Qəzetçiliyin "görünməyən" fədailərindən biri

Əvvəlcə ötən əsrin 90-cı illərindən bir xatirə. Görkəmli mətbuat tədqiqatçısı, Azərbaycan jurnalistikasının bütün mərhələlərini özünəməxsus şəkildə öyrənmiş və bizim üçün əlçatan etmiş Qulam Məmmədli ilə görüş keçirilirdi.

Söz ustadın özünə veriləndə Qulam müəllim gənc nəslin qarşısında bu məsələ ilə bağlı daha böyük vəzifələrin dayandığını söylədi: "Danışdığınız məsələləri bizim bu şəkildə araşdırmağımız uğurdur. Ancaq daha böyük uğurları siz - indiki jurnalistlər əldə edə bilərsiniz. Mətbuat tariximizdə araşdırılacaq, öyrəniləcək çox məqamlar var". Tədbirin aparıcısı, tanınmış arxiv mütəxəssisi Maarif Teymur söhbətə müdaxilə elədi: "Qulam müəllim, sizin gördüyünüz işlər o qədər əhatəlidir ki, indi kiminsə bu sahədə tədqiqat aparmağa cəsarəti çatmır". " Yox,qətiyyən elə deyil"-deyə Qulam müəllim cavab verdi: "Mən jurnalistləri, yazıçıları, görkəmli mətbuat təmsilçilərini xalqa tanıtmışam. Ancaq nəşriyyatlarda, mətbəələrdə mətbuatla bağlı olan,özünü və həyatını bu işə həsr edən o qədər fədailər var ki, heç zaman heç yerdə adları çəkilmir. Onlar haqqında əhatəli şəkildə söz açılmalıdır. Özü də ürəkdən, sevərək".

Həmin görüşdən sonra mən "Dalğa" qəzetində və dövlət radiosunda bir neçə nəfər linotipçi, metranpaj, çapçı və mətbəə işi ilə bağlı olan mütəxəssislər barədə söz açdım. Özü də ürəkdən və sevərək. Mərhum əməkdaşımız, 40 ildən çox bir müddətdə "Xalq qəzeti"ndə buraxıcı vəzifəsində çalışmış Feyzi Fərəcullayev haqqında qələmə aldığım yazıdan sonra isə Feyzi müəllim mənim aradabir mətbəədə çalışanlarla görüşməyimi məsləhət bilmişdi: "Orada peşəsini sevən,bu işə həqiqətən bağlı olan qızıl oğlanlar var". Budur , həmin "qızıl oğlan"ların biri ilə görüşürük. 46 il "Azərbaycan" nəşriyyatında fəhləlikdən sex rəisi vəzifəsinədək müxtəlif sahələrədə çalışmış,hazırda burada işləyənlərin əksəriyyəti tərəfindən müəllim kimi qəbul edilən Elman Hacıbaba oğlu Kərimovla söhbətimizdə də Qulam Məmmədlidən eşitdiyim ifadəni yada salıram. Elman müəllim məsələyə bir az başqa prizmadan yanaşır:

- Bilirsinizmi, kimsə öz peşəsinə bağlı deyilsə, yerinə yetirdiyi vəzifəni sevərək icra edə bilmirsə, onun haqqında yüz dəfə yazılsa da, xeyri yoxdur. Həqiqətən, peşəkarcasına, vurğuncasına işləyən adamları isə xalq da unutmur, cəmiyyət də, dövlət də. Bir də ki, mətbəə işçiləri tarixə düşmək üçün deyil, tarixi mətbuatda yaşatmaq üçün doğulublar. Jurnalistin,yazıçının , şairin əlindən çıxan yazı məhsulu o vaxt xalqın sərvətinə çevrilir ki,o, qəzetdə işıq üzü görsün və hamı üçün əlçatan olsun. Mən 46 il bu prosesi reallaşdıran adamlar arasında olduğuma görə fəxr edirəm. İndi zaman dəyişib, elmi-texniki tərəqqi, yeni texnologiyalar mətbuatın işini çox asanlaşdırıb. Ancaq 60-70-ci illərdə mətbəədə işləmək həm çətin idi,həm də məsuliyyətli.

Elman Kərimov 1942-ci il iyulun 1-də Astarada - texnik-elektrik vəzifəsindən başlayaraq prokuror müavini vəzifəsinə qədər müxtəlif sahələrdə çalışmış Hacıbaba kişinin ailəsində düyaya gəlib. Nə Astarada yaşadığı illərdə , nə də Bakıda-Politexnik Texnikumda avtomatika və telemexanika ixtisası üzrə təhsil alanda yuxusuna belə gəlməzdi ki, onun taleyi yarım əsr mətbuatla bağlı olacaq. Bir zaman fəhlə kimi işə başladığı müəssisədə 45 il işləyəndən sonra - yəni ötən il Mətbuat Günü - dövlət başçısının sərəncamıyla " Əməkdar mühəndis" fəxri adına layiq görüləcəyini də heç zaman ağlına gətirə bilməzdi. Amma bu, günün reallığıdır. Çünki halal zəhmət itmir, dövlət də, xalq da həqiqi sənətkarın qiymətini mütləq verir. Elman danışır ki, ulu öndər Heydər Əliyev 1981-ci ildə Azərbaycanda yeni nəşriyyat binasının istifadəyə verilməsinə nail oldu və buraya ofset çap üsulunu yerinə yetirən texnika gətirildi. O zaman mən köhnə sexdə çapçı işləyirdim. Boş vaxt tapan kimi gəlib ofset texnikasının quraşdırılmasına baxırdım. Müdiriyyət marağımı görəndə məni məcburən Minsk şəhərinə- bu texnologiyanı öyrənməyə göndərdi. Bir həftəyə bütün prosesi öyrəndim. Mən Minskə gedənə qədər də " Pravda" qəzetini çap edirdim.Sonra həmin qəzeti ofset üsulu ilə çap etməyə başladıq. O zaman " Pravda nəşr evi"nə daxil olan "Pravda" ,"Komsomolskaya Pravda", "Selskaya jizn" və"Sosialistiçeskaya industriya" qəzetlərinin həm keyfiyyətli çapına, həm də oxuculara vaxtında çatdırılmasına görə mətbəə işçiləri arasında ümumittifaq yarışı keçirilirdi. Qalib mətbəəyə keçici qırmızı bayraq və pul mükafatı verilirdi. Mən 1981-1984-cü illərdə - ardıcıl olaraq dörd il həmin yarışın qalibi oldum. Ömrümün xoşbəxt anlarından biri və hətta birincisi məhz həmin yarışların nəticəsi ilə bağlı idi. Belə ki, ulu öndər Heydər Əliyevi ilk dəfə həmin illərdə- indiki "Şəhriyar adına Saray"da yarış qalibi kimi mükafat alarkən görmüşdüm.

Elman Kərimov haqqında uzun illər onunla birgə çalışmış həmkarlarımızın hamısı maraqlı fikirlər söylədilər.

Əməkdaşımız Əlipənah Bayramovun fikrincə, 46 il eyni kollektivdə, özü də elə məsuliyyətli bir işdə çalışmağı hər adam bacarmazdı. Elman bacardı və o xidmət dövlətin nəzərindən yayınmadı. Əməkdar jurnalist Fazil Abbasovun fikrincə Elman Kərimov təkcə qarşısına qoyulan vəzifəni icra etməyin ustası deyil, həm də özü özü üçün hədəf seçən və ona nail olmağı bacaran peşəkardır. Jurnalist Ruslan Rəfizadənin dedikləri isə Elman Kərimovun mətbuat qarşısındakı xidmətlərinin hələ bundan sonra da uzun illər tez-tez yada düşəcəyini sübut edirdi: "Bu gün Azərbaycan mətbəələrində çalışan poliqrafçıların 90 faizə qədəri məhz Elman Kərimovun təcrübəsini,iş üsulunu yaşadanlardan ibarətdir".

Həmkarımıza - 70 illik ömrünün 46 ilini yazılı mətbuatın texniki proseslərinin həllinə həsr etmiş, fəqət, heç zaman heç yerdə görünməyən, adı çəkilməyən dostumuz, əməkdar mühəndis Elman Kərimova yeni-yeni uğurlar və can sağlığı arzulayırıq. Həmkarlarımızdan biri xatırlatdı ki, Elmanın adı qəzetlərdə bircə dəfə göründü, o da Prezident sərəncamında. Çox uğurlu taledir.

İttifaq MİRZƏBƏYLİ

Xalq qəzeti.- 2012.- 3 iyul.- S. 5.