Tanrı seçimi, xilaskarlıq missiyası, müdriklik nümunəsi

Ulu öndər Heydər Əliyevin həyatının hər bir anı belə qiymətləndirilir

Bu gün — Azərbaycan xalqının öz möhtəşəm qurtuluş gününə qovuşmasının 16-cı ildönümü ərəfəsində həmin qurtuluşun müəllifi barədə hamı ürəklə söz açır. Qədirşünas xalqımızın hər bir nümayəndəsi, fərdi Heydər Əliyev fenomeni, o dahi şəxsiyyətin Azərbaycan tarixindəki rolu, xalqımıza bəxş etdiyi misilsiz töhfələr barədə özünəməxsus şəkildə fikirlər söyləyir: “Heydər Əliyev uçurumun bir addımlığında olan dövlət müstəqilliyimizi məhv olmaqdan xilas etdi”, “Azərbaycanın bu gün dünyaya səs salan hərtərəfli inkişafı Heydər Əliyev siyasi kursunun təntənəsidir”, “Ulu öndərin ən böyük nailiyyətlərindən biri ölkəmiz üçün Şərqlə Qərb arasında möhtəşəm körpü salmasıdır” və sairə ifadələrin hər biri özündə dəyərli həqiqəti əks etdirir. Həmin ifadələrin hamısına hörmətlə yanaşır, yüksək qiymətləndiririk. Ancaq istərdik ki, Heydər Əliyev siyasi dühasının böyüklüyü barədə söz açan soydaşlarımız bu titanik fəaliyyətin miqyasını təkcə 90-cı illərdən sonrakı dövrlə bağlamasınlar.

Bu narahatçılıq nədən yaranır? Son zamanlar bəzi qəzet-jurnal məqalələrində və hətta, bu mövzulu bir neçə kitabda da Heydər Əliyev siyasi dühası barədə söz açarkən ulu öndərin 20 Yanvar faciəsinə etiraz əlaməti olaraq Moskvada verdiyi bəyanatdan sonrakı dövr qələmə alınır. Əslində həmin müəlliflər də haqlıdırlar. Çünki ümummilli liderimizin həmin bəyanatı milli azadlıq hərəkatımızın dəstəklənməsi, Kreml tərəfindən gözümçıxdıya salınmış Azərbaycan xalqının lidersiz olmadığının sübuta yetirilməsi idi. Elə ölkəmizin dövlət müstəqilliyi əldə etməsindən sonrakı bütün proseslərdə də Heydər Əliyevin siyasi liderlik keyfiyyətləri xalqın yeganə ümid yeri idi. Yəni həmin müəlliflər ulu öndərin xalqımız üçün çətin və sınaqlarla dolu illərdəki fəaliyyətini daha çox xatırlatmağı vacib sayırlar. Ancaq...

Cəmi bir aydan sonra — iyulun 14-də son iki əsrin ən böyük azəri türklərindən olan Heydər Əliyevin ölkəmizdə siyasi hakimiyyətə gəlməsinin 40 ili tamam olur. Azərbaycan iqtisadiyyatındakı mənfi meyllərin durmadan artdığı, mənəvi dəyərlərdə açıq şəkildə aşınmalar getdiyi, rüşvətxorluğun və korrupsiyanın ayaq açıb yeridiyi 60-cı illərdə Azərbaycan rəhbərliyinə yeni, prinsipial və idarəetmə təcrübəsi olan bir rəhbər gətirilməsi zərurəti yaranmışdı. Çünki respublika milli gəlirin inkişaf tempinə, sənaye və kənd təsərrüfatı istehsalının həcminə, elmi-texniki tərəqqinin səviyyəsinə görə digər respublikalardan geridə qalırdı. Tikintidə süstlük, sənayedə geriləmələr, kənd təsərrüfatında məhsuldarlığın aşağı düşməsi adi hala çevrilmişdi. Bütün bunların isə bircə səbəbi var idi — kadr siyasətində yol verilən ciddi nöqsanlar. Məhz belə bir zamanda ölkədə sağlam mühitin yaradılması üçün mübarizə apara biləcək yeganə şəxs — Heydər Əliyev ölkə rəhbərliyinə gətirildi. Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin 1969-cu il iyul ayının 14-də keçirilən plenumunda Heydər Əliyev siyasi hakimiyyətə gəldi. Bu gün haqqında söz açdığımız istənilən uğur, nailiyyət və müvəffəqiyyətimizin təməli məhz həmin gün — 40 il əvvəlki iyulun 14-də qoyulmuşdur.

Yuxarıda qeyd etdiyimiz problemlər Azərbaycanı gündən-günə geriyə saldığına görə Heydər Əliyev qeyd edilən problemlərin aradan qaldırılması yollarını dərhal tapmalı, əməli fəaliyyətə başlamalı idi. Bu yolların axtarılması iyulun 14-dən avqustun 5-dək davam etdi. Əslində Azərbaycan tarixinin inkişafa doğru dönüşünə məhz 1969-cu il avqustun 5-dən start verildi. Mərkəzi Komitənin 5 avqust plenumu ölkəmizin qarşısında duran əsas taleyüklü məsələlərin həlli yollarını müəyyən etmək üçün çoxsaylı suallara aydın cavab tapmalı oldu. Tarixi bir hadisə kimi yaddaşlara yazılan həmin plenumdan sonra respublikada nizam-intizamın bərpa edilməsi, iqtisaiyyatın dirçəldilməsi, təbii ehtiyatlardan, iqtisadi, təhsil, elm və mədəniyyət potensialından yüksək səviyyədə istifadə edilməsi, bütün bu sərvətlərdən xalqın bəhrələnməsi üçün əlverişli şərait yaradılmasına start verildi. Çox sonralar, təxminən 31 il sonra — 2000-ci ilin son günlərində ulu öndər “Yeni əsr və üçüncü minillik münasibətilə” xalqa müraciət edərkən məhz 69-cu ilin qeyd etdiyimiz hadisələrini yada salmışdı: “Bu gün tam əminliklə söyləmək olar ki, Azərbaycanın dövlət suverenliyi və iqtisadi müstəqilliyi, sistemli şəkildə artan xarici iqtisadi əlaqələri, dünya iqtisadiyyatına get-gedə daha dərindən inteqrasiya olunması məhz 1970-1985-ci illərdə təməli qoyulmuş xalq təsərrüfatı potensialına əsaslanır”.

Azərbaycanın 1970-ci ildən sonrakı inkişafının miqyasını ifadə edəcək bəzi konkret tarixi faktlara diqqət yetirək. Azərbaycan Sovet Respublikasının mövcud olduğu 50 ildə və ondan əvvəlki dövrlərdə ölkəmizdə cəmi 233 iri və orta sənaye müəssisəsi yaradılmışdı. Heydər Əliyevin ölkəyə rəhbərlik etdiyi təxminən 12 ildə isə daha 213 iri və orta sənaye müəssisəsi (az qala əvvəlki 60-70 ildə olduğu qədər) inşa edilərək istifadəyə verilmişdi. Bu dövrdə əvvəlki 50 ildə istehsal edildiyi qədər sənaye məhsulları istehsal olunmuş, milli gəlir 2,5 dəfə artmışdı. Ölkə həyatının elə bir sahəsi yox idi ki, müqayisə edilərkən bu qədər fərqlər görünməsin.

Heydər Əliyev gələcək müstəqil Azərbaycanın elmi-texniki və kadr potensialını məhz 1970-80-ci illərdə formalaşdırmışdı. Ulu öndərin şəxsi təşəbbüsü və bilavasitə qayğısı ilə oxumaq üçün SSRİ-nin 170-dən çox aparıcı ali məktəbinə 3500 azərbaycanlı gənc göndərilmişdi. Məhz həmin uzaqgörən siyasətin nəticəsi idi ki, Azərbaycan öz dövlət müstəqilliyinə qovuşandan sonra cəmiyyət həyatının heç bir sahəsində kadr çatışmazlığı problemi yaranmamışdı. Ümummilli liderin ölkəmizə birinci dəfə rəhbərlik etdiyi dövrdə respublikanın şəhər, kənd və qəsəbələrində 700-ə yaxın məktəb binası tikilib istifadəyə verilmiş, 5 yeni institut yaradılaraq ali məktəblərin sayı 17-yə, tələbələrin sayı isə 70 mindən 100 minə çatdırılmışdı. Bu, böyük siyasi uzaqgörənliyin və xalq üçün yaşamağın nümunəsi idi.

Tanrının Azərbaycan xalqına bəxş etdiyi səadətdir ki, 70-80-ci illərdə ölkəmizdə yaradılmış milli sərvətin 90-cı illərin əvvəllərində dağıdılması zamanı da o dahi şəxsiyyət möhtəşəm xilaskarlıq missiyası ilə yenidən siyasi səhnəyə gəldi. Xalqın israrlı tələbi, o dövrki iqtidarın acizanə xahişləri ilə rəhbərliyə qayıdan ulu öndər təkcə dövlətçiliyimizə qurtuluş, xalqa nicat, cəmiyyətimizə sabitlik gətirmədi, o, həm də 70-80-ci illərdə ölkədə yaradılmış iqtisadi potensialın dağıdılmasının qarşısını aldı.

Bu gün növbəti ildönümünü qeyd etdiyimiz böyük Qurtuluşa qədər də çox mürəkkəb ictimai-siyasi proseslər yaşanmış, həmin proseslər fonunda Heydər Əliyev siyasi müdrikliyin: əks etdirən bir neçə mühüm hadisə baş vermişdi. Həmin hadisələrdən biri Naxçıvan Muxtar Respublikasının faktiki olaraq üzləşdiyi məhv olmaq təhlükəsindən xilas edilməsi, bir qarış da olsun Naxçıvan torpağının düşmənə verilməməsi idi. İkinci böyük hadisə isə 1992-ci ilin noyabrında müstəqil Azərbaycanın xilası naminə siyasi səhnəyə gələn, bu gün regionun ən böyük siyasi təşkilatı kimi hamı tərəfindən qəbul edilən Yeni Azərbaycan Partiyasının yaradılması idi. Ulu öndər bu siyasi təşkilatın II qurultayında söylədiyi tarixi nitqində YAP-ın yaranması zərurətini bu şəkildə xarakterizə etmişdi: “Yeni Azərbaycan Partiyası o vaxtkı mövcud vəziyyətdə bütün Azərbaycan xalqının mənafelərinə xidmət etmək üçün və xalqın o ağır dövründə ölkəmizin qarşısında duran məsələlərin həll edilməsi üçün zamanın tələblərinə uyğun olaraq, zəruriyyətdən yaranmış bir partiyadır”.

Ulu öndərin Azərbaycan xalqı qarşısındakı ən böyük xidmətlərindən biri 1993-cü ilin yayında müstəqil Azərbaycanın xilası naminə ən ağır bir missiyanı öz üzərinə götürməsi idisə, digəri 10 il sonra — 2003-cü ilin payızında Azərbaycan xalqına müraciət edərək həmin dövrdə ölkəni və dövləti idarə edə biləcək yeganə siyasətçi olan İlham Əliyevin dəstəklənməsinə nail olması idi. “İnanıram ki, mənim axıra çatdıra bilmədiyim taleyüklü məsələləri, planları, işləri sizin köməyiniz və dəstəyinizlə İlham Əliyev başa çatdıra biləcək. Mən ona özüm qədər inanıram və gələcəyinə böyük ümidlər bəsləyirəm”. Zaman və cənab İlham Əliyevin siyasi qətiyyəti ulu öndər Heydər Əliyevin 1 oktyabr 2003-cü il tarixli müraciətindəki fikirlərin nə qədər uzaqgörənliklə, müdrikliklə söylənildiyini artıq dönə-dönə sübut etmişdir.

Bu gün — ən əlamətdar günlərimizdən olan Qurtuluş Günü münasibəti ilə qələmə aldığımız yazını dörd mühüm ümumiləşdirmə ilə yekunlaşdırırıq: Birinci, Heydər Əliyevin Azərbaycana birinci dəfə rəhbərlik etdiyi dövrdə yaranmış iqtisadi, siyasi, mədəni, elmi-texniki potensial müstəqil Azərbaycanın qüdrətli dövlət kimi formalaşdırılmasında misilsiz rol oynamışdır. İkinci, Heydər Əliyevin 1993-cü ildəki tarixi qayıdışı Azərbaycanın dövlət müstəqilliyini əbədi və dönməz etmiş, xalqa nicat və qurtuluş gətirmişdir. Üçüncü, ulu öndərin sədrlik etdiyi Yeni Azərbaycan Partiyası öz proqramında qarşıya qoyduğu qüdrətli dövlət, inkişaf etmiş ölkə, hər bir insanın hüquqlarının qorunduğu cəmiyyət yaradılması amalını reallaşdırmışdır. Məhz bu səbəbdən də həmin partiyanın sıralarına üz tutanların sayı artıq yarım milyonu ötmüşdür. Hamı kimi biz Binəqədi YAP-çıları da bu möhtəşəm siyasi təşkilatın proqramının həyata keçirilməsində iştirak etməkdən böyük məmnunluq hissi keçiririk.

Dördüncü, ulu öndər Heydər Əliyevin özü qədər inanaraq etimad göstərdiyi cənab Prezident İlham Əliyev artıq öz prezidentliyinin birinci dövründə Azərbaycanı regionun lider, Avrasiyanın isə ən vacib ölkələrindən birinə çevirmişdir. Hər bir Azərbaycan vətəndaşı fəxr edir ki, böyük Qurtuluşun ölkəmizə gətirdiyi siyasi prinsiplər Azərbaycanın gündən-günə çiçəklənməsinə, tərəqqisinə və hərtərəfli inkişafına səbəb olmuşdur.

Nəbi XƏLİLOV,

YAP Binəqədi rayon təşkilatının sədri

Xalq qəzeti.- 2009.- 14 iyun.- S. 8.