Yeni tamaşa

 

Xilaskarın səhnə zəfəri

 

Son illərdə bir sıra maraqlı səhnə əsərini tamaşaçı auditoriyasına uğurla təqdim etmiş C.Cabbarlı adına İrəvan Dövlət Azərbaycan Dram Teatrı mayın 3-ü və 4-də Teatr Xadimləri İttifaqının tamaşa salonunda yazıçı-dramaturq Aqşin Babayevin ümummilli lider Heydər Əliyevə həsr etdiyi “Xilaskar” əsərini ulu öndərin ad günü ərəfəsində paytaxt sənətsevərlərinə hədiyyə etdi.

Respublika Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin və Binəqədi Rayon İcra Hakimiyyətinin hamiliyi ilə hazırlanmış bu əsərdə müəllif 1991-93- cü illərdə respublikamızda yaranmış ziddiyyətli hadisələrin və Heydər Əliyevin siyasi fəaliyyətinin uğurlu səhnə təcəssümünə nail olmuşdur. Tamaşanın quruluşçu rejissoru və bədii tərtibatçısı əməkdar incəsənət xadimi, “Qızıl Dərviş” mükafatı laureatı Oruc Qurbanovdur. Teatrın daha bir sanballı işi kimi diqqəti çəkən və tamaşaçı marağına səbəb olan bu əsər ulu öndərin parlaq obrazının səhnəyə gətirilməsi istiqamətində ölkəmizdə atılmış ilk addımlardandır. O illərdə cərəyan edən hadisələrin canlı şahidi olmuş, bilavasitə ulu öndərin rəhbərliyi altında işləmiş Aqşin Babayev hadisələrə heç bir boya vermədən olduğu kimi tamaşaçıya çatdırmağa nail olmuşdur.

1991-93-cü illərdə ölkədə tüğyan edən hakimiyyətsizlik, xaos, Azərbaycanın dünya xəritəsindən silinmək, parçalanmaq qorxusu... Gəncədə baş vermiş qardaş qırğını... Lənkəranda qondarma “Talış-Muğan Respublikası” yaratmaq cəhdi...

O vaxt “Xalq – Heydər”, “Heydər – Xalq” şüarının yaranması, əslində, xalqın Heydər Əliyev kimi siyasi xadimə, liderə böyük ehtiyacı olduğundan xəbər verirdi. Bu səbəbdən də xalq öz xilaskarını sevir, onun hakimiyyətə gəlişini səbirsizliklə gözləyirdi. Bütün bu xronikanı son dərəcə ustalıqla qələmə alan Aqşin Babayev vəzifə kürsülərini itirməkdən qorxan, vəziyyətdən asılı olaraq ayrı-ayrı partiyalara qoşulan, ikiüzlü, hiyləgər insanları “Saqqal Həmzə” obrazında tamaşaçıya çatdırmağa nail olmuşdur. Müəllif tamaşa boyu hər bir personajın portretini yaratmasa da, tamaşaçı hadisələrin gedişindən onları tanıyır.Bu da əsərin daha real faktlara əsaslandığından və peşəkar aktyor oyunundan irəli gəlir.

Mir Cəlalın “Dirilən adam”, Əziz Nesinin “Şəhərdə manyak var”, Tofiq Əl-Hakiminin “Hərraca qoyulmuş Sultan”, C.Məmmədquluzadənin “Ölülər” və digər əsərlərə səhnə həyatı verən Oruc Qurbanov tamaşaya səhnə tərtibatını da özü vermişdir. Meydan xalq hərəkatı fonunda əsərin dahi Üzeyir bəyin “Koroğlu” operasının üverturası ilə başlaması hamımızı yaxın keçmişimizdə yaşadığımız ağrı-acılı günlərə qaytarır. İlk dəfə olaraq publisistik əsərə müraciət edən rejissor dramaturji ənənələrdən kənara çıxaraq ötənlərin epik dillə təsvir olunmasına nail olmuşdur. Baş qəhrəman Heydər Əliyev rolunun ifaçısı əməkdar mədəniyyət işçisi, İrəvan teatrının direktoru İftixar Piriyevdir. On illik fasilədən sonra Heydər Əliyev obrazının uğurlu ifası ilə səhnəyə qayıtmış bu aktyor 1981-ci ildə Milli Akademik Dram Teatrında fəaliyyətə başlamış, teatr səhnəsində, eləcə də televiziya tamaşaları və filmlərdə onlarla yaddaqalan, xalq tərəfindən sevilən obrazlar yaratmağa müvəffəq olmuşdur. Aktyor zahirən ulu öndərə bənzəməsə də, çıxışlarındakı qətiyyət, sözlərin düzgün tələffüzü, çıxışı zamanı müxalif qüvvələrin üzünə şax baxışı tamaşaçıları Heydər Əliyev əzəmətinin bədii əksi ilə üz-üzə qoyur.

Bu baxımdan aktyorun gözəl oyunu, səhnəyə hər gəlişi sürəkli alqışlarla qarşılanır. Tamaşa zamanı digər yaddaqalan personajlardan biri də xalq artisti Elmira İsmayılovanın – xanım sədr, Süleyman Nəcəfovun – Saqqal Həmzə, Tamilla Abdullayevanın – deputat rolları və digər aktyorların uğurlu çıxışları yaxın keçmişimizin tarixi, bədii salnaməsinin yazılması işinə müəllifin və teatr kollektivinin töhfəsidir.

 

 

Rafiq SALMANOV

 

Xalq qəzeti.- 2009.- 7 may.- S. 7.