Sosial sahədə bütün proqramlar uğurla həyata keçirilir

Ölkədə iqtisadi, sosial və mədəni sahələrdə həyata keçirilən infrastruktur layihələrinin nəticələri barədə hər rübdə və ilin yekununda hökumətin hesabatını nəzərdən keçirmək müsbət ənənə şəkli almışdır. Bu mənada aprelin 12-də Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin sədrliyi ilə Nazirlər Kabinetinin 2011-ci ilin birinci rübünün sosial-iqtisadi inkişafının yekunlarına həsr edilmiş iclasında söylənilən fikirlər, göstərilən rəqəmlər qürur hissi doğurur. Son yeddi il ərzində Azərbaycanda ümumi daxili məhsul istehsalı təxminən 3 dəfə artmışdır. Hətta bütün dünyada maliyyə böhranı ilə müşahidə olunan 2009 və 2010-cu illərdə iqtisadiyyatımız 14 faiz artmışdır.

İclasda giriş nitqi söyləyən dövlətimizin başçısı demişdir ki, iqtisadi sahədə bütün tapşırıqlar yerinə yetirilir. Birinci rübün yekunları deməyə əsas verir ki, ilin sonuna qədər də bu müsbət meyillər özünü göstərəcəkdir.Sosial sahədə də bütün proqramlar həyata keçirilir. İnsanları düşündürən sosial məsələlər öz həllini tapır. Sosial infrastrukturun yaradılması istiqamətində proqram üzrə işlər aparılır. Məktəblərin, xəstəxanaların, sosial obyektlərin, mədəniyyət, idman obyektlərinin tikintisi investisiya proqramı çərçivəsində müəyyən olunduğu kimi icra edilir.

Birinci rübün yekunlarına görə ölkəmizdə orta əməkhaqqı 340 manat səviyyəsindədir. Əgər bunu dollarla hesablasaq, haradasa 430 dollar edir. Bu, yaxşı göstəricidir. Orta əməkhaqqının artımı ölkədə həm iqtisadi, həm də sosial sahədə aparılan siyasətin əlamətidir. Azərbaycan bazar iqtisadiyyatına sadiq olan ölkədir. Bununla yanaşı, eyni zamanda, sosial məsələlər də Azərbaycanda uğurla öz həllini tapır. Əlbəttə, bunun ən gözəl göstəricisi ondan ibarətdir ki, Azərbaycanda yoxsulluğun səviyyəsi ildən-ilə aşağı düşür.

2010-cu ilin yekunlarına görə Azərbaycanda yoxsulluq 9,1 faiz səviyyəsində idi. Ümid etmək olar ki, bu il ərzində həm iqtisadi sahədə, həm sosial sahədə görüləcək işlər nəticəsində, həm də cari ildə maaşların və pensiyaların gözlənilən artımları hesabına Azərbaycanda yoxsulluq şəraitində yaşayanların sayı yenə də aşağı düşəcəkdir. Nəticədə, ölkəmiz bir neçə il bundan əvvəl qarşıya qoyulmuş məqsədə çatacaqdır.

Regionların sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı uğurla icra edilir. Bu ilin birinci rübündə nəzərdə tutulmuş bütün investisiya layihələri vaxtında həllini tapıb. Birinci üç ayda regionlarda təxminən on yeddi min yeni iş yeri açılmışdır. Bu proses davam edir. Bütövlükdə birinci proqramın icrasından sonra ölkəmizdə 930 min yeni iş yeri açılmışdır. Sahibkarlara kömək məqsədi ilə kreditlər ayrılır və bu kreditlər gözəl nəticələrini verir. Yəni, regionların inkişafı proqramı icra edilir, bu inkişaf davamlıdır. Ölkə rəhbərinin məqsədi budur ki, Azərbaycan daim inkişafda olsun və daim mövcud problemlərin həlli işində fəallıq göstərsin. Regionların sosial-iqtisadi inkişafı proqramının icrası ilə bərabər, Bakıətrafı qəsəbələrin sosial-iqtisadi inkişafı proqramı da hazırlanır. Bu məqsədlə keçən ay geniş müşavirə keçirilmişdir. Bütün tapşırıqlar verilmişdir.

Hazırda problemlər təhlil edilir. Əslində bu problemlər bəllidir. O problemlərin həlli üçün xüsusi proqram qəbul olunandan sonra bu il nəzərdə tutulacaq məsələlərin bir hissəsi icra ediləcəkdir. Bunun üçün Prezidentin Ehtiyat Fondundan Bakı Şəhər İcra Hakimiyyətinə 10 milyon manat ayrılmışdır ki, bu məsələlər təxirə salınmadan həllini tapsın.

Artıq qəsəbələrdə işlər başlamışdır. Prezident İlham Əliyev işlərin gedişinə birbaşa nəzarət edir, tez-tez qəsəbələrdə olur, insanlarla görüşür, soruşur ki, hansı məsələlər onları daha çox narahat edir. Demək olar ki, qəsəbələrdə son illərdə böyük işlər görülmüşdür. Tikilən məktəblər qəsəbələrdə təhsil sahəsinin inkişafına müsbət təsir göstərmişdir. Bəzi qəsəbələrdə su qıtlığı mövcuddur. Kanalizasiya problemi, demək olar ki, bütün qəsəbələrə xas olan məsələdir. Bu problem təkcə qəsəbələrdə deyil, Bakı şəhərinin özündə də qarşıda duran çox kəskin məsələdir. Ancaq bununla bərabər, son illər aparılmış işlər nəticəsində elektrik enerjisi ilə təminat yaxşılaşmışdır. Heç bir şikayət, heç bir müraciət olmamışdır. Qəsəbələrin qazlaşdırılması prosesi gedir. Yeni xətlərin çəkilişindən sonra qazın təzyiqinin yaxşılaşdırılması mümkün olacaqdır. Səhiyyə məsələləri müəyyən dərəcədə həll olunub. Amma yeni xəstəxanaların, poliklinikaların tikintisinə ehtiyac vardır. Ən vacib məsələ, - bu problemi bütün qəsəbələrə aid etmək olar, - yollar məsələsidir. Demək olar ki, qəsəbələrin yollarının əksəriyyəti torpaq yollarıdır. Hazırda yol çəkilişi prosesi davam edir. 2013-cü ilə qədər qəsəbələrdə mövcud problemlərin böyük əksəriyyəti həll ediləcəkdir. Qəsəbələrdə hazırda 800 mindən artıq əhali yaşayır. Bu özlüyündə böyük bir şəhərdir.

Nazirlər Kabinetinin iclasında ölkənin daxili və xarici siyasətinin bütün sahələri ətraflı təhlil edildi, qarşıda duran vəzifələr müəyyənləşdirildi, konkret tapşırıqlar verildi. Prezident İlham Əliyev iclası yekunlaşdıraraq dedi: "Bakı qəsəbələri ilə bağlı olan məsələlər haqqında mən giriş sözümdə öz fikirlərimi bildirdim. Bu ay proqram qəbul ediləcəkdir. Proqrama çox ciddi nəzarət edilməlidir. Həm Bakı İcra Hakimiyyəti, rayon icra hakimiyyətləri, İqtisadi İnkişaf Nazirliyi tərəfindən proqram vaxtaşırı təhlil olunmalıdır, əlavələr edilməlidir. Mən ümid edirəm ki, qəsəbələrə aid olan bütün məsələlər proqramda öz əksini tapacaqdır.

Ancaq həyat yerində durmur. Biz regional inkişaf proqramının icrası ilə bağlı bu mənzərə ilə üzləşmişdik ki, müəyyən mərhələlərdə düzəlişlər də, əlavələr də edildi. Hər halda bu məsələ ölkə qarşısında duran məsələlərin içərisində xüsusi əhəmiyyətə malikdir. Bununla bərabər, həm regional proqram, həm Bakı qəsəbələrinin inkişafı proqramı çərçivəsində qəzalı vəziyyətdə olan məktəblərin bərpası və yenidən qurulması məsələləri öz həllini tapmalıdır.

Son illərdə bu sahədə çox böyük işlər görülmüşdür. İki mindən artıq məktəb tikilib istifadəyə verilmişdir, əlavə korpuslar tikilmişdir. Ancaq qəzalı vəziyyətdə olan məktəblərin sayı hələ də kifayət qədərdir. Burada əlbəttə ki, müxtəlif fikirlər ola bilər: hansı məktəb qəzalı məktəb hesab olunmalıdır və burada fikir müxtəlifliyi vardır. Çünki mən bu məsələ ilə bağlı göstərişlər vermişəm ki, qəzalı vəziyyətdə olan məktəblərin sayını mənə versinlər və o məktəblər hansı rayonlarda, hansı qəsəbələrdə yerləşir. Hər halda, mən hesab edirəm ki, Azərbaycanda pis vəziyyətdə məktəb olmamalıdır. Bunu ya qəzalı adlandırmaq, yaxud da ki, pis vəziyyətdə olan məktəb kimi qələmə vermək olar. Ancaq bütün məktəblər yaxşı vəziyyətdə olmalıdır. Harada ki, yenidən qurulmalıdır onu edəcəyik, harada ki, təmirə ehtiyac var əlbəttə ki, onlar təmir olunacaqdır. Yaxın gələcəkdə o məktəblərin dəqiqləşdirilmiş siyahısı verilməlidir. Büdcəyə əlavələr edilən zaman bu məqsədlər üçün də vəsait nəzərdə tutulacaqdır. Bununla bərabər, ölkədə uşaq bağçaları ilə bağlı problemlər də vardır. Biz bu problemləri bilirik. Bu problemlər müstəqilliyimizin ilk illərində yaranmışdır. O vaxt uşaq bağçalarının bir hissəsi özəlləşdirilmişdir. Yaxud da ki, onlardan başqa məqsədlər üçün istifadə olundu. Bəzilərində dükanlar, restoranlar, digər məişət obyektləri yaradıldı. Yəni, o dövrdə belə xoşagəlməz hallara yol verilirdi. Ona görə, hazırda mövcud olan uşaq bağçaları bizim tələbatımıza heç uyğun gəlmir".

Möhtərəm Prezidentimiz yekun nitqində insanları ən çox düşündürən, narahat edən bir sıra məsələlərə, o cümlədən əmək haqlarının və pensiyaların artırılması məsələlərinə də toxundu. Qeyd etdi ki, Azərbaycanda sosialyönümlü tədbirlər vaxtaşırı aparılır. Həm uzunmüddətli proqramlar çərçivəsində, həm də lazım gələndə əlavə tədbirlər görülür. Onların arasında bu yaxınlarda əhalinin suya olan borclarının silinməsi məsələsini qeyd etmək lazımdır. Bu, ölkə başçısının sosial siyasətinin nə qədər güclü olduğunu göstərir.

Sosial ədalət prinsipini həmişə yüksək tutan ölkə başçısı deyib: "Bizim üçün əsas məsələ prioritetlərin düzgün seçilməsidir. Bu prioritetlər sırasında sosial məsələlər birinci yerdədir. Ancaq o da həqiqətdir ki, əgər güclü iqtisadi imkanlarımız olmasa, heç bir sosial məsələ öz həllini tapa bilməz. Ona görə dürüstləşmə zamanı mütləq geniş sosial paket nəzərdə tutulmalıdır, əmək haqqlarının, pensiyaların artırılması məsələləri öz həllini tapmalıdır və tapacaqdır. Xüsusilə, 2006-cı ilə qədər pensiyaya çıxmış vətəndaşların pensiyaları artırılmalıdır. Çünki bu sahədə müəyyən ədalətsizlik vardır. Bu ədalətsizlik ona görə yarandı ki, 2006-cı ildən sonra yeni qaydalar tətbiq olundu və 2006-cı ildən sonra pensiyaya çıxanlar daha böyük pensiya alırlar. 2006-cı ilə qədər Azərbaycanda pensiyaya çıxanların sayı haradasa 900 mindən artıqdır. Bütövlükdə 1 milyon 300 nəfərə qədər pensiyaçı vardır. Onlardan 900 mini 2006-cı ilə qədər pensiyaya çıxmışdır. Ona görə, ilk növbədə onların pensiya təminatı yaxşılaşdırılmalıdır ki, bu sahədə heç bir ayrı-seçkilik olmasın və yaşlı insanlar lazımi səviyyədə pensiya ilə təmin olunsunlar. Bu, bizim borcumuzdur, onlar işləyiblər, çalışıblar, bu ölkəni yaradıblar, ölkənin inkişafında çox böyük rol oynayıblar. Bizim borcumuz onların maddi təminatını yaxşılaşdırmaqdır. Biz bunu mütəmadi qaydada edirik. Xüsusilə bu il biz 2006-cı ilədək pensiyaya çıxmış vətəndaşların pensiya təminatını yaxşılaşdırmalıyıq".

İclasda çıxış edən Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun sədri Səlim MÜSLÜMOV əsaslı sosial müdafiə tədbirlərinin ölkə vətəndaşlarının yaşayış səviyyəsinin daha da yüksəldilməsini təmin etdiyini vurğulayaraq dedi:

- İqtisadiyyatın bütün sahələrində sistemli islahatların davam etdirilməsi nəticəsində cari ilin yanvar-mart aylarında əhalinin pul gəlirlərinin keçən ilin müvafiq dövrünə nisbətən 16,8 faiz, orta aylıq əməkhaqqının 11,7 faiz artması, əhalinin adambaşına düşən gəlirlərinin inflyasiyanın səviyyəsini 7,7 faiz üstələməsi, büdcə və qeyri-büdcə sektorunda stabil durumun mövcudluğu sığorta-pensiya sisteminin dayanıqlı inkişafına öz müsbət təsirini göstərmişdir.

İlkin məlumatlara əsasən, Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun 2011-ci ilin birinci rübündə gəlirləri keçən ilin müvafiq dövrünə nisbətən 19 faiz və ya 83 milyon manat artaraq 521 milyon manat təşkil etmişdir.

Sosial sığorta haqları üzrə daxilolmalar əvvəlki ilin birinci rübünə nisbətən 15 faiz və ya 35 milyon manat artaraq 270 milyon manat olmuşdur. Sosial sığorta daxilolmalarının 58,2 faizi qeyri-büdcə təşkilatlarının payına düşmüş, onların ödədiyi sosial sığorta haqlarının məbləği keçən ilin müvafiq dövrünə nisbətən 17,3 faiz və ya 23 milyon manat artmışdır. Sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olan fiziki şəxslərin və torpaq mülkiyyətçilərinin sosial sığortaya cəlb edilməsi daha da gücləndirilmiş, fiziki şəxslərdən daxilolmalar 24 faiz, torpaq mülkiyyətçilərinin ödəmələri isə 40 faiz artmışdır.

Rüb ərzində dövlət büdcəsinin transferti kimi Fondun xəzinə hesabına 250 milyon manat vəsait daxil olmuşdur. Fondun gəlirlərinin miqdarı xərclərin vaxtında maliyyələşdirilməsinə imkan vermişdir.

Cari ilin yanvar və fevral aylarında pensiyaların maliyyələşdirilməsi qrafik üzrə vaxtında yekunlaşdırılmış, mart ayı üzrə isə Novruz bayramınadək tam başa çatdırılmışdır. Bu məqsədlə aprel üçün transfertin 57,4 milyon manatlıq məbləğindən istifadə olunmuşdur.

2011-ci ilin birinci rübündə Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun xərcləri 466 milyon manat olmuşdur. Pensiya və müavinətlərin maliyyələşdirilməsinə fond tərəfindən 457 milyon manat xərclənmişdir ki, bu da əvvəlki ilin I rübünə nisbətən 46 milyon manat və ya 11,2 faiz çoxdur. Bu məbləğin 97 faizi və ya 444 milyon manatı bilavasitə pensiyaların, 13 milyon manatı isə müavinətlərin ödənişinə sərf olunmuşdur. Hazırda əhaliyə aylıq ödənişlərin məbləği təqribən 200 milyon ABŞ dolları həcmindədir.

620 min nəfər əmək pensiyaçısının pensiyasının sığorta hissəsinin Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 15 fevral 2011-ci il tarixli Sərəncamına əsasən əvvəlki ilin istehlak qiymətləri indeksi, yəni 5,7 faiz indeksləşdirilərək artırılmasına rüb ərzində 4,2 milyon manat vəsait xərclənmişdir.

Rübün sonuna əmək pensiyalarının orta aylıq məbləği 114 manata çatmış və ya keçən ilin aprelin 1-nə olan vəziyyətlə müqayisədə 14 faiz artmışdır. Bu artıma təsir edən əsas amillər Azərbaycan Respublikası Prezidentinin müvafiq sərəncamları ilə keçən ilin sentyabr ayından etibarən əmək pensiyalarının baza hissəsinin 13,3 faiz artırılaraq 85 manata çatdırılması, pensiyaların sığorta hissəsinin indeksləşdirilməsi, həmçinin yeni pensiya təyin olunan şəxslərin pensiyalarının orta aylıq məbləğinin sistemi tərk edənlərin pensiyalarından təqribən 50 manat yuxarı olmasıdır.

Yığıncağın sonunda belə bir fikir səsləndi ki, hökumətin üzvləri öz vəzifə borclarını yaxşı bilirlər. Bütövlükdə götürdükdə ölkədə işlər yaxşı gedir. 2011-ci ilin birinci rübünün yekunları da bunu təsdiqləyir. Gələn aylarda da, ilin sonuna qədər hamı eyni əzmkarlıqla və peşəkarlıqla işləməli, ölkə qarşısında duran bütün vəzifələr layiqincə yerinə yetirilməlidir.

Aprelin 14-də və 15-də Prezident İlham Əliyev cənub bölgəsinə səfəri zamanı Masallı, Astara və Salyan rayonlarının nümayəndələri ilə görüşlərində Nazirlər Kabinetinin iclasında səsləndirdiyi fikirləri bir daha yada saldı, əhalinin sosial problemlərinin həlli istiqamətində aparılan işlərdən danışdı. Qeyd etdi ki, yaxın vaxtlarda ölkə büdcəsinə yenidən baxılacaq, nəzərdə tutulan layihələrin daha tez həyata keçirilməsi üçün əlavə vəsait ayrılacaq, insanların yaşayış səviyyəsini və maddi rifah halını yüksəltmək məqsədilə bir sıra işlər görüləcəkdir. Yaxın aylarda əmək haqlarının, pensiyaların və müavinətlərin artırılması nəzərdə tutulur. Regionlarda əhalinin su ilə təchizatını yaxşılaşdırmaq üçün işlər davam etdiriləcək, yollar genişləndirilərək müasirləşdiriləcək, bütün yaşayış məntəqələrində kanalizasiya sistemi yaradılacaqdır. Bundan əlavə, yeni təhsil, səhiyyə və mədəniyyət ocaqları tikilməklə yanaşı, köhnələri təmir olunacaqdır.

Səfər zamanı möhtərəm Prezident bir sıra sosial-mədəni obyektlərin açılışında iştirak etdi, "Astara-1" kiçik su elektrik stansiyasının təməlini qoydu, Astara Olimpiya İdman Kompleksinin tikintisində işlərin gedişi ilə tanış oldu. Dövlətimizin başçısı hər yerdə böyük hörmət və ehtiramla qarşılandı. İctimaiyyət nümayəndələri ilə keçirilən görüşlərdə Prezident İlham Əliyevin apardığı daxili və xarici siyasət bir daha alqışlandı, ölkənin tərəqqisi naminə görülən işlərə böyük dəstək verildi.

Telman ƏLİYEV

Xalq qəzeti.- 2011.- 17 aprel.- S. 1-2.