Tariximizin qanlı

və şanlı səhifəsi

Otuz illik pedaqoji fəaliyyətimin 25 ilini respublikamızın qocaman təhsil ocaqlarından biri olan Nəsimi rayonu İlqar Əbilhəsənov adına 42 nömrəli tam orta məktəbin şagirdlərinin təlim-tərbiyəsinə həsr etmişəm və bu gün də həmin vəzifəni yerinə yetirirəm.

Qəribədir, təsadüfdürmü, yoxsa qismətim belə imiş, mənim bu məktəbə işə düzəlməyim 1990-cu ilin yanvar ayında baş tutdu. Qanlı Yanvarın fəlakət dalğası nə ailəmdən, nə də məktəbimdən yan keçdi:

Qayınatam, sözün əsl mənasında, mərd insan, respublikanın say-seçmə ziyalılarından biri İzzət müəllim şəhid oldu o müdhiş gecədə. Məktəbimizin məzunu İlqar Əbilhəsənov və 8-ci sinif şagirdi Nəriman Hüseynov da həmin gün qanlı faciənin qurbanları oldular. Məktəbimizin ağsaqqal müəllimi Allahverdi Sadıqovun gənc alim oğlu Yusifin yalnız sağ qolu tapıldı o dəhşətli hadisədə.

Məktəbimiz fəaliyyətə başladığı gündən bəri yetirdiyi çoxsaylı məzunları ilə nəinki Bakıda, o cümlədən respublikamızda tanınmış təhsil müəssisələrindən biridir. Bu məktəb öz dəyərli ənənələri, cəsarətli, vətənpərvər məzunları ilə həmişə nümunə göstərilib.

Azadlıq hərəkatının vüsət aldığı illərdə məktəbimizin ləyaqətli müəllimləri də şagirdləri müstəqillik ruhunda tərbiyə edir, azadlıq eşqi ilə alışıb-yanan ürəklərə təpər verirdilər. Məhz elə buna görə də gənclər qorxu bilmədən sovet tanklarının qarşısına əliyalın çıxaraq imperiya cəlladlarına, gözlərini qan örtmüş canilərə meydan oxudular.

Belə qorxu bilməyən gənclərdən biri milis serjantı İlqar Yusif oğlu Əbilhəsəsnov idi. İlqar 1984-cü ildə məktəbimizi bitirərək Azərbaycan Xalq Təsərrüffatı İnstitutuna daxil olmuşdu. 1987-ci ildə sovet ordusunun sıralarında hərbi xidmətdən qayıtdıqdan sonra Yasamal Rayon (keçmiş Oktyabr) Daxili İşlər İdarəsində fəaliyyətə başlamışdı. Qanlı Yanvar gecəsində növbədə olan sovet milisi sovet əsgərləri tərəfindən vəhşicəsinə qətlə yetirildi. Beş saatlıq cərrahiyyə əməliyyatı əvvəl şam işığında, sonra isə qəzet yandırmaqla aparıldı. Həkimlərin səyinə baxmayaraq, İlqarı xilas etmək mümkün olmadı. Qəlbi həyat eşqi ilə çırpınan 23 yaşlı İlqar canından çox sevdiyi Vətən torpağına qovuşdu. Məktəbimiz 25 ildir ki, azadlıq fədaisi İlqar Əbilhəsənovun adını daşıyır.

Qanlı 20 Yanvar xalqımıza çox böyük acılar yaşatsa da, bizim qürur tariximiz, öyüncümüz, fəxarətimizdir. Şəhidlər ürəklərimizin ağrısı, gözlərimizin qurumayan yaşı, eyni zamanda, azadlıq uğrunda mübarizəmizin şərəfli bayraqdarlarıdır. O dəhşətli gecədə tankların, ağır zirehli texnikanın tırtılları altında qalıb şəhid olanlardan biri də məktəbimizin 8-ci sinif şagirdi Nəriman Hüseynov oldu. Tale elə gətirib ki, ana babasının adını daşıyan Nərimanın doğum günü də yanvar ayında idi. Bu ay həmin qanlı faciədən 15 il əvvəl Hüseynovların kasıb komasına sevinc bəxş etsə də, 1990-cı ilin yanvarı ağır faciə gətirdi. Anası İntizar xanım ruhi xəstə olduğundan oğlunun ölümünün ağrısını da lazımınca çəkə bilmədi. Faciə dərdli Vəli atanın qəddini bir az da əydi. Nəriman müəllimlərinin sevimli şagirdi, sinif yoldaşlarının etibarlı dostu idi. Nərimanın ata evi uca olmasa da, son mənzili hamının başı üzərindəki ən yüksək nöqtədə – Şəhidlər xiyabanındadır. Nərimanın anası ağlaya bilməsə də, onu bütün Azərbaycan xalqı ağladı. Məzarı üzərinə anası al qərənfillər gətirə bilməsə də, elimiz həmişə tər qərənfillərə bürüdü Nərimanın sinə daşını.

Qarabağ şəhidlərinin övladları da təhsil alıb məktəbimizdə. Şəhid Əvəz Rəhimovun və Razi Balayevin övladları Elvin və Namiqin ilk müəllimləri olmağımla fəxr edirəm.

Qarabağ savaşının könüllü əsgərləri Mehdiyev Firudin Sovet oğlu və Kazımov Elxan Buta oğlu da məktəbimizin məzunları olublar.

Firudin Mehdiyev 20 Yanvar şəhidi İlqar Əbilhəsənovla bir sinifdə oxumuşdu. Azərbaycan İnşaat Mühəndisləri İnstitutuna daxil olan Firudin II kursda ikən Stavropolda aviasiya bölməsində əsgəri borcunu yerinə yetirmişdi. Əsgəri xidmətini başa vuran Firudin ali təhsilini davam etdirərək inşaatçı-mühəndis oldu.

Məktəb dostunun ağır itkisi, 20 Yanvar şəhidlərinin acısı bu mərd oğlanı rahat buraxmadı. 1992-ci ilin fevralında Azərbaycan Milli Ordusu sıralarına könüllü daxil olan Firudin Füzuli rayonunun Axullu, Qoçəhmədli, Cuvarlı kəndləri uğrunda gedən qanlı döyüşlərdə şücaət göstərdi.

Cəsur vətən oğlu Firudin Mehdiyev 1992-ci ilin iyun ayında Füzuli uğrunda gedən döyüşlərdə mühasirəyə düşərək qəhrəmancasına həlak oldu.

Bakıda limançı kimi tanınan Buta Kazımovun ailəsində dünyaya göz açan Elxan da məktəbimizin yetirməsidir. 1982-ci ildə Gürcüstanda sovet ordusunda xidmət keçən Elxan Kazımov Odessa Dəniz Donanması Mühəndisləri İnstitutunu bitirmişdi.

1993-cü ildə Milli Orduya könüllü yazılan bu cəsur oğlanın döyüş yolu Kəlbəcər, Murov və Goranboydan keçmişdir. 1994-cü ilin 13 iyulunda Elxan Buta oğlu Kazımov döyüş tapşırığını yerinə yetirərkən həlak olmuşdur. Hazırda Xəzər Donanmasının gəmilərindən biri Elxan Kazımovun şərəfli adını daşıyır.

Bakımızın baş tacı, ən yüksək zirvəsi olan Şəhidlər xiyabanı qoynuna aldığı övladlarını hüznlə qoruyur. 20 Yanvar faciəsində təməli qoyulan bu ziyarətgah and yerimizdir. Vəhşi sovet hərb maşınının heç kimə məhəl qoymadan törətdiyi cinayətin həddi-hüdudu yoxdur. Dünyanın heç bir yerində görünməyən bir vəhşiliklə qocaya, cavana, qadına, uşağa, hətta şikəst, zəlil insanlara və təcili yardım həkiminə belə güllələr yağdırıldı o gecə.

Bəli, o gecə mənim doğma ailəmdən də yan keçmədi. Ailəmizin başçısı, istəkli qaynatam İzzət Həmidov da qanlı faciənin günahsız qurbanı oldu. Sovet partiya aparatında məsul vəsifələrdə çalışan bu məğrur şəxsiyyət son dəqiqəyədək sovet əsgərinə güvənirdi. “Arxadan aldığı zərbə” yaman sarsıtmışdı İzzət müəllimi. Son nəfəsində “Başınızı uca tutun. Bu gündə ölmək şərəflidir!” deməklə bizə təsəlli verdi, özünə isə möhtəşəm abidə qoydu. Şəhidlər xiyabanında uyuyan İzzət müəllim bilmirdi ki, 5 il sonra gözünün ilki, polis mayoru Faiq, gəlini Aidə, nəvələri Esmira və Ayçin də şəhid olacaqlar. Bəli, taleyinə şəhidlik yazılmış Həmidovlar ailəsi 1995-ci ilin 28 oktyabr Bakı metrosundakı terror hadisəsi zamanı daha 4 şəhid verdi Vətən torpağına. İndi ailəmizdə onun qanadları — Fərid, Azər, İzzət, Məhəmməd və balaca Əminə pərvazlanıblar.

Vaxt gələcək İzzət müəllimin nəticəsi Əminə də məktəbə gedəcək və sinif yoldaşları ilə Şəhidlər xiyabanını ziyarət edərkən deyəcək:

Dünya sanki nağıldı,

Mənim bir babam vardı.

Qəfil namərd gülləsi

Onu bizdən ayırdı,

Ziyarətə gəlmişəm

Sinif yoldaşlarımla

Dur salamla bizləri,

Qalx, mənim İzzət babam,

Elimə şöhrət babam,

Gör bir necə böyüyüb,

Körpə Əminə balan...

Xatirə HƏMİDOVA,

Nəsimi rayonu İlqar Əbilhəsənov adına

42 nömrəli tam orta məktəbin

ibtidai sinif müəllimi

Xalq qəzeti.- 2015.- 17 yanvar.- S.6.