Gorus-2010: erməni xəstəliyinin şiddətlənməsi

(Akademik Ramiz Mehdiyevin “Gorus-2010: Absurd Teatrı Mövsümü” adlı məqaləsi haqqında düşüncələr)

Hazırda dünyada böyüklü-kiçikli 5 minə yaxın xalq vardır. Mövcud olan bu xalqların hər birinin öz milli xüsusiyyətləri, adət-ənənələri, qayda-qanunları, insanlığa, ümumilikdə isə bəşəriyyətə münasibətləri, yaxın-uzaq xalqlara yanaşma tərzi-hərəkətləri vardır. Bu da bir həqiqətdir ki, bəşər övladı yaranan gündən bu günə kimi minlərlə tayfa, xalq yaranıb, inkişaf edib, ancaq tarixin hansı səhifəsindəsə tənəzzülə uğrayıb, sonrasa hansısa bir tayfanın və xalqın içərisində “əriyərək” asimilyasiya olaraq yox olublar. Tarixin süzgəcindən keçib bu günə gəlib çatmış hər bir xalq qədim və həm də yetkin xalq kimi qəbul olunmalı və qiymətləndirilməlidir. Burda nə irqə, nə rəngə, nə də dinə fərq qoyulmamalıdır. Xalqımız tarix boyu bütün xalqlara hörmətlə yanaşmış, imdad istəyənlərə, kömək diləyənlərə əl uzatmış, tikəsini onlarla bölüşdürmüşdür.

Hər xalqın tarixi torpaqları, vətəni vardır. Azərbaycan xalqının, azəri türklərinin ta qədimdən öz əzəli yurdu, əzəli vətəni olmuşdur. Tarix boyu biz azərbaycanlıların heç kəsin torpağında gözümüz olmayıbdır və indi də yoxdur. Doğma torpaq, vətən, yurd Azərbaycan xalqı üçün müqəddəs bir varlıqdır. Məhz buna görə də, bizlərdə vətəndən uzaq düşmək, vətənsiz yaşamaq müşkül hal sayılır. Tarixdə elə vaxtlar olub ki, torpaqlarımızın bir parçası düşmənlər tərəfindən işğal olunub. Ancaq tezliklə də torpaqlarımız vətənin igid oğulları tərəfindən azad olunub. Sərhədlərimiz zaman-zaman pozulsa da, torpaqlarımız yadlar tərəfindən tapdansa da bütün bunlar müvəqqəti olub. Bu gün də torpaqlarımız yurdsuz-yuvasız haylar tərəfindən işğal olunsa da, bu müvəqqətidir.

Neçə əsrdir ki, ermənilər əzəli torpaqlarımızda yaşayırlar, ancaq həmişə də onlara çörək, su, torpaq vermiş bizlərə arxadan zərbə vurmağa cəhd göstəriblər. Ona görə ki, hayların əzəli torpaqları olmayıb, bu gün də yoxdur.

Vaxtı ilə bir çox dünya xalqlarına bələd olan bir tarixçi - səyyah yazır ki, dünyada üç xalqın əzəli və həmişəlik vətəni yoxdur. Bunlar: yəhudilər, qaraçılar və ermənilərdir. Bu xalqlar demək olar ki, dünyanın hər yerində yaşayırlar. Ancaq nə qaraçılar, nə də yəhudilər uzun əsrlər yaşadıqları yerə, məmləkətə sahib çıxıb deməyiblər ki, bura bizim torpaqdır. Ermənilər isə hardasa, hansı xalqın torpağındasa bir qədər yaşadıqdan, yəni, özlərinə yer etdikdən sonra başlayırlar orada yerli əhalini sıxışdırmağa və yalan tarix yapmağa.

Haylar bununla da kifayətlənmir, nəticədə özlərini o yerlərin tarixi sakinləri, torpaqlarına sahib olduqları xalqı isə utanmadan, qatır inadkarlığı ilə gəlmə adlandırırlar.

Qəribəsi odur ki, belə barbar təxəyyül, yalanla yoğrulmuş saxtakarlıq erməni daşnaklarının ziyalısından tutmuş, ölkə başçılarına kimi hamıda dəyişməz haldır. Bu erməni xəstəliyidir. Təbabətdə “erməni xəstəliyi” adlı xəstəlik mövcuddur. Bu xəstəliyin əsas əlaməti çılğın qızdırmadır. Və insanı sayıqladır. Bəşər övladlarından yalnız haylar bu xəstəliyə tutulurlar.

Ermənistan prezidenti Serj Sarkisyanın oktyabrın 16-da Gorus şəhərində erməni diasporunu təmsil edən jurnalistlər qarşısında çıxışı əsl teatrlaşdırılmış erməni sayıqlamasından başqa bir şey deyildir. Ancaq Serj Sarkisyan öz bədnam çıxışında özünü samballı tarixçi, tədqiqatçı kimi göstərməyə çalışmışdır. Yəni, erməni tarixçilərinin, millətçilərinin yalan və iftiralarını özünəməxsus şəkildə təkrar etmişdir. Axı, hansısa texniki institutu güc-bəla ilə qurtaran, şovinist əxlaqlı, əlləri torpağında yaşadığı, çörəyini yediyi xalqın qanını axıdan belə adamdan başqa nə gözləmək olardı?! Saxta erməni tarixçilərinin yalanlarını gəlmə jurnalistlərə sırımaq ən böyük absurd deyilmi?!

Ermənistan prezidenti Serj Sarkisyanın Gorusdakı bu, gülünc, siyasi savadsızlığa söykənən çıxışından sonra Prezident Adminstrasiyasının rəhbəri, akademik Ramiz Mehdiyev “Gorus-2010: absurd teatrı mövsümü” adlı olduqca samballı, yetərincə tutarlı, elmi və sarkazlı cavab məqaləsi yazmışdır.

Hörmətli Ramiz müəllim Serj Sarkisyanın Gorusda söylədiklərini təkcə tənqid etmir, onu ifşa edir, həm də elmi, nəzəri cəhətdən heç bir təfərrüata varmadan, mənbələrə, sənədlərə istinadən ifşa edir.

Hörmətli akademikin belə cavab verməsi erməni liderinin həyasızlığına biganə qala bilməməsindən irəli gəlmişdir. Müəllif 1992-ci ilin fevralında Xocalı faciəsinin və minlərlə azərbaycanlının öz ata-baba yurdlarında amansızlıqla, faşist qəddarlığı ilə öldürülməsində əsas təşkilatçılardan biri olmuş S.Sarkisyanın Gorusda özünü alim qismində təqdim etməsinə təəcübünü gizlədə bilmir.

Xalqımızın ünvanına Serj Sarkisyanın yalan və riyakarlıqla dolu söylədiklərinə Ramiz müəllim bənd-bənd cavab verir. Serj Sarkisyan Gorusdakı çıxışında Azərbaycanda Stepan Şaumyanı “bandit” adlandırılmasını hiddətlə bildirməsinə müəllif S.Şaumyanın xalqımıza qarşı törətdiklərini bir-bir erməni liderinin yadına salır. Məgər Ermənistan prezidenti bilmir ki, bu gün Qarabağı özünkü necə bilirsə 1918-ci ildə S.Şaumyan da Bakını erməni şəhəri sayırdı. Serj Sarkisyan bilməlidir ki, Stepan Şaumyanı Azərbaycanda təkcə “bandit” yox, həm də cani adlandırırlar. Stepan Şaumyan bolşevik dərisinə bürünmüş qatı daşnak olmuşdur. O, təkcə Bakıya yox, bütün Azərbaycana sahib olmaq istəyirdi. Şaumyanın adamları hələ o vaxt Avropa qəzetlərində yazırdılar ki, bəs ermənilər Dünya müharibəsində Bakını alıblar. Daşnaklar bir qədər də irəli gedərək utanmadan avropalıları inandırmağa çalışırdılar ki, güya Azərbaycan Böyük Ermənistanın bir əyalətidir. Həmən Şaumyan 1918-ci ilin yayında minlərlə türkü, azərbaycanlını qətlə yetirən, türklər tərəfindən xainliyinə görə qulağı kəsilən “təkqulaq Andronik”ə teleqram vuraraq onu xalq qəhramanı adlandırırdı.

Serj Sarkisyan coşaraq jurnalistlərə növbəti yalan fırlatmışdır. “Bu torpaqlar vaxtı ilə bizim olmuşdur, biz yerli xalqıq, siz gəlmə, deməli, haqqımız var”. Burda da Ramiz müəllimin təbirincə desək, Sarkisyan sözlərin yerini səhv salmışdır və “Bu məqsədlə faktlarla heç bir əlaqəsi olmayan saxtalaşdırılmış tarix versiyası uydurulmuşdur”.

Yalan və uydurmalar ermənilərin əbədi adətidir. Görkəmli alim çox haqlı olaraq göstərir: “Ermənistanı tarixi saxtalaşdırılması məsələləri üzrə dəyişməz dünya çempionu adlandırmaq olar”.

Dağlıq Qarabağı özlərinin tarixi əraziləri sayan bugünkü ermənilər görəsən bu məsələdə nəyə əsaslanırlar? Əlbəttə ki, uydurulmuş yalana. Məqalədə göstərilir ki, Dağlıq Qarabağı bu vaxta kimi “Arsax” adlandıran ermənilər indi onu “Vararaku” adlandırırlar. Müəllif göstərir ki, heç bir tarix ədəbiyyatında “Vararaku” sözünə rast gəlinmir. Bircə erməni tarixçiləri özlərinin “yeni” tarixini yazarkən düşünüblər ki, axı “Arsax” türk sözüdür - “Ərsak” deməkdir. Alban tayfalarından sayılan saklar (bunlar da türkdilli idilər) bugünkü Qarabağ ərazisində qədimdən yaşayırdılar. “Ər” önlüyü də “kişi”, “igid” deməkdir. Haylar belə ifadələrdən çox uzaq bir məxluqdurlar.

Ermənilər bu torpağa sahib olmaq üçün türk adlı toponimlərin, yer adlarının adını dəyişərək onları erməniləşdiriblər. Minlərlə kənd, şəhər, çöl, dağ, ərazi, vilayət adları dəyişdirilibdir. Bu cür vandal təcavüz vaxtilə albanların-azərbaycanlıların yaratdıqları mədəni, memarlıq abidələrinə qarşı da aparılmışdır. Haylar bu gün də belə əməllərini davam etdirirlər. Məqalədə bu barədə geniş söhbət açılır. Müəllif ürək ağrısı ilə yazır ki, “Bu gün ermənilərin işğal etdikləri torpaqlarda mədəni terror həyata keçirilir. Separatçılar tarixi memarlıq qoruğu, orta əsrlərə aid Azərbaycan şəhəri Şuşanı dağıtmışlar...”

Özlərini dünyanın ən qədim, ən mədəni xalqı sayan ermənilərin iç üzləri, iç mənəviyyatları belədir...

Bu gəlmələr, bu yurdsuz haylar öz uşaqlarını doğum günündən başlayaraq türklərə və müsəlmanlara nifrət hissi ilə tərbiyə edirlər. Bu o deməkdir ki, ermənilər gələcək nəsillərini terrorçu kimi lap uşaqlıqdan hazırlayırlar. Tarixi həqiqətdir ki, ermənilərin bu xislətindən ingilislər, fransızlar və ruslar zaman-zaman istifadə ediblər...

Məqalədə bütün məsələlər tarixi ardıcıllıqla, həm də hər şey həqiqi tarixə söykənərək verilir. Bu, həm də primitiv təfəkkürə malik olan, tarixi bilməyən, hər cür bəşəri duyğulardan məhrum olan opponentə müəllifin cavabıdır. Hörmətli akademik tarixi hadisələri, sadəcə, sadalamır, çox mürəkkəb dövrlərin burulğanında tarix səhifələrinə yazılan hadisələri göstərir və şərh edir. Ermənilərin Cənubi Qafqazda tarixən yaşamadıqlarını, onların bu yerlərə, o cümlədən, bizim ərazilərə köçürüldüklərini bildirir.

Müəllif yazır: “Ermənilər (haylar) XV əsrin ortalarınadək Cənubi Qafqazda demək olar ki, yaşamırdılar. 1441-ci ildə Qaraqoyunlular türk-Azərbaycan dövlətinin hökmdarı Cahan şah erməni katolikosluğunun mərkəzini, əhalisi tamamilə türklər olan İrəvan yaxınlığındakı Killikiyanın Sis şəhərindən qədimdə alban monastrı olmuş Üçkilsə monastrına (yaxud Üç Müədzinə) köçürmüşlər. Sonralar ermənilər Üç Müədzin adını dəyişərək “Eçmiədzin” kimi ifadə etmişlər...” Bax, bu tarixdir. Ancaq ermənilərin yazdıqları tarix yox.

Xalqımızda belə bir deyim vardır: “Yersiz gəldi, yerli qaç”. Haylar yerləşdikləri ərazilər üçün yeni tarix yaradaraq yerli əhalini “gəlmə” adlandırırlar. Burada görkəmli rus tarixçisi İ.Petruşevskinin erməni tarixçiləri barədə dediyi sözlər yada düşür: “Erməni xalqı öz tarixindən daha çox öz tarixçilərinə borcludur”. Şərhə ehtiyac yoxdur.

Sarkisyanın “kəşfi” erməni tarixçilərini də lap kölgədə qoyubdur. Sarkisyana görə təkcə erməni dilinin yaşı 8 min ildən çoxdur. Vallah, yalanın da bir hüdudu olmalıdır. Məqalədə tarixi faktlara əsasən göstərilir ki, haylar Qafqazdan əvvəl Van gölünün ətrafına Balkandan (bəzi tarixçilərə görə Hindistandan, yaxud da Fərat çayının yuxarılarından) gəlmişlər. Bunu Herodot, rus şərqşünası İ.M.Dyakonov, erməni tarixçisi M.Q.Nersenyan və b. göstərmişlər. Ramiz müəllim bütün bunlar haqqında müfəssəl, mənbələr əsasında, olduqca aydın və məntiqli yazmışdır. Müəllif ermənilərin Cənubi Qafqaza, o cümlədən, Azərbaycana XIX əsrin əvvəllərindən başlayaraq kütləvi gəlmələrini dəqiq və əsaslı surətdə göstərir. Böyük həqiqətdir ki, I Pyotrdan başlayaraq rus çarları Azərbaycan ərazisində erməniləri zorla yerləşdiriblər.

1828-ci il “Türkmənçay” müqaviləsi bağlandıqdan sonra İran, Türkiyə və b. yerlərdən Azərbaycanın İrəvan, Naxçıvan, Qarabağ və Şirvan vilayətlərinə çoxlu erməni ailələri köçürülərək yerləşdirilmişdir. Bu barədə Rusiyanın o vaxt İrandakı səfiri yazıçı Aleksandr Qriboyedov, rus yazıçısı və tarixçisi S.N.Qlinka, rus çarının xüsusi nümayəndəsi N.Şavrov və qeyriləri rəsmi arayışlar yazmışlar. A.Qriboyedovun yazdıqlarından belə məlum olur ki, yerli müsəlmanlar ermənilərin gətirilməsindən narazı qalmışdılar. Qriboyedov yazır ki, biz onları inandırmağa çalışdıq ki, ermənilər bu yerlərdə çox qalmayacaqlar, başqa yerə köçürüləcəklər.

1891-ci ildə N.Şavrov yazırdı ki, “Hazırda Zaqafqaziyada yaşayan 1 milyon 300 min ermənidən bir milyondan çoxu yerli əhali deyildir, bizim tərəfimizdən köçürülənlərdir”.

Görünür Ermənistan rəhbəri bunlardan xəbərsizdir. Yoxsa, hörmətli Ramiz müəllim demişkən Sarkisyan “köçəri” sözünün ünvanını dəyişməzrdi.

Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə məsələdə də Serj Sarkisyan əvvəlki havanı yenə çalır. Hələ də utanmadan Dağlıq Qarabağa sahibliyindən söhbət açır. BMT Təhlükəsizlik Şurasının qətnamələrində Dağlıq Qarabağ “Azərbaycan Respublikasının Dağlıq Qarabağ regionu” kimi göstərilməsinə də Ermənistan tərəfi məhəl qoymur.

Ermənilərin necə yaramaz olduqlarını dünyanın böyük söz, sənət sahibləri, dövlət və ictimai xadimləri tarix boyu çox demiş və yazmışlar. Aleksandr Puşkin: “Tı rab, tı trus, tı vor, tı armyanin”; fransız yazıçısı A.Düma: “Erməni: sənəd versə belə, ona inanmaq olmaz”; İ.Çavçavadze: “Biz sizə çörək verdik, su verdik, torpaq verdik. Sizsə bunu bilmədiniz...”; F.Engels: “Dünyada ilk fahişə qadınlar erməni qadınlar olmuşdur...” və s. və i.

Görünür hayların haramzada, çörəyi diz üstə olmaları F.Engelsin dediklərindən doğmuşdur...

Çox hörmətli akademik Ramiz Mehdiyevin “Gorus-2010: absurd teatrı mövsümü” məqaləsi vaxtında yazılmışdır, Ermənistan prezidenti Serj Sarkisyana tutarlı cavabdır, necə deyərlər ona tərs sillədir.

Böyük bir əsərə bərabər tutulmağa layiq olan bu məqalə özünün samballılığı, mənbəşünaslığı, mərdaniliyi və sarkazı ilə diqqəti cəlb edir. Bu əsl tənqidi və sənədli əsərdir. Məziyyətlərindən çox danışmaq olar.

Məqalə barədə bir arzumuz var: bu məqalə xarici dillərə (rus, ingilis, fransız və s.) tərcümə olunub, kitab halında yayılsın. Yaxşı olar ki, erməni dilinə də çevrilsin. Qoy ermənilər də oxusunlar. Bəlkə onların yatmış vicdanları oyandı. Bəlkə həqiqəti dərk etdilər...

Məqalə biz azərbaycanlılarda belə bir optimist əhval-ruhiyyə yaradır: vaxt gələcək bütün torpaqlarımız, təkcə Qarabağ yox, İrəvan da bizim olacaqdır. Haylar o yerləri bu dəfə əbədi tərk edəcəklər. Bu haqdır...

MUSA QULUZADƏ

Yeni Azərbaycan.- 2010.- 27 noyabr.- S.4.