Nizami rayonunun sosial-iqtisadi inkişafı: real vəziyyət və perspektivlər

Nizami rayonu Bakı rayonları arasında ərazisinə görə ən gənc və balaca olsa da, məskunlaşma baxımından ən sıx rayondur. Bu rayonu digərlərindən fərqləndirən bir sıra özünəməxsus xüsusiyyətləri var. Rayonun ərazisi 19,6 kv.km, əhalisi 183200 nəfərdir. Son illərdə Heydər Əliyev, Qara Qarayev və Babək prospektləri əsaslı şəkildə yenidən qurulub, yeni inşa olunmuş müasir yolötürücü komplekslərinin inşası isə rayonun sosial-iqtisadi inkişafı baxımından mühüm əhəmiyyət daşıyır. Rayonun sakinlərinin 60-70 faizi neft sənayesində çalışır.

Nizami rayon İcra Hakimiyyətinin ictimai-siyasi şöbəsinini müdiri Əli Axundov biizmlə söhbətində bildirib ki, ötən müddət ərzində rayonda xeyli işlər görülüb. Onun sözlərinə görə, ötən dövr ərzində abadlıq quruculuq işləri davam etdirilib: «Əhalinin istirahəti üçün parklar təmir olunub. Sahibkarların fəaliyyəti üçün normal mühit mövcuddur. Heydər Əliyev adına Neft Emalı Zavodu da Nizami rayonu ərazisində yerləşir. Bundan başqa müxtəlif şirkətlər, özəl müəssisələr fəaliyyət göstərirlər».

Əsaslı təmir, yenidənqurma işləri

2013-cü ilin 9 ayı ərzində rayonun təhsil və səhiyyə müəssisələrində «2011-2013-cü illərdə Bakı şəhərinin və onun qəsəbələrinin sosial-iqtisadi inkişafına dair Dövlət Proqramı»na əsasən bir sıra əsaslı təmir, yenidənqurma və əlavə korpusların tikintisi işləri həyata keçirilib. Azərbaycan Respublikasının birinci xanımı, Heydər Əliyev Fondunun prezidenti Mehriban Əliyevanın iştirakı ilə Çobanzadə küçəsi 2405-ci məhəllədə inşa edilmiş Valideyn hüququndan məhrum olan və Uşaq evlərində böyüyən gənclər üçün yaşayış evinin, 172 və 190 H-li körpələr evi — uşaq bağçalarının əsaslı təmir və yenidənqurmadan sonra açılış mərasimləri olub.

Bundan başqa rayon İstilik təsərrüfatı üzrə ötən dövr ərzində ayrı-ayrı ünvanlarda 840 p/m istismara yararsız müxtəlif diametrli boru dəyişdirilib, 190 saylı qazanxanada yenidənqurma işləri aparılıb, müasir tipli qazanlar quraşdırılıb və həmin qazanxanalardan qidalanan 14 binanın, 1 məktəbin məhəllədaxili istilik xətləri ədsaslı təmir olunub.

Nizami rayonu ərazisində tikilməkdə olan 217 nömrəli yarımstansiyada isə tamamlanma işləri gedir. «Bakıelektrikşəbəkə» ASC-dən bildirilib ki, tamamilə yeni inşa olunan 35/6 kilovoltluq (kv) yarımstansiya 2×25 meqavat amper (MVA) gücündədir. Qapalı tipli bu yarımstansiya xarici görünüşü ilə şəhərin arxitekturasına uyğun şəkildə tikilib. Yarımstansiyada paylayıcı qurğular, eleqaz və vakuum tipli avadanlıq, elektron rele mühafizə sistemi, təhlükəsizlik avadanlıq üçün ayrıca bölmələr, həmçinin işçilər üçün yardımçı otaqlar var. 35 kv-luq dairəvi sxemin tərkib hissəsi olan bu yarımstansiya da Mərkəzi Dispetçer Xidməti olan SCADA-ya qoşulacaq. Yarımstansiyaya 35 kv-luq kabel xətti çəkilmişdir. Hazırda yarımstansiyanın binası tikilib, avadanlıq quraşdırılıö. Heydər Əliyev prospekti boyunca tikilən yeni obyektlərin, səhiyyə müəssisələrinin və məişət abonentlərinin daha keyfiyyətli elektrik enerjisi ilə təmin olunmaları üçün yarımstansiyada son texnoloji avadanlıqdan istifadə edilib. «Bakıelektrikşəbəkə» ASC bu istiqamətdə işlərini davam etdirir.

Yeni iş yerləri

Təkcə ötən ilin yanvar-sentyabr aylarında 1331 yeni iş yeri açılan rayonda sənayedə məhsul istehsalı ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə artaraq 296 milyon manata çatıb ki, onun da 30,1%-i qeyri-dövlət sektorunun payına düşür. Əsas kapitala isə 73,5 milyon manat həcmində investisiya yönəldilib ki, bu da ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 27,5% çox deməkdir. Həmin investisiyanın 60%-i, yəni 44,1 milyon manatı dövlət müəssisələrinin, qalan 40%, yəni 29,4 milyon manat isə qeyri dövlət sektorunun payına düşür. Rayonda istifadə olunmuş investiyanın əhəmiyyətli hissəsi — 77,3 %-i istehsalata yönəldilib ki, bu da onun ölkə üzrə ümumi istehsal sahəsində önəmli rolundan xəbər verir. Cari ilin 9 ayı ərzində rayon ərazisində müəssisələrin öz gücü hesabına aparılan podrat işlərinin həcmi 246,1 milyon manat təşkil edib ki, bu da ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 43,7% çoxdur. Nizami Rayon İcra Hakimiyyətinin saytında yayılan məlumata görə, rayonun pərakəndə satış şəbəkələrində də ötən illə müqayisədə 24,9% artım qeydə alınıb. Satılan istehlak mallarının həcmi isə 745 milyon manat təşkil edib ki, bu da son illərdə rayon ərazisində tikilib istifadəyə verilmiş «Lotos», «Diqlas», «Ms.Donalds» kimi onlarla iri ticarət obyekti hesabına əldə olunub.

Gənc nəslin inkişafına diqqət yetirilir

Rayon rəobərliyi gənc nəslin inkişafına da xüsusi diqqət yetirir. Nizami rayonunda 22 orta ümumtəhsil məktəbi, «Zəngi» liseyi, Kimya-biologiya təmayüllü respublika liseyi, «Dədə Qorqud» özəl türk liseyi, Uşaq-Gənclər və Texniki yaradıcılıq mərkəzləri, 20 uşaq bağçası, 1 uşaq evi, Kar uşaqlar üçün 2 respublika internat məktəbi və s. fəaliyyət göstərir. Nizami rayonunda Heydər Əliyev Fondunun təşəbbüsü ilə Çobanzadə küçəsi, 2405-ci məhəllədə valideyn himayəsindən məhrum olan və uşaq evlərində böyüyən gənclər üçün də yaşayış binası inşa olunub. Binada 34 birotaqlı, 32 ikiotaqlı və 2 üçotaqlı mənzil olduğu, mənzillərin məişət avadanlığı, mətbəx, yataq, qonaq otağı mebel dəstləri ilə, soyuducu, qaz sobası, paltaryuyan maşınla təchiz edilib.

Hazırda rayon ərazisində AFFA tərəfindən tutumu 20 000 nəfərlik stadion inşa olunur. Bundan əlavə, Nizami rayonunda 5 stadion, 8 idman-sağlamlıq kompleksi əhalinin, xüsusilə də gənclərin sağlam həyat tərzinin təminatına xidmət edir.

Ordu sıralarına çağırışın vəziyyəti və gənclərin hərbi vətənpərvərlik ruhunda tərbiyəsi ilə bağlı görülən işlər rayon İcra Hakimiyyətinin daim nəzarətində və diqqət mərkəzində saxlanılıb. Çağırışla bağlı Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti Bakı şəoəri Nizami rayon idarəsinə verilən plan-tapşırıq müvəffəqiyyətlə yerinə yetirilib.

2013-cü ilin 9 ayı ərzində Nizami Rayon Polis İdarəsinin inzibati ərazisində bütün uçot strukturları üzrə 740 cinayət hadisəsi baş verib qeydə alınıb. Onlardan 706-sı daxili işlər orqanları üzrə olub, 106-sı ağır və xüsusilə ağır, 360-sı az ağır və 273-ü isə böyük təhlükə törətməyən cinayətlərdir. 522 cinayət hadisəsi açılıb, 105 cinayət hadisəsi isə bağlı qalıb.

Yetkinlik yaşına çatmayanlar tərəfindən 14 cinayət hadisəsi törədilib.

Vətəndaşların qəbuluna xüsusi əhəmiyyət verilir

İcra Hakimiyyəti aparatında vətəndaşların qəbuluna xüsusi əhəmiyyət verilir. Binanın foyesində İcra Hakimiyyəti başçısının, onun müavinlərinin və şöbə müdirlərinin qəbul günləri qrafikini əks etdirən lövhə asılıb, bu barədə məlumatlar və əlaqə telefonları saytda yerləşdirilib. Rayon İcra Hakimiyyətində vətəndaşların qəbulu ilin əvvəllərindən təsdiq olunmuş cədvələ uyğun aparılır. Bundan əlavə, şöbə müdirləri operativ həll olunmalı məsələlərlə əlaqədar vətəndaşları gün ərzində qəbul edirlər. Mövcud problemlərin, vətəndaşların sosial əhəmiyyətli sifarişlərinin, tələb və təkliflərinin öyrənilməsi məqsədilə ayda iki dəfədən az olmayaraq yerlərdə Rayon İcra Hakimiyyəti başçısının sakinlərlə səyyari görüşləri keçirilir. 2013-cü ilin 9 ayı ərzində 19 səyyari görüş keçirilib, sakinlər tərəfindən 92 müraciət edilib. Bununla yanaşı 153 vətəndaş Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı tərəfindən aparatda qəbul edilib.

Ahıllara qayğı göstərilir

«Neftçilər» metro stansiyasının yaxınlığında «xeyir-şər evi» deyilən məkan ahıl insanların ümid yeridir.

Nizami rayon bələdiyyəsinin əməkdaşı Rəna Hüseynovanın sözlərinə görə, 3 ildir ki, hər gün qeydiyyatdan keçmiş yaşlı insanlar buraya gəlir. Onun dediyinə görə, bu siyahıya yalnız Nizami rayonu ərazisində olan yaşlılar daxildir və onlar qida ilə təmin olunurlar: «Şənbə, bazar günləri istisna olmaqla, həftə içi hər gün çalışırıq. İndi bəzi yaşlılarımız var ki, buraya gələ bilmirlər. Onların da yeməklərini evlərinə aparırıq. Saat 14-dən 15 radələrinədək hər kəs gəlib yeməyini yeyib, gedir. Bu təşəbbüs birbaşa insanların istəyi ilə əlaqədardır. Onların müraciətinə əsasən yaşlı, atılmış, tənha insanları isti yeməklə təmin edirik. Ümumiyyətlə, Azərbaycan xalqı yardımsevər xalqdır. Bu hər zaman belə olub». O, həmçinin əlavə edib ki, orada 2 aşpaz, bir qabyuyan fəaliyyət göstərir: «Yeməkləri hər gün ilk olaraq Nizami rayon baş epidemioloji stansiyanın həkimi yeyir, qiymətləndirir. Yaşlı insan olduqları üçün onlara dietik menyuya uyğun yeməklər veririk. Çoxunun təzyiqi, şəkəri var. Elə qidalar seçirik ki, onları incitməsin, rahat həzm olunsun… Əsas odur ki, bizə pənah gətiriblər. Bizim də borcumuzdur ki, onların qayğılarına qalaq. Elə olur ki, bəziləri ağrıyır. Həmin vaxt yaşadıqları sahədən həkim çağırırıq. Onlar da sağ olsunlar, biganə qalmırlar. Gəlib, yoxlayıb, müalicə yazırlar. Görürük ki, dərman almağa pulları yoxdur. Onu da bələdiyyəyə müraciət edirik, nəzərə alırlar. Bələdiyyə sədri Vüqar Quliyev, yaxşı insandır, hər zaman bu məsələlərə diqqətlə yanaşır».

Həllini gözləyən məsələlər

İcra hakimiyyətindən verilən məlumatda bildirilir ki, 2013-cü ildə qarşıya qoyulmuş tapşırıqların icrası istiqamətində rayon üzrə həllini gözləyən bir sıra işlərin yerinə yetirilməsi vacibdir: «Şərifli, E.Süleymanov və Rüstəmov küçələrinin kəsişməsində tunel yolun tikintisi; 8-ci km yarımstansiyasından 7 saylı paylayıcı qurğuyadək 2 dövrəli hava xəttinin kabelləşdirilməsi; məhəllələrin abadlaşdırılması işlərinin yekunlaşdırılması; bütün çoxmərtəbəli yaşayış binalarında aşağı paylama kommunikasiya xətlərinin (su, kanalizasiya və istilik) dəyişdirilməsi; istismar müddəti başa çatmış sərnişin liftlərinin yenisi ilə əvəz olunması; Babək prospektində yeraltı keçidlərin tikintisinin başa çatdırılması; Heydər bağı park-bulvarın Cəmşid Naxçıvanski küçəsindəki hissəsinin əsaslı şəkildə yenidən qurulması və digər addımların atılması nəzərdə tutulub».

Əli Zülfüqaroğlu

Xalq Cəbhəsi.- 2013.- 12 dekabr.- S.13.