Nizami rayonunun sosial-iqtisadi tərəqqisi
keyfiyyətcə yeni mərhələyə daxil olur
Həyata keçirilmiş tədbirlər nəticəsində
rayonda abadlıq-quruculuq işləri sürətlənib,
insanların rifah halı yüksəlib
“Azərbaycan Respublikası
regionlarının sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət
Proqramı (2004-2008-ci illər)”, “Bakı şəhərinin qəsəbələrinin
2006-2007-ci illər üzrə sosial-iqtisadi
inkişafının sürətləndirilməsinə dair Tədbirlər
Proqramı”nda və regionların sosial-iqtisadi inkişafı
ilə bağlı qəbul edilmiş digər sənədlərdə
nəzərdə tutulmuş tədbirlərin uğurlu
icrası ölkənin sosial-iqtisadi inkişafında keyfiyyətcə
yeni mərhələnin başlanğıcını qoyub,
qeyri-neft sektorunun davamlı inkişafına, regionlarda kommunal,
xidmət və sosial infrastruktur təminatının həcminin
və keyfiyyətinin yüksəlməsinə təkan verib. Həmçinin, sahibkarlıq mühitinin daha da
yaxşılaşmasında, iqtisadiyyata investisiya
qoyuluşlarının artmasında, əhalinin məşğulluq
səviyyəsinin yüksəlməsində və
yoxsulluğun azalmasında mühüm rol oynayıb.
Ötən 5 il ərzində həyata keçirilmiş məqsədyönlü
tədbirlər nəticəsində ölkədə minlərlə
yeni müəssisə yaradılıb, daimi yeni iş yerləri
açılıb, yoxsulluğun səviyyəsi 13,2 faizədək azalıb. Azərbaycan
Respublikası regionlarının mövcud potensialından daha
səmərəli istifadə etməklə yerlərdə sənaye
sahələrinin və kənd təsərrüfatının
inkişafını sürətləndirmək, bu işdə
sahibkarlara dəstək olmaq, əhalinin yaşayış səviyyəsini
yaxşılaşdırmaqla yoxsulluq probleminin həllinə
nail olmaq və ölkəni iqtisadi cəhətdən hərtərəfli
inkişaf etdirmək bu gün də dövlətin
qarşısında duran əsas vəzifələrdəndir.
Əlbəttə,
Prezident İlham Əliyevin yürütdüyü
sosial-iqtisadi islahatlar siyasəti nəticəsində bölgələrlə
yanaşı, Bakının rayonları, qəsəbələri
və kəndləri də öz inkişafının yeni mərhələsinə
qədəm qoyub. Belə rayonlardan biri də Nizami rayonudur.
Sosial-iqtisadi inkişafın Nizami rayon nümunəsi...
Qeyd edək ki,
Azərbaycan iqtisadiyyatının uğurla və sürətlə
inkişaf etdirilməsində, respublikamızın
bütün sahələr üzrə böyük nailiyyətlər
qazanmasında Nizami rayonunun da öz yeri və payı var.
Sənaye sahəsi üzrə
rayonda 2009-cu ilin yanvar-sentyabr aylarında istehsal olunmuş məhsulun
həcmi 962,6 milyon manat olub. İstehsal
olunmuş sənaye məhsulunun 34,7 faizi
qeyri-dövlət sektoruna aiddir. Ötən ilin müvafiq
dövrünə nisbətən sement istehsalı 17,5 faiz, əczaçılıq məhsullarının
istehsalı 4,4 dəfə çox olub. Yeyinti sənayesində
də nəzərəçarpacaq irəliləyişlər əldə
olunub, ət və ət məhsulları istehsalı 2,3 dəfə, saflaşdırılmış
günəbaxan yağı istehsalı 57,4 faiz,
saflaşdırılmış qarğıdalı yağı
istehsalı 5,9 faiz, şərabçılıq məhsulları
istehsalı 39,9 faiz artıb. Elektrik enerjisi, qaz, buxar
istehsalı və bölüşdürülməsi sahəsində
də 7,2 faiz artıma nail olunub. “Keşlə
Maşınqayırma Zavodu” ATSC, “Bakı Universal
Maşınqayırma” ASC, “Təmirmaş” ATSC-nin, “Bakı
Şifer və Keramika” ASC-nin, “Azərelektroişıq” ATSC,
“Qazan-Mexaniki” ASC-nin və 20-dən artıq kiçik müəssisələrin
fəaliyyətlərinin tam dayandırılması və
onların sökülərək şəhərdən kənar
ərazilərə köçürülməsinə
baxmayaraq, belə bir nəticənin əldə olunması
rayon iqtisadiyyatının dayanıqlığının və
dinamik inkişafının nəticəsidir. Müəssisələr
tərəfindən bazar münasibətlərinin
düzgün qurulması nəticəsində ötən il istehsal olunmuş məhsulun böyük hissəsi
istehlakçılara göndərilib.
İstehlakçılara göndərilmiş məhsulun həcmi
230,6 milyon manat təşkil edib, 2009-cu il
oktyabr ayının 1-ə 7,7 milyon manatlıq hazır məhsul
müəssisələrin anbarlarında qalıb.
Tikinti sahəsi üzrə
2009-cu ilin yanvar-sentyabr aylarında yerinə yetirilən podrat
işlərinin həcmi 61,9 milyon manat
olaraq, ötən ilin müvafiq dövrünə nisbətən
86,9 faiz təşkil edib. Podratçı təşkilatların
gördükləri işlərin 40,6
milyon manatını yeni tikinti, yenidənqurma və genişləndirmə,
18,6 milyon manatını əsaslı təmir işləri təşkil
edib. İqtisadi və maliyyə böhranına baxmayaraq,
2009-cu ilin yanvar-sentyabr aylarında rayonda iqtisadiyyatın və
sosial sahələrin inkişafı üçün
bütün maliyyə mənbələri hesabına əsas
kapitala 63,9 milyon manat həcmində
investisiya yönəldilib. Əsas kapitala yönəldilmiş
investisiyaların 57,9 milyon manatı və
ya 90,6 faizi dövlət, 6,0 milyon manatı və ya 9,4 faizi
qeyri-dövlət müəssisələrinə aiddir.
İstidafə edilmiş investisiyanın 37,8
milyon manatı və ya 59,2 faizi istehsal təyinatlı obyektlərin
tikintisinin davam etdirilməsinə sərf edilib. Hesabat
dövrü ərzində bütün maliyyə mənbələri
hesabına 29,5 milyon manatlıq əsas
fondlar istifadəyə verilib ki, onların da 91,0 faizi istehsal təyinatlı
obyektlər üzrədir.
Ticarət sahəsi üzrə
əvvəlki illərdə olduğu kimi, 2009-cu ilin
yanvar-sentyabr aylarında da əmtəə dövriyyəsi və
pullu xidmət göstəricilərinin real həcmi 5,7 faiz artaraq 520,5 milyon manat olub. Pərakəndə
ticarət şəbəkələrindən 364,2
milyon manatlıq, iaşə müəssisələrindən
isə 13,7 milyon manatlıq və ya əvvəlki ilin eyni
dövrünün səviyyəsindən 9,0 faiz çox əmtəə
satılıb və 2,1 dəfə çox iaşə xidmətləri
göstərilib. Əhaliyə göstərilən pullu xidmətlərin
23,7 faizini məişət xidmətləri
təşkil edib.
Sosial həyat: 2009-cu ilin
yanvar-sentyabr ayları ərzində rayonda 999 yeni iş yerləri
açılıb ki, ondan 58-i yeni, 68-i mövcud müəssisə
və təşkilatlara, 873-ü isə fiziki şəxslərə
aiddir. Ümumilikdə 2003-cü ildən bəri rayonda 14765
yeni iş yeri açılıb ki, onun da 14668-i daimi iş
yerləridir. 2009-cu ilin yanvar-sentyabr aylarında orta aylıq əmək
haqqı ötən ilin müvafiq dövrünə nisbətən
13 faiz artaraq 283,7 manat təşkil edib.
Ayrı-ayrı sahələr üzrə - sənayedə 18,8,
nəqliyyatda 24,7, rabitədə 22,3, ticarətdə 7,6,
tikintidə 15,1, maliyyədə 45,3, təhsildə 19,2, səhiyyədə
29,2, dövlət idarəetməsi və sosial müdafiədə
3,1, daşınmaz əmlakla əlaqədar əməliyyatlar,
icra və digər xidmətlərin göstərilməsində
21,2 faiz artma nail olunub.
Sosial sahədə
həyata keçirilən proqramlar rayonda da əhalinin həyat
səviyyəsinin yüksəldilməsinə öz təsirini
göstərib. Son 3 il ərzində sosial yardım alan ailələrin
sayı 3,6 dəfə, bir ailəyə
ödənilən orta aylıq məbləğ 2,3 dəfə,
yardım alan ailələrin 1 yaşadək olan
uşaqlarına ödənilən müavinətin məbləği
və ehtiyac meyarının həddi 2 dəfə artıb.
2009-cu ilin 9 ayı ərzində
ünvanlı sosial yardım (ÜSY) almaq üçün
2368 ailənin müraciətinə baxılıb ki, onlardan
1357 aztəminatlı ailə artıq təkrar müraciət
edənlərdəndir. Ümumilikdə, 3837 ailə
ÜSY alır. Onlardan 2413 ailəyə təkrar
təyinat aparılıb. Bu ailələrin tərkibini
386 nəfər işləyən, 569 nəfər əmək
pensiyası alan, 95 nəfər 18
yaşınadək olan əlillər təşkil edir.
Dövlət Sosial Müdafiə
Fondunun Bakı şəhəri Nizami rayon şöbəsi tərəfindən
2009-cu ilin 9 ayı üzrə 1085 nəfərə yeni pensiya
təyin edilib. 23626 nəfər əmək
pensiyaçısına xidmət edilib ki, bunlar da yaşa
görə 17438 nəfər, əlilliyə görə 5193 nəfər,
ailə başçısını itirməyə görə
995 nəfər, şəhid ailəsi 77 nəfər, dövlət
qulluğu pensiyası alan 344 nəfər təşkil edir.
2009-cu ilin 9 ayı ərzində
Nizami rayon Məşğulluq Mərkəzi tərəfindən
“Məşğulluq haqqında” Azərbaycan Respublikası
Qanununun tələblərinə uyğun olaraq işaxtaran və
işsiz vətəndaşların işə düzəldilməsi,
peşə yönümü, müəssisə və təşkilatlardan
sərbəstləşən işçilərin, daimi
yaşayış yerlərini tərk etmiş qeyri-məşğul
vətəndaşların, sosial müdafiəyə xüsusi
ehtiyacı olan vətəndaşların kvota üzrə
müəyyən olunmuş iş yerlərinə qəbul
edilməsi məqsədilə müəyyən işlər
görülüb. Belə ki, bu dövrdə Məşğulluq
Mərkəzində işaxtaran kimi 271 nəfəri qadın,
21 nəfəri isə qaçqın və məcburi
köçkün olmaqla 744 nəfər qeydiyyata
götürülüb. Mərkəzə
müraciət edən vətəndaşlardan 247 nəfəri
münasib işlə təmin olunub. Bu
dövrdə 102 nəfərə işsizlik statusu verilib, 135 nəfərə
isə işsizlik müavinəti təyin olunub.
Təhsil: Azərbaycanda
dinamik iqtisadi inkişafın sürətləndirilməsinə,
bütün sahələrdə mütərəqqi
islahatların aparılmasına etibarlı təminat yaradan
Prezident İlham Əliyev elm, təhsil, səhiyyə və mədəniyyət
problemlərini daim diqqət mərkəzində saxlayıb,
Ulu öndərin bu sahədə müəyyənləşdirdiyi
prioritetlərin varisliyini təmin edib. Bu
baxımdan da, ötən ildə də təlim-tərbiyə
müəssisələrinin təmiri ilə bağlı bir
sıra işlər görülüb. Təhsil Nazirliyi
tərəfindən büdcə hesabına 145 və 220
saylı məktəblər əsaslı təmir edilib,
Bakı şəhəri üzrə Təhsil İdarəsi tərəfindən
isə 12, 229, 242 və 277 saylı məktəblərdə
cari təmir işləri aparılıb.
2007-ci ildə
Təhsil Nazirliyinin xətti ilə rayonun 61 ¹-li orta məktəbində
istilik sistemi əsaslı təmir edilib.
Nizami rayonunda
son iki ildə uşaq bağçalarının istilik sistemlərinin
təmiri ilə bağlı görülmüş işlərin
intensivliyi xeyli artıb. Belə ki, 2008-ci ildə “Azəristiliktəchizat”
ASC tərəfindən 7 uşaq bağçasında (103,
113, 129, 154, 172, 173, 190 saylı uşaq bağçaları)
istilik sistemləri əsaslı təmir olunub. Cari ildə
isə 110 və 125 saylı uşaq
bağçalarının istilik sistemləri əsaslı təmir
edilib, 309 saylı uşaq bağçasının istilik
sisteminin əsaslı təmiri üçün layihə-sənədləşmə
işləri aparılıb, qüsur aktı tutulub və
mövcud qazanxananın yenidən qurulması işinə
başlanılıb.
Səhiyyə: Son dövrlər
ölkəmizdə səhiyyə ilə bağlı
aparılan islahatlar, bu sahənin inkişafına dövlət
qayğısı əhaliyə göstərilən tibb xidmətinin
səviyyəsinin yüksəldilməsində mühüm əhəmiyyət
kəsb edir. Qeyd etmək lazımdır ki,
hazırda əhaliyə tibbi xidmətlə bağlı
ölkəmizdə 9 Dövlət Proqramı uğurla həyata
keçirilir.
Rayonun səhiyyə müəssisələrində
də iş şəraitini yaxşılaşdırmaq və
maddi-texniki bazanı möhkəmləndirmək məqsədilə
bir sıra işlər görülüb. 2008-ci
ildə “Azəristiliktəchizat” ASC tərəfindən 14
saylı tibbi-sanitariya hissəsinin poliklinika şöbəsi
üçün yeni modul tipli qazanxana
quraşdırılıb, poliklinikanın binadaxili xətləri
əsaslı təmir edilib və 2008-ci ilin qış
mövsümündə istiliklə tam təmin olunub.
Qeyd etmək lazımdır ki, 14 saylı tibbi-sanitariya hissəsinin
stasionar, poliklinika və laboratoriya şöbələri cari
ilin iyul ayından təmirə dayandırılmış və
işçilər müvafiq olaraq rayonun 26 saylı şəhər
poliklinikasına və 11 saylı Birləşmiş şəhər
xəstəxanasına yerləşdirilib. Eyni
zamanda, tibb müəssisəsinin stasionar şöbəsinin I
korpusunda istilik sistemi tamamilə yenidən qurulub, yeni daxili xətlər
çəkilib.
2009-cu ilin may ayında “Azəristiliktəchizat”
ASC tərəfindən 19 saylı uşaq poliklinikasını
istiliklə təmin etmək məqsədilə yeni müasir
tipli qazanxana tikilib.
1 saylı Uşaq Yoluxucu Xəstəlikləri
xəstəxanasında əsaslı təmirdən sonra 60
çarpayılıq yeni “Uşaq Hava-Damcı İnfeksiya” ,
“Reanimasiya” və “İntensiv terapiya” şöbələri
açılıb, həmin şöbələr yerləşən
korpusda daxili istilik xətləri yenidən qurulub, yeni qazanxana
tikilərək istifadəyə verilib. Xəstəxananın
həyətində abadlıq-yaşıllaşdırma
işləri görülüb.
Rayon ərazisində
yerləşən Elmi Tədqiqat Ağciyər Xəstəlikləri
İnstitutunda yeni laboratoriyanın açılışı
olub.
Mədəniyyət: Rayonda mədəniyyət
müəssisələri üzrə Mərkəzi Kitabxana,
Uşaq Kitabxanası və 5 filialı özündə birləşdirən
Mərkəzləşdirilmiş Kitabxana Sistemi, Keşlə Mədəniyyət
Mərkəzi, “Təbriz” kinoteatrı, 15 və 33 saylı
musiqi məktəbləri fəaliyyət göstərir. 2009-cu ilin 9ayı ərzində 18 mindən çox
oxucu kitabxanalardan istifadə edib. Mərkəzləşdirilmiş
Kitabxana Sistemi üzrə ümumi kitab fondu 298.707 nüsxə
təşkil edib. Amma ümumiyyətlə,
rayon ərazisində fəaliyyət göstərən mədəniyyət
müəssisələrinin əksəriyyətinin əsaslı
təmirə ciddi ehtiyacı var.
Qaz və elektrik təminatı:
Rayonda qaz təchizatının
yaxşılaşdırılması məqsədilə
ayrı-ayrı ünvanlarda 2094 poqonmetr (p/m) müxtəlif
diametrli qaz xətləri çəkilib, 9 ədəd müxtəlif
diametrli siyirtmə quraşdırılıb, 8 ədəd qaz
tənzimləyici şkaf təmir olunub, 7 ədəd yeni qaz tənzimləyici
şkaf quraşdırılıb, 20 ədəd istismara
yararsız kran yenisi ilə əvəz olunub. Qaz təhlükəsizliyi
aylığında (15 yanvar - 01 mart 2009-cu il ərzində)
1511 ünvanda şlanq birləşmələri ləğv
olunub, 1255 ünvanda xarici ölkələrdə istehsal
olunmuş və küstar üsulu ilə hazırlanmış
cihazlarının qaz təchizatı dayandırılıb.
Rayon Enerjisi Təchizatı
şöbəsi tərəfindən 50982 abonentə xidmət
göstərilir ki, bunlardan da 49130 abonentin mənzilinə
işıq sayğacı quraşdırılıb (96,4 faiz). Ötən ilin sentyabr ayında ödəniş
edən abonentlərin sayı 29014 (56,9
faiz) olub. Ötən ayın müvafiq dövründə
göstərici 52,8 faizi təşkil edib.
Sentyabr ayında avqust ayı ilə müqayisədə 4,1 faiz artım olub.
Rayon əhalisinə
verilən enerji təchizatını
yaxşılaşdırmaq, mənzillərə, təyinatından
asılı olmayaraq ərazidə fəaliyyət göstərən
idarə, müəssisə, təşkilatlara fasiləsiz,
davamlı enerji verilməsini təmin etmək məqsədilə
enerji təchizatı şöbəsi tərəfindən bir
sıra işlər görülüb.
Bir sözlə,
faktlardan göründüyü kimi, Nizami rayonunda həyata
keçirilmiş tədbirlər nəticəsində rayonda
abadlıq-quruculuq işləri sürətlənib,
insanların rifah halı yüksəlib.
Rayon əhalisinin yeganə seçimi YAP-dır
Abadlıq-quruculuq,
sosial-iqtisadi sahədə əldə edilən inkişaf, eyni
zamanda, özünü rayonun ictimai-siyasi həyatında da
qabarıq şəkildə büruzə verir. Bunun nəticəsidir
ki, Yeni Azərbaycan Partiyasının (YAP) Nizami rayon təşkilatı
ətrafında çoxminli üzvlər birləşib.
Ümummilli lider Heydər Əliyevin əsasını
qoyduğu və Prezident İlham Əliyev tərəfindən
davam etdirilən uğurlu siyasi kursun rayon əhalisi tərəfindən
dəstəklənməsini YAP Nizami rayon təşkilatının
sıralarına daxil olanların sayının artması da təsdiqləyir.
Rayon təşkilatı ətrafında 3750
qadını, 2870 gənci, ümumilikdə isə 7168 nəfəri
birləşdirir. YAP Nizami rayon təşkilatının
sədri Sədaqət Vəliyevanın sözlərinə
görə, rayon əhalisi hər zaman Ulu öndər Heydər
Əliyevin ideyalarına sadiqliyini nümayiş etdirib: “Rayonun
sakinləri bütün siyasi kampaniyalarda fəallıq
nümayiş etdirərək dövlətçiliyə
bağlılıqlarını dəfələrlə
sübut ediblər. Biz bunu prezident seçkilərində
də, referendumda da, eyni zamanda, bələdiyyə seçkilərində
də gördük. Əminəm ki,
müşahidə olunan sosial-iqtisadi tərəqqi fonunda rayon əhalisi
ictimai-siyasi proseslərdə daha aktiv iştirak edəcək,
dövlətimizin inkişafı naminə qərarlar verəcək”.
Ramil VƏLİBƏYOV
Yeni Azərbaycan.- 2010.- 12 yanvar.- S.6.