Rusiyanın Qazaxıstan oyunu
Qədim türk yurdu Qazaxıstan müstəqilliyini elan etdiyi 1991-ci ildən bəri ona rəhbərlik edən prezident Nursultan Nazarbayev əsl qazax türküdür.
2015-ci ildə Türkiyənin Rusiya təyyarəsini vurmasından sonra səlahiyyət müddətini uzadıb ölkəsinin paytaxtını dəyişən Nazarbayev Ankara-Moskva münasibətlərinin normallaşmasında aparıcı rol oynayıb. O, 15 iyul 2016-cı il dövlət çevrilişinə cəhddən sonra Türkiyəyə səfər edən ilk lider olub.
Nursultan Nazarbayev Sovet İttifaqının dağılmasından və Qazaxıstanın müstəqilliyini elan etməsindən sonra 30 il ərzində ölkəsinin lideri oldu.
Qazax türkləri arasında populyarlığını qoruyan Nazarbayev hakimiyyəti dövründə iqtisadi islahatlara diqqət yetirib. O, ölkəsinin resurslarından maksimum istifadəe də bilməsə də, addım-addım müsbət işlər görməyə nail olub.
Nazarbeyev postunu öz arzusu ilə tərk etməzdən əvvəl öz ölkəsində universitet tələbələrinə verdiyi müsahibədə “Bizim əcdadlarımız kimdir? Bizim əcdadımız haradan gəlir?” sualına belə cavab verdi; “Bizim əcdadımız türkdür. Əcdadımızın yaşadığı coğrafiyalar Altay dağlarından Qara dəniz sahillərinə və Aralıq dənizi sahillərinə qədər uzanan coğrafiyadır. Uşaqlar, oyuna gəlməyin! Keçmişinizi sorğulamağa çalışmayın. Türk boylarını yaxşı araşdırın, yaxşı təhlil edin və yaxşı öyrənin!”
Nursultan Nazarbayev vəzifədə olduğu müddətdə nümunəvi bir lider kimi ölkəsini, torpaqlarını və milli kimliyini qorumağı bacardı. O, üstün zəkası ilə xalqının mənafeyini qoruyaraq Rusiya və Çinin təhdidlərini aradan qaldırmağı bacardı.
Nazarbeyev öz istəyi ilə vəzifədən gedib, yoxsa dərin qüvvələrin təzyiqi altında bu addımı atıb, bunu özü açıqlamayana qədər, heç vaxt bilməyəcəyik!
Nazarbeyev türk dövlətlərinin hərbi, iqtisadi və siyasi birgə fəaliyyətini müdafiə edən, hətta (Avropa İttifaqı) kimi iqtisadi əməkdaşlığın yaradılmasını və üstəlik, müştərək hərbi ittifaqın yaradılmasını müdafiə edən türk oğludur.
Postunu tərk etdikdən sonra da mübarizəsindən əl çəkməyərək Türk Dünyası ilə bağlı birləşdirici layihələrin ardınca getdi.
İstanbulda istiqlal adasında açıqlanan və dünyaya elan edilən “Türk Dövlətləri Təşkilatı”nın yaranmasının və adının ideya müəllifi Nazarbeyev olub...
Ancaq İstanbuldakı imzaların qurumağa şansı qalmadan Qazaxıstanda daxili qarışıqlıqlar başladı.
2000-ci ildə 16 milyonluq Qazaxıstan əhalisinin 20 faizini ruslar təşkil edirdisə, 2020-ci ilə qədər bu rəqəm 28 faizə, hətta 30 faizə yüksəldi! Qazaxıstandakı rus əhalisi ölkənin şimalında, Rusiyaya yaxın kənd və şəhərlərdə yaşayır.
2 milyon 724 bin 900 kilometrekare yüzölçümü ile (Batı Avrupa’nın yüzölçümü kadar) dünyanın en büyük dokuzuncu ülkesidir. Müslüman ülkelerin ve Türk devletlerinin yüzölçümü bakımından en büyüğü, doğal kaynaklar bakımından da en zenginidir. Kazakistan, Türk tarihinin önemli devletlerinden olan Saka, Hun, Göktürk, Kıpçak, Karahanlı, Altın Ordu gibi devletlerin merkez üssü; Kıpçak, Oğuz, Karluk gibi Türk boylarının beşiği olmuştur.
Son bir hafta içinde Kazakistan’da LPG zammını bahane
ederek ülkedeki
karışıklığa zemin
hazırlayan komşu dış provokatörler, bir anda bu Türk
yurdunu karıştırıverdi. Bu iç
karışıklık aslında
önceden planlanmış
ve iyi organize edilmişti.
Qazaxıstan (Azərbaycan, Şimali Kipr Türk Respublikası, Qırğızıstan,
Özbəkistan, Türkiyə
və Türkmənistanla
birlikdə) bu gün yeddi müstəqil türk dövlətindən biridir
və Türk Dövlətləri Təşkilatının
və TÜRKSOY-un üzvüdür.
2 milyon 724 min 900 kvadrat kilometr (Qərbi Avropa ərazisi qədər) sahəsi ilə dünyanın doqquzuncu ən böyük ölkəsidir.
Ərazi
baxımından müsəlman
ölkələri və
türk dövlətləri
arasında ən böyüyü, təbii
sərvətlərə görə
isə ən zənginidir. Qazaxıstan
türk tarixində mühüm dövlətlər
olan Saka, Hun, Göktürk, Qıpçaq,
Qaraxanlı, Qızıl
Orda kimi dövlətlərin episentridir;
Qıpçaq, Oğuz,
Karluk kimi türk boylarının beşiyi olub.
Son bir həftədə
qiymət artımını
bəhanə edən qonşu xarici təxribatçılar bu
türk dövlətində
iğtişaşlara rəvac
veriblər. Bu daxili
qarışıqlıq əslində
əvvəlcədən planlaşdırılmış
və yaxşı təşkil olunmuşdu.
Bir zamanlar Türk Tarix Qurumunun sədri Professor Yusuf Halaçoğlu
açıqlamasında "Türkiyədə 100 min dinə
dönən var" demişdi...
O zaman bu “100 min gəlir”in nə demək olduğunu çox düşünürdüm.
Daha sonra Kastamonu səfəri zamanı Yusuf Halaçoğluna
bu barədə ətraflı sual verdim.
Cənab Halaçoğlu bunu o vaxt şəxsən mənə və milli televiziya kanallarına dəfələrlə
deyib.
Hörmətli Halaçoğlu bunu o dövrdə 100 mindən çox geri dönüşlə izah etdi; “Türkiyədə onun adı Həsən,
Hüseyn, Emin, Ayşə, Zübeydə
və s. Özünü
cəmiyyətdən gizlədənlər
kimi türk adları daşıyan erməni əsilli dindarlar!”
O, daha sonra bildirib
ki, bu 100 min geri qayıdanların qeydləri də dövlət arxivindədir.
Bəs niyə bəziləri (bu 100 min nəfər) adlarını dəyişərək
gizlənmək zərurəti
hiss etdilər, halbuki bu ölkədə iş dünyasında adları erməni olan yüzlərlə erməni türk vətəndaşı var
və onlar İstanbulda rahat yaşayırlar. Onlar hüquqşünas, mühəndis,
fəhlə və hətta iş adamı olublar?
Dünən separatçı PKK-nın
qarışıqlıq yaradan
qanunsuz hərəkətlərində
bu erməni dindarlar iştirak etməyiblərmi? Onlar təxribatçı kimi çıxış etmədilərmi?
Müstəqillik Müharibəsi illərində
dinc əhalinin içməli su quyularına bu erməni çevrilişçiləri
zəhər atmadılarmı? Bu dinamitlər dövlətimizin
altına dinamit qoymadılarmı?
İndi
biz Qazaxıstanda bu hadisələrin rus versiyasına baxırıq!
Rusiya Türk
Dövlətləri Təşkilatı
Birliyindən rahatsızdır. Qazaxıstanın başına gətirilən
Kasım-Jomart Tokayevin
(Kasım Cömert Tokayev) əli ilə öz ambisiyalarını addım-addım
reallaşdırmaq istəyirlər.
Qazaxıstanda çaşqınlığa zəmin yaradan Tokayevin keçmişini araşdıranda görün
necə bir foto ortaya çıxır...
“İlk növbədə
qeyd etməliyik ki, Tokayev peşəkar
diplomatdır. Yeni prezident Tokayev
sovet diplomatlarının
hazırlandığı Moskva
Dövlət Beynəlxalq
Münasibətlər İnstitutunun
(MDBMİ) məzunudur. 1975-1991-ci illərdə Sinqapur və Çin Xalq Respublikasında sovet diplomatı vəzifəsində
çalışıb. Sovet İttifaqı dağılma
prosesində olanda Tokayev “baş katib” vəzifəsində
çalışırdı və xarici siyasətdə təcrübəli
diplomat kimi görünürdü.
Ona görə də o, müstəqil, Qazaxıstanın xarici siyasət anlayışının
formalaşmasında əsas
rol oynamağa namizəd idi!
Yaxşı, qiymət artımına reaksiya vermək üçün günahsız
vətəndaşları küçələrə
çıxarmaq fürsətindən
istifadə edən Tokayev sonda nə
etdi?
O, sanki fürsət gözləyirmiş kimi dərhal qırmızı
telefonu götürüb
Rusiya prezidenti Putinə zəng vurub. “Əsgər göndərin” dedi.
Türkiyədən 4 dəfə böyük əraziyə sahib olan və 20 milyona yaxın qazaxın yaşadığı bu coğrafiyanın yeraltı
və yerüstü zənginliyi hər zaman rusların və çinlilərin diqqət mərkəzində
olub.
Tokayevin telefon zəngindən sonra Putin Qazaxıstana 70 təyyarə dolu əsgər və ağır silahlarla silahlanmış xüsusi
təyinatlılar göndərib.
İndi
Tokayev deyir; “Xarici əsgərlər bir neçə günə ölkəni tərk edəcəklər”(!)
Qazax Türkləri və Türk Dünyası da inandı təbii ki...!
Rusiya xüsusi təyinatlılarından
5 min əsgər, Ermənistandan
cəmi 70, Qırğızıstandan
150, bu gün Rusiyanın muxtar vilayəti kimi olan Belarusdan isə 500 əsgər Qazaxıstan ərazisində!..
Putin Qazaxıstanda nəsə sınayır!
Özü də Şahmat ustasıdır, hətta tərcümeyi-halında belə
izah edir.
Putin yaxşı şahmat
ustasıdır.
Bundan başqa, Putin yaxşı
strateqdir!
Yaxşı, sizcə, müasir
Avropa, Amerika və hətta Türk Dövlətləri
Təşkilatı və
TÜRKSOY Putin Krımı işğal edərkən
və hələ də Ukraynada güc nümayiş etdirərkən nə etdi?
Susdu. Maraqlıdır, niyə?
Çinin uyğur türklərinə
qarşı amansız
zülmləri, işgəncələri
azmış kimi, indi gözü qədim türk yurdu olan Qazax
türklərinin coğrafiyasındadır...
Çinin torpaqları 1,5 milyard əhalisinə çatmır, gözü
Qazaxıstanda. Rusiyanın
da gözü Qazaxıstanın yeraltı
və yerüstü sərvətlərində...
Bu gün sizin üçün yazdığım
yazıda Orta Asiyadakı mənzərəni
öz düşüncələrimlə
çəkməyə çalışdım.
Sağlıqla qalın.
Sözardı:
“Ey Türk
oğlu Türk... Titrə
və özünə qayıd...”
İzzət Sarı
Xalq Cəbhəsi.- 2022.- 13 yanvar.- S.14.