Təhsil və mədəniyyət son 10 ildə inkişafımızın prioritet istiqamətlərindən olub

Azərbaycan ötən on ildə böyük sürətlə inkişaf edərək Cənubi Qafqazın lider dövlətinə çevrilib. Ulu öndərin əsasını qoyduğu islahatlar bu dövrdə sürətlə davam etdirilmiş, Azərbaycan beynəlxalq aləmdə islahatlar ölkəsi kimi tanınmışdır. Bu islahatlar sırasında təhsil və mədəniyyət sahəsində həyata keçirilən layihələri xüsusi olaraq qeyd etmək istərdim.

Ulu öndərin müəllifi olduğu Təhsil İslahat Proqramı reallaşdıqca 90-cı illərin əvvəllərində bərbad vəziyyətə salınmış milli təhsilimiz ilbəil yeniləşməyə başladı. 2004-cü ilin əvvəllərində artıq təhsilimizə informasiya texnologiyaları sürətlə daxil oldu. Yeni tədris binalarının tikilməsi, köhnə məktəblərin əsaslı təmir olunub yenidən istifadəyə verilməsi, məktəblərin maddi texniki bazalarının möhkəmlənməsində əhəmiyyətli rol oynadı. Az müddət ərzində 20 nəfər şagirdə bir kompyuter nisbəti həll olundu. Bu çox əhəmiyyətli nəticə idi. Bir faktı vurğulamaq istəyirəm. Belə ki, son on ildə təhsilə yonəldilən maliyyə xərcləri 7,6 dəfə artmış, 408,2 min şagird yerlik ümumtəhsil məktəbi, 9780 yerlik məktəbəqədər təhsil müəssisəsi tikilmiş, məktəblərin 87,2 faizi kompyuter və digər İKT avadanlığı ilə təmin olunmuşlar.

Dövlət xətti ilə xarici ölkələrdə təhsil alanların sayı 2,6 dəfə çoxalmışdır. Müəllim adının şərəfi ucalmış, “Ən yaxşı müəllim” müsabiqəsi təsis edilmişdir. Hər il “Ən yaxşı müəllim” müsabiqəsi ilə yanaşı “Ən yaxşı ümumtəhsil məktəbi” müsabiqəsi də keçirilir.Bu təhsil prosesinin daha da yaxşılaşmasına güclü təsir göstərir.

Bu gün təhsilimizdə islahatlar uğurla davam edir. Təhsilin bütün mərhələlərində - istər orta, istər texniki peşə, isrər orta ixtisas, isrərsə də ali təhsil sahələrində tədrisin keyfiyyət göstəricilərinə xüsusi diqqət yetirilir. Kurikulum islahatı milli təhsilimizə yeni ab-hava gətirmişdir. Ali təhsil sisteminə Boloniya prosesinin gətirilməsi də böyük yenilik kimi qiymətləndirilir. Azərbaycan ali təhsilinin Avropaya inteqrasiyası artıq öz müsbət nəticələrini verməkdədir.

Azərbaycan təhsilində son on ildə baş verən yenilikləri sadalamaqla qurtaran deyil. Ən əsası budur ki, məktəblərimiz öz simalarını dəyişmiş, müasir standartlara cavab verən avadanlıqlarla təchiz olunmuşlar. Təhsildə demokratiya, humanizm prinsipləri, şəffaflıq başlıca rol oynayır.

Mühüm olan budur ki, bu inkişaf davamlı olaraq həyata keçirilir. Bu sahədə dövlətimizin siyasəti ulu öndərin ideyalarına söykənir və belə bir tezis daim diqqətdə saxlanılır ki, təhsil millətin gələcəyidir. Ona görə də son on ildə təhsillə bağlı 20-dən artıq Dövlət Proqramı qəbul olunmuşdur. Təhsil Nazirliyi bu proqramların icrasını uğurla həyata keçirir.

Millətin gələcəyinin təmin olunması milli- mənəvi dəyərlərə münasibətdən çox asılıdır. Bu gün mədəniyyətimizə, incəsənətimizə dövlət qayğısı həqiqətən böyükdür. Bu qayğı incəsənətin bütün sahələrini əhatə edir.Azərbaycan mədəniyyəti sürətlə beynəlxalq aləmə inteqrasiya edir. YUNESKO-nun Ümumdünya İrs Siyahılarına son vaxtlar tar ifaçılıq sənəti, xalça sənəti, aşıq sənəti, Novruz bayramı, Qobustan Milli Tarixi Qoruğu da salınmışdır. Bu abidələr beynəlxalq miqyasda qorunur.

Mədəniyyətimizin beynəlxalq əlaqələrinin genişlənməsində Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, YUNESKO və İSESKO-nun xoşməramlı səfiri, Milli Məclisin deputatı Mehriban xanım Əliyevanın xüsusi xidmətləri vardır. Heydər Əliyev Fondunun həyata keçirdiyi layihələr əsasında nə qədər məktəb, uşaq bağçası tikilmiş, muğam sənətinə yeni həyat verilmişdir. Dünyanın böyük sərgi salonlarında Azərbaycan rəssamlarının əsərləri sərgilənmişdir. Bu gün də bu sahədə fond uğurlu fəaliyyət göstərir.

Mədəni həyatımızın 10 ildə keçdiyi inkişaf yoluna nəzər salanda aydın hiss etmək olur ki, dövlətimiz milli- mənəvi dəyərlərimizin qorunmasına, onların gələcək nəsillərə çatdırılmasına böyük diqqət və qayğı ilə yanaşmış, bu sahədə bir sıra layihələr reallaşdırılmışdır. Teatr, kino, muzey və kitabxana işinin inkişafı ilə bağlı qəbul olunan dövlət proqramları uğurla həyata keçirilmişdir. Mədəniyyətin maddi-texniki bazası xeyli möhkəmlənmişdir. Yeni tamaşa müəssisələri istifadəyə verilmiş, mövcud teatrlarımız yenidən əsaslı təmir olunaraq tamaşaçılara təqdim olunmuşdur. Rus Dram Teatrı, Gənc Tamaşaçılar Teatrı, Opera və Balet Teatrı , Musiqili Komediya Teatrı öz qapılarını yeni görkəmdə tamaşaçıların üzünə açmışdır. Dövlət Film Fondu üçün müasir tələblərə uyğun yeni bina inşa olunmuş, Nizami kinoteatrı əsaslı təmir olunduqdan sonra əsl Kino Mərkəzinə çevrilmişdir.

Kitabxanaların inkişafı ilə bağlı qəbul olunan Dövlət Proqramı bu sahənin tamamilə yenidən qurulmasına imkan vermişdir. Kitabxanalarımızda elektron kataloqların yaranması, internetdən istifadəyə imkan yaradılması oxuculara xidmətin təşkilində əhəmiyyətli rol oynamışdır.

Muzeylərimiz də yenidən qurulmuşdur. Xalça Muzeyi üçün yeni binanın tikilməsi mədəniyyətimizə dəyərli töhfədir.Rəsmi məlumata görə son on il ərzində muzeylərin sayı 43 faiz, muzeylərə gələnlərin sayı 18 dəfə, mədəniyyət və istirahət parklarının sayı 1,7 dəfə artmışdır.

Musiqi mədəniyyətimizin inkişafı da davamlı olaraq həyata keçirilmişdir. Muğam müsabiqələri, caz musiqisi festivalı, Qəbələdə keçirilən beynəlxalq musiqi festivalları, xarici ölkələrdə Azərbaycan musiqi xadimlərinin çıxışları mütəmadi hal almışdır. Muğam Mərkəzinin istifadəyə verilməsi də bu dövrün əhəmiyyətli mədəniyyət hadisəsi idi.

Azərbaycan Şərqlə Qərbin qovşağında yerləşdiyindən burada mədəniyyət də Avropa və Asiyanın mədəniyyətlərini özündə əks etdirir. Azərbaycanda keçirilən beynəlxalq tədbirlərdə dünyanın müxtəlif ölkələrindən nümayəndələr iştirak edir. I və II mədəniyyətlərarası dialoq forumları Azərbaycan mədəniyyətinin dünyaya inteqrasiyası yolunda çox əhəmiyyətli rol oynadı. Bakıda keçirilən bu beynəlxalq tədbir iki ildən bir təkrar davam etdiriləcək.

Azərbaycan həm də İslam ölkəsi olduğundan burada İslam mədəniyyəti də formalaşmışdır.Təsadüfi deyil ki, 2009 -cu ildə Bakı İslam Mədəniyyətinin Paytaxtı elan olunmuş və həmin il Bakıda və regionlarımızda bir çox beynəlxalq tədbir keçirilmişdir.

Bu gün həqiqətən Azərbaycan mədəniyyətini dünyada tanıyır və sevirlər. Bu, ölkədə son on ildə həyata keçirilən uğurlu mədəniyyət siyasətinin real nəticəsidir. İnanırıq ki, gələcəkdə də ulu öndərin ideyalarından güc alan bu siyasi kurs uğurla davam etdiriləcək , Azərbaycanda təhsil və mədəniyyət inkişafımızın prioritet sahəsi kimi daim diqqət mərkəzində olacaq.

İlqar MAHMUDOV,

hüquq elmləri üzrə fəlsəfə doktoru,

Bakı Humanitar Kollecinin direktoru

Xalq qəzeti.- 2013.- 27 sentyabr.- S. 7.