Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqının idarəetmə prinsipləri müasir dövrün tələblərinə cavab vermir

Cəmil Quliyev: Ona görə də, bizlər belə bir qərara gəldik ki, artıq yeni təşkilatın yaradılmasının vaxtı çatıb

Məlum olduğu kimi, iyunun 21-də Azərbaycan Respublikası Kinematoqrafçılar İttifaqı yaradılıb. Yeni qurumun yaradılmasına “Nizami” Kino Mərkəzində “Kino və konseptual problemlər” mövzusunda keçirilmiş tədbirdə qərar verilib. Azərbaycan Respublikası Kinematoqrafçılar İttifaqının təşəbbüs qrupunun və İdarə Heyətinin tərkibinə tanınmış kino xadimləri daxildirlər.

Tədbirdə çıxış edənlər bildiriblər ki, yaradılma təşəbbüsü irəli sürülmüş Azərbaycan Respublikası Kinematoqrafçılar İttifaqının fəaliyyət istiqamətləri milli filmlərin beynəlxalq arenaya çıxarılması, beynəlxalq simpozium və konfransların təşkili, kino infrastrukturunun formalaşdırılmasından ibarət olacaq. Qeyd edilib ki, bu gün Azərbaycan kinosunun əsas problemlərindən biri gənc nəslin formalaşmaması məsələsidir. Müzakirədə çıxış edənlər Azərbaycan kinosunun mövcud vəziyyətindən danışıblar. Eyni zamanda, ölkəmizdə kinoşünaslıq ənənələrinin itirilməkdə olduğu təəssüflə qeyd edilib.

Ümumiyyətlə, çıxışlarda Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqının fəaliyyətinin qeyri-qənaətbəxş olduğu vurğulanıb. Qeyd olunub ki, hazırda mövcud olan Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqının fəaliyyəti qənaətbəxş deyil, onlar lazımi səviyyədə fəaliyyət göstərmirlər. Lazımdır ki, milli filmlər təhlil və təbliğ olunsun, kino mühiti yaransın. Kinonun tədrisi də vacib məsələlərdən biridir. Müzakirələrdən sonra Azərbaycan Respublikası Kinematoqrafçılar İttifaqının yarandığı elan olunub və Xalq artisti Şəfiqə Məmmədova ittifaqın sədri seçilib. Beləliklə, bu qurumun yaradılması zərurəti və digər məsələlərlə bağlı suallara cavab almaq məqsədilə Azərbaycan Respublikası Kinematoqrafçılar İttifaqının yaradılması üzrə təşəbbüs qrupunun üzvü, tanınmış rejissor, Azərbaycan Dövlət Film Fondunun direktoru Cəmil Quliyevə müraciət etdik.

- Cəmil müəllim, ötən həftə ölkəmizin kino xadimləri yeni bir ictimai qurumun yaradılmasına qərar veriblər. Ümumiyyətlə, bu qurumun yaradılmasını zəruri edən səbəblər hansılardı?

- Qeyd etmək istəyirəm ki, son illər Azərbaycan kinosu, Azərbaycan kinematoqrafiyası sürətlə inkişaf etməyə başlayıb. Bu inkişafın əsas səbəbi isə dövlətimizin milli kinomuzun tərəqqisinə, onun maddi-texniki bazasının möhkəmləndirilməsinə böyük qayğı göstərməsidir. Daha dəqiq desək, möhtərəm Prezidentimiz İlham Əliyev cənəblarının 2007-ci il fevralın 23-də imzaladığı “Azərbaycanda kino sənətinin inkişaf etdirilməsi haqqında”, həmçinin, 2008-ci il avqustun 4-də imzaladığı “Azərbaycan kinosunun 2008-2018-ci illər üzrə inkişafına dair Dövlət Proqramı”nın təsdiq edilməsi haqqında sərəncamlar ölkəmizdə kinonun çox sürətlə inkişaf etməsinə, həmçinin, kinomuzun maddi-texniki bazasının möhkəmləndirilməsinə yeni təkan verdi. Məhz həmin sərəncamlardan sonra Dövlət Film Fondu tikildi, “Nizami” Kino Mərkəzi bərpa olundu. Azərbaycanda istehsal olunan filmlərin sayı iki dəfə artdı. Eyni zamanda, sənədli kino, animasiya filmləri inkişaf etməyə başladı. Dövlət tərəfindən kino sahəsində çalışan gənclərə çox böyük diqqət yetirildi və onlar müxtəlif layihələrdə uğurla iştirak etməyə başladılar. Ümumiyyətlə, bu istitqamətdə atılan addımların, həyata keçirilən tədbirlərin sayı çoxdur. Təbii ki, belə bir dövrdə kino sahəsində çalışan ictimai təşkilatlar da dövlətə dəstək olmalı, kino siyasətinin reallaşdırılmasına kömək etməlidirlər. Bu tipli təşkilatlar kino sahəsində olan bir çox məsələlərin, bir sıra problemlərin həllində də fəal iştirak etməlidirlər. Əfsuslar olsun ki, Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqında yaranmış mühit buna cavab vermirdi. Məsələ burasındadır ki, Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqının idarəetmə prinsipləri müasir dövrün tələblərinə cavab vermir. Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqında olan iş sistemi artıq tənəzzülə uğrayıb və mən bunu tam əminliklə deyirəm. Ona görə də, bizlər belə qərara gəldik ki, artıq yeni təşkilatın yaradılmasının vaxtı gəlib çatıb. Beləliklə, biz təşəbbüs qrupu yaratdıq və bu qrup Azərbaycan Respublikası Kinematoqrafçılar İttifaqını yaratmağa qərar verdi. Onu da deyim ki, bu təşəbbüs qrupuna Azərbaycanın çox görkəmli kino xadimləri - Şəfiqə Məmmədova, Eldar Quliyev, Oqtay Mirqasımov, Vaqif Mustafayev, Ramiz Fətəliyev, Mais Ağabəyov, Siyavuş Kərimi, Ayaz Salayev, “Azərbaycanfilm” Kinostudiyasının direktoru Müşfiq Hətəmov, “Nərimanfilm” Kinostudiyasının direktoru Nəriman Məmmədov, gənc kinorejissor, beynəlxalq mükafatlar laureatı Yusif Quliyev daxildirlər. Təbii ki, mən də bu təşəbbüs qrupunun üzvüyəm.

- Bəs, yeni yaranmış bu təşkilatın ilkin hədəfləri nədən ibarətdir? Yəni, bu təşkilat əsasən hansı istiqamətlərdə işləməlidir?

- Biz hesab edirik ki, yeni yaranmış təşkilat Azərbaycan kinosu ilə bağlı bir çox məsələlərin həllində dövlətə dəstək ola bilər. Bu təşkilatın hansı istiqamətlərdə işləməsinə gəlincə, hesab edirik ki, əvvəla, Azərbaycan filmlərinin dünyada təbliği, yayımı və nümayişi, ölkəmizdə mütəmadi olaraq beynəlxalq kino festivallarının təşkili, kadrların hazırlığı ilə bağlı Tədris Mərkəzinin yaradılması, kinematoqrafçıların sosial məsələlərinin həlli, eyni zamanda, yeni texnologiyaların və innovasiyaların kinematoqrafiyaya tətbiq olunması, investisiyaların cəlb edilməsi, simpoziumların, konfransların, digər müxtəlif tədbirlərin təşkili əsas istiqamətlərdən olmalıdır. Bir sözlə, biz, Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqının işləməli olduğu, lakin işləmədiyi bir çox sahələr üzrə işləmək, dövlətimizə dəstək olmaq istəyirik. Çünki bu gün dövlətimiz, Azərbaycan hökuməti ölkə kinosunun inkişafı ilə bağlı çox böyük işlər görür. Bütün bunları görməmək isə ən böyük nadanlıqdır. Ona görə də, ümid edirəm ki, bizim təşkilat Azərbaycan kinosunun inkişafına dəstək olacaq. Çalışacağıq ki, kinomuzun inkişafında bizim də müəyyən rolumuz olsun.

- Bəs, bütün bunların bu günə qədər reallaşmaması, daha doğrusu, sizin də qeyd etdiyiniz kimi, Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqının işləməməsinin kökündə hansı səbəblər dayanır?

- Ümumiyyətlə, hazırda ölkəmizdə mövcud olan hərtərəfli inkişaf dövründə hər bir ictimai təşkilatın üzərinə çox böyük iş düşür. Əvvəla, ictimai təşkilat cəmiyyətdə sağlam ictimai rəy formalaşdırmalı, qərəzli danışmamalıdır. Amma, biz bəzən bunun əksini görürük. Məsələn, Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqının rəhbərliyi ölkəmizdə kino sahəsində aparılan uğurlu işləri görmür və görmək istəmir. Təbii ki, kino sahəsində fəaliyyət göstərən ictimai təşkilat digər yaradıcı təşkilatlarla sıx əməkdaşlıq etməlidir. Eyni zamanda, beynəlxalq miqyaslı başqa təşkilatlarla işləməlidir. Lakin təəssüflər olsun ki, Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqı bunların heç birini etmir və kinomuzun inkişafına hər hansı dəstək vermir.

- Əksər ekspertlərin qənaətinə görə, Azərbaycan kinosunun inkişafı, eyni zamanda, gənc nəslin bu sahəyə cəlb edilməsindən keçir. Bu baxımdan, sizin yaratdığınız qurum gənclərin kino sahəsinə cəlb edilməsi istiqamətində hansı addımları atmağı düşünür?

- Mən sualınıza “Nizami” Kino Mərkəzindəki çıxışımda da toxunduğum maraqlı bir məqamı xatırlatmaqla cavab vermək istəyirəm. Orada mən Ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin 1984-cü il mayın 18-də Moskvada, “Oktyabr” kinoteatrındakı çıxışını yada saldım. SSRİ-nin kino ictimaiyyəti qarşısındakı həmin çıxışında Heydər Əliyev çox maraqlı bir fikir söyləmişdi. Ulu öndər demişdi ki, kino sahəsində fəaliyyət göstərən ictimai təşkilatlar gəncləri fəal şəkildə kinoya cəlb etməlidirlər. Gənclərə sərbəstlik vermək və imkan yaratmaq lazımdır ki, onlar özlərini göstərsinlər. Məhz həmin toplantıda Heydər Əliyev tövsiyə etmişdi ki, ssenarilərin yazılmasında, ssenari portfelinin formalaşmasında, ssenaristlər arasında yarışların keçirilməsində də kino ictimai təşkilatları geniş işlər görməlidirlər. Eyni zamanda, Ulu öndər qeyd etmişdi ki, ittifaqlararası əlaqələr olmalıdır, festivallara diqqət yetirilməlidir. Yəni, bizim bu gün deyimiz məsələləri Ulu öndər Heydər Əliyev hələ o vaxt deyib və onlar bu gün də aktualdır. Ümid edirik ki, yaratdığımız bu qurum həmin məsələlərin həlli istiqamətində üzərinə düşən vəzifələrin öhdəsindən layiqincə gələ biləcək.

- Qeyd etdiniz ki, fəaliyyət istiqamətlərinizdən birini də kino sahəsində kadrların hazırlığı ilə bağlı Tədris Mərkəzinin yaradılması təşkil edəcək. Bu, eyni zamanda, Azərbaycanda kino məktəbinin dirçəldilməsinə də yardım ola bilərmi?

- Bəli. “Nizami” Kino Mərkəzində keçirilən tədbirdə çıxış edən gənc rejissor Yusif Quliyev maraqlı təklif irəli sürdü. Onun fikrincə, yaxşı olardı ki, xarici ölkələrdən tanınmış kino xadimləri gəlib burada bizim gənclərə “master-klass”lar keçsinlər. Yəni, biz gərək xarici ölkələrlə fikir mübadiləsi aparaq, oradan mütəxəssislər cəlb edək. Bəhs etdiyimiz Tədris Mərkəzi də məhz bu işlərlə məşğul olacaq. Eyni zamanda, Tədris Mərkəzində kino sahəsi üçün ikinci dərəcəli peşələrin sahiblərini (rejissor assisentləri, səs operatorları, qrimyorlar və s.) hazırlamaq lazımdır.

Son olaraq ümid edirəm ki, bizim fəaliyyətimizlə kino sahəsində bir canlanma olacaq və yeni yaranmış təşkilat Azərbaycan kinosuna öz töhfələrini verəcək. Çünki fəaliyyətində heç bir irəliləyiş olmayan Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqından fərqli olaraq, biz ortaya konkret olaraq iş qoyacaq, çeşidli layihələrin reallaşdırılması üçün addımlar atacaq və kino siyasətinin reallaşdırılması istiqamətində dövlətə yaxından dəstək verəcəyik. Ümid edirəm ki, kinomuzun inkişafında maraqlı olan hər kəs, ölkəmizin kino xadimləri bizim təşkilatın ətrafında sıx birləşərək, Azərbaycan kinosunun inkişafı üçün əllərindən gələni əsirgəməyəcəklər.

Nadir AZƏRİ

Yeni Azərbaycan.- 2012.- 26 iyun.- S.15.