Heydər Əliyev əməlləri ilə xalqımızın qəlbində əbədiyaşarlıq qazanmışdır

Xalqların milli varlığı və özünüdərkinin parlaq təcəssümünə çevrilmiş müstəqil dövlətçilik konsepsiyasının formalaşması bir qayda olaraq milli liderlərin adı ilə bağlı olur. Tarixin həlledici mərhələsində optimal inkişaf modelinin siyasi və iqtisadi əsaslarını yaratmaq kimi məsuliyyəti üzərinə götürən belə nadir şəxsiyyətlər, həm də mənsub olduqları xalqların gələcək yaşam fəlsəfəsini müəyyən edirlər. Bu gün müstəqil Azərbaycan dövətinin yaşaması, inkişaf edərək dünya dövlətləri arasında öz layiqli yerini tutması, qüdrətli bir ölkə kimi təşəkkülü və davamlı inkişafı üçün biz hamımız dahi öndərimiz Heydər Əliyevə borcluyuq.

Dünya şöhrətli ictimai-siyasi xadim, müdrik dövlət başçısı Heydər Əliyev bütün şüurlu həyatını canından artıq sevdiyi xalqının xoşbəxt yaşamasına, Azərbaycanın tərəqqisinə həsr etmişdir. Böyük öndər xalqımıza əmanət olaraq zəngin maddi və mənəvi dəyərlər, siyasi və iqtisadi cəhətdən etibarlı dayaqlar üzərində qurulmuş Azərbaycanı qoymuşdur. Heydər Əliyev birinci hakimiyyəti illərində, eləcə də keçmiş SSRİ hökumətində məsul vəzifədə təmsil olunduğu dövrdə respublikamızın inkişafı, çiçəklənməsi naminə son dərəcə böyük miqyaslı işlər görmüş, xalqın təkidli çağırışı ilə yenidən ölkə rəhbərliyinə qayıdandan sonra çiyinlərini çox ağır və çətin işin altına verərək xalqımızı müdhiş bəlalardan qurtarmışdır. Bu müdrik insan həqiqətən də ömrünün qalan hissəsini xalqına qurban vermişdir. 1998-ci ilin prezident seçkilərində ulu öndərimizin vəkili olmuş şəxs kimi tam əminliklə deyirəm ki, qədirbilən xalqımız ulu öndərin Azərbaycan dövləti və millətinin xoşbəxt gələcəyi naminə etdiklərini heç zaman unutmayacaqdır.

Ulu öndərimiz respublikamıza yenidən rəhbərliyə tariximizin olduqca mürəkkəb məqamında qayıtmışdır. Yalnız siyasi müdrikliyi, polad iradəsi və dövləti idarəetmə istedadı sayəsində o, qarşıya çıxan bütün maneələri dəf etdi, xalqı düşdüyü bəlalardan çıxara, qoruya bildi. Həmin illər ölkəmiz sınaqdan uğurla çıxdı.

Azərbaycanda milli dövlətçilik ənənələrinin bərpası və qorunub saxlanması müstəqilliyimizin möhkəmləndirilməsi, ölkədə demokratik prinsiplərə əsaslanan hüquqi islahatların aparılması, respublikamızın bazar iqtisadiyyatı ilə irəliləməsi, diplomatik uğurlar məhz bu müdrik insanın misilsiz xidmətləri sayəsində o illərdə əldə olunmuşdur.

Ulu öndərimiz Heydər Əliyevin Azərbaycana hakimiyyətə qayıdışından sonra qısa vaxt ərzində silahlı dəstələr ləğv edildi, ictimai-siyasi sabitlik yaradıldı. Xarici və daxili qüvvələrin təxribat törətmək səylərinin qarşısı alındı. Məsələn, Əlikam Hümbətovun qondarma respublika təşkil etmək cəhdinə, Surət Hüseynovun 1994-cü ilin oktyabrın 4-də həyata keçirmək istədiyi dövlət çevrilişinə, 1995-ci ilin martında Rövşən Cavadovun hakimiyyətin dəyişdirilməsinə hesablanmış təxribat planının həyata keçirilməsinə xalq dəstəyinə arxalanan Heydər Əliyev imkan vermədi. Yeri gəlmişkən, 1995-ci ilin mart hadisələri zamanı ulu öndər xalqa müraciətində deyirdi: “Mən dəfələrlə demişəm və bu gün də vətəndaşlarımızın, xalqımızın qarşısında bir daha deyirəm ki, Prezident kimi Azərbaycanın müstəqilliyinin qorunmasını bu günə qədər təmin etdiyim kimi, bundan sonra da təmin edəcəyəm”.

Ulu öndərimiz Heydər Əliyev tərəfindən ictimai-siyasi sabitlik tam bərqərar ediləndən sonra ölkənin iqtisadi-siyasi həyatında köklü dəyişikliklər baş verdi, islahatlara başlanıldı. 1994-cü ilin sentyabr ayının 20-də Azərbaycanın neft ehtiyatlarının dünya bazarlarına çıxarılmasını nəzərdə tutan “Əsrin müqaviləsi” imzalandı. Bu müqavilə ölkəmizdə iqtisadi inkişafa və sabitliyin davamlılığına təminat yaratdı. İrimiqyaslı TRASEKA proqramının icrası reallaşdı. Torpaq islahatına start verildi. Özəlləşdirmə həyata keçirildi. Özəl bölmənin, sahibkarlığın inkişafına xüsusi diqqət yetirildi. “Açıq qapı” siyasəti nəticəsində xarici investorların ölkəmizə marağı getdikcə artdı. Geniş quruculuq işlərinə başlanıldı. Xalqın həyat səviyyəsi tədricən yaxşılaşdı... Bütün bunlar o dövrün statistik göstəricilərində öz ifadəsini tapmışdır. Belə ki, 1996—2002-ci illərdə bütün makroiqtisadi göstəricilər 2-3 dəfədən çox artmış, ölkənin valyuta ehtiyatları çoxalmışdı. Ümummilli liderimizin Azərbaycana hakimiyyətə qayıdışından ötən müddətdə ölkədə ÜDM istehsalı dəfələrlə artdı. Azərbaycan MDB ölkələri arasında öncül yeri tutdu.

Ulu öndər Heydər Əliyevin təşəbbüsü və rəhbərliyi ilə ölkədə aparılan uğurlu iqtisadi siyasət nəticəsində iqtisadiyyatın inkişafında özəl sektorun rolu və yeri ildən-ilə artmışdır. Əgər 1995-ci ildə qeyri-dövlət müəssisə və təşkilatları tərəfindən istehsal olunmuş məhsulun ÜDM-dəki xüsusi çəkisi cəmi 30,3 faiz təşkil etmişdirsə, 2002-ci ildə bu göstərici 73 faizə çatmış və ya 2,4 dəfə artmışdır.

Ümummilli liderimiz Heydər Əliyev özəl sektorun inkişafına daim qayğı göstərmişdir. Sözügedən sahənin tərəqqisi üçün dövlət səviyyəsində müvafiq təşkilati, hüquqi və iqtisadi tədbirlərin həyata keçirilməsinə xüsusi əhəmiyyət verirdi. Biznes fəaliyyətinin genişlənməsinə, onun səmərəliliyinin artmasına müsbət təsir göstərən əlverişli iqtisadi mühitin yaradılmasına mühüm amil kimi baxırdı. Şübhəsiz ki, bu da Azərbaycanda sağlam əsaslarla təməli qoyulan sosial-iqtisadi inkişaf strategiyasının mahiyyətindən irəli gəlirdi.

Ulu öndər ölkədə milli sahibkarlığın inkişafında dövlət siyasətinin başlıca prinsiplərini müəyyənləşdirən sənədlərin qəbulunu da həmişə diqqətdə saxlayırdı. Bu baxımdan Heydər Əliyevin rəhbərliyi altında 1997-ci ildə təsdiqlənmiş “Azərbaycan Respublikasında kiçik və orta sahibkarlığın inkişafı (1997—2000-ci illər) Dövlət Proqramı” müstəsna əhəmiyyət kəsb etmiş, özəl bölmənin dirçəlməsini sürətləndirmişdir. Adıçəkilən Dövlət Proqramında ilk dəfə olaraq milli sahibkarlığın stimullaşdırılması və onun dövlət maliyyə təminatı mexanizmlərinin formalaşdırılması daxili bazarın qorunması yolu ilə istehsal sahibkarlığının inkişaf etdirilməsi, qeyri-neft sektorunun ÜDM-dəki çəkisinin artırılması ilə bağlı kompleks tədbirlər planı öz əksini tapmışdır.

Burada bir məqamı xüsusi qeyd etmək yerinə düşür. Dövlət Proqramı qəbul ediləndən sonra həyata keçirilən tədbirlər nəticəsində sahibkarlıq subyektlərində əsassız yoxlamalar aparılması aradan qaldırılmış, iş adamlarının normal fəaliyyətini çətinləşdirən problemlərin həlli sürətlənmişdir.

Ulu öndər gəlirli sahə sayılan turizmin dirçəldilməsinə də qayğı göstərmişdir. Ölkəmizdə xidmətin bu növünün inkişaf perspektivləri haqqında dörd illik proqram (2002-2006-ci illər) qəbul etmişdir. O vaxtdan indiyə kimi turizmin inkişafı istiqamətində bir sıra tədbirlər həyata keçirilməsi, yerlərdə infrastrukturun yaradılması, yeni yolların çəkilməsi, sahibkarlığın maliyyə təminatının yaxşılaşdırılması turizm şəbəkəsinin genişlənməsinə gətirib çıxarmışdır.

Ümummilli liderimizin rəhbərliyi ilə yerli və xarici sahibkarların təhlükəsiz və xüsusi risklik tələb etməyən biznes fəaliyyətinə dövlət tərəfindən verilən hüquqi təminatı daha da gücləndirən, investisiyaların qarşılıqlı təşviqinə və qorunmasına əsaslı zəmin yaradan bir sıra mühüm qanunlar da qəbul edilmişdir. “Azərbaycan Respublikasında kiçik sahibkarlığa dövlət köməyi haqqında” Qanuna edilən dəyişiklik və əlavələr, “Haqsız rəqabət haqqında”, “İnvestisiyaların qorunması haqqında”, “İstehlak bazarı haqqında” və s. zəruri sənədlər kiçik və orta sahibkarlıq subyektlərinin səmərəli fəaliyyətinə əlverişli şərait yaratmışdır.

Dövlət-sahibkar münasibətlərinin institusionallaşdırılması da Azərbaycanda sahibkarlığın davamlı inkişafının təmin edilməsi baxımından son dərəcə vacib məsələlərdən olmuşdur. Ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin fərmanı ilə yaradılmış Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Sahibkarlar Şurasının məqsədi ölkədə sahibkarlığın inkişafına nail olmaq, iş adamlarının dövlət başçısının yürütdüyü siyasətin həyata keçirilməsində səmərəli, fəal iştirakını istiqamətləndirmək, bu yolda mövcud olan problemləri araşdırmaq və onların həlli üçün təkliflər verməkdir. Ən başlıcası isə ictimai münasibətlər sistemində xüsusi yeri olan dövlət-sahibkar münasibətlərini tənzimləməkdir. İctimai əsaslarla fəaliyyət göstərən şuranın tərkibində yerli və xarici iş adamları, sahibkarların ictimai birliklərinin nümayəndələri geniş təmsil olunmuşlar. Şura sahibkarlığın inkişafında, bu sahəyə dövlət qayğısının artırılmasında, mövcud problemlərin həll edilməsində, ölkə Prezidenti tərəfindən müəyyənləşdirilmiş sosial-iqtisadi inkişaf strategiyasının ardıcıl olaraq reallaşmasında sahibkarların səmərəli fəaliyyətinin istiqamətləndirilməsində müəyyən rol oynamışdır.

Ulu öndərimiz Heydər Əliyev daim iş adamlarının mənəvi hamisi kimi çıxış edərək bu təbəqənin milli iqtisadiyyatın “lokomotiv” qüvvəsinə çevrilməsinə çalışmış, mövcud problemlərin aşkarlanması məqsədilə dövlət-sahibkar dialoqunun genişləndirilməsində maraqlı olmuşdur. 2002-ci ilin 10 və 25 aprel tarixlərində yerli və xarici sahibkarlarla görüşən ulu öndərimiz onları üzləşdiyi problemlər barədə açıq danışmağa dəvət etmiş, yaxından dinləmiş, mövcud problemlərin aradan qaldırılması üçün aidiyyəti dövlət qurumlarına zəruri tapşırıq və tövsiyələrini vermişdir. Həmin görüşlərin nəticəsi olaraq imzalanmış bir sıra vacib fərmanlar sahibkarlığın dəstəklənməsi və ölkədə investisiya mühitinin daha da təkmilləşdirilməsi baxımından keyfiyyətcə yeni mərhələnin təməlini qoymuşdur.

Ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin 17 avqust 2002-ci il tarixli fərmanı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan Respublikasında kiçik və orta sahibkarlığın inkişafı (2002-2005-ci illər) Dövlət Proqramı” özəl sektorun inkişafını stimullaşdıran tədbirlərin davamı kimi mühüm əhəmiyyət kəsb etmiş, dövrün bir sıra reallıqları ilə şərtlənmişdir. Bu proqram sahibkarlığın daha sürətli inkişafına, özəl sektorun ölkənin ixrac potensialındakı rolunun gücləndirilməsinə, onun bazar iqtisadiyyatı sisteminə təsirinin daha da artırılmasına əlavə impulslar vermişdir. Proqramda nəzərdə tutulmuş tədbirlərin uğurla gerçəkləşdirilməsi nəticəsində Azərbaycanda sahibkarlıq subyektlərinin sayı durmadan artmış, iş adamlarının iqtisadi quruculuq proseslərinə müsbət təsiri genişləndirilmiş, sosial problemlərin həlli istiqamətində yeni imkanlar açılmışdır.

Ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin 10 sentyabr 2002-ci il tarixli “Azərbaycan Respublikasında sahibkarlığın inkişafına dövlət qayğısı haqqında” və 28 sentyabr 2002-ci il tarixli “Sahibkarlığın inkişafına mane olan müdaxilələrin qarşısının alınması haqqında” fərmanlarında dövlət qurumları ilə sahibkarlıq subyektləri arasında dərin kök salmış və həllini gözləyən bir sıra ciddi problemlər tam açıqlığı ilə göstərilmiş, onların qarşısının alınması üçün kompleks islahatlar aparılmışdır. Sahibkarlığın inkişafına xidmət edən dövlət proqramlarının qəbulundan sonra imzalanmış bu fərman mühüm əhəmiyyət daşımaqla bu sahədə mövcud əngəllərin aradan qaldırılmasında təxirəsalınmaz və təsirli tədbirlərin görülməsini təmin etmişdir.

Heydər Əliyevin Azərbaycan dövlətçiliyi qarşısındakı müstəsna xidmətlərindən biri də məhz ölkədə orta təbəqənin, milli burjuaziyanın mövqelərinin möhkəmləndirilməsi olmuşdur. 1995-ci ildən bu sahədə həyata keçirilən kompleks tədbirlər sistemi də respublikamızda orta sahibkar təbəqəsinin yaranıb təşəkkül tapması, bir növ, cəmiyyətin lokomotivinə çevrilməsi məqsədinə xidmət etmişdir. İnkaredilməz həqiqətdir ki, hər bir ölkənin iqtisadi-siyasi durumunun sabitliyi onun orta təbəqəsinin vəziyyəti ilə ölçülür. Dövlətin sütunlarının möhkəmlənməsi üçün cəmiyyətdə orta təbəqənin,belə demək mümkünsə, orta burjuaziyanın yaranması mühüm şərtlərdəndir. Məhz bu təbəqə cəmiyyətdə balans yaradaraq kəskin təbəqələşməni, sosial gərginliyi aradan qaldırır və ümumi inkişafda harmoniya yaradır.

Biz bu gün Heydər Əliyevi xatırlayır, iftixarla deyirik: Azərbaycan dövlətinin xilaskarı, yeni Azərbaycan dövlətinin memarı, Azərbaycan xalqının əbədi Prezidenti Heydər Əliyev bizim qəlbimizdə daim yaşayır və yaşayacaq.

Nəhayət, onu da deyim ki, əsası ümummilli liderimiz Heydər Əliyev tərəfindən qoyulmuş və ciddi elmi əsaslara söykənən sosial-iqtisadi siyasət strategiyası onun layiqli davamçısı — Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam etdirilmiş, respublikamız bütün sahələrdə uğurlu inkişaf yoluna çıxmışdır. Dövlət başçısı Azərbaycanın yeni dövr üçün iqtisadi siyasət prioritetlərini açıqlamış, bütün sahələrdə proqressiv islahatları təmin etməklə, cəmiyyətdə böyük nüfuz qazanmış, hər bir azərbaycanlının layiqli Prezidenti olduğunu əməli işi ilə sübuta yetirmişdir. Siyasi iradə və qətiyyətlilik, praqmatizm, məqsədyönlülük kimi mühüm keyfiyyətlər Prezident İlham Əliyevin fenomenal siyasi lider obrazını şərtləndirən amillər sırasında xüsusi vurğulanmalıdır. Cənab İlham Əliyevin birinci prezidentlik müddətində imzaladığı məqsədyönlü fərman və sərəncamlar, qəbul etdiyi praqmatik qərarlar ölkəmizin dinamik yüksəlişini təmin etmişdir. Dövlət başçımız tərəfindən eyni zamanda yeni dövrün tələbi kimi qarşıda duran vəzifələr də müəyyənləşdirilmiş, inkişaf mexanizminin çevikliyinə, işləkliyinə nail olunmuşdur.

Heydər Əliyev siyasi kursu bu gün onun ideyalarına sadiq qalan Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam etdirilir. Ümummilli liderimizin “Mən ona özüm qədər inanıram və gələcəyinə böyük ümidlər bəsləyirəm” deyərək qiymətləndirdiyi dövlət başçımız Prezidentimiz bu gün həqiqətən də xalqın etimadını doğrulduğu üçün ikinci müddətə ölkə Prezidenti seçilmişdir. Biz də hər birimiz dahi öndərə məhəbbətimizin təzahürü olaraq cənab İlham Əliyevin ətrafında birləşərək onun qarşıya qoyduğu mühüm vəzifələrin yerinə yetirilməsində daha fəal iştirak etməyə çalışırıq.

Qüdrət KƏRİMOV,

“Xəzər” Səhmdar Cəmiyyətinin

sədri, iqtisad elmləri doktoru

Xalq qəzeti.-2008.- 12 dekabr.- S.7.