzə qüvvət, Azərbaycan musiqisi kimi rəngarəng və çoxşaxəli musiqi yoxdur. Lakin bu gün bizim bəzi sənətçilər ondan istifadə edə bilmir. Əksinə, muğamlar üzərində yazılmış yeni musiqiləri və muğamları aranjiman adı altında qərb musiqisinə yönləndirirlər. Artıq bu aranjiman deyil. Aranjiman yeni improvizə deməkdir. Bizim musiqilərdə isə improvizə yoxdur.

- Çoxlarında belə bir təəssürat yaranıb ki, müğənnilik asan və gəlirli sahədir. Siz necə düşünürsünüz?

- Təəssüf edirəm ki, onlar doğrudan da belə bir fikirdədirlər. Elələri bu sənətin məsuliyyətini dərk etmirlər. Belələrindən elə sənət aləmində də var. Ən çox da bu bəla estrada sahəsindədir. Oxumalarına heç fikir vermirlər. Ancaq ekranlara çıxıb özlərindən danışırlar. Gözəl olmaq da lazımdır. Axı tamaşaçıya müğənninin birinci növbədə səsi və ifası maraqlıdır.

- Mənsum müəllim, bu gün ölkəmizdə konsert verən yerli müğənnilər də kifayət qədərdir, amma onlar bizə canlı ifalar nümayiş etdirirlər. Bizimkilər isə, buna qısqanclıqla yanaşır. Digər tərəfdən də, özləri heç vaxt canlı oxumurlar.

- Doğrudur. Mən onların bu qısqanclıqlarını əsassız hesab edirəm. Əgər tamaşaçı konsertdə müğənninin canlı ifasını eşitməyəcəksə, onu diskdən də dinləyə bilər. Bayaq söylədiyim kimi, bunları yalnız özləri maraqlandırır ki, tamaşaçı məni canlı görsün. Toylarda da fonoqram oxuyurlar, bu, bizim çox ağrılı yerimizdir. Siz elə bilirsiniz ki, o ifalardan toy sahibləri razıdır? Əsla! Canlı ifanı hər kəs sevir. Amma bu bəla muğam aləmində o qədər də yoxdur, əsas estradadadır.

- Muğama diqqət artırıldığından son illər hamı muğam ifa etmək istəyir, xüsusilə də estrada ifaçıları. Sizcə, bu, normaldırmı?

- Normaldır. Çünki hansı janrda oxumasından asılı olmayaraq, sənətçinin muğamı bilməsi müsbət haldır. Ən azından ifa etdiyi mahnının hansı muğam üzərində yazıldığını bilir. Amma estrada müğənniləri nə qədər muğam ifa etsə də, onlardan muğam ifaçısı çıxmaz.

Üç nöqtə.- 2009.-12 mart.- S. 13.