Ulu Şamaxımız 2023-cü il üçün “Türk dünyasının turizm paytaxtı” seçilmişdir

 

Şamaxının çox zəngin tarixi, mədəniyyəti var. Şamaxının tarixi abidələri hər birimiz üçün çox əzizdir. Şadam ki, mənim göstərişimlə qədim Şamaxı Cümə məscidi əsaslı təmir olundu. Bu, Azərbaycanın ən qədim məscididir, müsəlman aləminin ən qədim məscidlərindən biridir. 743-cü ildə inşa edilmişdir. Biz Şamaxının tarixi simasını qorumaqla onu müasirləşdiririk... Biz indi Şamaxını müasir turizm mərkəzi kimi inkişaf etdiririk.

 

Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Şamaxıda “ASAN Həyat” kompleksinin açılışındakı çıxışından

 

5 dekabr 2019-cu il

 

Bəli, tarixi siması qorunaraq müasirləşdirilən Şamaxı artıq təkcə ölkəmizdə deyil, bütün türk dünyasında gəzməli, görməli, öyrənilməli və istirahət edilməli mərkəzlərdən birinə çevrilir. Bu da təsadüfi deyil. Çünki bu qədim diyarımızın tərəqqisi dövlət başçımızın daimi diqqət mərkəzindədir. Təsadüfi deyil ki, Prezident İlham Əliyev 2005-ci ildən bəri 15 dəfə Şamaxıda olmuşdur. 15 səfərin üçü 2019-cu ildə reallaşdırılmışdır ki, bu da həmin ilin əvvəlində baş vermiş zəlzələ ilə bağlı idi.

Fikrimcə, bu diyarın böyük oğullarından olan Əfzələddin Xaqaninin hələ yüz illər əvvəl yaz­dığı “Şamaxı! Ey mənim sevimli yurdum, Mən sənin qoynunda xaniman qurdum”– misraları bugünkü şamaxılıların dilindən daha qətiyyətlə səsləndirilə bilər. Çünki bu qədim diyarımız, son illər sözün həqiqi mənasında, inkişaf edir, çiçəklənir və burada yeni-yeni xanimanlar qurulur.

Son zamanlar rayonun turizm potensialının gücləndirilməsi məqsədilə kifayət qədər addımlar atılır. Dövlət başçımızın tapşırı­ğına əsasən, Şamaxı şəhərinin bütün daxili yolları, kəndarası yolları əsaslı şəkildə təmir edilib. Bir neçə il qabaq şəhərin içməli su problemi öz həllini tapıb. İndi şamaxılılar təmiz, Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının standartlarına uyğun içməli su ilə təmin ediliblər. Rayonda qazlaşdırmanın xüsusi çəkisi 95 faizdən yuxarıdır. Elektrik enerjisi ilə bağlı heç bir problem yoxdur. Dövlət başçısının tapşırığı ilə Bakı–Şamaxı avtomobil yolu dördzolaqlı çəkilmişdir.

Bir neçə il əvvəl burada Müalicə-Diaqnostika Mərkəzi, Olimpiya Kompleksi inşa olunub. Şamaxı Rəsədxanası əsaslı təmir edilib. Həm respublika sakinləri, həm də qonaqlar üçün Şamaxı– Lahıc yolu nəinki əsaslı şəkildə təmir olunub, Şamaxı –Dəmirçi, Dəmirçi – Lahıc yolu yenidən çəkilib. Rayonda deyirlər ki, indi Lahıca ən təhlükəsiz yol Şamaxı­dan keçir.

Bu diyarda böyük üzümçülük ənənəsi var. Son illər geniş üzüm bağları salınır, üzüm festivalı keçirilir, Şamaxı və Hacıqabul rayonlarının ərazisində ölkəmizin ən böyük aqroparkı salınıb. Üzüm­çülüyün ənənələri bərpa edilir, iş yerləri açılır, o cümlədən, ödənişli ictimai işlər yaradılır. Bütün bunların son günlər daha tez-tez gündəliyə gətirilməsi təsadüfi deyil. Məlum olduğu kimi, Şamaxı şəhəri 2023-cü il üçün “Türk dün­yasının turizm paytaxtı” seçilib. Bu əlamətdar hadisə ilə bağlı keçirilən tədbirlər bir-birini əvəz edir. Mayın 25-də turizm potensialının inkişafı və qarşıda duran vəzifələr barədə rayon mədəniyyət mərkəzində idarə, müəssisə və təşkilat rəhbərlərinin, turizm sektorunda çalışan sahibkarların və rayon ictimaiyyəti nümayəndələrinin işti­rakı ilə keçirilən geniş müşavirədə biz – mətbuat təmsilçiləri də iştirak edirdik.

 

Rayon icra hakimiyyətinin başçısı Tahir Məmmədov həmin mühüm hadisə ilə bağlı qarşıda duran vəzifələrdən geniş söhbət açdı. Son illər ölkə başçısının diqqət və qayğısı nəticəsində rayonda aparılan abadlıq-quru­culuq işlərindən, həmçinin tarixi mədəniyyət abidələrinin əsaslı təmiri və yenidən qurulması nəticəsində rayon iqtisadiyyatının, mədəniyyətinin, turizm potensia­lının və digər sahələrinin inkişaf etdiyini bildirdi. Eləcə də, çıxış edənlərin hamısı bu etimadın doğ­ruldulması üçün lazım olan bütün addımların atılacağını dedilər.

Xatırladaq ki, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev mayın 24-də Özbəkistan Respublikasının Baş nazirinin müavini, turizm və mədəni irs naziri Aziz Abduha­kimovu qəbul edərkən də Şa­maxının Türk Dövlətləri Təşkilatı tərəfindən Türk dünyasının turizm paytaxtı seçilməsi və təşkilata üzv ölkələrin turizm nazirlərinin VII iclasının məhz Şamaxıda keçirilməsinin önəminə toxu­nulmuşdu. Eləcə də bu tədbirin təşkilata üzv dövlətlər arasında turizm sahəsində əməkdaşlığın genişləndirilməsi işinə töhfə verəcəyinə əminlik ifadə olunmuş­du. Özbəkistanlı nazir Şamaxıdakı tədbirdə iştirakından məmnunluğu ifadə etmişdi.

Şamaxının Türk dünyasının turizm paytaxtı elan edilməsi barədə qərar Türk Dövlətləri Təşkilatının turizm nazirlərinin 7-ci iclası və turizm üzrə işçi qrupu­nun 17-ci iclasında qəbul edilib. Şamaxıda keçirilən Türk Dövlətləri Təşkilatına üzv ölkələrin turizm nazirlərinin 7-ci görüşündə isə bildirilib ki, müasir İpək yolu turizm marşrutunun inkişafı əlaqələrin daha da möhkəmlənməsinə xidmət edəcək. Natiqlər qeyd ediblər ki, Türk dünyası ölkələri arasında turizm əlaqələrinin inkişafı və turist mübadiləsinin artırılması üçün qarşılıqlı təbliğatın aparılması, turistlərin statistika­sında türk dövlətlərinin payının artması vacibdir. Türk Dövlətləri Təşkilatına üzv ölkələrin tari­xi köklərlə bir-birinə bağlılığı, coğrafi yaxınlıq, vizasız gediş-gəliş və birbaşa uçuşların turizm əlaqələrinin inkişafına töhfə verdiyi vurğulanıb. Bu töhfələrin məhz bizim Vətənimizdən, Şirvan torpa­ğından yayılması isə qürurla dilə gətirəcəyimiz faktlardandır.

Mütəxəssislərin fikrincə, Şamaxının bu ada layiq görülməsi bu şəhərin “İpək yolu” üzərində yerləşən ən vacib məntəqələrdən biri olması baxımından da təqdirəlayiqdir. Bundan başqa, Şamaxının həm tarixi, həm də turizm əhəmiyyəti var, məhz bu səbəbdən, o, türk dünyasının 2023-cü il üçün turizm paytaxtı seçilib. Türk Dövlətləri Təşkilatı baş katibinin müavini Mirvahid Azimov mayın 24-də Şamaxıda keçirilən Türk Dövlətləri Təşkilatının turizm nazirlərinin 7-ci görüşündə deyib: “Şamaxı şəhəri Azərbaycan Şirvanşahlar dövlətinin mərkəzi olub. Digər bir faktı da qeyd edim ki, qonağı olduğumuz bu şəhər tarixi və mədəni abidələri ilə də məşhurdur. Məhz bu səbəbdən də biz Şamaxını türk dövlətlərinin turizm mərkəzi seçdik. Əminəm ki, növbəti il ərzində Şamaxıda keçirəcəyimiz tədbirlər bu şəhərə olan marağı daha da artıracaq”.

Nazirlərin Şamaxı görüşündə bizim üçün maraqlı olan başqa bir məqam isə azad edilmiş torpaqla­rımızın böyük turizm potensialına malik olduğunun, bu ərazilərdə Azərbaycan hökuməti tərəfindən genişmiqyaslı quruculuq işləri aparıldığının, tezliklə Qaraba­ğın regional turizm mərkəzinə çevriləcəyinin dilə gətirilməsi, eləcə də, azad edilmiş ərazilərin bərpa olunması dövründə üzv ölkələrlə fəal qarşılıqlı əlaqələrin önəmi qeyd edilib.

O ki qaldı Şamaxının turizm potensialına, qətiyyətlə deyə bilərik ki, bu diyarın turizm ünvanlarını saymaqla qurtaran deyil. “Şamaxı Ensiklopediyası”nda oxuyuruq ki, bu rayon coğrafi mövqeyinə görə ölkə turizminin inkişafı üçün ən cəlbedici məkanlardan biri hesab olunur. Şamaxı haqqında turistlər və yaxud qonaqlarda ilk təəssürat şəhərə çatanda yaranır. Belə ki, şəhərin giriş hissəsində onun qədimliyini divarlarında Böyük İpək yolunu xatırladan dəvə karvanının əksi, Qız qalasının maketi, “Koroğlu” meydanı kimi yerlər xatırladılır. Burada Şirvanşahlar dövlətinin XI–XII əsr abidəsi olan “Gülüstan” qalası maraqlı turizm obyektidir. Hazırda Şamaxıda Şirvanşahlar dövründə inşa edilən məscidlər, körpülər, hamamlar, karvansaralar, müdafiə istehkamı, “Gülüstan”, “Quşçu”, “Başıbağlı” qalaları və digər tarixi abidə və maddi mədəniyyət nümunələri mövcuddur.

Qeyd edilir ki, Şamaxı mətbəxinin nümunələri öz ləzizliyi, çeşidi və digər xüsusiyyətləri ilə seçilir. Şamaxının gündəlik və mərasim yeməkləri, qənnadı məhsulları bu ərazidə tarixən formalaşmış kulinariya mədəniyyətindən xəbər verir və turistlərdə maraq doğuran amillərdəndir.

Qonaqların marağına səbəb ola biləcək məskənlərdən biri də Nəsirəddin Tusi adına Şamaxı Ast­rofizika Rəsədxanasıdır. Bu elmi mərkəzdə çətin müşahidə edilən Cənub səmasının tədqiqatları aparılır. Rəsədxananın muzeyində qiymətli eksponatlar nümayiş etdirilir.

Rayonun istər tarixi, istərsə də coğrafi baxımdan ərazisi, ekoloji durumu istirahət və turizm üçün ol­duqca əlverişlidir. Sərin və bol sulu bulaqları, zəngin təbii gözəlliyi, müxtəlif növ tərkibli bitki örtüyü və heyvanat aləmi olan Ulu düzü, Bülövdaş, Şərədil, Dədəgünəş, Qonaqkənd meşələri xüsusilə seçilir. Dəniz səviyyəsindən 1400-1500 metr yüksəklikdə yerləşən Pirqulu zonası istirahət və turizm üçün olduqca əlverişlidir. Hazırda həmin zonada onlarca istirahət guşəsi yaradılmışdır. Ov həvəskarları olan turistlər üçün Ulu düzü, Bülövdaş, Xırda meşə, Şahbəyli adlanan məkanlar ov turizminin inkişafı üçün münasib ərazilər hesab olunur.

Burada “Sehrli həyat”, “Qızıl­daş”, “Qoşabulaq”, “Babayurd”, “Dağlar qoynunda” və s. istirahət mərkəzləri il ərzində ən çox qonaq qəbul edən obyektlərdir və paytaxt sakinlərinin və idman turizmi həvəskarlarının populyar istirahət yeri hesab olunur. Xüsusilə atçılıq, velosiped, qış vaxtların­da isə xizək turizminin inkişafı üçün burada münbit şərait vardır. Şamaxı şəhərinin mərkəzində yerli və əcnəbi qonaqların istirahəti və yatacağı üçün müasir şəraitli mehmanxana mövcuddur. Pir­qulu qəsəbəsində “Fortuna” adlı istirahət zonasında hər cür şəraitli kotteclər var. Rayonda “Şirvan göl”, “Zümrüd”, “Qaya” ... restoran­ları fəaliyyət göstərir.

Son vaxtlar Şamaxı rayonu­nun Şərədil kəndində yüksək səviyyədə tikilmiş müasir standart­lara uyğun beşulduzlu “Şamaxı Palace Platinum” mehmanxa­nası fəaliyyətə başlamışdır. Bu otel təkcə Şamaxı rayonu üçün deyil, bölgə üçün də əhəmiyyətli turizm obyektidir. Mükəmməl infrastruktura malik olan meh­manxana kompleksindəki şərait böyük turizm potensialına malik olan Şamaxıda turistlərin yüksək səviyyədə qəbulu üçün geniş imkanlar yaratmışdır. Rayondakı Turizm və İnformasiya Mərkəzinin məlumatına görə, hazırda Şama­xıda 1002 yerləşmə yeri olan 26 mehmanxana və mehmanxana tipli obyektlər var. Odur ki, son vaxtlar Şamaxıya gələn turistlərin sayı da artmağa başlamışdır.

Onu da əlavə edək ki, bu ra­yonda turistlər üçün ən vacib olan əlaqə vasitələri ilə bağlı heç bir problem yoxdur. Artıq Şamaxıda müasir səviyyəli optik elektronlu NGN (Next Generation Network) şəbəkəsi yaradılmışdır və yerli sakinlərin də, qonaqların da müa­sir kommunikasiya vasitələrindən istifadəsinə şərait vardır. Şəbəkə həm Şamaxıdan, həm də “Aztelekom”dan idarə olunur.

Yəni Türk Dövlətləri Təşkilatı bu şəhəri turizm paytaxtı seçərkən, olduqca ədalətli və düzgün qərar qəbul etmişdir. Şir­vanın paytaxtını yeni paytaxt adı alması münasibətilə təbrik edirik. İnanırıq ki, Əfzələddin Xaqaninin, İmadəddin Nəsiminin, Seyid Əzim Şirvaninin, Mirzə Ələkbər Sabirin, Məhəmməd Hadinin, Sultan Məcid Qənizadənin, Abbas Səhhətin ... övladları, nəvə-nəticələri Şamaxını “Türk dünyasının turizm paytaxtı” elan edənlərin üzünü hər addımda ağardacaqlar.

 

İlqar HƏSƏNOV

 

Xalq qəzeti .- 2022.- 4 iyun.- S.10.