Peşə məktəbi: problemlərin həlli gərgin zəhmət tələb edir

Gəncə, sözün əsl mənasında, özünün sürətli inkişaf, tərəqqi dövrünü yaşayır. Hara baxırsan geniş tikinti, abadlıq, yenidənqurma işləri ilə rastlaşırsan. Park və xiyabanlar, yollar, yeni salınan sosial obyektlər, çoxmərtəbəli yaşayış binaları və digər tikililər diqqəti cəlb edir. Təbii ki, bütün bu işlər yerli mütəxəssislərin, sənətkarların əli ilə görülür, ortaya-ərsəyə gəlir. Yəqin ki, bənna, dülgər, qaynaqçı, daşyonan və sair peşə sahibləri olmasaydı, şəhərin bugünkü gözəlliyi də olmayacaqdı.

Bəs gəlin görək həmin kadrlar, sənətkarlar bu gün kifayət qədərdirmi? Onların davamçıları kimlərdir, harada hazırlanır?

Araşdırmalar göstərir ki, yaxın vaxtlarda nəinki təkcə Gəncədə, eləcə də respublikanın hər yerində belə mütəxəssislərə daha çox ehtiyac olacaqdır. Bu baxımdan mütəxəssis hazırlığına münasibət yəqin ki, kökündən dəyişəcəkdir.

Məsələnin ciddiliyini nəzərə alan Gəncənin icra orqanları kadr potensialını artırmaq üçün bütün imkanlardan, o cümlədən texniki peşə məktəblərinin gücündən maksimum istifadə etməyə çalışırlar. Doğrudur, hələlik bu məktəblərin saysız-hesabsız problemləri var və onların həlli vaxt, zaman tələb edir.

Hazırda Gəncədə yeniyetmə gənclərə müxtəlif peşələr öyrədən 3 məktəb və 3 lisey fəaliyyət göstərir. Redaksiyamızın Gəncədəki müxbir məntəqəsinin qonaqları bu peşə ocaqlarının rəhbərləridir.

Alı Əliyev, 3 nömrəli peşə liseyinin direktoru:

– Texniki peşə məktəblərinin problemləri həmişə olub. Danılmaz faktdır ki, əksəriyyət peşə təhsili ocaqlarına birmənalı yanaşmayıb. Valideyn öz övladını peşə məktəbinə vermək istəməyib. Yaxud, bir sıra hallarda şagirdin yalnız jurnalda adı olub. Peşəyə bu cür münasibət uzun illər dəyişməyib.

Amma zaman keçdikcə nəinki müvafiq təşkilatların, həmçinin valideynlərin, şagirdlərin, əmək kollektivlərinin texniki peşə məktəbinə yanaşma tərzi dəyişib. İndi hətta elə texniki peşə məktəbləri, liseylər var ki, ora şagirdlər müsabiqə yolu ilə qəbul olunurlar. Təvazökarlıqdan uzaq olsa da, elə götürək bizim liseyi. İstənilən vaxt gəlib baxa bilərsiniz. Dərsə davamiyyət 90-95 faizdir. Şagirdlər üçün hər cür şərait yaradılıb. Hazırda 6 ixtisas üzrə 25 qrup fəaliyyət göstərir. Bu il 9 qrupdan ibarət 135 nəfər şagird qəbul etmişik. İstəyənlər isə qat-qat çox idi. Ən müxtəlif peşələr öyrədirik. “Modelçi dərzi”, “əməliyyatçı mühasib”, “radioelektron aparat və cihazların quraşdırıcısı, tənzimləyicisi və nəzarətçisi”, “qənnadçı və şirniyyatçı” və sair peşələr üzrə mütəxəssislər hazırlayırıq.

Doğrudur, liseyin konkret baza müəssisəsi yoxdur. Lakin Gəncə “Gözəllik - 1" ASC, ”Gəncə-qənnadı” ASC, Tikiş İstehsalat Birliyi, rabitə sənaye zavodu ilə müqavilə bağlamışıq və həmin müəssisələr üçün kadrlar hazırlayırıq.

Dövlət proqramına uyğun olaraq tədris binası və emalatxanalarımız əsaslı təmir olunub. Bir sıra humanitar təşkilatların köməyi ilə kompyuterlər alıb şagirdlərin istifadəsinə vermişik. Kitabxanamız günü- gündən zənginləşir. Burada latın qrafikası ilə yazılmış çoxlu bədii ədəbiyyat və dərslik var.

Təbii ki, problemlərimiz də var. Uzun müddətdir ki, yataqxanamızda qaçqın və məcburi köçkünlər yaşayırlar. Halbuki, bizim şagirdlərin əksəriyyətinin bu yataqxanaya ehtiyacı var.

Müasir avadanlıqlara, əyani texniki vəsaitlərə ehtiyacımız var. Bir də ki, ən müasir texnologiyaları özündə əks etdirən ixtisaslar üzrə lazımi dərsliklərin olmaması işimizi bir qədər çətinləşdirir.

Amma bütün bunlara baxmayaraq inanıram ki, tezliklə Gəncədəki 3 nömrəli peşə liseyinin məzunlarını hər yerdə nümunə göstərəcəklər.

İbrahim Qurbanov, 1 nömrəli peşə liseyinin direktoru:

– Məktəbimizin tarixi qədimdir. Vaxtilə şəhərin dəmiryolu idarəsi üçün saysız-hesabsız kadrlar vermişik. Bu gün də belə kadrlar hazırlayırıq. Hazırda teplovoz maşinistinin köməkçisi peşəsi uzrə 15 nəfər şagird təhsil alır. Bir o qədər də elektrovoz maşinisti köməkçisi peşəsi üzrə şagird təhsil alır.

Ümumiyyətlə, peşələrimiz çoxşaxəlidir. Məsələn, soyuducu qurğuları maşinisti, dülgər-xarrat, təmirçi, çilingər- qaynaqçı, mühasib, elektrik sayğaclarının istismarı üzrə elektrik montyoru və enerji nəzarətçisi, qadın bərbəri və s.

Bizim də problemlər az deyil. Əvvəla, liseyin özünün baza müəssisəsi yoxdur. Əsasən, ayrı-ayrı müəssisələrin sifarişi ilə şagird qəbul edirik. Bu isə müəyyən çətinliklər yaradır. Bəzən məzun həmin müəssisəyə qəbul olunmur.

Emalatxanalarımızın, tədris ocaqlarımızın təmirə böyük ehtiyacı var. Müasir avadanlıqlara böyük ehtiyac duyulur. Kompyuterlərin olmaması da təssüf doğurur.

Fəxrəddin Adıgözəlov, 2 nömrəli peşə liseyinin direktoru:

– Liseyimiz 27 nömrəli texniki peşə məktəbinin bazası əsasında yaradılıb. Hazırda məktəbimizdə 14 qrup fəaliyyət göstərir. Şagirdlərimizin sayı 200 nəfəri keçib. Biz əsasən uzun illərdir Gəncə gil-torpaq istehsalat sahəsi üçün ixtisaslı kadrlar hazırlayırıq.

Doğrusu, problemlərimiz çoxdur və onlar uzun illərdir yığılıb qalıb. Əvvəla emalatxanamızın vəziyyəti ürəkaçan deyil. Buranın ciddi təmirə ehtiyacı var. Avadanlıq köhnədir, təzəsi isə yoxdur. Kompyuterdən danışmağa belə dəyməz. Kitabxanamızda olan ədəbiyyatı güc- bəla ilə saxlayırıq. Çünki dam örtüyündən yağış damır. Ümumiyyətlə, məktəb binalarının təmirə çox ciddi ehtiyacı var. Təzə avadanlıq, tədris vəsaitləri hava-su kimi lazımdır. Amma bütün bunlara baxmayaraq dərsə davamiyyət yaxşıdır. Hiss olunur ki, son vaxtlar yeniyetmə gənclər peşələrə daha çox üstünlük verirlər. Şəhərdəki avtomobil zavodu ilə də sıx əlaqə yarada bilmişik. Əminik ki, yaxın gələcəkdə bu nəhəng müəssisənin bizim kadrlara böyük ehtiyacı olacaq.

Vaqif Hüseynov, 1 nömrəli peşə məktəbinin direktoru:

– Biz əvvəllər 3 nömrəli Tikinti Tresti üçün kadrlar hazırlayırdıq. Sonralar bu trest öz fəaliyyətini, demək olar ki, dayandırdı. Təbii ki, yeni ixtisaslar açmaq, gəncləri bu peşələrə həvəsləndirmək, cəlb etmək barədə fikirləşməyə başladıq. Hazırda Gəncə avtomobil zavodunun, Tikiş İstehsalat Birliyinin, “Elşən” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyətin və digər müəssisələrin sifarişləri əsasında kadrlar hazırlayırıq. Məktəbdə inşaatçı-dülgər, xarrat, avtomobil çilingəri təmiri üzrə emalanatxanalarımız fəaliyyət göstərir.

Müasir dəzgah və avadanlıqlara böyük ehtiyacımız var. Təhsil Nazirliyi tərəfindən tezliklə kompyuterlə təchiz olunacağıq ki, bu da tədrisin keyfiyyətinə, daha bacarıqlı peşə sahibləri yetişdirməyə imkan yaradacaqdır.

Təmirə böyük ehtiyacımız var. Xüsusilə dam örtüyünün təmiri çox vacibdir. Çünki əldə olan az-çox vəsaitlərimiz də sıradan çıxır.

Özümüzdən asılı olan nöqsanları da danmırıq. Şagirdlər arasında dərsburaxma hallarını aradan qaldıra bilməmişik. Davamiyyətin qaydaya salınması üçün tədbirlər görürük.

Cəmil Yusifov, 2 nömrəli peşə məktəbinin direktoru

– Biz daim şəhərin ticarət, ictimai iaşə müəssisələri üçün kadrlar hazırlamışıq. Bu gün də həmin sahə və digər yaxın ixtisaslar üzrə kadrlar yetişdiririk.

Məktəbimizin maddi-texniki bazası köhnəlmiş və təbii ki, müasir tələblərə cavab vermir. Nə kompyuterimiz var, nə də ki, latın əlifbası ilə olan kitablarımız.

Məktəbimizdə 8 qrup fəaliyyət göstərir ki, onların da 6-sı bu il yaradılıb. Ərzaq malları satıcısı, nəzarətçi kassir, qeyri-ərzaq malları satıcısı, aşpaz və sair peşələr üzrə hazırladığımız kadrlar şəhərin müxtəlif ticarət şəbəkələrində çalışırlar.

Təmirə, yeni avadanlıq alınmasına, latın əlifbası ilə dərsliklə təmin olunmasına ehtiyacımız var.

Yusif Məmmədov, 3 nömrəli peşə məktəbinin direktoru:

– Məktəbimizin bu il 40 yaşı tamam olur. Amma belə getsə yubileyimizi köhnə, təmirsiz binada qeyd etməli olacağıq. Kitab fondumuz yalnız kiril əlifbasından ibarətdir. Kompyuterimiz yoxdur.

Çalışırıq ki, problemlərimizi tezliklə həll edək. Layiqli kadrlar yetişdirmək üçün hələ çox iş görməliyik.

Müəllifdən: Peşə kadrları hazırlayan məktəb direktorlarını “dəyirmi stol”a dəvət etməzdən əvvəl onların rəhbərlik etdikləri məktəblərə baş çəkmişdik. Xoşumuza gələni də var idi, gəlməyəni də. Amma bir daha əmin olduq ki, hansı məktəbdə təşkilatçılıq güclüdürsə, rəhbərlik nizam-intizama üstünlük verirsə, orada müsbət nəticə də var. Bir sıra məktəblər daxili imkanlardan istifadə edərək cari təmir işləri aparmış, avadanlıq tapıb gətirmiş, səliqə-sahman yaratmış, bəziləri isə elə gözləmə mövqeyində dayanaraq əllərini ağdan-qaraya vurmurlar. Təbii ki, məktəb və liseylərə müvafiq nazirlik və ayrı-ayrı strukturlar tərəfindən kömək almalıdırlar. Amma təşəbbüs, fəallıq, ilk növbədə məktəb kollektivinin özündən gəlməlidir. Mövzuya qayıdacağıq.

Hamlet QASIMOV

Xalq qəzeti.-2009.-8 yanvar.- S.3.