Şuşa və Vaqif ucalığında ədəbi-bədii təntənə

 

Vaqif Poeziya Günləri

 

Xəbər verdiyimiz kimi, son 2 gündə Heydər Əliyev Fondu, Mədəniyyət Nazirliyi və Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin təşkilatçılığı ilə Azərbaycanın mədəniyyət paytaxtı Şuşada şəhər işğaldan azad edildikdən sonra ikinci dəfə Vaqif Poeziya Günləri keçirildi. 40 illik tarixi olan bu sənət bayramının 34 ildən sonra yarandığı məkana qayıtması bu şəhərə düşmənin vurduğu yaraların sürətlə sağaldılmasının daha bir parlaq timsalına çevrilmişdir.

Poeziya Günləri çərçivəsində keçirilən ilk tədbir “Qarabağ” mehman­xanasının qarşısında təşkil olunan kitab sərgisi olmuşdur. Ekspozisi­yada 100-dən çox şair və yazıçının əsərlərinin nəşr nümunələri nümayiş etdirilmiş, ayrı-ayrı yazıçıların kitabları­nın təqdimatı keçirilmişdir. Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin təşəbbüsü ilə hazır­lanmış “Qarabağ dastanı, 30 ilin həsrəti – 44 günün Zəfəri” və Şuşada keçirilmiş Vaqif Poeziya Günləri barədə “Bütün yollar Şuşaya aparır...” kitabları sərgidə böyük maraq doğurmuşdur.

Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin sədri Anar, sədrin müavini Rəşad Məcid, qurumun katibi İlqar Fəhmi mərasimdə çıxış edərək qeyd etmişlər ki, Qara­bağ mövzusundaki bu sərgi “Qarabağ Azərbaycandır!” həqiqətinin bədii-sənədli təsdiqi və sənət hesabatıdır. Bildirilmişdir ki,“Qarabağ dastanı, 30 ilin həsrəti – 44 günün Zəfəri” kitabı Xalq yazıçısı Anarın təşəbbüsü ilə Qələbəmizin ilk günlərindən hazırlan­mağa başlanmış, topluya azad olunmuş Qarabağdan olan yazarların öz rayon­ları haqqında xatirə və esseləri daxil edilmişdir. Kitabda Qarabağın tarixi, ədəbiyyatı, musiqi adamları haqqında zəruri məlumat, Qarabağa həsr olun­muş şeirlər, ötənilki “Xarıbülbül” mu­siqi festivalı və Vaqif poeziya bayramı barədə publisistik yazılar da yer almış­dır. Azərbaycanın Vətən müharibəsində Qələbəsinə həsr olunmuş nəşrlərin müəllifləri sərgidə öz kitablarını təqdim etmişlər.

Həmin gün poeziya bayramı çərçivəsində əfsanəvi Cıdır düzündə təşkil edilən “Əsrlərin sədası” adlı konsert-tamaşada milli ədəbiyyatımızın ölməz simaları Füzuli, Xəqani, Xur­şidbanu Natəvan, İmadəddin Nəsimi, Məhsəti Gəncəvi, Mir Möhsün Nəvvab, Molla Pənah Vaqif, Molla Vəli Vidadi, Nizami Gəncəvi, Şah İsmayıl Xətai kimi Azərbaycanın görkəmli ədiblərinin obrazları canlandırılmışdır. Musiqili tamaşada Xalq artistləri Gülyanaq və Gülyaz Məmmədovalar, Samir Cəfərov, Əməkdar artistlər Fərqanə Qasımova, Qoçaq Əsgərov, Nuriyyə Hüseynova və digər incəsənət xadimləri çıxış etmişlər.

Vaqif poeziya bayramı ikinci gün çağdaş şairlərin və ədiblərin çıxış etdikləri geniş şeir-sənət məclisi ilə davam etmişdir. Müasir ədəbiyyatımızın tanınmış nümayəndələri və gənc qələm sahibləri anadilli poeziyamızı xalq həyatına və ruhuna qovuşdurmuş Vaqif ucalığı qarşısında yaradıcılıq hesabatı vermişlər.

Xatırladaq ki, ümummilli lider Heydər Əliyevin iştirakı ilə 1982-ci il yanvarın 14-də Şuşada Molla Pənah Vaqifin məqbərəsinin və Poeziya Evinin təntənəli açılışı olmuşdu. Məhz bu səfər çərçivəsində ümummilli lider Heydər Əliyev Vaqif Poeziya Günlərinin keçirilməsi ilə bağlı göstəriş vermiş və həmin ilin iyulunda Şuşada ilk təntənəli poeziya bayramı təşkil olunmuş və bu ənənə Qarabağ münaqişəsi şiddətlənib, Şuşa mühasirəyə düşənək 10 il yaşa­mışdı.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə rəşadətli Ordu­muzun zəfəri nəticəsində Şuşa şəhəri erməni işğalından azad edildikdən sonra dövlət başçısının təşəbbüsü və himayəsi ilə Vaqif Poeziya Günləri yenidən öz yurdunda – mədəniyyət paytaxtımızda keçirilməkdədir. Şuşanın yaxın və uzaq mədəni ənənələrinin dirçəldilməsi və daha yüksək səviyyədə yaşadılması Prezident İlham Əliyevin “Heç bir qüvvə bundan sonra bizi Şu­şadan, Qarabağdan ayrı sala bilməz!” hökmünün gerçəkliyini və gücünü xüsu­si bir təntənə ilə təsdiqləyir.

Cənnət Qarabağı mənfur düşmənin tapdağından azad etdiyimiz Vətən müharibəsi Xeyirin Şər, Haqqın Nahaq üzərində qələbəsi oldu. Bu müharibə xalqımıza son 2 əsrdə dünyanı məkrli yalanları ilə aldadan, soy-kökü bilinməyən, faşizm kimi bütün dün­yada lənətlənmiş ideologiyanı dövlət siyasətinə çevirən, bayquş kimi xaraba­lıq axtaran bir toplum üzərində illərdən bəri gözlədiyimiz qələbəni qazandırdı.

1992-ci il 8 mayda itirdiyimiz Şuşa 28 il sonra 2020-ci il 8 noyabrda Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə işğaldan azad edildi. Müzəffər Ali Baş Komandan noyabrın 8-də gündüz saat­larında gizli hazırlanmış və məharətlə gerçəkləşdirilmiş Şuşa əməliyyatının uğurlu sonluğu barədə sevincli xəbəri xalqımıza çatdırdı. Dövlət başçısının “Əziz Şuşa, sən azadsan! Əziz Şuşa, biz qayıtdıq!” müjdəsi xalqımızın 28 illik ağrılı həsrətinə son qoymaqla yanaşı, artıq düşmənin belinin sındırılıb onun diz çökdürülməsini də dünyaya bəyan etdi. Bəli, Şuşa Qarabağın tacı olduğu kimi, onun azadlığı da Qarabağ uğrun­da mübarizənin finişi kimi qəbul edildi.

Prezident İlham Əliyev Şuşanın azad edildiyi tarixi ölkəmizdə Zəfər Günü elan etdi. Bir il sonra Şuşada keçirilən qələbə təntənəsində isə dövlətimizin başçısı bildirdi: “Bu gün biz Zəfər Gününü Şuşada, Cıdır düzündə qeyd edirik. Bütün Azərbaycan bu şanlı bayramı qeyd edir. Azərbaycan öz ərazi bütövlüyünü bərpa etdi, tarixi ədaləti bərpa etdi. Biz düşməni doğ­ma torpaqlarımızdan qovaraq tarixi missiyamızı yerinə yetirdik. 44 gün ərzində Azərbaycan Ermənistanın 30 il ərzində qurduğu bütün istehkamlarını, bütün döyüş mövqelərini məhv edərək, Ermənistan ordusunu məhv edərək tarixi Zəfər çaldı”.

Ermənilər nə qədər çalışsalar da, Şuşanı erməni şəhəri kimi təqdim edə bilməmişdilər. Çünki bu şəhər Azərbaycanın milli xüsusiyyətlərini özündə cəmləşdirmişdi. Odur ki, təxirə salınmadan Şuşanın bərpasına başlanıldı, qısa müddət ərzində böyük işlər görüldü. Ən başlıcası isə, Şuşa­nın mədəni həyatı özünə qaytarıldı. Qələbədən sonrakı dövrdə çox qısa müddətdə Şuşanı ölkənin mərkəzi hissəsi ilə birləşdirən Zəfər yolu çəkildi.

Xalqımızı Yeni il münasibətilə təbrik edən Ali Baş Komandan İlham Əliyev 2022-ci ili ölkədə “Şuşa ili” elan etdi: “Mən Şuşa şəhərini Azərbaycan mədəniyyətinin paytaxtı elan edirəm. Şuşa şəhəri buna layiqdir. Hesab edirəm ki, nəinki Azərbaycanın, bölgənin mədəni paytaxtı sayıla bilər”. Qələbədən sonra – yanvarın 14-də Şuşa şəhərində üçrəngli bayrağımı­zı ucaldan dövlət başçısı hərbçilərlə görüşdə çıxış edərkən dedi: “Mən Şuşaya Qələbə yolu ilə gəlmişəm. O yol indi açılıbdır, yol yox idi. Dağlar­dan, meşələrdən, dərələrdən keçərək, onlarla kilometr məsafəni qət edərək qəhrəman Azərbaycan hərbçiləri yol bo­yunca kəndləri, qəsəbələri düşməndən azad edib, Şuşa şəhərinə yaxınlaşıb, Daşaltı kəndini azad edib və ondan sonra Şuşanı işğalçılardan azad edib”.

Müzəffər Azərbaycan Ordusunun şanlı Zəfərindən sonra, 39 il əvvəl ulu öndər Heydər Əliyevin iştirakı ilə böyük şairimiz Molla Pənah Vaqifin məqbərəsinin açıldığı gündə – yanvarın 14-də bu abidəni ziyarət edən ölkə baş­çısı İlham Əliyevin tapşırığına əsasən, burada təmir-bərpa və yenidənqurma işlərinə start verildi. Şəhərə, onun tarixi-mədəni irsinə və təbiətinə vurulmuş zərərin təxirə salınmadan inventarizasi­yası aparıldı, bərpa işlərinə başlanıldı. Bərpa-quruculuq işlərinin təşkilində çevikliyi və səmərəliliyi təmin etmək üçün Şuşada dövlət idarəetməsinə də böyük diqqət yetirilmişdir. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin işğaldan azad olunmuş ərazilərdə ilk xüsusi nümayəndəsi məhz Şuşa rayonuna təyin edilmişdir.

Dövlət başçısı Şuşanın işğal ildönümü ərəfəsində – 2021-ci ilin 7 mayında isə Şuşa şəhərini Azərbaycanın mədəniyyət paytaxtı elan etdi. Həmin sənəddə bildirilir ki, Şuşa şəhəri tarixən Azərbaycanın tarixi-mədəni, ictimai-siyasi həyatının mühüm mərkəzlərindən biri olmuşdur. 1977-ci ildə xalqımızın ümummilli lideri Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə “Şuşa şəhərinin tarixi hissəsini tarix-memarlıq qoruğu elan etmək haqqında” qərar qəbul edilmişdir. Həmin qərar nəticəsində Şuşada abidələrin qorunması, görkəmli mədəniyyət və incəsənət xadimlərinin xatirələrinin əbədiləşdirilməsi istiqamətində əhəmiyyətli addımlar atılmışdır.

Nahaq yerə bu şəhəri Qafqazın konservatoriyası adlandırmırlar. Ötən əsr boyu Şuşa Azərbaycanın mədəni həyatında çox əhəmiyyətli rol oyna­yıb. Sovet dövründə burada keçirilən respublika əhəmiyyətli mədəni tədbirlər öz populyarlığı ilə seçilərdi. “Xarıbülbül” musiqi festivalına müxtəlif ölkələrdən gələn sənət adamları bu gün də həmin tədbiri xoş xatirələrlə yad edirlər. Vaqif Poeziya Günləri də yaddaşımızdan silinməyib.

Ümummilli lider Heydər Əliyevin “Şuşasız Qarabağ, Qarabağsız isə, ümumiyyətlə, Azərbaycan yoxdur” qənaətini əks etdirən vəsiyyətini şərəflə gerçəyə çevirən Prezident İlham Əliyev ulu öndərin bu şəhərə olan xüsusi sev­gisi və hədsiz qayğısı ilə ərsəyə gəlmiş ənənələri də ardıcıl olaraq bərpa edir. Şəhərin azad edilməsindən sonra onun tarixi-mədəni abidələri də ardıcıl olaraq dirçəlir. Şəhərin ağır günlərində burada keçirilmiş “Xarıbülbül” festivalı yenidən Şuşaya qayıtdı. 2021-ci ilin yanvarında Prezident İlham Əliyev Azərbaycanın Mədəniyyət naziri Anar Kərimovla videogörüşdə Şuşada yenidən “Xarıbül­bül” festivalının keçirilməsinin vacibliyini bildirdi. 2021-ci il mayın 12-də və 13-də işğaldan sonra Şuşada ilk dəfə “Xarı­bülbül” festivalı düzənləndi. Tədbirdə Azərbaycanda yaşayan müxtəlif xalqla­rın musiqi kollektivləri çıxış etdilər, xalq və klassik musiqi nümunələrindən ibarət konsert proqramı təqdim olundu.

Şuşada keçirilən ilk “Xarıbül­bül” musiqi festivalı Prezident İlham Əliyevin çıxışı ilə başlandı. Həmin anı ölkəmizin tarixində əlamətdar gün kimi dəyərləndirən dövlət başçısı uzun fasilədən sonra hər birimiz üçün müqəddəs olan Şuşada – Cı­dır düzündə “Xarıbülbül” festivalının keçirilməsi münasibətilə Azərbaycan xalqını ürəkdən təbrik etdi. Ölkə rəhbəri vurğuladı ki, biz bu günü 30 il səbirsizliklə gözləmişik, 30 il Şuşa həsrətilə yaşamışıq.

Bu festival və ondan 2 ay 18 gün sonra təşkil olunan ilk Vaqif poeziya bayramı xalqımızın hər bir övladına ürəkdolusu sevinc yaşatdı, bütün ölkəmizi xoşbəxtlik duyğuları ilə coşdurdu. Hər birimiz üçün xoş olan anların, bütövlükdə, xalqımız üçün də xoşbəxt günə çevrilməsi tarixi ədalətin təzahürü oldu. Avqustun 29-da Şuşada Molla Pənah Vaqifin muzey-məqbərə kompleksinin təmir-bərpa və yenidənqurmadan sonra açılışı oldu. Prezident İlham Əliyev və Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyeva açılış mərasimində iştirak etdilər.

2021-ci il 30 avqust tarixində Şu­şada böyük Azərbaycan şairi, dövlət xadimi, Qarabağ xanının vəziri Molla Pənah Vaqifin məqbərəsinin önündə Vaqif Poeziya Günlərinin açılışı keçirildi. Bu sənət bayramı ölkənin həyatında əlamətdar hadisə kimi qarşılandı. Mərasimdə iştirak edən Prezident İlham Əliyev bildirdi: “Əziz dostlar, təxminən 40 il bundan əvvəl, bax, bu yerdə atam durmuşdu, mən isə o tərəfdə dur­muşdum. Şaxtalı-qarlı havada Vaqifin məqbərəsinin açılışı idi. Ondan sonra 1982-ci il iyulun 29-da atamla bərabər ikinci dəfə Şuşaya gəlmişdim. O vaxt Vaqif Poeziya Günləri keçirilirdi. Bu gün isə ikinci dəfə Vaqifin məqbərəsinin açılışını biz qeyd edirik. Vaqif Poe­ziya Günləri keçirilərkən atamın 59 yaşı var idi. Bu gün mənim 59 yaşım var. Bəziləri hesab edə bilər ki, bu, təsadüfdür”.

Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva Vaqif Poeziya Günləri çərçivəsində Heydər Əliyev Fondu tərəfindən təşkil edilən “Qarabağ Azərbaycan mədəniyyətinin incisidir” və “Yenidən doğma diyarda. Qarabağın sənət inciləri” sərgiləri ilə də tanış oldular. Heydər Əliyev Fon­du tərəfindən Vaqif Poeziya Günləri çərçivəsində Şuşada “Yaddaş. Fo­toqrafik tarix” sərgisi də təşkil edildi. Fotosərgi Azərbaycanın qədim tarixini, zəngin mədəniyyətini, gözəl təbiətini, ənənələrini təcəssüm etdirdi.

Göründüyü kimi, torpaqlarımız erməni işğalından azad olunduqdan sonra Şuşa öz mədəni inkişafının yeni dövrünə qədəm qoyub. Xalqımı­za məxsus tarixi abidələrin bərpası, ənənəvi tədbirlərin yenidən və daha möhtəşəm şəkildə qeyd olunması qayıdışımızın təntənəsinə çevrilib. Şuşada keçirilən tədbirlər Azərbaycanın dünyaya ucalan səsidir. 2021-ci il iyunun 15-də Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin və Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın orada Şuşa Bəyannaməsini imzalaması şəhərin tarixinin ən unudulmaz hadisələrindən biri olmaqla onun adını dünya siyasi tarixinə də həkk etdi.

Mədəniyyət paytaxtımız Şuşa­da təşkil edilən “Xarıbülbül” musiqi festivalı, Vaqif Poeziya Günləri, dünya azərbaycanlılarının qurultayı, parlamen­tin komitə iclasları, müxtəlif beynəlxalq görüş və konfranslar kimi nüfuzlu məclislər, toplantılar xalqımıza məhz bu qeyrətin, bu qüdrətin şərəfinə qurulan ümummilli təntənə yaşadır.

 

Tahir AYDINOĞLU

Xalq qəzeti .- 2022.- 16 iyul.- S.10.