Bu il Azərbaycan öz dövlət müstəqilliyinin 20 illiyini qeyd edəcəkdir

Bakı Şəhəri üzrə Baş Təhsil İdarəsi bu yubileyi diqqətəlayiq nailiyyətlərlə qarşılayır

6-7 il ərzində ölkəmizdə 2 mindən artıq məktəb, 400-ə yaxın tibb müəssisəsi, 25 Olimpiya İdman Mərkəzi tikilib və bu proses davam etdirilir.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin "Azərbaycan Respublikası regionlarının 2009-2013-cü illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı"nın icrasının ikinci ilinin yekunlarına həsr olunmuş konfransdakı nitqindən.

Bakı şəhəri, 1 mart, 2011-ci il

Dövlət başçımızın son illərdəki fəaliyyətinin müəyyən cizgiləri barədə qələmə aldığımız sətirlərdə Prezidentin məhz nitqindən bu sitatı gətirməyimiz təsadüfi deyil. Çünki həmin sitat dövlətin təhsilə göstərdiyi qayğı və diqqətin miqyasını özündə əks etdirir. Həm ulu öndər Heydər Əliyev, həm də Prezident İlham Əliyev bu sahəni daim diqqətdə saxlamaqla Azərbaycan təhsilinin bugünkü səviyyəyə qalxmasına nail olublar. Bu tendensiya uğurla davam etdirilir.

Görkəmli türk maarifçisi İhsan Doğramacının təhsil və cəmiyyət mövzusunda çox maraqlı bir ifadəsi var: "Normal cəmiyyətdə baş verən bütün müsbət məcralı ictimai-siyasi proseslər son nəticədə təhsilin tərəqqisinə və inkişafına xidmət edir". Türkiyəli ziyalı öz fikrini belə əsaslandırırdı: "Ölkədə iqtisadi artım qeydə alınarsa, təhsilin maddi-texniki bazası möhkəmlənəcək. İctimai-siyasi proseslər daxili sabitliyi təmin edərsə, təhsil müəssisələrinin fəaliyyət şəbəkəsi genişlənəcək.

Müharibə və toqquşmaların qarşısı alınarsa, mövcud təhsil ocaqları qorunub saxlanılacaq. İnqilab və çevriliş cəhdləri yox dərəcəsində olarsa, (müstəqilliyin ilk illərində biz bunu görmüşük) təhsilin tərəqqisi sürətlənər və sairə. Təhsilin fəaliyyət şəbəkəsinin genişlənməsi və tərəqqisinin sürətlənməsi isə bilavasitə dövlətin qüdrətlənməsinə zəmin yaranması deməkdir.

45-50 il əvvəl Türkiyədə söylənmiş həmin tezisləri bu gün qətiyyətlə Azərbaycan təhsilinə şamil etmək mümkündür. Çünki ilk növbədə bu sitatda normal cəmiyyətdən söz açılır - bu gün Azərbaycanda bütün aspektlərdən nəzər salarkən normal cəmiyyət formalaşdırılıb. Ölkədə qeydə alınan iqtisadi artım nəinki öz mütəxəssislərimiz tərəfindən, eləcə də dünyanın ən mötəbər beynəlxalq təşkilatları tərəfindən etiraf edilir və yüksək qiymətləndirilir. İctimai-siyasi proseslərin təmin etdiyi daxili sabitlik dünyanın bütün aparıcı şirkətlərinin diqqətini Azərbaycana cəlb edib. Həm ulu öndər Heydər Əliyevin xarici siyasətində, həm də Prezilent İlham Əliyevin diplomatiyasında beynəlxalq aləmlə dostluq münasibətləri, Ermənistanla isə sülh danışıqları əsas xətt kimi daim gündəlikdədir. Yəni bu gün - daha doğrusu 1993-cü ilin yayından sonra ölkədə baş verən bütün ictimai-siyasi proseslər Azərbaycan təhsilinin inkişafına və beynəlxalq aləmdə yüksək səviyyədə tanınmasına xidmət edir. 2003-cü ilin oktyabrından sonra bu proses daha da sürətləndirilmiş, cəmiyyət həyatında baş verən ictimai-siyasi proseslər daha sivil məcraya yönəldilmiş, daha çevik xarakter almışdır.

Yazının əvvəlində qeyd etdiyimiz sitatdakı faktları yada salaraq xatırladaq ki, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin sədrliyi ilə bu il yanvarın 14-də Nazirlər Kabinetinin 2010-cu ilin sosial-iqtisadi inkişafının yekunlarına və 2011-ci ildə qarşıda duran vəzifələrə həsr olunmuş iclasında dövlət başçımız ölkədə ötən il həyata keçirilmiş tədbirləri yada salarkən söyləmişdir: "Ötən il sosial infrastrukturun yaradılmasında böyük işlər görülmüşdür. 40-dan çox tibb müəssisəsi, 70-dən artıq məktəb tikilmiş, təmir edilmişdir. 5 olimpiya mərkəzi tikilmişdir, mədəniyyət ocaqlarının tikilməsi və təmirinə vəsait ayrılır. Bir sözlə, ölkə iqtisadiyyatı və ümumiyyətlə, ölkənin inkişafı üçün vacib olan sosial sahə həmişə olduğu kimi diqqət mərkəzindədir. Bu, 2011-ci ildə də belə olmalıdır və şübhəsiz, investisiya proqramında, sosialyönümlü layihələr nəzərdə tutulacaqdır".

Bir daha təkrar edək ki, dövlət başçımızın geniş və əhatəli nitqindən bu sitatın seçilməsi də təsadüfi deyildir. Əslində bu qayğını biz cənab İlham Əliyevin 2003-cü ilin oktyabrından etibarən həyata keçirdiyi tədbirlərin sırasına baxarkən hələ bir neçə il əvvəldən görmüşdük. Belə ki, bu gün Azərbaycanda ordu quruculuğu və müdafiə kompleksi istisna olmaqla dövlət büdcəsindən təhsilin inkişafı üçün ayrılan vəsait qədər heç bir sahəyə vəsait ayrılmır.

Yaxud, inkişaf etmiş ölkə kimi Azərbaycanda cəmiyyət həyatının çoxlu sahələri vardır və cəmi yeddi ildə 16 Dövlət Proqramı təsdiq edilən və uğurla icra olunan yeganə sahə məhz təhsil sektorudur. Dövlət başçısı neft sektorundan əldə edilən kapitalın böyük bir hissəsinin intellektual kapitala - insan kapitalına çevrilməsi üçün heç nəyi əsirgəməyəcəyini söyləyir. Fikrimcə bu, ədalətli dövlət başçısının və ya uzaqgörən liderin həyata keçirdiyi tədbirlərdən daha çox vətəndaş məsuliyyəti ilə yaşayan bir ziyalının öz xalqının sabahına ürək yanğısı ilə hazırlaşmasının nəticəsidir. Mən bu zaman bir məqamı da xüsusilə qeyd etmək istəyirəm. Azərbaycan Prezidenti xüsusi Dövlət Proqramı təsdiq edərək ölkə gənclərinin dünyanın aparıcı ali məktəblərində daha səviyyəli ali təhsil almasına nail olur. İlk baxışda bu məsələ sıradan, adi bir məsələ kimi görünə bilər. Əsla belə deyil.

Zaman bizə bu məsələ ətrafında çox mükəmməl dərs verir. Belə ki, müstəqilliyin ilk illərində ölkəyə rəhbərlik edən şəxslərin hamısı məhz yerli ali məktəblərin məzunları idi. Onlar istəsələr də, istəməsələr də dövlətçiliyi lazımi səviyyədə qoruya bilmədilər. Ancaq 80-ci illər üçün dünyanın ən mötəbər ali məktəblərindən biri hesab edilən universitetində keyfiyyətli təhsil almış İlham Əliyev nəinki dövlətin və dövlətçiliyin məharətlə qorunmasını təmin etdi, üstəlik, gənc müstəqil Azərbaycanın dünya miqyasında lider ölkələr sırasına çıxarılmasına nail oldu. Dövlət başçımız məhz bu arqumentləri əsas götürərək və gündən-günə dəyişən, yeniləşən beynəlxalq münasibətlərin ortaya qoyduğu tələblərə yüksək səviyyədə cavab verən kadrlar yetişdirilməsinə nail olmaq üçün xaricdə təhsil alan gənc soydaşlarımızın sırasının genişləndirilməsinin qayğısına qalır.

Qeyd etdiyimiz bu arqumentdən belə bir nəticə çıxmasın ki, ölkəmizdəki ali məktəblərə inam azdır və ya onlar hansısa həmkarlarından geridə qalırlar. Əsla belə deyil. Əksəriyyəti ulu öndər Heydər Əliyevin xeyir-duası ilə yaradılmış ali məktəblərimizin hamısı yüksək səviyyədə təhsil verir və onların məzunları Azərbayanı gündən-günə inkişaf etdirirlər. Sadəcə 10 əsrdən artıqdır ki, dünyanın həm Şərqində, həm də Qərbində təhsil və təcrübə mübadiləsi adlı bir məfhum var və həmin tendensiya əsrlərdən bəri yüksək səmərə vermişdir. Bu tendensiya elmi və dünyəvi təhsillə yanaşı dini təhsildə də geniş tətbiq edilmiş, ölkəmizin inkişafı ilə yanaşı müqəddəs dinimizin məhz olduğu kimi təbliğ olunması baxımından xüsusi əhəmiyyət kəsb etmişdir.

Prezident İlham Əliyevin ictimai-siyasi fəaliyyətinə ziyalı münasibəti baxımından qələmə alınan bu yazıda çoxsaylı faktlardan və rəqəmlərdən söz aça bilərik. Bütün regionların bərabər şəkildə inkişaf etdirilməsi, işsizliyin aradan qaldırılması üçün 900 mindən çox yeni iş yerlərinin yaradılması, yoxsulluğun 49 faizdən 9 faizə endirilməsi, kosmosa Azərbaycan rabitə peykinin çıxarılması üçün ən sonuncu hazırlıq işlərinin başa çatdırılması, ordu quruculuğunun region ölkələri üçün əlçatmaz olan bir səviyyəyə gətirilməsi, Azərbaycan Müdafiə Sənayesi Nazirliyinin istehsal etdiyi silah və sursatların beynəlxalq sərgilərdə uğurla nümayiş etdirilməsi, ölkənin ən müxtəlif sahələrini bir-birinə bağlayan super müasir yol qovşağının yaradılması, Şimal-Cənub və Şərq-Qərb nəqliyyat dəhlizlərinin Azərbaycandan keçən hissələrinin dünya standartları səviyyəsində yenidən qurulması, Bakıda bütün küçə və meydanların müasirləşdirilməsi, bütün azərbaycanlıların fəxr və iftixar mənbəyi olan Dövlət bayrağımızın Ginnesin "Rekordlar kitabı"na düşəcək bir səviyyəyə qaldırılması, Ermənistan istisna olmaqla dünyanın bütün ölkələrinin Azərbaycanın dostuna çevrilməsi, ölkəmizdə çoxsaylı beynəlxalq tədbirlərin, xüsusən, Dünya Azərbaycanlılarının qurultaylarının keçirilməsi və başqa tarixi faktların hər biri ayrılıqda bir yazının mövzusudur. Ancaq biz öz ixtisasımızı və fəaliyyət sahəmizi əsas götürərək cənab Prezidentin bir sərəncamının paytaxt təhsilinə gətirdiyi yeniliklər və verdiyi səmərə barədə qısa da olsa söz açmaq istəyirik.

Cənab Prezidentin 2006-cı il martıq 31-də imzaladığı sərəncam əsasında Nazirlər Kabinetinin həmin ilin iyul ayında qəbul etdiyi qərarla yaradılmış Bakı Şəhəri üzrə Təhsil İdarəsi dövlət başçısının paytaxt təhsilinə göstərdiyi qayğı və diqqətin bariz nümünəsi idi. Çünki bu qurum fəaliyyətə başladıqdan sonra sözün həqiqi mənasında Bakı təhsili öz inkişafının yeni mərhələsinə qədəm qoymuşdur. 13 sektor, Metodik mərkəz (müxtəlif bölgələrdə beş bölməsi olmaq şərtiylə) və beş xidmət bölməsi olan Mərkəzləşdirilmiş mühasibat sektorundan ibarət olan BŞTİ ötən dövr ərzində demokratik idarəetmənin dərinləşdirilməsi, təhsildə demokratik islahatların nəticələrinin yüksəldilməsi, məktəblərin müstəqilliyinin artırılması, tədrisə nəzarət prosesinin təkmilləşdirilməsi, pedaqoji kontingentin vahid normativ tələblər əsasında işə qəbul edilməsi və digər nailiyyətlərə imza atmışdır. İlk baxışda kifayət qədər ümumi şəkildə ifadə edilmiş göstəricilərdir. Ancaq fikrimizi əsaslandırmaq üçün bəzi konkret məqamları nəzərə çatdırmaq istəyəcəyik.

BŞTİ-nin yaradılmasından sonra paytaxtda 22 məktəb tikilib istifadəyə verilmişdir. Təhsil müəssisələrinin rəhbər pedaqoji kadrlarla təmin edilməsi üçün "Təhsil işçiləri bankı" yaradılmışdır. Gənc müəllimlərlə işin daha səmərəli təşkil edilməsi üçün "Gənc müəllimlərlə iş üzrə koordinasiya şurası" fəaliyyətə başlamışdır. Müəllimlərin işə qəbulunun Təhsil Nazirliyi tərəfindən elektron vasitələr əsasında ikimərhələli müsabiqə yolu ilə həyata keçirilməsi bu prosesdəki obyektivliyi yüksək səviyyədə təmin etmişdir.

"Məktəblərin informasiya-kommunikasiya texnologiyaları ilə təminatına dair Dövlət Proqramı"nın icrası nəticəsində Bakı şəhərinin ümumtəhsil müəssisələrində V-XI siniflərdə 22 şagirdə bir kompyuter nisbəti təmin edilmişdir. İndi həmin şagirdlərimizin istifadəsində 9550 kompyuter vardır. Təhsil İdarəsinin nəzdində olan məktəblərin 264-ü genişzolaqlı internet şəbəkəsinə, bütün məktəblər isə lokal şəbəkəyə qoşulmuşdur. 23 nömrəli orta məktəbdə uğurla sınaqdan çıxan "Elektron məktəb" layihəsi indi artıq digər məktəblərdə də tətbiq edilir.

2010-2011-ci dərs ili üçün ali məktəblərə tələbə qəbulu zamanı Bakı məktəblərinin xüsusi çəkisi artmış, abituriyentlərin 44,83 faizi tələbə adını qazanmışdır. Xarici ali məktəblərə qəbul olunan məzunlarımızla birlikdə bu rəqəm 48 faizə çatır. BŞTİ-nin yaranmasına qədər isə bu göstərici təxminən 35 faiz idi. Qəbul imtahanlarında 500-dən çox bal toplayan bakılı məzunların son bir ildə 20 faiz artması, 600-dən çox bal toplayanların sayının isə 40 faiz artması kiçik göstərici deyildir. Üstəlik son qəbul imtahanlarında məzunlarımızdan 2 nəfəri 700 bal (maksimum) toplamışdır ki, bu da BŞTİ-də təhsilin keyfiyyətini göstərən əsas məqamlardan biridir. Tələbə Qəbulu üzrə Dövlət Komissiyasının statistikasında göstərilir ki, ali məktəblərə qəbul olan bakılı məzunların hər 15 nəfərindən biri 600-dən yuxarı bal toplamışdır. Hər 4 məzunumuzdan biri isə 500-dən yuxarı balla tələbə adını qazanmışdır. Son beş ildə 100-dən aşağı bal toplayan məzunlarımızın sayı 8,35 faiz azalmışdır. Fənn olimpiadalarında respublika qalibi olmuş bakılı şagirdlər 2006-cı ildə 48 nəfər idisə, 2010-cu ildə bu göstərici 106 nəfər olub. Yəni bu artım iki dəfədən də çoxdur.

Dövlət başçısının sərəncamı ilə elan edilmiş "İlin ən yaxşı məktəbi" müsabiqəsinin birinci ilində paytaxt məktəblərindən 14-ü qalib elan edilmişdisə, ötən il artıq 28 məktəbimiz bu ada layiq görülənlər sırasında idi. "Ən yaxşı müəllim"lərimiz də ardıcıl olaraq artaraq ötən il 50 nəfərə çatmışdır.

BŞTİ-nin yarandığı gündən bəri çoxsaylı tədbirlər keçirilmiş ,kütləvi informasiya vasitələri bizim fəaliyyətimizi daim işıqlandırmışdır. Ancaq iki tədbirimiz, birinci - bilavasitə kütləvi informasiya vasitələri ilə bağlı olan - Milli mətbuatın yaranmasının 135 illiyi münasibətilə Mətbuat Şurası ilə birlikdə keçirdiyimiz "Təhsil müəssisəsi və media: qarşılıqlı münasibətlər" mövzulu dəyirmi masa çox böyük rezonans yaratmışdı. İkinci ən geniş rezonans doğuran tədbir ötən ilin may ayında Bakı Şəhəri üzrə Təhsil İdarəsinin Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı Respublika Komitəsi ilə birlikdə təşkil etdiyi "Təhsil, zaman və biz" adlı böyük sərgi idi. Hörmətli nazirimizin, millət vəkillərinin, hökumət üzvlərinin, YAP rəhbərliyinin, paytaxtın təhsil ictimaiyyətinin və çoxsaylı kütləvi informasiya vasitələrinin iştirakı ilə keçirilən sərgi sözün həqiqi mənasında paytaxtın təhsil həyatında çox mühüm hadisə idi. Əminik ki, bu qəbildən olan tədbirlərimiz dövri olaraq davam edəcəkdir.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin fəaliyyətinin işıqlandırılmasına ziyalı münasibəti bildirərkən rəhbərlik etdiyim qurumun imza atdığı nailiyyətlərdən də söz açmağım tamamilə təbiidir. Çünki yazının əvvəlində qeyd etdiyim etdiyim kimi təhsil sektoru o zaman inkişaf edir ki, ölkədə cəmiyyət həyatının bütün sahələri inkişaf edir. Bu isə artıq Azərbaycan reallığıdır. Həmin reallıqları möhtərəm Prezidentimiz İlham Əliyev, ulu öndərimizin adını daşıyan Heydər Əliyev Fondu və fondun prezidenti, təhsilin və bütün uşaqların yorulmaz himayədarı olan, Milli Məclisin deputatı Mehriban xanım Əliyeva birlikdə ərsəyə gətirirlər. Paytaxtın təhsil ictimaiyyəti daim qayğısını gördüyü dövlətin və dövlət başçısının siyasətini həmişə dəstəkləmişdir və bundan sonra da dəstəkləyəcəkdir.

Sonda bir daha qeyd edim ki, bu il Azərbaycan Respublikası öz dövlət müstəqilliyinin 20 illiyini qeyd edəcəkdir. Prezident İlham Əliyevin qeyd etdiyi kimi "Müstəqilliyimizin 20 illik yubileyi böyük tarixdir və böyük mərhələnin başa çatması deməkdir. 20 il ərzində Azərbaycan nəinki öz müstəqilliyini qoruya bilmişdir, həm də bu yolda çox böyük uğurlara nail olmuşdur".

Biz məmnunuq ki, yubiley ilində Bakı Şəhəri üzrə Təhsil İdarəsinin də 5 illiyi qeyd olunacaq. Bu xoş təsadüf məsuliyyətimizi canımız və qanımız qədər sevdiyimiz müstəqilliyimizin yubileyindən yaranan bir səviyyədə artırır. Paytaxtın təhsil ictimaiyyəti dövlət müstəqilliyimizin yubileyini böyük uğurlar və nailiyyətlərlə qarşılayacaqdır.

Nailə RZAQULİYEVA,

Bakı Şəhəri üzrə Təhsil İdarəsinin

müdiri, respublikanın əməkdar müəllimi

Xalq qəzeti.- 2011.- 8 mart.- S. 4.