Heydər Əliyev ömrü sonetlərdə

Ulu öndər Heydər Əliyevin 90 illik yubileyi ilə bağlı buraxılan çoxsaylı kitablar içərisində tanınmış ədib Sabir Mustafanın “Qayıdış” poeması janr baxımından orijinal bir əsər olub ümummilli liderin xalqa həsr olunmuş mübarizə yoluna işıq salan ilk irihəcmli sonetdir. Avropa ədəbiyyatının məşhur poetik janrında türk sonetlərini yaratmış şair bu əsərlə ulu öndərə sonsuz məhəbbətini ifadə etməyə nail olmuşdur.

Sabir Mustafa şair-tərcüməçi kimi Azərbaycan ədəbi-mədəni mühitində yaxşı tanınan sənətkardır. Onun həm tərcümələri, həm də orijinal əsərləri özünəməxsusluğu, bədii dəyəri ilə seçilir. Modern şeir texnologiyalarına sıx-sıx müraciət edən şair-tərcüməçi, eyni zamanda, xalq dilinin zəngin imkanlarından faydalanmaqla, həqiqətən, mükəmməl üslub nümayiş etdirir.

“Qayıdış” poeması, mənim fikrimcə, bu mövzuda yazılmış ən uğurlu əsərlərdən biridir. Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin ikinci dəfə xalqın istəyilə hakimiyyətə gəlməsi, məhv olmaq təhlükəsilə üzləşmiş ölkəni xilas eləməsi və müstəqil dövlət qurması poemada konkret obrazlarla, lirik detal və təfərrüatlarla əks etdirilmişdir. Şairin ən böyük yaradıcılıq xidməti ondan ibarətdir ki, sadəcə, tərənnüm yolu ilə getməmiş, dövrün mürəkkəb ziddiyyətlərini, ictimai-siyasi problemləri kifayət qədər qabarıq verməklə, Heydər Əliyev şəxsiyyətinin qüdrətini, ağır vəziyyətlərdən çıxmaq məharətini, siyasi intellektini, düzgün qərar qəbul etmək əzmini, mübarizliyini ustalıqla göstərə bilmişdir:

Onu sarsıtmadı, nə qəm, nə əzab,

Sabaha əbədi yollar çəkirdi.

Özü müstəqillik, adı inqilab

Azad respublika, saray tikirdi...

Sabir Mustafa “Qayıdış” poemasında öz mötəbər qəhrəmanını (ümummilli lider!) yalnız milli tarixi şəxsiyyət kimi yox, həm də bütöv bir xalqın iradəsinin, ideallarının parlaq ifadəçisi kimi təqdim etmiş, onun obrazında millətin qüdrətini, istedadını əks etdirmişdir. Şair əmindir ki, ancaq Azərbaycan xalqı kimi qürurlu, azadlıqsevər, vətənpərəvər bir xalq Heydər Əliyev kimi möhtəşəm (və milli!) siyasət dahisi, böyük dövlət (və millət!) qurucusu yetişdirə bilər:

Yaratdı yurdumda azad bir aləm,

Hər ürəkdə ürək, hər canda candır.

Mənim şah əsərim bu yeni nəğməm,

Onun şah əsəri Azərbaycandır!

Poemada müəllifin özünəməxsus üslubu orijinal poetik formalarla ənənəvi folkor-dastan təhkiyəsini ustalıqla birləşdirməsində, xalq bədii təfəkkürünün müdrik, səmimi intonasiyasına əsaslanmasında təzahür edir. Əsərin elə məqamları var ki, oxucunun yadına “Dədə Qorqud”un, “Koroğlu”nun tanış (və doğma!) təhkiyəsini, ritmini və ümumən bədii təəssüratını gətirir. Ona görə də əsər, bütövlükdə, yeni bir qəhrəmanlıq dastanı təsəvvürünü yaradır ki, bu da tamamilə təbiidir. Çünki Heydər Əliyev xalqımızın yaddaşına əzəmətli bir dastan qəhrəmanı kimi daxil olmuşdur.

Heç şübhəsiz, şair ümummilli lider haqqında bundan sonra da gözəl əsərlər yaradacaqdır. Ancaq Sabir Mustafanın ürəklə, istedadla qələmə aldığı “Qayıdış” poeması öz təravətini heç zaman itirməyəcəkdir.

Nizami CƏFƏROV,

Milli Məclisin komitə sədri,

AMEA-nın müxbir üzvü

Xalq qəzeti.- 2013.- 19 may.- S. 5.