Siyasi mədəniyyət, siyasi ləyaqət anlayışları və Azərbaycan müxalifəti

(II məqalə)

Müstəqil Azərbaycanın ilk Konstitusiyasında söz və mətbuat azadlığı

Ümummilli liderimizin rəhbərliyi ilə hazırlanan və 1995-ci ilin 12 noyabrında xalq tərəfindən dəstəklənən Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasında söz və mətbuat azadlığı öz təsbitini tapdı. Konstitusiya ölkədə söz, vicdan azadlığı prinsiplərinin qanunla qorunmasını təmin etdi. Konstitusiyanın 50-ci maddəsində deyilir: “Kütləvi informasiyanın azadlığına təminat verilir”.

Ali qanunverici sənədin 47-ci maddəsində hər kəsin fikir və söz azadlığının mövcudluğu ilə bağlı müddəa yer alır. Azərbaycan Respublikasının vətəndaşlarına Konstitusiyanın verdiyi bu azadlıq, əlbəttə, əsasən kütləvi informasiya vasitələri ilə gerçəkləşir və ona görə də, azadlığın hüquqi bazasını təşkil edən qanun yaradılmalı idi. Ona görə də, tezliklə Milli Məclis “KİV haqqında” Qanun qəbul etdi.

Bir sözlə, Azərbaycanda azad mətbuatın yaranmasında Ümummilli lider Heydər Əliyevin xidmətləri əvəzedilməzdir. Ulu öndər Heydər Əliyev ölkəmizə rəhbərlik etdiyi illər ərzində mətbuat və söz azadlığının təmin edilməsi üçün cəmiyyətdə lazımi mühit yaradılmasına nail olub, öz fəaliyyətində daim demokratik prinsipləri əsas tutub. Ulu öndər Heydər Əliyevin 1998-cu il avqustun 6-da imzaladığı Fərmanla mətbuatda azad sözün qarşısına sədd çəkən Mətbuatda və digər kütləvi informasiya vasitələrində dövlət sirrini mühafizə edən Baş İdarə ləğv edildi. Bununla da mətbuat üzərindəki senzura aradan qaldırıldı. Ulu öndər Heydər Əliyevin dövlət başçısı olduğu dövrdə qəbul edilmiş aşağıdakı qanunlar KİV-in hüquqi tənzimlənməsində birbaşa rol oynayıb: “Kütləvi informasiya vasitələri haqqında”, “Məlumat azadlığı haqqında”, “Dövlət sirri haqqında”, “İnformasiya, informasiyalaşdırma və informasiyanın mühafizəsi haqqında”, “Müəlliflik hüququ və əlaqəli hüquqlar haqqında”, “Reklam haqqında”, “Rabitə haqqında” və s.

Mətbuata hərtərəfli dövlət qayğısı siyasəti bu gün də davam etdirilir

Ulu öndər tərəfindən əsası qoyulan bu siyasət isə Prezident İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam etdirilir. Mətbuatın 130 illiyi münasibətilə jurnalistlərə fəxri adların verilməsi, qəzetlərin “Azərbaycan” nəşriyyatına olan borclarının silinməsi, o cümlədən, KİV-lərə birdəfəlik yardımların artırılması buna misaldır. Bundan başqa, KİV-in İnkişafına dair Konsepsiyanın hazırlanması, KİV-in İnkişafına Dövlət Dəstəyi Fondunun yaradılması mətbuatın inkişafında xüsusi əhəmiyyətə malik olan addımlardır. Mətbuatın 135 illik yubileyi ilə əlaqədar olaraq isə Prezident İlham Əliyev yenidən jurnalistlərə fəxri adların verilməsi ilə əlaqədar Sərəncam imzaladı. Bundan başqa, dövlət başçısı KİV-lərə birdəfəlik yardımların ayrılması və jurnalistlərin mənzil şəraitlərinin yaxşılaşdırılması üçün beş milyon manat pulun ayrılması ilə bağlı sərəncamlar verdi. Qeyd edək ki, istər fəxri adlar verilərkən, istərsə də qəzetlərə birdəfəlik yardımlar ayrılarkən siyasi yönünə və mövqeyinə görə hansısa qəzetə ögey münasibət göstərilmədi. Müxalifət mətbuatının nümayəndələri və qəzetləri də bu yardımdan bəhrələndilər.

Mətbuat, söz azadlığı, yoxsa söz azadlığının istismarı?!

Maraqlıdır ki, bir qism müxalifət mətbuatı bu cür münasibətin qarşılığında yenə də öz ənənələrindən əl çəkmir. Bu gün Azərbaycanda söz azadlığının təmin olunması üçün tarixi xidmətlər göstərmiş Ulu öndər Heydər Əliyevin yaratdığı Yeni Azərbaycan Partiyasına (YAP) qarşı adi etiket qaydalarını gözləməyən, qəzet səhifələrində öz tərbiyə və etikalarını nümayiş etdirən müxalifət mətbuatı, əslində, bununla Yeni Azərbaycan Partiyasına deyil, bu partiyanın 500 mindən artıq üzvünə və onların yaxınlarına qarşı hörmətsizlik nümayiş etdirir. Görəsən, biz Müsavat Partiyasının adını “Rusavat”, “Farsavat”, “Qusavat” və ya “İsavat” kimi, AXCP-ni YOXCP, onun liderini Zəli Şər-imli kimi yazsaq, yaxud digər müxalifət partiyalarının adlarını başqa formada təhrif etsək, həmçinin, bəzi müxalifət təmsilçilərini və yazarlarını Mar-min Acı, Ey-nol-la Fas-tut-lay-ev, yaxud, Uy-nulla At-tulla-yev, Keymolla Fake-ullayev kimi yazsaq necə olar? Təbii ki, özünə hörmət edən mətbu orqanın siyasi etikası buna yol verməz.

Peşəkarlıq səviyyəsi ancaq təhqirdən və ironiyadan ibarət olan bəzi müxalifət mirzələrinin Yeni Azərbaycan Partiyasının adına qarşı göstərdiyi hörmətsizliyin altında ümumən Azərbaycana qarşı hörmətsizlik dayanır. Əvvəla, ona görə ki, bu partiyanın adında ölkəmizin, Azərbaycanın adı əks olunub və deməli, müxalifət təmsilçiləri, eyni zamanda, ölkəmizə qarşı sayğısızlıq nümayiş etdirirlər. İkincisi, Yeni Azərbaycan Partiyası öz adında yeniliyi, inkişafı ehtifa edir və belə görünür ki, müxalifətin məlum kəsimi həmin yeniliyi də həzm edə bilmir. Nəhayət, təkcə Azərbaycanda deyil, dünyanın istənilən nöqtəsində hər hansı partiyaya, onun adına qarşı sayğısızlıq qətiyyən yolverilməzdir. Çünki ad, əslində, bir siyasi pasportdur, tanıtım nişanıdır ki, ona qarşı da təhqirlərə yol vermək olmaz. Təəssüflər olsun ki, müxalifətin məlum kəsimi bütün bunları nəzərə almaq istəmir.

Müxalifətdən fərqli olaraq YAP ölkənin inkişaf və tərəqqisi naminə fəaliyyət göstərir

Təbii ki, Azərbaycan cəmiyyəti bütün bu baş verənləri diqqətlə izləyir. Vətəndaşlarımız açıq şəkildə görür ki, bütün fəaliyyətini siyasi dedi-qodu, əsassız bəyanatlar, yalan və iftiralar üzərində quran radikal müxalifət partiyalarından fərqli olaraq hakim Yeni Azərbaycan Partiyası öz fəaliyyətini ölkəmizin inkişafı və tərəqqisi istiqamətində qurub. Azərbaycanın müstəqilliyinin bugünədək qorunub saxlanması və möhkəmlənməsində Yeni Azərbaycan Partiyasının rolu danılmazdır. Əsası Ulu öndər tərəfindən qoyulan Yeni Azərbaycan Partiyası fəaliyyətə başladığı ilk gündən Azərbaycanın o dövrki olduqca qarışıq siyasi mühitində sabitlik yaratmaq, ölkədəki hərc-mərcliyin, xaosun qarşısını almaq gücündə olduğunu nümayiş etdirdi. 1993-cü ildə müstəqil Azərbaycanın Prezidenti seçilən Ümummilli lider Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə Yeni Azərbaycan Partiyası hüquqi dövlət, vətəndaş cəmiyyəti quruculuğunda böyük işlər gördü. Bununla da, xalqın etimadını qazanan, qısa bir zamanda respublikanın bütün şəhər və rayonlarında yerli təşkilatlarını yaradan YAP ölkədə keçirilən bütün seçkilərdə qələbə qazanmaqla lider partiya olduğunu göstərdi.

Ulu öndərin siyasi kursunun layiqli davamçısı Prezident İlham Əliyevin ölkəyə rəhbərliyi Yeni Azərbaycan Partiyasının növbəti uğurları, qələbələri üçün yeni səhifə açdı. Ölkənin ictimai-siyasi həyatında yüksək fəallıq göstərən YAP-ın mövcudluğu sağlam siyasi mühitin qorunub saxlanmasında, demokratik ənənələrin bərqərar olmasında əvəzsiz rola malikdir. Əvvəlki illərdə olduğu kimi, Yeni Azərbaycan Partiyası bu gün də ölkədə ən nüfuzlu siyasi partiyadır. Partiyanın gündən-günə genişlənən sıraları da bunu deməyə əsas verir. Qeyd edək ki, 200 mini gənclərdən ibarət olan Yeni Azərbaycan Partiyasının üzvlərinin sayı yarım milyondan artıqdır. Bu isə YAP-ın geniş kadr potensialından xəbər verir. Prezident İlham Əliyevin bilavasitə rəhbərliyi ilə YAP Azərbaycanda mütərəqqi islahatların həyata keçirilməsində fəal rol oynayır. Bütün sahələr kimi, mətbuatın inkişafı da daim diqqət mərkəzindədir.

Yarım milyondan artıq üzv iki milyondan artıq seçici deməkdir

Hakim partiyanın bu mütərəqqi fəaliyyəti, xalqımızın, dövlətimizin inkişafı baxımından gördüyü işlər bu gün Yeni Azərbaycan Partiyasının siyasi palitradakı mövqeyinə də əhəmiyyətli dərəcədə təsir göstərib. Heç də təsadüfi deyil ki, hazırda Yeni Azərbaycan Partiyasının üzvlərinin sayı 516 mindən artıqdır. Təbii ki, bu hadisənin əhəmiyyəti təkcə statistikanın artmasında deyil. YAP-ın bu nailiyyəti ölkəmizin siyasi arenasındakı qüvvələr balansının da açıq şəkildə ifadəsidir. Nəzərə almaq lazımdır ki, Azərbaycan ailələri ən azı 4-5 nəfərdən ibarətdir. Deməli, 516 min üzv ən azı 2,5 milyondan artıq seçici deməkdir. Bu isə Azərbaycan seçicilərinin yarısından çoxunu təşkil edir. Başqa bir məqama diqqət yetirək. Yeni Azərbaycan Partiyasının üzvlərinin sayının çoxalması fonunda onun opponentləri hesab olunan müxalifət partiyalarında “yarpaq tökümü” daha kəskin hal almaqdadır. Yenə də xırda bir hesablama aparsaq, müxalifət partiyalarının hamısının birlikdə üzvlərinin sayı heç YAP-ın bir rayon təşkilatının üzvləri qədər deyil. Müxalifətin qaragüruhunun Yeni Azərbaycan Partiyasının adını təhrif etməsi isə həm də 2,5 milyondan artıq insana yönəlmiş hörmətsizlikdir.

O da qeyd olunmalıdır ki, bu rəqəm həm də Yeni Azərbaycan Partiyasının timsalında Azərbaycanın Avropanın böyük dövlətlərini qabaqlaması anlamına da gəlir. Yeni Azərbaycan Partiyasının yarım milyondan artıq üzvünün olması faktı bir sıra Avropa ölkələrində belə təkrarlanmayıb. Məsələn, istər əhalisinin sayına, istərsə də iqtisadi qüdrətinə görə, Avropanın ən böyük dövlətlərindən biri olan Almaniyada hakimiyyətdə olan Almaniya Xristian Demokratik Birlik Partiyasının üzvlərinin sayı YAP-la müqayisədə xeyli azdır. Baxmayaraq ki, Almaniyanın əhalisi Azərbaycanın əhalisindən 7-8 dəfə çoxdur. Eləcə də, Fransada hakimiyyətdə olan “Xalq Hərəkatı Uğrunda Birlik” Partiyası, İtaliyadakı iqtidar partiyası Azadlıq Xalq Partiyasının üzvlərinin sayı maksimum halda 400 mindən artıq deyil. Təkcə bu fakt özü belə Yeni Azərbaycan Partiyasının 516 mindən artıq üzvünün olmasının nə anlama gəldiyini göstərir.

YAP ümumxalq partiyasıdır

Yeni Azərbaycan Partiyasının əldə etdiyi bütün nailiyyətlərin arxasındakı səbəblər heç kəsə sirr deyil. Birmənalı olaraq, bu uğurlarının əsasında xalq sevgisi, dəstəyi dayanır. Məhz bu dəstəyin nəticəsində YAP yarandığı tarixdən bu günə qədər keçən zaman kəsimində böyüməyə davam edib və bu proses bu gün də davam edir, ölkəmizdə keçirilən bütün siyasi kampaniyalardan, seçki prosesindən qalib ayrılıb. Çünki YAP xalqın partiyası olmaq məsuliyyətini dərk edir, fəaliyyətini də bu müstəvidə qurur, hər zaman rasional addımlarla xalqın maraqlarını reallaşdırır. Xalqın maraqları üzərində həyata keçirilmiş işlər bu gün dinamik inkişaf edən Azərbaycanın, sosial rifah halı yüksələn insanların timsalında özünü qabarıq büruzə verir. Bu baxımdan da, əsası Ümummilli liderimiz Heydər Əliyev tərəfindən qoyulmuş və bu gün Prezident İlham Əliyevin uğurla davam etdirdiyi siyasi kurs xalqımız tərəfindən dəstəklənir. Digər tərəfdən, mütərəqqi və yenilikçi ideyaları ilə daim cəmiyyətin önündə gedən YAP ilk gündən bu vaxta qədər daxilində islahatlar aparıb. Məhz bu islahatların məntiqi nəticəsidir ki, hakim partiya bu gün daha mütərəqqi, daha monolit və zamanın nəbzini tutan bir partiya kimi cəmiyyətdəki mövqeyini möhkəmlətməkdədir. Yəqin ki, elə bu səbəbdən də, müxalifətin liderləri Yeni Azərbaycan Partiyasının bu qədər böyüməsini həzm edə bilmirlər. Ona görə də, qaragüruhçuluğu davam edirlər. Bu isə sadəcə olaraq, onların mahiyyətindən, siyasi hadisələrə baxış bucaqlarının məhdudluğundan, səriştəsizliyindən verir. Əgər aidiyyatı olmayan məsələlərə münasibət bildirmək yerinə, sadəcə bir neçə dəqiqələrini ayırıb müəyyən təhlillər aparsalar, YAP-ın qazandığı uğurların səbəbini də aydınlaşdıra bilər, rəqiblərinin uğurlarına kölgə salmaq yerinə bu uğurlardan dərs çıxarsalar, böyüməyə çalışsalar yəqin ki, bu gün ən azından özləri üçün daha yaxşı perspektivlər yarana bilərdi. Təəssüf ki, bunu etməyə iradələri və səriştələri çatmır. Onlar yerində saydığı, hətta geriyə getdiyi bir şəraitdə Yeni Azərbaycan Partiyası irəliləməkdə davam edir.

Gələcək nəslə pis örnək olmayaq

Bütün bu sadalananlarla yanaşı, qeyd etmək yerinə düşər ki, bu gün hər bir kəs atdığı addım, işlətdiyi ifadə, həyata keçirdiyi fəaliyyət zamanı təkcə özünü, firqəsini, dar ətrafını deyil, ümumilikdə Azərbaycanı, ölkəmizin gənc nəslinin gələcəyini də düşünməlidir. Düşünməlidir ki, ölkəmizin gələcəyini quracaq, Azərbaycanı idarə edəcək gənclərə müsbət əməllərlə, xoşməramlı addımlarla örnək olmaq lazımdır. Axı, gənc nəsil bu günün Azərbaycanında baş verənləri diqqətlə izləyir, cərəyan edən proseslərdən nəticə çıxarır. Deməli, elə etmək lazımdır ki, gənc nəsil baş verənlərdən müsbət nəticə çıxarsın. Gənc nəslin yaddaşında hakimiyyətə gəlmək üçün yalan, iftira, təhqir və böhtanlardan istifadə edildiyi deyil, ölkədaxili siyasi mübarizənin siyasi etika, siyasi ləyaqət çərçivəsində aparıldığı, siyasi rəqibə, hakim partiyaya qarşı mübarizədə təhqirə yol verilmədiyi bir cəmiyyət haqqında fikir formalaşsın. Təəssüflər olsun ki, hələlik müxalifətin məlum kəsimi birinci yola üstünlük verməkdə davam edir.

Yeni Azəbaycan.-2010.- 12 avqust.- S.4.