Səbail rayonunun sosial-iqtisadi inkişafı:

real vəziyyət və perspektivlər

Bakının zaman- zaman insan əli ilə yaradılmış 4 ən uca tikilisi – “Qız qalası”, “Yeni teleqüllə”, “Dövlət bayrağı qülləsi” və “Alov qüllələri” paytaxtın tarixi hissəsini əhatə edən mərkəzi rayonda yüksəlir, sanki, Xəzər sahilindəki şəhərin dünəninin, bugününün əzəmət və ehtişamına, sabahının yüksəliş yoluna gur işıq salır.

Dövlət müstəqilliyi illərində bu rayona şəhərdə ən qədim yaşayış yeri olmuş, tarixdə adı qalmış Səbailin adının verilməsi, nəhayət, haqqın yerini almasından əlavə, həm də ərazidə yaxşı nə varsa onun qorunmasına, hər şeyin milli dəyərlərə uyğunlaşdırılmasına, yeniləşmə və inkişafına, tarixi köklər üzərində dönməz bir prosesin başlandığına mötəbər çağırış olmuşdur. Ötən illərin mənzərəsi göstərir ki, Səbail rayonu bu yüksək meyar və aydın yönlə ən yeni tarixinin möhtəşəm yüksəlişini inamla davam etdirir.

Səbaillilər, haqlı olaraq, öz rayonlarını “paytaxtın paytaxtı” sayır, bu öyüncü bugünkü sosial- iqtisadi quruculuğun miqyas və sürətini artırmaq enerjisinə çevirməyi məharətlə bacarırlar. Tanınmış əmək qəhrəmanı – keçmiş ittifaq dövlətinin ən yüksək titulu olan Sosialist Əməyi Qəhrəmanı adını qazanmış rayon sakini, üstəlik, Səbail Rayon Veteranlar Şurasının sədri Ömər Ağayev bu məzmunda söhbətimizin davamında paytaxtın paytaxtında yaşamağın və çalışmağın ikiqat məsuliyyətini belə açıqladı:

– Bakının ən yaraşıqlı, rahat, çoxlarının sakin olmağa can atdığı mərkəzi rayonunda, dünyada məşhur Xəzərsahili Bakı bulvarının beşaddımlığında yaşamaq tale bəxşişi olmaqla yanaşı, həm də onun problemlərinin həllinə hamıdan artıq can yandırmaq, ümumi inkişafına daha çox kömək göstərmək məsuliyyətidir. Rayonun yaşlı sakinləri dünən olduğu kimi, bu gün də yüksək amalla yaşayırlar: hamılıqla yaşadığımız ərazini gözəlləşdirməli, həyatımızı- güzəranımızı yüksəltməliyik.Tarixi şansdan bəhrələnib dövlət müstəqilliyinə yetişməyimiz bunun üçün hər cür imkan yaradıb. Biz veteranlar yaxşıya- pisə münasibətimizlə, adamları son illərdə rayonda gedən dərin və əhatəli quruculuq- abadlıq işlərinə təşviq etməyimizlə, ulu öndər Heydər Əliyevin düzgün müəyyənləşdirdiyi və onun ən layiqli davamçısı Prezident İlham Əliyevin uğurla davam etdirdiyi tərəqqi yolunu dəstəkləməyimizlə umumi inkişafımızın davamlı olmasına çalışırıq.

Mənim yaxşı yadımdadır, sovet döründə ortabab bir obyektin tikintisinə kifayət qədər vəsait ayrılsa da, yüksək nəzarət edilsə də, işlər illərlə ləngiyirdi. Tikinti meydanlarında daş olanda qum çatmırdı, qum gələndə, sement gecikirdi. O illərin məşhur obyektləri olan teleqüllənin, idman oyunları sarayının tikintisi 20 ilədək uzanmışdı. Bu işlərin başlanmasına xeyir-dua vermiş ulu öndər Heydər Əliyev Moskvaya getdiyi, istefada olduğu 11 ildən sonra hakimiyyətə qayıdıb həmin obyektlərin sürətlə istifadəyə verilməsinə nail olmuşdu. İndi ölkədə tikinti- quruculuq işlərində elə bir sürət və keyfiyyət həddinə çatmışıq ki, bütün dünya buna heyrət edir.

Qısa müddətdə Bakıda yaradılmış Dövlət bayrağı meydanı əzəməti ilə hamını heyran qoydu. Byraq qülləsi hündürlüyünə görə nüfuzlu dünya rekordları kitabına düşdü. Paytaxtımızda keçirilən dünyanın ən böyük musiqi yarışması olan “Avrovizion” müsabiqəsinin iştirakçıları üçün bir neçə aya ərsəyə gətirilən əzəmətli “Kristal- holl” sarayı o zaman bir əfsanə kimi qarşılandı. Odlar yurdunun torpaqdan qalxan əbədi odlarını əks etdirən və Bakının rəmzinə çevrilən 3 alov diliminin müqəddəsliyi şərəfinə yüksəldilmiş “Alov qüllələri” həm də ölkəmizdəki çağdaş intibaha, Azərbaycanın regional liderliyinə, dünyadakı yeni mövqeyinə çıraq tutur. Olduqca sevindiricidir ki, bu yeni və nadir memarlıq nümunələri Səbail rayonunun ərazisində yaradılmış, səbaillilər bütün ölkənin səyi ilə ucaldılan bu tikililərin ərsəyə gəlməsində hamıdan artıq hünər göstərmişlər.

Qəhrəman veteranın dediklərinə əlavə edək ki, son 10-15 ildə ölkədə gedən inkişaf və tərəqqi prosesində ən çox dəyişən, yeniləşən məkan Səbail rayonunun ərazisidir. Bu da səbəbsiz deyil. İnsanın özəl görkəmini onun başı, bənzərsiz simasını isə sifəti əks etdirdiyi kimi, ölkənin də güc-qüdrətini, mədəni- intellektual səviyyəsini, hər şeydən əvvəl, onun paytaxtı, məxsusi olaraq, mərkəzi rayonu müəyyən edir. Ona görə də “paytaxtın paytaxtı”nı həm ölkə, həm də bütov şəhər, hamıdan artıq isə həmin rayonun özü qoruyub-inkişaf etdirir, tikib-abadlaşdırır. Bu gerçəklik son illərdə Azərbaycanın, Bakının və Səbail rayonunun timsalında yeni bir forma və məzmunda təzahür edir. Çünki ölkə Prezidenti şəhərin bu hissəsinin daşıdığı statusu, üzərinə düşən rəsmi və qeyri-rəsmi yükün ağırlığını yüksək həssaslıqla dəyərləndirir. Şəhərin rəhbəri mərkəzi hissədə gedən abadlıq-quruculuq işlərinin “baş iş icraçısı” kimi tanınır. Bu rayonun başçısı yuxudan hamıdan əvvəl durub alatorandan rayon ərazisini məhəllə-məhəllə dolaşır, bəlalı nöqtələri birbaşa özü aşkar edib, ən qısa müddətə aradan qaldırılmasını təmin edir.

Nəticədə, tarixi baxımdan qədim olduğu qədər də, yaxın keçmişdə yaşlı adamlar sayağı ağrı-acısı artıq olan bu rayon indi şuxluğu, yaraşığı ilə heç bir gəncdən geri qalmayan gümrah, səliqə-sahmanlı ahıl kimi görünür. Tarixlər şahidi İçərişəhərin hasarlarını aşaraq son bir əsr yarımda Xəzər sahili boyunca uzanmış və Abşeron yarımadasının içərisinə doğru qol açmış Səbail rayonu bir neçə epoxadan keçib formalaşmışdır. Zaman onu irəli və yuxarıya doğru apardığı kimi, geriyə və aşağıya da az çəkməmişdir. İndi isə rayon yalnız irəliləyiş və yüksəliş yolundadır. Onun tarixi yaraları sağaldılır və bəlaları aradan qaldırılır.

İnzibati mərkəz olmaqdan əlavə, həm də ilk manufaktura-sənaye rayonu kimi formalaşmış Səbailin köhnə, lüzumsuz istehsal sahələri, özbaşına, primitiv salınmış məhəllələri, yöndəmsiz tikililəri ləğv edilir, tarixi dəyəri olan binaları əsaslı təmir olunur, nümunəvi məhəllələr salınır. Boş yerlərdə, yeni açılmış ərazilərdə zamanın yüksəlişini ifadə edən əzəmətli, nadir memarlıq abidələri ucaldılır, yeni massivlərdə zəruri sosial-mədəni obyektlər tikilir. Kommunikasiyalar təzələnir, müasirləsdirilir. Xidmət sahələrinin fəaliyyəti genişləndirilir, çevikləşdirilir. Səbail rayonunun tarixi quruluşu, özəl siması saxlanmaqla, hər bir ünvan, hər bir guşə yeniləşdirilir, bir-biri ilə əlaqələndirilib ümumi ansamlda bütövləşir. Dünənin hisli- paslı, boz- bulanıq mənzərəsi arınıb- paklaşır, yeni rəng- çalarlarla zənginləşir.

Bu gün Səbail rayonunun yeni mənzərəsində təkcə qüllələlər və nadir tikililər deyil, yeniləşmiş və yeni salınmış ərazilər, geniş yaşıllıqlar, müasir yollar və yol qurğuları da dərhal diqqəti cəlb edir. Dənizkənarı Milli Bulvarın Səbail ərazisində formalaşmış tarixi hissəsi əsaslı surətdə qurulmuş, Bayıl burnunda salınmış Dövlət bayrağı meydanınadək uzadılmışdır. Şəhərin mərkəzi hissəsindən bulvara keçidi rahatlaşdırmaq və təhlükəsiz etmək üçün rayon ərazisində 4 yerdə salınan uzun, çoxgiriş-çıxışlı yeraltı keçidlər yeraltı dünya memarlığında ən müasir obyektlərdir.

Hazırda “Bibiheybətneft”in perspektivsiz sayılan ərazilərində rekultivasiya olunmuş geniş sahədə bulvar uzadılır. Bu massivdə nəhəng idman qurğuları, sosial obyektlər tikilir, istirahət guşələri yaradılır, yaşıllıqlar salınır. Cəhənnəmi xatırladan köhnə neft mədəni və “gecəqondular” ərazisində salınmış çoxxətli yeni Salyan şosesi şəhərə giriş-çıxışı qısaldıb-rahatlaşdırmaqdan əlavə, rayonun cənubdan girişində müasir memarlıq platformasının mərkəz xətti kimi də ətrafın inkişafına perspektiv açır.

Əvvəllər şəhərin mərkəzi hissəsi ilə o qədər də uyuşmayan, ayrıntıları aydın sezilən Bayıl yaşayış sahəsi irimiqyaslı memarlıq işlərindən sonra rayonun abad, yaraşıqlı hissəsi ilə bütövləşmişdir. Mədən qəsəbəsi kimi salınıb, bir çox ehtiyac və kəm-kəsirlərini bu günə daşımış Bibiheybət qəsəbəsinin problemləri ardıcıl aradan qaldırılır, məktəblər, uşaq bağçaları, mədəniyyət və səhiyyə ocaqları əsaslı təmir olunur, genişləndirilir. Müstəqillik illərində sürətlə böyümüş Badamdar qəsəbəsinin də artan qayğı-ehtiyacları önlənir, burada zəruri ictimai obyektlər yaradılır.

Bu problemlərin həllində Prezident İlham Əliyevin təşəbbüsü ilə hazırlanmış və nəzarəti ilə dəqiq icra olunmuş Bakı şəhəri və ətraf qəsəbələrin problemlərini əhatə edən Dövlət Proqramının önəmli rolu olmuşdur. Ölkənin birinci xanımı, Milli Məclisin deputatı Mehriban Əliyevanın xüsusi himayəsi ilə onun rəhbərlik etdiyi Heydər Əliyev Fondu da rayonun sosial problemlərinin həllində yaxından iştirak edir. Fondun ətraf qəsəbələrdə əsaslı təmir etdirdiyi, tikdirdiyi məktəb və uşaq bağçaları şəhərin ən müasir təhsil və tərbiyə ocaqlarındandır. Prezident İlham Əliyev və xanımı Mehriban Əliyeva bu obyektlərin açılışlarında iştirak etmiş, sakinlərin sevincini qat-qat artırmışlar.

Paytaxtın və ətraf qəsəbələrin inkişafına dair bu ildən start götürmüş yeni Dövlət Proqramında Səbail rayonunun və onun qəsəbələrinin yerdə qalan problemlərinin də həlli diqqət mərkəzində olmuşdur. Bu sənədə xidmət sahələrinin, sahibkarlığın, turizm və idmanın inkişafını, təhsil, səhiyyə və mədəniyyət obyektlərinin təmir və tikintisini, ekologiya və istirahət məsələlərini əhatə edən bir çox bənd daxil edilmişdir. Proqramın həmin bəndləri artıq gerçəkləşdirilməkdədir.

Yazını hazırlayarkən rayonun son illərdəki sürətli, hərtərəfli sosial- iqtisadi inkişafını əks etdirən hesabatlarla, ötən ilin və bu ilin 8 ayının əsas göstəriciləri ilə tanış olduq, memarlarla, xidmət sahələrinin rəhbərləri ilə görüşdük. Götürdüyümüz qeydlər, aldığımız məlumatlar bir daha göstərir ki, bütün sahələrdə problemlər hədəfdədir, yeni hüdudlar sürətlə fəth edilir. Rəqəmlər, faktlar yüksək inkişafı ifadə edir. Bütün bunları sadalamaqla oxucuları nəyəsə inandırmağa lüzum yoxdur. Atalar dediyi kimi, görünən dağa bələdçi gərək deyil.

Sonda görüşdüyümüz Səbail Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Asif Əsgərovun vediyi məlumatın əksər hisəsi artıq yazıda əksini tapıb. Başçı ilə söhbətimizdə günümüz və şəhərin hər bir sakini üçün önəmli olan məsələləri isə oxuculara ayrıca təqdim etməyi münasib bildik.

Asif müəllim, hər şeydən əvvəl rayonda, bütün şəhərdə və ölkədə gedən sürətli, irimiqyaslı işlərin, bir çoxuna möcüzəli görünən yüksəlişin qaynağını ümummilli lider Heydər Əliyevin apardığı əsaslı islahatlarda, onun müəyyən etdiyi düzgün yolu Prezident İlham Əliyevin uğurla, məharətlə davam etdirməsində gördüyünü söylədi. Müsahibim daha sonra bildirdi: – Yol düzgün olanda, adamlar həyata keçirilən siyasətin, görülən işlərin onlara xidmət etdiyini görəndə cəmiyyərdə nizam və yüksək inkişaf bərqərar olur. İndi elə bir problem yoxdur ki, onu həll etmək mümkün olmasın. Vəsait var, güc var, inam var. Dövlət başçısı məsələni aydın və konkret qoyub: köhnə nə varsa, gərəklidirsə təzələnməlidir, yeni nəyə ehtiyac varsa yaradılmalıdır. Bu proses haqlı olaraq, yeniləşmə və yüksəliş adı almışdır. Bu siyasət rayonumuzda da bir çox məsələləri yoluna qoymuş, geniş və gerçək perspektivə meydan açmışdır.

Başçı Səbail rayonunun bir spesifik problemini də açıqlayaraq qeyd etdi ki, rayon ərazisində 100 mindən artıq insan yaşasa da, hər gün şəhərin başqa yerlərindən, bütün ölkədən və xaricdən 1 milyona yaxın qonaq və turist Səbail ərazisinə gəlməli olur. Ölkənin rəhbər qurumları, bir çox nazirlik və mərkəzi təşkilat, əksər teatr, muzey, sərgi salonu, dənizkənarı bulvar, geniş parklar və istirahət guşələri rayon ərazisində yerləşdiyindən hamı bura can atır. Bu da təbiidir. Lakin başqa rayonlarla müqayisədə Səbail, necə deyərlər, bir neçə dəfə artıq yüklənir. Hər gələn yerə bir kibrit çöpü atsa, ərazimiz zibilliyə dönər. Təsəvvür edin ki, adi saqqızı çeynəyib yerə atanlar park və bağlarımızın misilsiz gözəlliyi olan nə qədər göyərçinin qatili olmuşlar. Siqareti söndürmədən zibil qabına atanlar tez-tez yanğınlara səbəb olurlar.

Başçı sonda dedi ki, Səbail rayonu birgə səylərlə hamı üçün qurulur, abadlaşdırılır, gözəlləşdirilir. Ölkə rəhbərinin xüsusi qayğısı ilə Səbail artıq şəhərin mədəniyyət və turizm yönlü rayonu kimi inkişar etdirilir. Bu isə hamının bu rayona yüksək mədəni meyarlarla yanaşmasını, abadlığı qorumasını, təmizliyi gözləməsini tələb edir. Rayon ərazisində nəzərdə tutulan tədbirlərin ardıcıl həyata keçirilməsi paytaxtın bu hissəsini dünyaca məşhurlaşdıracaq, sakinləri və qonaqları yüksək həyat standartlarına qovuşduracaq.

Rayon rəhbərinin dediklərinə bircə onu əlavə etmək qalır ki, artıq o gələcək təkcə arzu deyil, həm də həqiqətdir, bütün sahələrdə onun ciddi əsasları və öyünclü nişanələri görünür. Uğur olsun, səbaillilər!

Tahir AYDINOĞLU,

“Xalq qəzeti”

(Məqalə Səbail Rayon İcra Hakimiyyəti və Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Kütləvi İnformasiya Vasitələrinin İnkişafına Dövlət Dəstəyi Fondunun keçirdiyi müsabiqəyə təqdim olunur).

Xalq qəzeti.- 2014.- 28 sentyabr.- S.5.