Ermənistanla Azərbaycan
arasında atəşi kəsməyən atəşkəs
Atəşkəs
rejimini mütəmadi pozan erməni təxribatçıları
dinc əhali ilə yanaşı, mülki obyektləri də
atəşə tutmaqda davam edirlər. ABŞ-ın “THE DAILY
CALLER” nəşri son günlər atəşkəs rejimini
kobudluqla pozaraq kənd təsərrüfatı işləri
ilə məşqul olan dinc əhalini atəşə
tutmasından yazıb.
WordlMedia-nın
ABŞ nəşrinə istinadən verdiyi məlumata görə,
bu il aprelin 12-də bir kənd dəhşətli artilleriya atəşinə
tutuldu. ABŞ dəniz piyadaları korpusunda 8 illik xidmətim
də daxil olmaqla, mən belə xəbər eşitməmişdim.
Bu, San-Dieqodan şimalda yerləşən, ABŞ dəniz
piyadaları korpusunun “Pendleton” düşərgəsindəki
böyük bazasında 300 yeniyetmə qarşısında
çıxış etdiyim anda baş vermişdi...
Dəhşətli artilleriya atəşinə məruz qalan
“Pendleton” düşərgəsindən 7 min mil məsafədə,
İran İslam Respublikası ilə Vladimir Putinin dirçələn
Rusiya imperiyası arasında yerləşən, lakin
ABŞ-ın dostu olan Azərbaycan idi. Ermənistan silahlı
qüvvələri Azərbaycanın Tərtər rayonunun
Qapanlı kəndi istiqamətində “artilleriya yağmuru”na
başlamışdı.
Bu rayon ölkə paytaxtı Bakıdan 332
kilometr cənub-qərbdə yerləşir. Əhalisi kənd
təsərrüfatı ilə məşğul olan Tərtər
rayonu Ermənistanın işğal etdiyi Dağlıq
Qarabağın şərqində yerləşir. Onun
Qapanlı erməni artilleriyasının hədəf ala biləcəyi
məsafədədir. Bu bölgədə “yeni kəndin
salınma səbəbi”ni soruşduqda mənə “bu, bizim
torpağımızdır” cavabını verdilər.
Ermənistanda,
Dağlıq Qarabağda və ona bitşik 7 rayonda azərbaycanlılara
qarşı etnik təmizləmə siyasəti
aparılıb. 1992-1993-cü illərdə Ermənistan
hərbi birləşmələri bu əraziləri
işğal edib və bu torpaqlarda qondarma “Dağlıq
Qarabağ Respublikası”nın yaradıldığını
elan olunub. O vaxtdan 25 il keçsə də, bu “respublika”nı
heç bir dövlət tanımır. BMT Təhlükəsizlik
Şurasının Dağlıq Qarabağ münaqişəsilə
bağlı qəbul etdiyi 4 qətnamədə isə erməni
hərbi birləşmələrinin Azərbaycan ərazisini tərk
etməsi tələb olunur. Ermənistan bu qətnamələrə
məhəl qoymur.
Tərəflər arasında düz 25 il əvvəl atəşkəs
sazişi də imzalanıb və ona ATƏT-in müşahidəçiləri
nəzarət edir. Lakin Ermənistan demək olar ki, hər
gün Azərbaycan ərazisini bombalayır. Hansı silahlarla?
Rusiya istehsalı olan “böyük silahlar”la!
Azərbaycan
hökuməti Qapanlı kəndini erməni hərbi birləşmələrinin
Ermənistandan və Azərbaycanın işğal
altındakı ərazilərindən qovduğu
qaçqın və məcburi köçkünlər
üçün salıb.
BMT-nin
hesabatına əsasən, təxminən 1 milyon azərbaycanlı
erməni hərbi birləşmələri tərəfindən
etnik təmizləməyə məruz qalıb. Qapanlı
kəndi Azərbaycan hökumətinin onlar üçün
saldığı çoxsaylı yaşayış məntəqələrindən
biridir. Sadəcə, o, belə yaşayış məntəqələrinin
çoxundan fərqli olaraq, təmas xəttində yerləşir.
Neytral
mənbələr Ermənistanın Azərbaycan ərazisini
gündəlik olaraq, ağır silahlardan atəşə
tutduğunu bildirir. Bu, yaraya duz səpmək deməkdir.
Azərbaycanlılarla yanaşı, amerikalılar və Azərbaycanın
digər dostları Ermənistanı durmadan atəşkəsə
əməl etməyə, bu istiqamətdə ləyaqətli
addımlar atmağa çağırır. Lakin bu
çağırışlara da məhəl qoyulmur.
Bu artilleriya atəşinin izlərini hər
addımda görmək mümkündür. Tərtərdə
mənə qəlpə izlərinin olduğu binaları
göstəriblər. Bu, hər kəsə 2016-cı ildə
baş vermiş döyüşləri xatırladır.
Azərbaycan
ərazisinin ermənilər tərəfindən
işğalının gedişində beynəlxalq hüququn ən
ciddi pozuntularından biri də dağlardan Tərtər
rayonuna axan kanalların, arxların və çayların
istiqamətinin ermənilər tərəfindən dəyişdirilməsidir.
Müharibə dövründə Azərbaycanın
Dağlıq Qarabağ regionunda irriqasiya sistemi pozulub, bu da
öz növbəsində, Azərbaycanda əkin sahələrinin
suvarılmasına əngəldir. Azərbaycan hökumətinin
qərarı ilə bu dövrdə 4000 yeni su quyusu
qazılıb. Doğrudur, su quyularının qazılması,
onlardan milyonlarla qalon (4,5 litrə bərabər su vahidi – WM)
suyun çıxarılması üçün böyük həcmdə
elektrik enerjisi, demək, həm də ciddi vəsait tələb
olunur. Lakin bu, Tərtərd` kənd təsərrüfatının
əvvəlki illərdə olduğu kimi, yenidən
çiçəklənməsinə imkan verir.
Görünür, ermənilər Tərtərin əsrlər
boyu toxunulmamış böyük su ehtiyatının
olduğunu bilmirmiş. Rayonun suya tələbatını
ödəmək üçün sadəcə, yeri qazmaq kifayətdir.
Bu gün Tərtərdə fermer təsərrüfatı
da inkişaf edir. Bu bölgə ilə üz-üzə olan təpələrdəki
erməni hərbi birləşmələrisə özlərini
qida ilə təmin edə bilmir. Onlar qidanı, təchizatı,
“böyük silahlar”ı uzaq Ermənistandan və Rusiyadan gətirməyə
məcburdur.
Lakin təhlükə Tərtərin üzərini
sanki “sıx duman” kimi alıb. Erməni raketləri və
bombaları rayonu hədəfə aldığından, Azərbaycan
tərəfi mülki vətəndaşlar üçün
sığınacaqlar hazırlayıb. Bu
sığınacaqlarda erməni raketlərindən 3-4 min insan
qoruna bilər. Rayonda uşaqlar gecə saatlarında
mümkün bombardmandan sığınacaqlara qaça bilmək
üçün ayaqqabı ilə yatır...
Bütün
bunlara rəğmən, Tərtərin və Qapanlı kəndinin
əhalisi öz işlərilə məşğuldur. Buraya
gələn qonaqları gözəl insan, enerjili, daim ruh
yüksəkliyilə yaşayan icra başçısı
qarşılayır. Daha sonra qonaqlar süfrəyə dəvət
olunur.
Tərtərin icra başçısı Ermənistanın
paytaxtı Yerevanda anadan olub. Elə orada da boya-başa
çatıb. Onun azərbaycanlı ailəsi təkcə Ermənistandan
deyil, həm də Ermənistan silahlı qüvvlərinin
işğal etdiyi Azərbaycan ərazisindən qovulub. Bu şəxsin
sözlərinə görə, ailəsi qaçqın
düşdükdə o, hələ uşaq imiş. Bu gün
isə o, artıq uşaq deyil və bundan sonra heç zaman
yaşadığı torpağı tərk etməyəcək.
İcra başçısının həmvətənləri
də eyni hisləri bölüşür. Erməni silahlı
qüvvələrinin “böyük silahlar”ının hədəfində
olan, erməni kəndlərilə üz-üzə yaşayan
Qapanlı sakinləri belə şəraitdə
yaşayır. Çünki özlərinin dediyi kimi, “bu,
onların torpağıdır”.
Bu arada Küveytin “DasmanNew” saytı Azərbaycanlı mülki
şəxslər – Dilqəm Əsgərov ilə Şahbaz
Quliyevin Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən
əsir götürülməsindən və onların
başlarına gətirilən müsibətlərdən
yazıb.
Yazıda
bildirilıir ki, zülm haqda danışmağı heç kəs
qadağan edə bilməz. Haqq səsinə yardım etmək
hər insanın borcudur. Azadlığı dəstəkləmək
də insana xas xüsusiyyətlərdəndir.
Azərbaycanlı mülki şəxslər – Dilqəm Əsgərov
ilə Şahbaz Quliyevin Ermənistan silahlı qüvvələri
tərəfindən əsir götürülməsindən 4
il keçir. Onlar 2014-cü ildə Azərbaycanın Ermənistan
Respublikası tərəfindən işğal edilmiş Kəlbəcər
rayonuna ata-babalarının məzarını ziyarət etməkçün
gedən zaman saxlanılıblar. Bu zaman onların yanında Həsən
Həsənov adlı daha bir azərbaycanlı olub. O,
qohumlarının qəbirlərini ziyarət etmək
üçün getdiyi rayonunda qətlə yetirilib.
Üstəlik,
bu 2 şəxs barəsində Azərbaycanın Ermənistan
tərəfindən işğal olunmuş ərazilərində
qeyri-qanuni yaradılmış separatçı rejim tərəfindən
uydurma “cinayət işi” açılıb və Əsgərova
ömürlük, Quliyevə isə 22 il həbs cəzası
verilib.
Erməni rejiminin cinayətləri bununla bitrmir. Məsələ
ondadır ki, Azərbaycana qarşı hərbi gücdən
istifadəyə məhz erməni tərəfi başlayıb.
Nəticədə Azərbaycan ərazisinin 20%-i –
Dağlıq Qarabağ regionunu və ona bitişik 7 rayon
işğal olunub.
Bütün bunları yalnız etnik təmizləmə
kimi xarakterizə etmək olar. Çünki münaqişə
nəticəsində 100 minlərlə azərbaycanlı
öz yurd-yuvasından didərgin salınıb. Münaqişə
zamanı bir çox digər dəhşətli cinayətlər
də törədilib.
Sual oluna bilər ki, bəs dünya birliyi hara baxır? Cavab
aydındır: Ermənistanın Azərbaycana zor tətbiq etməsi
dünya birliyi tərəfindən pislənib, ən kəskin
ifadələrlə tənqid edilib, BMT TŞ Azərbaycan ərazilərinin
işğalını pisləyən qətnamə qəbul
edib. Beynəlxalq qurumlar bu münaqişədəki mövcud
status-kvonun qəbuledilməz olduğunu bu gün də təsdiqləyir...
Bu
haqda nədən danışmaq qərarına gəldiyimi də
soruşa bilərsiniz. Cavab bəsitdir. Məhbuslar Dilqəm
Əsgərov və Şahbaz Quliyevin həbsdən əvvəl
və sonra çəkilmiş fotoları sübut edir ki, onlar
əsirlikdə qeyri-insani rəftarla üzləşiblər.
Bu isə bütün beynəlxalq qanunlara və nizamnamələrə
ziddir.
Ermənistan
Azərbaycanın Beynəlxalq humanitar hüququn prinsiplərinə
əməl olunması, mülki şəxslərin azad edilməsilə
bağlı çağırışlarına məhəl
qoymur. Dilqəm Əsgərovla Şahbaz Quliyev ermənilərin
hərbi təcavüzünün nəticəsində
doğma torpaqlarından 20 ildən artıqdır ki, didərgin
düşüblər. Bu, qəm-qüssə içərisində
keçmiş illərdir. Onlar bu illər ərzində əlbəttə
ki, ata-babaların məzarları, vətən torpağı
üçün darıxıblar. Onlar uzun illərdir sızlayan
yaralarına dərman axtarırlar. Ermənistan hakimiyyətisə
buna inadkarcasına, qeyri-insani şəkildə mane olur.
Ermənistan hakimiyyətinin bu qeyri-konstruktiv mövqeyi,
münaqişənin sülh yolu ilə həlli
imkanlarını azaltması, əsirlərin azad edilməməsi
ermənilərin öz cinayətlərini, təcavüzünü
davam etdirmək, 100 minlərlə azərbaycanlının
normal həyata, zorla qovulduğu torpaqlara qayıtmasına mane
olmaq siyasətinin başqa üzüdür.
Odur
ki, dünya birliyi Azərbaycanın haqlı mövqeyini ciddi
şəkildə dəstəkləməli, Ermənistana təzyiq
göstərməli, əsirlikdə sağlamlıq problemlərilə
üzləşmiş Əsgərov ilə Qulyevin azad
olunmaları üçün hərəkətə keçməlidir.
Dünahsız mülki şəxslərin dərhal azad
olunaraq ailələrinə qovuşması üçün
Ermənistana ciddi təzyiq göstərilməsi şərtdir.
Həqiqət və hürriyyət ilahi
vergidir. O, nə bir dinlə, nə bir millətlə məhdudlaşır.
İnsan adlanan kəs məzlumun yanında olmalıdır.
İnsanlığı olan şəxs mənim nə dediyimi
başa düşür.
Cavid
Xalq cəbhəsi.- 2018.- 1 avqust.-
S. 9.