Su həyatdır, güclü iqtisadiyyatdır,

təknəmizin bol çörəyidir

Quba rayonunun iqtisadiyyatının əsasını bağçılıq, əkinçilik, tərəvəzçilik və heyvandarlıq təşkil edir. Ötən il rayonun əməkçiləri 108 min ton meyvə, 49 min ton taxıl, 14 min ton tərəvəz, 10850 ton kartof və sair məhsullar istehsal etmişlər. Rayonumuzda yüksək iqtisadi inkişafa nail olunması və həm də bu sahələrin paralel inkişafını təmin etmək üçün meliorativ tədbirlərin düzgün və vaxtında həyata keçirilməsi çox vacibdir.

Bu sahədə Quba Suvarma Sistemləri İdarəsinin kollektivinin üzərinə xüsusilə böyük vəzifələr düşür. İdarənin rəisi Nazir Dadaşov görülən işlər və qarşıda duran vəzifələr barədə bunları dedi:

– Azərbaycan dövlət müstəqilliyi əldə etdikdən sonra ötən müddətdə meliorasiya və su təsərrüfatı sistemlərinin işini müasir tələblər səviyyəsində qurmaq üçün bir sıra mühüm layihələr həyata keçirilmişdir. Əvvəla, bu sahədə qanunverici baza möhkəmləndirilmiş, “Meliorasiya və irriqasiya haqqında” Qanun, “Sudan pullu istifadə haqqında” əsasnamə qəbul edilmiş, bu sahədəki digər hüquqi aktlar təkmilləşdirilmişdir.

Sevindirici haldır ki, ölkə Prezidenti cənab İlham Əliyev ölkəmizdə suvarma-meliorasiya sistemlərinin işinin yaxşılaşdırması, bu mühüm sahənin daha da inkişaf etdirməsinə daimi diqqət və qayğı göstərir. 2005-ci ildə meliorasiya işçilərinin peşə bayramı gününün təsis edilməsi də təsadüfi deyildir. Bu ilin may ayının 14-də dövlət başçısının yeni sərəncamı ilə 2005-ci ildəki sərəncama dəyişiklik edilmiş və iyunun 5-i Su Təsərrüfatı və Meliorasiya İşçiləri Günü peşə təsis edilmişdir. Bununla yanaşı, ilbəil yeni hidrotexniki postların, qurğuların tikilməsi üçün maddi-texniki baza möhkəmləndirilir, bu sahədə dünya ölkələrinin təcrübəsi öyrənilir, bir sıra layihələrin həyata keçirilməsinə Dünya Bankı cəlb olunur.

Məlumdur ki, ötən əsrin sonlarında respublikamızda, eləcə də rayonumuzda torpaq islahatı həyata keçirilib. Sovxoz və kolxozların bazasında kəndli–fermer təsərrüfatları yaradılıb. Əgər əvvəllər biz 30 sovxoz və kolxozla müqavilə bağlayıb onları suvarma suyu ilə təmin edirdiksə, bu gün sudan istifadə edən təsərrüfatların sayı 30 mindən çoxdur.

İdarəetmədə yeni metodların tətbiqi artıq səmərəsini verib. Rayonda, demək olar ki, bütün ərazilərdə suvarmaya yararlı torpaq sahələrini birbaşa suvarma suyu ilə təmin edən və onun müqabilində su pulunun yığılmasını, təsərrüfatdaxili suvarma sistemlərinin təmirini, onların qorunub saxlanılmasını və suvarma suyunun özəl torpaq sahəsində limit çərçivəsində düzgün bölüşdürülməsini təmin edən 12 birlik fəaliyyət göstərir. Bu Sudan İstifadə edənlər Birliyi (SİB) üçün Dünya Bankının vəsaiti hesabına SİB-nin inkişafına dəstək layihəsinə əsasən ofislər tikilmiş və lazım avadanlıqla təmin olunmuşdur. SİB-lərlə bağladığımız müqavilələrə əsasən 26,033 hektar suvarılan torpaq sahəsini il ərzində 4-5 dəfə suvarma suyu ilə təmin etməliyik. Sahələrin 13843 hektarını bağlar təşkil etsə də, qalan ərazilərdə dənli, tərəvəz-bostan, yem bitkiləri əkilir.

Kollektivimiz çalışır ki, bütün suvarma işləri vaxtında həyata keçirilsin, bu sahədə ləngiməyə yol verilməsin məhsuldarlıq artsın. Ötən müddətdə təsərrüfat kanallarının baş hissəsindən 40,8 milyon kubmetr plana qarşı, 42,6 milyon kubmetr su qoşulmuş, təsərrüfatlara 29,5 milyon kubmetr əvəzinə 30,5 milyon kubmetr su çatdırılmışdır. Otuz hidrotexniki qurğuda, 27 hidrotexniki postda cari təmir işləri aparılmış, 19,2 kilometr uzunluğunda suvarma kanalı əl ilə, 60,2 kilometrlik suvarma sistemləri isə mexanizmlər vasitəsilə lildən təmizlənmişdir.

Rayonun ərazisindən keçən çaylarda sahilbərkitmə işlərinin aparılması da çox vacibdir. Bizim işimiz elədir ki, bəzən günlərlə gördüyümüz iş bir saatın içində heç olur. Yəni, çaya sel gəlir, qurduğumuz bəndləri yuyub aparır. Buna görə də sahilbərkitmə işlərinə xüsusi diqqət yetirilir. Kəndlərin sudan mühafizəsi məqsədilə daş-beton bəndlər qurulur. “Şıxəhmədarx” və “Xanarx” kanallarının magistral metal dəmir boru xətlərinin sel və daşqınlardan mühafizə olunması məqsədilə 425 metr uzunluğunda daş-beton bəndlər inşa olunmuşdur.

Rayonumuzun ərazisindən keçən çayların sahillərində yerləşən irriqasiya sistemlərinin, infrastruktur obyektlərin sel və daşqınlardan qorunması üçün təhlükə gözlənilən hissələrdə çay məcraları 363,3 min kubmetr həcmində təmizlənmiş və sahilqoruyucu torpaq bəndlər qurulmuşdur. Bu işlər müntəzəm olaraq davam etdirilir.

Hazırda Zərdabi qəsəbəsinin qəbiristanlıq ərazisinin sel və daşqınlardan qorunması məqsədilə 225 metr uzunluğunda daş-beton bəndlərin qurulmasına başlanılıb. “Şəfəq” Dövlət damazlıq kənd təsərrüfatı istehsalı müəssisəsinin əkin sahələrinin suvarma suyu ilə təmin edilməsi üçün 4 kilometr uzunluğunda boru xətti çəkilməsi nəzərdə tutulub. Artıq bu işə başlanılmış, 1 kilometrə yaxın boru xətti çəkilmişdir.

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Azərbaycan Respublikası regionlarının 2013-2018-ci illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramının icrası ilə əlaqədar olaraq, Qusarçayın sağ sahilində yerləşən Atuc bələdiyyəsinin dövlət torpaq fondlarının ərazilərinin sel və daşqınlardan mühafizə olunması məqsədi ilə dövlətin əsaslı kapital qoyuluşu hesabına 153 metr uzunluğunda daş-beton bəndin inşası həyata keçilmişdir.

Fürsətdən istifadə edib bir məsələni də bildirmək istəyirəm. Qarşıdan – 5 iyun Su Təsərrüfatı və Meliorasiya İşçiləri Günü gəlir. Bu bayram təkcə bizim deyil, ümumən bütün sudan istifadə edənlərin, kənd təsərrüfatı ilə məşğul olanların bayramıdır. Su həyatdır, güclü iqtisadiyyatdır, təknəmizin bol çörəyidir. Sudan qənaətlə istifadə edilməlidir. Hər kəs bilməlidir ki, dövlət suyu onlara çox ucuz qiymətə satır. Bu, o demək deyil ki, istifadə zamanı israfçılığa yol verilsin. Peşə bayramı münasibətilə melioratorlarımızı və sudan istifadə edənləri təbrik edirəm. Onları əmin edirəm ki, kollektivimiz öz üzərinə düşən vəzifələri layiqincə yerinə yetirəcək, suvarma suyuna olan tələbatı ödəmək üçün bütün imkanlardan istifadə edəcək, ərzaq təhlükəsizliyinin təmin olunmasında əlindən gələni əsirgəməyəcəkdir.

Qəhrəman QASIMOV,

Qubada nəşr olunan “Şəfəq” qəzetinin redaktoru

Xalq qəzeti.- 2014.- 1 iyun.- S.7.