Əhalinin yoluxmasının qarşısını almaq üçün zəruri tədbirlər görülür

Azərbaycanda koronavirusla mübarizə istiqamətində ciddi addımlar atılır. Nazirlər Kabineti yanında operativ qərargahın iyulun 18-də keçirdiyi brifinqdə insanların təhlükəsizliyi üçün kifayət qədər vacib qərarlar açıqlandı. Qəbul edilən son qərarlar dünyada pandemiyanın yayılma tempinin artması və ölkəmizdə yoluxanların çoxalması ilə bağlı sərt karantin rejiminin tətbiqini zəruri edir. Qəbul edilən qərarlar vətəndaşlarımızın sağlamlığı baxımından vacibdir. Bu fikirləri Azərbaycan Tibb Universitetinin (ATU) dosenti, tibb üzrə fəlsəfə doktoru, yoluxucu xəstəliklər üzrə mütəxəssis Elza Orucova bildirib.

E.Orucova qeyd edib ki, COVID-19 ilə mübarizə yönümündə TƏBİB-in fəaliyyətini müsbət qiymətləndirmək lazımdır. Tək TƏBİB-in deyil, Nazirlər Kabineti yanında operativ qərargahın işini də yüksək dəyərləndirirəm. Hər iki qurumun nümayəndələri mütəmadi olaraq brifinqlər keçirməklə insanları məlumatlandırır, jurnalistlərin çoxsaylı suallarına cavab verirlər. Cəmiyyətimiz də qoyulmuş qaydalara texniki deyil, dərk edərək riayət etməli, dövlət və xalq həmrəyliyini, birliyini nümayiş etdirməlidir. Necə deyərlər, ortaq düşmənimiz olan məkrli virusa qalib gəlmək üçün həmrəyliyimiz olmalıdır.

Həkim bildirib ki, indiki ərəfədə səhiyyə sistemində çalışanlar, müxtəlif ixtisaslı həkimlər, xüsusilə də infeksionistlər, hətta rezidentlər üzərlərinə düşən vəzifəni ləyaqətlə yerinə yetirirlər. Bu, göz önündədir və əslində, sübuta, izahata da ehtiyac duyulmur. Çünki onların fəaliyyətini bir aksiom baxış bucağından dəyərləndirirəm. Axı, sübut olunmuşları sübuta yetirmirlər.

Dahi yazıçı və həkim Anton Çexov deyib: “Həkimlik sənəti qəhrəmanlıqdır, hünər deməkdir. Bu peşə adamdan fədakarlıq, pak niyyət tələb edir. Hər kəs buna qadir ola bilməz. Bunun üçün həkimin fikri aydın, qəlbi təmiz olmalıdır”. Söylənmiş bu çox gözəl, yığcam, dərin mənalı və geniş fikirdən irəli çıxaraq, indiki mərhələdə yeni növ koronavirus infeksiyası ilə mübarizədə həkimlərimizin, bütövlükdə, səhiyyə işçilərinin “birə yüz artan” fədakar əməyini dəyərləndirərək böyük inamla “ön cərgənin həkimləri qəhrəmandırlar!”,– deyə bilmək haqqımız var.

E.Orucova virusun, hətta, tibb işçiləri üçün də yoluxma riskini artırdığını bildirib: “Ən yaxın günlərdə tibb işçiləri arasında olan xəstələnmələr də müşahidə edildi. Tibb işçiləri də insandır. Bəllidir ki, fərdi qoruyucu vasitə kimi xüsusi hazırlanmış kombinezonlar hava keçirmir, insanın hərəkətini məhdudlaşdırır. İşdə bu geyimdə, həmçinin respirator maskada həkimlərimiz saatlarla qalırlar ki, buna da xeyli səbr və dözüm lazımdır. Təbii ki, müəyyən zaman keçəndən sonra onlarda nəzərəçarpan diskomfort yaranır. Ola bilsin ki, elə həmin məqamda da ani olaraq kiçik ehtiyatsızlıq virusa yoluxmaya gətirib çıxarır.

Üstəlik, başqa faktorlar da mümkündür. Ehtimal ki, yaxınları ilə görüş, azsaylı da olsa yas mərasimlərində iştirak, nəqliyyat vasitələrindən istifadə zamanı və digər ictimai yerlərdə ehtiyatsızlığa yol verilə bilər. Hələlik xəstələnmə hallarında artım müşahidə olunur. Lakin digər ölkələrlə müqayisədə ildırım sürəti ilə artmır Fikrimcə, bu, əhəmiyyətli dərəcədə insanların özünün fərdi və sosial məsuliyyətindən asılıdır. Buna vətəndaşın sosiopsixi təsirləri də aiddir. Cəmiyyətdə virusa qarşı mübarizə psixoloji cəhətdən necə qarşılanırsa, fərdiyyət də ona uyğun müdafiə olunacaq. Yəni, bu infeksiya ilə mübarizədə kompleks yanaşma mütləqdir. Yalnız bu halda xəstəlik öz enişini yaşayacaq. Qeyd etdiyim kimi, kompleks yanaşma mütləq olmalıdır və o halda xəstəliyə yoluxmanın pik həddindən yan keçəcəyik”.

Sonda E.Orucova vurğulayıb ki, ümumi qanunauyğunluqda infeksion xəstəliklərin yayılması üçün 3 şərt vacibdir: infeksiya mənbəyi, ötürülmə mexanizmi və xəstəliyə meyilli və ya həssas şəxs. Bunlara uyğun olaraq xəstəliklərin profilaktikası da bu istiqamətlərdə aparılır: infeksiya mənbəyinə, ötürülmə yollarına qarşı yönəlmiş tədbirlər və xəstəliyə həssas insan orqanizminin müqavimətinin spesifik, qeyri-spesifik vasitələrlə yüksəldilməsi. Bir-birini ardıcıl zəncir şəklində əvəz edən bu proses harada qırılsa, o zaman yoluxma baş verməyəcək.

Anar Əliyev,

Xalq qəzeti. - 2020.- 20 iyun.- S.4.