Vətənə, xalqa sədaqət nümunəsi

İllər ötüb keçir, zaman dəyişir. Nəsillər bir-birini əvəz edir. Bu insanların çoxunun ömrü bir-birinə bənzəsə də, onların arasında uşaqlıqdan qabiliyyəti, coşğun həvəsi, xalqına, torpağına məhəbbəti ilə seçilən, fədakarlıq nümunəsi göstərən, şərəfli ömür yaşayanlar vardır. Həmin insanlardan biri 1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsi cəbhələrində mərdliklə döyüşən, qəhrəmanlıq, şücaət göstərərək iki dəfə ağır yaralanan, ömrünün axırınadək bədənində qəlpə dasıyan, müharibədən sonrakı illərdə Vətənə, xalqa sədaqətlə xidmət edən, polkovnik rütbəsində ehtiyata buraxılan Nüsrət Zülfüqar oğlu Bağırovdur. Faşizm üzərində qələbənin 75 illiyi münasibətilə Moskvada keçirilən hərbi paradda Azərbaycan Ordusu 75 nəfər hərbi qulluqçusu ilə təmsil olunmuşdur. Azərbaycanın faşizm üzərində tarixi qələbəyə mühüm töhfələr verməsi bir daha fəxrlə söylənmişdir. Bu əlamətdar günlərdə Böyük Vətən müharibəsində şücaət göstərənlərdən biri Nüsrət Bağırovun 100 illiyi qeyd edilir.

...Nüsrət Bağırov 1920-ci il iyulun 1-də Qaryagində (indiki Füzuli rayonu) anadan olub. Atası Züfüqarı erkən itirib. Başsız qalmış ailə böyük qardaşı Əhəd Bağırzadənin himayəsində yaşayıb.O, Bakıda yaşadığından qardaşı ailəsini də paytaxta köçürüb. Nüsrət Bağırov Bakıdakı 2 saylı orta məktəbdə oxuyub. Bu məktəbi bitirərək 1939-cu ildə uğurla imtahan verib, Azərbaycan Dövlət Universitetinin tarix fakültəsinə qəbul olunub. Yaxşı oxuyub, universitetin ictimai işlərində fəal iştirak edib. Komsomol komitəsinin katibi olub, gözəl idmançı kimi tanınıb...

İdmana uşaqlıqdan maraq göstərib, futbolla ciddi məşğul olmağa başlayıb.16 yaşında Bakının “Dinamo” futbol komandasının qapıçısı, sonralar “Dinamo” İdman Cəmiyyətinin rəhbəri olub...

Nüsrət Bağırovun 71 illik ömür yolu heç də asan, maneəsiz ötüb keçməyib. Bu ömür yolunda əzab-əziyyətlər, ağır, qanlı-qadalı döyüşlər, 1418 günlük odlu-alovlu müharibə salnaməsi də yaşanıb.

...Universitetin üçüncü kursunda oxuyarkən 1941-ci ilin may ayında hərbi komisarlıqdan çağırış vərəqəsi alan Nüsrət Bağırov Qərb Xüsusi Hərbi Dairəsinə göndərilib. Təzəcə əsgərlik həyatına başlamış Nüsrət 45 gündən sonra isə müharibənin başlanması, o faciəli xəbəri orada eşidib. Növbəti bir neçə ayı tank məktəbində oxuyan gənc əsgər həmin günlərdə bir-birinin ardınca rəhbərliyə göndərdiyi raportlarda xahiş edib ki, onu döyüşən hissələrə göndərsinlər. Axır ki, öz istəyinə nail olub...

Nüsrət Bağırovun döyüş yolu Smolenskdən çox da uzaq olmayan Dubno kəndi yaxınlığından başlanıb. Bura müharibənin qaynar nöqtəsi idi. Komsomol təşkilatı katibi Nüsrət Bağırovun daxil olduğu taborun tankçıları məhz ilk dəfə bu cəbhədə döyüşə qatılıb. Savaşın ən böhranlı məqamında gənc leytenant Bağırov bacarıqla manevr edərək tankları meşə massivinə doğru aparıb və düşmənin arxasına keçə bilib. Bu cəsarətli və qəfil həmlədən hitlerçilər vahiməyə düşərək özlərini itiriblər. Bir qədər sonra taborun iki tankı özünü Bağırovun köməyinə yetirəndə döyüşçülər samanlığın ətrafında onlarca faşist meyitinin səpələndiyini görüblər. Qruplaşmağa macal tapmayan faşistlər əvvəlki mövqelərinə çəkilməyə başlayıblar...

Məhz orada Nüsrət Zülfüqar oğlu ilk döyüş sınağından çıxıb, bir tankçı kimi öz bacarığını nümayiş etdirib. N.Bağırov 1942-ci ilin avqustunda Dubno, Savinski və Silenki yaşayış məntəqələri uğrunda döyüşlərdə dəfələrlə iştirak edərək “T-34” tankı heyətində hitlerçilərin bir neçə tank əleyhinə topunu və bir taqımadək piyadasını məhv edib. Təkcə Smolensk uğrunda gedən vuruşmalarda onun ekipajı düşmənlə qeyri-bərabər və təkbətək döyüşlərdə faşistlərin 7 tankını, 11 tank əleyhinə topunu, yüzlərlə əsgər və zabitini məhv edib.

...Jizdra şəhərinin şimalında gedən döyüşlər zamanı bölük komandirinin siyasi iş üzrə müavini Bağırov bölük komandiri həlak olandan sonra komandirliyi öz üzərinə götürüb. Onun cəsarəti və təşəbbüskarlığı sayəsində döyüş tapşırığı yerinə yetirilib. Göstərdiyi rəşadətə və mərdliyə görə Nüsrət Bağırov “Qırmızı ulduz” ordeni ilə təltif olunub.

...1941-ci ilin mayında 27-ci tank diviziyasının polk məktəbində kursant olarkən onun bacarığı, siyasi sayıqlığı rəhbərliyin nəzərindən qaçmır və burada iki ay oxuduqdan sonra Qorki şəhərindəki M.V. Frunze adına Hərbi- Siyasi Məktəbə dəyişdirilib. Hərbi -siyasi məktəbdə yarım il oxuyub Qərb cəbhəsində 186-cı tank taborunun komsomol bürosu katibi, 248-ci tank briqadasının komsomol işi üzrə siyasi şöbə rəisinin köməkçisi təyin olunub. 1943-cü ilin mayında isə o, Moskva şəhərindəki sovet ordusunun Bronetank və Mexanikləşdirilmiş Ordular Akademiyasına oxumağa göndərilib. Akademiyanı bitirdikdən sonra 270- ci tank alayının qərargah rəisinin köməkçisi kimi müxtəlif cəbhələrdə onlarca döyüşdə iştirak edib. Dəfələrlə ölümlə üz-üzə qalıb, ağır yaralanıb, kantuziya alıb, öz tələbi və xahişi ilə yenə döyüş yoldaşlarının sırasına qayıdıb.

Tankçı zabit döyüşlərdə iki dəfə yaralanıb, yandırılmış tankın içindən güclə çıxıb... Lakin fədakar döyüşçü müharibənin sonunadək cəbhdə olmaq istəyinə yetə bilməyib. 1943-cü ilin payızında ağır yaralanıb və müalicə olunduqdan sonra Bakıya qayıtmalı olub.

Nüsrət Bağırov müharibə səngərlərində və sonrakı dinc dönəmdə etimadı şərəflə doğruldub. Göstərdiyi igidliyə, cəsurluğa, mərdliyə və çəkdiyi əziyyətlərə görə 17 orden və medalla, habelə döş nişanları və fəxri fərmanlarla təltif edilib.

1944-cü ildən 1945-ci ilin aprelinədək Zaqafqaziya Qoşunları Hərbi Dairəsinin müdavimi olub. Nüsrət Bağırov İranın Marağa şəhərindəki qarnizonun hərbi komendantı təyin edilib. Hərbi və siyasi hazırlığı, yüksək intizamlılığı , özünə və tabeliyindəkilərə qarşı tələbkarlığı, işinə ciddi və məsuliyyətlə yanaşması, tapşırılan işi namusla və vicdanla yerinə yetirməsi həmişə ona böyük nüfuz qazandırıb.

Hitler Almaniyası üzərində həlledici qələbədən sonra bir müddət partiya işində çalışıb, sonra isə daxili işlər orqanlarına göndərilib. Burada o, polkovnik rütbəsinədək yüksəlib. Azərbaycan DİN Avtomobil Müfəttişliyinin rəisi, Bakı Şəhər Polis İdarəsinin rəis müavini, 1968- ci ildən ömrünün sonunadək (1991) “Dinamo” İdman Cəmiyyəti Respublika Şurası sədrinin birinci müavini olaraq yüksək enerji ilə çalışıb. Polkovnik Nüsrət Bağırovun “Dinamo”ya başçılıq etdiyi dövrdə cəmiyyətin maddi-texniki bazası möhkəmlənib, idmanın müxtəlif növləri üzrə ən yüksək nəticələr qazanılıb. Respublikada idmanın inkişafına göstərdiyi qayğıya görə ona “Azərbaycanın Əməkdar bədən tərbiyəçisi və idman xadimi” fəxri adı verilib.

Onun kişilik, mərdlik və Vətən eşqi məktəbindən dərs alan övladları bu gün Nüsrət Bağırovun, onun böyük nəslinin adına layiq vətəndaşlar, elə arxa, dayaq ola biləcək qüdrətli oğul və qız kimi yetişərək atalarının Vətənə şərəflə xidmət yolunu davam etdirirlər.

Böyük Vətən müharibəsinin ilk günlərindən Böyük qələbəyədək onun iştirakçısı olan Nüsrət Bağırovun bir əsrlik yubileyində qohumları, yaxınları, dostları onun ibrətamiz ömür yolu haqqında ürəkdolusu danışırlar...

Afət SADIQOĞLU, Əməkdar mədəniyyət işçisi

Xalq qəzeti 2020.- 5 iyul.- S.4.