Üzeyir sənəti sönməz məşəldir

Bizim bir sıra bayramlarımız, tarixi günlərimiz var ki, onlar hər il xalqımıza sevinc dolu anlar yaşadır, milli-mənəvi dəyərlərimizə qayğı ilə yanaşmaq hissləri təlqin edir. Musiqi ilə, mahnı ilə bağlı bayramların başqa büsatı olur. Ulu öndər Heydər Əliyev deyirdi: “Mahnı, musiqi qədər, incəsənət, mədəniyyət qədər insanları bir-birinə heç nə bağlamır. İncəsənətin, mədəniyyətin, xüsusən də, mahnının, musiqinin oynadığı rolu heç bir vasitə oynaya bilməz.”

Belə bayram günlərindən birini də bizə ümummilli lider Heydər Əliyev bəxş etmişdir. Bu, ulu öndərin 17 sentyabr 1995-ci il tarixli sərəncamı ilə təsis olunmuş Milli Musiqi Günüdür. Sentyabrın 18-i dahi

Ü. Hacıbəylinin doğum günüdür. Xalqımız bu günü Milli Musiqi Günü kimi qeyd edir. Həmin gündən başlayaraq ölkəmizdə Üzeyir Hacıbəyli Beynəlxalq Musiqi Festivalı başlanır . Festival on gün davam edəcək. Bu festival Prezident İlham Əliyevin 2009-cu ildə imzaladığı sərəncama əsasən keçirilir. Artıq ənənə halını almış bu tədbir ölkəmizin mədəni həyatında böyük əks-səda doğurub. Festivalın konsertlərində görkəmli musiqiçilər, bədii kollektivlər, solistlər, dirijorlar iştirak edirlər.

Ölkəmizdə yüksək peşəkarlığı, orijinal musiqi üslubu ilə seçilən bəstəkarlıq məktəbinin formalaşmasında Üzeyir Hacıbəylinin əvəzsiz xidmətləri olmuşdur. Dahi bəstəkarın yaradıcılığı doğma Azərbaycanımızın hüdudlarını aşaraq ona dünya şöhrəti qazandırmışdır. Bu sənət milli və coğrafi sərhədlər tanımır, onun zəngin milli və ümumbəşəri duyğuları əks etdirən əsərləri dünyanın müxtəlif ölkələrində ifa olunur, dinlənilir və sevilir. Üzeyir Hacıbəyli təkcə Azərbaycan professional musiqisinin banisi kimi deyil, həm də böyük alim, maarifçi, dramaturq, publisist, pedaqoq, ictimai xadim kimi Azərbaycan tarixində görkəmli yer tutur.

Azərbaycan, rus və dünya klassik incəsənətinin ənənələrini dərindən qavramış, doğma xalqının mədəniyyətini yüksəklərə qaldırmaq məqsədilə yazıb yaratmış böyük bəstəkar ömrünün təqribən 45 ilini bu işə həsr etmişdir.

İlk Azərbaycan operası “Leyli və Məcnun”un yaradıcısı Ü.Hacıbəyli yeddi il ərzində bir-birinin ardınca beş opera, üç operetta yaratmışdır. “Leyli və Məcnun”, “Əsli və Kərəm”, “O olmasın, bu olsun”, “Arşın mal alan” xalq arasında tezliklə geniş şöhrət qazandı və indiyə qədər də səhnəmizdə müvəffəqiyyətlə tamaşaya qoyulur. Bundan sonra o, Azərbaycan operasının şah əsəri olan “Koroğlu”nu yaratdı. Bu dövrdə o, respublikamızda musiqi təhsilini tədris etməyə, gənc kadrların təhsil almasına, klassik və xalq musiqisini öyrənib bədii xüsusiyyətlərini meydana çıxarmağa, müasir musiqi formalarını yaymağa, müxtəlif musiqi kollektivləri yaratmağa müvəffəq olmuşdur. Ü.Hacıbəyli böyük bəstəkar və musiqi nəzəriyyəçisi kimi dünya şöhrəti qazanmışdır.

Həqiqətən, Üzeyir sənəti sönməz bir məşəldir. Onun ad gününə həsr olunan festivalın işığına dünyanın məşhur musiqiçiləri, Üzeyir sənətinin pərəstişkarları toplaşır. Festivala təşrif buyuran xarici qonaqlar Üzeyir Hacıbəyli irsi barədə dolğun məlumat alaraq mədəniyyətimizlə, musiqimizlə daha yaxından tanış olur, öz təəssüratlarını zənginləşdirirlər. Bu isə öz növbəsində Azərbaycan musiqisinin, Üzeyir Hacıbəyli yaradıcılığının dünyada daha geniş tanınması, təbliğ olunması deməkdir.

Ənənəvi olaraq festival tədbirlərinə sentyabrın

18 – də Fəxri xiyabanda Üzeyir Hacıbəylinin məzarının ziyarət olunması ilə start verilir. Bəstəkarın anım mərasimində Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin rəhbərləri, Bəstəkarlar İttifaqının üzvləri, tanınmış mədəniyyət xadimləri və ictimaiyyət nümayəndələri iştirak edirlər. Sonra tədbir Üzeyir Hacıbəyli adına Bakı Musiqi Akademiyasının qarşısında konsert proqramı ilə davam edir.

Bir məsələni də qeyd edək ki, Üzeyir Hacıbəylinin doğum günü Azərbaycanın müxtəlif bölgələri ilə yanaşı, xarici ölkələrdə də geniş şəkildə qeyd olunur. Bu festivallarda Kanadadan, Türkiyədən, Almaniyadan, Sinqapurdan, İsraildən, İsveçrədən musiqiçilər iştirak edirlər.

Bütün bunlar onu göstərir ki, mədəniyyətimizin inkişafına dövlət tərəfindən hər cür dəstək verilir. Xüsusilə, musiqi sənətinin təbliği və inkişafına dövlət qayğısı ildən-ilə artır. Azərbaycan muğamının və aşıq sənətinin UNESCO-nun Mədəni İrs Siyahısına daxil edilməsi xalqımızın müstəqillik dövründə əldə etdiyi ən böyük nailiyyətlərdəndir.

Bir fakta diqqət çəkmək istərdik. 2010-cu ildə “Avropanın mədəniyyət paytaxtı” elan edilən İstanbulda beynəlxalq opera festivalının məhz Ü.Hacıbəylinin “Koroğlu” operası ilə yekunlaşması Üzeyir sənətinə verilən yüksək qiymətin nəticəsi kimi səciyyələndirilməlidir. Əgər Avropa miqyaslı tədbir Ü.Hacıbəylinin operası ilə yekunlaşırsa, deməli, Avropa artıq bu musiqini öz musiqisi kimi qəbul edir və bununla fəxr edir.

Bəli, Üzeyir bəy Avropanın bəstəkarlıq texnikası ilə Şərqin qədim muğam sənətinin sintezinə nail olan ilk sənət korifeyidir.

Bu günlər ölkəmizdə Üzeyir sənətinin bayramına böyük ruh yüksəkliyi ilə hazırlıq işləri görülür. Heç şübhəsiz ki, Azərbaycan xalqı neçə-neçə illər Üzeyir musiqisinin işığına toplaşacaq, böyük bəstəkarın xatirəsini hörmət və məhəbbətlə yad edəcək.

Nazim KAZIMOV,

Əməkdar incəsənət xadimi, professor

Xalq qəzeti.- 2017.-14 sentyabr.- S.7.