Zərdab: İllərin uğur estafeti davam edir

Kiçik bir jurnalist araşdırması üçün son illər Zərdab rayonunda inkişaf və irəliləyişi, tikinti-abadlıq və quruculuq işlərini ayrı-ayrı illər üzrə təhlil etməyə, fakt, rəqəm və göstəricilər əsasında müqayisə aparmağa çalışdım. Gəldiyim konkret nəticə belədir: Zərdabda yeniləşmə prosesləri son vaxtlar yüksələn xətt üzrə getmiş, dinamik xarakter almış, bütün sahələri əhatə etmişdir.

Bu barədə bir qədər geniş danışmağımız heç də təsadüfi deyil. Çünki, bəzən ilk gündən götürülən temp yavaş-yavaş azalır, sanki, hər şey əldə edilibmiş kimi əsassız bir arxayınçılıq yaranır. Belə zahiri təmtəraq və süni effekt isə, əlbəttə, adamların haqlı narazılığına səbəb olur. Zərdabda isə dediyimiz kimi, sürət nəinki azalmır, əksinə, ildən- ilə daha da artır. Gəlin, son illər tikintisi başa çatdırılmış və hazırda da davam etdirilən müxtəlif təyinatlı obyektlərlə, abadlıq və quruculuq işlərinin coğrafiyası ilə, ümumiyyətlə, rayonda əldə edilmiş böyük inkişaf və yüksəlişlə daha yaxından tanış olaq.

2007-ci ildə rayonda əsas kapitala yönəldilən investisiyalar 1 milyon 295 min manat təşkil edirdisə, 2013-cü ilin sonunda bu rəqəm 32 milyon 600 min manat təşkil etmişdir. Ümumi daxili məhsul istehsalı bu müddətdə 37 milyon manatdan 99,8 milyon manata qədər yüksəlmişdir. Rayonun büdcəsi 6 ildə 2 dəfə, şəhər təsərrüfatının inkişafına ayrılan vəsaitin həcmi isə 5 dəfəyə qədər artmışdır. Həyata keçirilən genişmiqyaslı tədbirlər nəticəsində ötən il rayonda 329, son 10 ildə isə 8 mindən çox yeni iş yerləri açılmışdır.

Zərdab, əsasən, kənd təsərrüfatı rayonu olduğundan iqtisadiyyatın bu sahəsində son illər əsaslı irəliləyiş təmin olunmuşdur. Dövlət başçısının kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalçılarına qayğısından ruhlanan fermerlər 2009-cu ildə rayonun tarixində ilk dəfə 52382 ton taxıl istehsal etmişlər ki, bu da 2003-cü ilə nisbətən 2,5 dəfə çox, adambaşına 1 ton məhsul deməkdir. 2010-cu ildə Kür çayının, Göyçay və Türyançayın daşması kənd təsərrüfatına ciddi ziyan vurmuş və məhsul istehsalı nisbətən azalaraq 34498 ton təşkil etmişdir. 2011-ci ildən başlayaraq bu sahəyə diqqət yenidən artırılmış və 2013-cü ildə 47097 ton və ya əvvəlki ilə nisbətən 8048 ton çox taxıl istehsal edilmişdir. Rayonda ötən illərdə iri mal 54048, qoyun-keçilər isə 111123 başa çatmışdır.

Ölkəmizin hər yerində olduğu kimi, bu gün Zərdab rayonunda, onun qəsəbə və kəndlərində sosial problemlərin həlli, insanları narahat edən məsələlərə diqqət və qayğı ön plandadır. Regionların sosial-iqtisadi inkişafı ilə bağlı 2004-2008 və 2009-2013-cü illəri əhatə edən birinci və ikinci dövlət proqramlarında nəzərdə tutulan tədbirləri uyğun olaraq, rayonda geniş tikinti-abadlıq işləri aparılır, daxili potensialdan səmərəli istifadə olunur. Ayrı-ayrı illərin yadigarlarına, töhfələrinə nəzər salaq.

2008-ci ildə Rayon Prokurorluğu üçün yeni inzibati bina tikilib istifadəyə verilmişdir. Dəli Quşçu, Dəkkəoba, Çallı, Gəlmə və Qoşaoba kəndlərinin daxili yollarının bir hissəsinə asfalt örtük döşənmişdir. Körpükənd, Qoruqbağı, Məlikumudlu, Əlvənd və Şahhüseynli kəndlərində modul tipli sutəmizləyici qurğular işə salınmış, hər bir kənddə 10 ədəd su bulağı quraşdırılmış və əhali təmiz içməli su ilə təmin edilmişdir. Şəftəhal və Bıçaqçı kəndlərində daha məhsuldar su nasosları istifadəyə verilmiş, torpaqların su ilə təminatı xeyli yaxşılaşmışdır. Heydər Əliyev prospektində yenidənqurma işlərinə başlanmış, küçələrə asfalt örtük döşənmiş, 120 ədəd yeni yol nişanı quraşdırılmışdır.

2009-cu ildə də işlər eyni ahəglə davam etdirilmişdir. Rayon icra hakimiyyəti, Əhalinin Sosial Müdafiəsi Mərkəzi üçün yeni inzibati binalar, Heydər Əliyev Mərkəzi tikilmiş, Sovet İttifaqı Qəhrəmanı Məlik Məhərrəmovun büstü qoyulmuşdur. Qumlu yaşayış massivinə 6 kilometr uzunluğunda qaz xətti çəkilmişdir. Zərdab şəhərini Dədə Qorqud meydanından Qoşaoba və Təzəkənd kəndləri ilə birləşdirən yola təzə asfalt örtük vurulmuşdur. 200 yerlik Uşaq incəsənət məktəbinin yeni inzibati binası istifadəyə verilmişdir. Yuxarı Seyidlər, Məlikli, Gödəkqobu, Məmmədqasımlı və Yarməmmədbağı kəndlərində modul tipli sutəmizləyici qurğular və 50 bulaq işə salınmışdır. Çallı və Məlikumudlu kəndlərində yeni poçt binaları istifadəyə verilmişdir.

Rayon mərkəzinin Heydər Əliyev prospektinə, Ramiz Kərimov, 1 May, Babək İsmayılov, Şəhriyar, Azadlıq, Cəfər Cabbarlı, Azərbaycan küçələrinə təzə asfalt örtük döşənmişdir.

2010-cu ildə çaylarda daşqınlar Zərdabı və zərdablıları çox ciddi sınağa çəksə də, Prezident İlham Əliyevin diqqət və qayğısı, rayon rəhbərliyinin çevik və yüksək təşkilatçılıq qabiliyyəti sayəsində təbii fəlakət itkisiz ötüşmüşdür. Beləliklə, 1978-ci ildə ulu öndər Heydər Əliyev olduğu kimi, 2010-cu ildə də Prezident İlham Əliyev Zərdabı və zərdablıları Kür çayının yaratdığı təbii fəlakətdən xilas etmişdir. Dövlət başçısının göstərişinə əsasən, 2010-cu ilin yazında baş vermiş təbii fəlakət nəticəsində ziyan çəkmiş 71 ailəyə şəhərin daha təhlükəsiz “32 hektar” adlanan ərazisində yeni evlər tikilmişdir.

Ayrı-ayrı kəndlərdə son illərdə 7 məscid binası tikilmiş, Zərdab şəhər cümə məscidi isə əsaslı təmir olunmuşdur. Fövqəladə Hallar Nazirliyinin xətti ilə Şəftəhal kəndində tibb məntəqəsi, Qoruqbağı kəndində uşaq bağçası, Çallı kəndində doğum evi, Ağabağı kəndində məktəb binası istifadəyə verilmişdir. 26 kilometrlik Zərdab-Mollakənd yolu asfaltlaşdırılmışdır.

Rayon mərkəzində nümunəvi məhəllələrin salınmasına başlanmış, 5 binanın dam örtüyü dəyişdirilmişdir. 60 nəfərin işlə təmin olunmasına imkan verən süd emalı zavodunda işlər artıq başa çatdırılmışdır.

Ümumi ərazisi 5 hektara çatan ümummilli liderin adını daşıyan parkda yenidənqurma işləri davam etdirilmiş, parkda sahəsi 1600 kvadratmetr olan möhtəşəm Heydər Əliyev Mərkəzinin tikintisinə başlanılmışdır.

Rayonda ilk dəfə Telemetrik Stansiya inşa olunmuş, 14 nəfər Qarabağ əlilinə fərdi yaşayış evi tikilmişdir. Zərdabda Uşaq və Ailələrə Dəstək Mərkəzi yaradılmış, Alıcanlı, Dəli Quşçu, Qaravəlli, İsaqbağı kəndlərində və Bəyimli qəsəbəsində modul tipli sutəmizləyici qurğular istifadəyə verilmişdir.

2011-ci ildə Heydər Əliyev prospektində və parkında yenidənqurma işləri davam etdirilmişdir. Şəhərin küçələrində Türkiyədən gətirilmiş 6-9 metr hündürlüyündə 100-ə qədər müasir tipli elektrik dirəyi quraşdırılmışdır. Üzərində milli ornamentlər təsvir olunan parkın giriş qapısı yenidən qurulmuşdur. Heydər Əliyev Mərkəzində 2400 kvadratmetr sahəyə mərmər döşənmış, ətrafı yaşıllaşdırılmış, yeni oturacaqlar quraşdırılmışdır.

2011-ci ilin 6 may günü Zərdabın və zərdablıların tarixinə qızıl hərflərlə yazılmışdır. Həmin gün Prezident İlham Əliyev Zərdaba səfər etmiş, Heydər Əliyev parkı, burada inşa olunmuş Heydər Əliyev Mərkəzi ilə tanış olmuş, insanlarla səmimi söhbət etmişdir. Dövlət başçısı ictimaiyyətlə görüşündə qazlaşdırma, elektrik enerjisi ilə təchizat, su, kanalizasiya xətlərinin, kənd yollarının çəklişinə böyük ehtiyacın olduğunu vurğulamışdır.

Ölkə rəhbərinin rayona səfərinin sevinclərini yaşayan zərdablılar mayın 11-də yeni şad xəbər eşitmişlər. Həmin gün Prezident İlham Əliyev bir sıra rayonların, o cümlədən Zərdabın sosial-iqtisadi inkişafının daha da sürətləndirilməsinə dair əlavə tədbirlər haqqında sərəncam imzalamış və bu məqsədlə 2 milyon vəsait ayrılmışdır. Nəticədə, aparılan tikinti-quruculuq işlərinin sürəti artmış, keyfiyyəti xeyli yaxşılaşmışdır. Qısa müddətdə şəhər ərazisində 42 metr hündürlüyündə Bayraq meydanı tikilmişdir.

Zərdabın girişində, Heydər Əliyev prospektində Türkiyədə istehsal olunmuş hündürlüyü 10,5 metr, eni 23 metr olan, Avropa standartları səviyyəsində hazırlanmış, üzərində ulu öndərin portreti, dövlət rəmzləri, müxtəlif tablolar və rəngli lampalar olan müasir giriş qapısı quraşdırılmışdır. Şəhərdə inşa olunmuş 16 mənzilli yaşayış binası şəhid ailələrinin və Qarabağ əlillərinin istifadəsinə verilmişdir. 5 kommunal binanın dam örtüyü dəyişdirilmiş, küçə və dalanlara 22 min kvadratmetrlik asfalt örtük vurulmuşdur. Heydər Əliyev parkında 2 fəvvarə, 1 şəlalə əhalinin istifadəsinə verilmiş, abadlıq və yaşıllaşdırma işləri, işıq sistemlərinin yeniləşdirilməsi davam etdirilmişdir. Heydər Əliyev prospekti boyunca divarlar müasir üslubda üzlənmişdir. Kür çayı boyunca 60,7 kilometr məsafədə 8 metr enində bəndbərkitmə işləri aparılmışdır.

Uzun illər insanları narahat edən Zərdab şəhərinin içməli su təchizatının yenidən qurulması və kanalizasiya sistemi yaradılması işləri ölkə Prezidentinin rayona səfərindən sonra xeyli sürətlənmişdir. Respublika Nazirlər Kabineti 15 iyul 2011-ci il tarixdə su-kanalizasiya sisteminin çəkilişinin 2013-cü ildə başa çatdırılmasını qərara almışdır. Şəhərin yeni salınmış “32 hektar” qəsəbəsində 130 yerlik, Lələağacı kəndində 80 yerlik və Pərvanlı kəndində 180 yerlik yeni məktəb binalarının tikintisi başa çatdırılmışdır. Baytarlıq İdarəsi üçün yeni inzibati binanın tikilməsi başa çatdırılmışdır.

Şəhərin mərkəzi küçələrinin işıqlandırma sisteminin müasirləşdirilməsi, sahibkarlıq obyektlərinin görkəminin yeniləşdirilməsi, reklamların təzələnməsi işləri davam etdirilir. Avtovağzalın binasının təmiri başa çatmışdır. Təhsil, səhiyyə və mədəniyyət müəssisələrində də təmir işləri, maddi-texniki bazanın yaxşılaşdırılması istiqamətində işlər uğurla gedir. Təhsilə göstərilən diqqət və qayğı son illər öz müsbət nəticələrini verir. 2007-ci ildə ali məktəbə qəbul olunanların sayı cəmi 47 nəfər idisə, 2011-ci ildə bu rəqəm 2 dəfədən çox artaraq 94 , 2012-ci ildə 102 , 2013-cü ildə 135 olmuşdur.

2012-ci ildə Zərdab və zərdablılar üçün çox uğurlu olmuşdur. İlin ən yaddaqalan hadisəsi 7 oktyabr 2012-ci il tarixdə Prezident İlham Əliyevin Zərdaba səfəri olmuşdur. Dövlət başçısı möhtəşəm Heydər Əliyev Mərkəzinin, Yeni Azərbaycan Partiyası rayon təşkilatının binasının, Ağsu rayonundan 72 kilometr məsafədən çəkilmiş içməli su xəttinin və Gənclər Mərkəzinin açılışını etmiş, Heydər Əliyev parkı və Veteranlar Evi ilə tanış olmuşdur.

Heydər Əliyev Mərkəzinin inşasına 2010-cu ildə başlanılmışdır. Mərkəzin 2 mərtəbəli binası ümumilli liderin adını daşıyan parkın ən gözəl guşəsində, özünəməxsusluğu ilə seçilən orijinal layihə əsasında inşa edilmişdir. Binanın ümumi sahəsi 1680 kvadratmetrdir. Ulu öndər Heydər Əliyevin xatirəsinin əbədiləşdirilməsi baxımından böyük əhəmiyyəti olan mərkəzdə ümummilli liderin həyatını və çoxşaxəli dövlətçilik fəaliyyətinin müxtəlif dövrlərini əks etdirən materiallar, fotoşəkillər, tarixi sənədlər, eksponatlar, o cümlədən müxtəlif illərdə Zərdaba səfərinə dair fotolar nümayiş olunur. Burada ümummilli liderin həyat və fəaliyyəti, xarici ölkələrdə və ölkəmizin regionlarında keçirdiyi görüşləri əks etdirən 9 fotoguşə yaradılmışdır. Foyedə ulu öndərin büstü qoyulmuşdur.

Rayon ərazisində 20 kənddə modul tipli sutəmizləyici qurğu və 194 ədəd bulaq quraşdırılmışdır ki, həmin qurğular və bulaqlar təyin olunmuş qrafik üzrə hər gün əhalini ekoloji standartlara cavab verən içməli su ilə təmin edir. 30 min nəfərdən çox əhali ekoloji cəhətdən təmiz su ilə təmin olunmuşdur.

Rayonun kəndlərinin qazlaşdırılması davam edir. Zərdab şəhəri, “32 hektar” qəsəbəsi, Qaravəlli, Dəli Quşçu, Təzəkənd, Dəkkəoba, Qoşaoba, Gəlmə, Salahlı, İsaqbağı, Böyük Dəkkə kəndləri qazlaşdırılmışdır. Xanməmmədli, Hüseynxanlı, Lələağacı, Yarməmmədbağı, Pərvanlı, Qoruqbağı, Məmmədqasımlı və digər kəndlərin qazlaşdırılması davam edir.

Rayon Polis Şöbəsinin yeni inzibati binası istifadəyə verilmişdir. Çallı kəndində 360 yerlik, İsaqbağı kəndində 220 yerlik, Aşağı Seyidlər kəndində 80 yerlik məktəb binası istifadəyə verilmişdir. Telekommunikasiya qovşağının və Poçtamtın rayon filialının yerləşdiyi binalar əsaslı təmir olunmuşdur. Prezident İlham Əliyevin sərəncamına əsasən, 10 min nəfərə qədər əhalinin yaşadığı 8 yaşayış məntəqəsini birləşdirən Zərdab-Yuxarı Seydilər-Siyəli avtomobil yolunun tikintisi məqsədilə 5,4 milyon manat ayrılmışdır.

2013-cü ildə ümummilli lider Heydər Əliyevin və görkəmli oftolmoloq-alim, akademik Zərifə xanım Əliyevanını 90 illik yubileyləri ilə bağlı çoxsaylı və genişmiqyaslı tədbirlər, o cümlədən elmi-praktik konfranslar, kitab bayramı, görüşlər, dəyirmi masalar və digər mədəni-kütləvi tədbirlər keçirilmişdir. Ulu öndərin 90 illik yubileyi şərəfinə 90 min ədəd ağac əkmək təşəbbüsü gerçəkləşdirilmişdir.

2014-cü ildə də tikinti-abadlıq və quruculuq işləri eyni ahənglə davam etdirilir. Ötən müddətdə 4 kənd qazlaşdırılmışdır. Hazırda Otmanoba kənd məktəbi, Böyük Dəkkə və Dəkkəoba kənd körpələr evi-uşaq bağçaları təmir olunur. Sahil parkında yenidənqurma işləri aparılır, Heydər Əliyev parkının işıqlanma sistemi təzələnir. 15-ci məhəlləyə yeni yol çəkilir. Çəhərə su xətti çəkilərkən yararsız hala salınmış Məlik Məhərrəmov, Fizuli və Zərifə xanım Əliyeva adına küçələrdə bərpa işlərinə başlanılmışdır. İki 50 yerlik körpələr evi-uşaq bağçasının tikintisində işlər surətlə davam etdirilir.

“Azərbaycan Respublikası regionların 2014-2018-ci illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı”na əsasən Zərdab rayonu üzrə həlli vacib olan problem və layihələr üzrə ümumilikdə, 13 bölmədə birləşdirilməklə, 16 maddədən ibarət proqram təsdiq olunmuşdur. İlkin olaraq 2014-cü il ərzində şəhər 1 nömrəli məktəb-liseyin əsaslı təmiri, şəhər ümumi orta məktəbinin və Gəlmə kənd uşaq bağçasının tikintisinə, 5 kəndi və 4741 nəfər əhalini əhatə edən Zərdab Qaravəlli avtomobil yolunun yenidən qurulmasına, eləcə də rayonun 8 kəndində poçt şöbələri üçün yeni müasir binaların inşaasına başlanması nəzərdə tutulmuşdur.

Göründüyü kimi, son illər Zərdabda inkişaf və yüksəliş ardıcıl və sistemli xarakter almış, bütün sahələri əhatə etmişdir. Heç şübhəsiz, 2014-cü il də zərdablıların həyatında yaddaqalan hadisələrlə əlamətdar olacaq, yeni hədəflər müəyyən olunacaqdır. Bunu rayona son səfərimiz zamanı gördüklərimiz, müşahidə etdiklərimiz və şahidi olduqlarımız da təsdiq etdi. İdarə, müəssisə və təşkilatlarda olduq, işlərin gedişi ilə, adamların qayğı və güzaranları ilə maraqlandıq, ağsaqqallarla, ziyalılarla, gənclərlə söhbət etdik. Hər yerdə də yüksək əhval-ruhiyyənin, sabaha dərin inam və ümidin şahidi olduq.

Adamlar bu tərəqqini, haqlı olaraq, Prezident İlham Əliyevin gündəlik diqqət və qayğısı ilə əlaqələndirir, xalqımızın, dövlətimizin daha xoşbəxt və firavan günlərinə xidmət edən bu müdrik daxili və xarici siyasəti ürəkdən bəyəndiklərini və müdafiə etdiklərini bildirdilər.

Rayonda ümumi daxili məhsul istehsalı 2007-ci ildəki 37 milyon manatdan 2013-cü ildə 99,8 milyon manata qədər yüksəlmişdir.

Son 10 ildə 8 mindən çox yeni iş yeri açılmış, 17 yeni məktəb binası tikilib istifadəyə verilmiş, 5 bağça, 1 məktəb əsaslı şəkildə təmir olunmuşdur.

Zərdab şəhərinə, Təzəkənd və Qoşaoba kəndlərinə 72 kilometrdən içməli su xətti çəkilmiş, 20 kənddə modul tipli sutəmizləyici qurğu quraşdırılmış, 194 bulaq tikilmiş, 10 yaşayış məntəqəsinə təbii qaz xətti çəkilmişdir.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin sərəncamına əsasən, 20 min nəfərdən çox əhalinin istifadə etdiyi 60 kilometrlik Zərdab-Yuxarı Seyidlər-Siləyli və Zərdab-Mollakənd avtomobil yolları istifadəyə verilmişdir.

Ziyəddin SULTANOV

Xalq qəzeti.- 2014.- 25 aprel.- S. 6.