“Azərbaycan 2020: gələcəyə baxış” İnkişaf Konsepsiyası ölkəmizi keyfiyyətcə yeni inkişaf mərhələsinə çıxaracaq

Prezident Administrasiyasının rəhbəri, akademik Ramiz Mehdiyevin sədrliyi ilə “Azərbaycan 2020: gələcəyə baxış” İnkişaf Konsepsiyasının hazırlanması ilə əlaqədar “dəyirmi masa” keçirilib

Məlum olduğu kimi, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev noyabrın 29-da “Azərbaycan 2020: gələcəyə baxış” İnkişaf Konsepsiyasının hazırlanması barədə” Sərəncam imzalayıb. Sərəncamda deyilir ki, son dövrdə ölkəmizdə həyata keçirilən islahatlar bütün sahələrdə müsbət nəticələrin əldə olunmasına şərait yaradıb. Bu illər ərzində, xüsusilə də son onillikdə Azərbaycanda makroiqtisadi sabitliyə, dinamik iqtisadi artıma nail olunub, yoxsulluğun azaldılmasında və əhalinin sosial rifahının yüksəldilməsində ciddi uğurlar qazanılıb. Bütün bunlarla bərabər, sərbəst bazar iqtisadiyyatı institutlarının yaradılması və sahibkar təşəbbüskarlığına söykənən iqtisadiyyat modelinin bərqərar olması, iqtisadi və sosial infrastrukturun təkmilləşdirilməsi ölkəmizin gələcək inkişafı üçün geniş imkanlar açıb.

Hazırda Azərbaycan yeni inkişaf mərhələsinə qədəm qoyur. Bu mərhələnin əsas hədəfi çoxşaxəli, səmərəli və innovasiya yönümlü iqtisadiyyatın formalaşdırılması, sosial sahədə önləyici inkişaf trendinin təmin olunması və əhalinin rifahının layiqli, qabaqcıl beynəlxalq standartlara uyğun səviyyəyə çatdırılması, habelə elmin, mədəniyyətin inkişafında, ictimai həyatın bütün istiqamətlərində yeni nailiyyətlərin əldə olunmasıdır.

Sərəncamda bildirilir ki, Azərbaycanın perspektiv inkişaf hədəf və istiqamətlərinin müəyyən edilməsi məqsədi ilə 2020-ci ilədək dövrü əhatə edən “Azərbaycan 2020: gələcəyə baxış” İnkişaf Konsepsiyasının hazırlanması məqsədəuyğun hesab olunsun. İnkişaf Konsepsiyasının layihəsinin hazırlanmasına ümumi rəhbərlik, təşkilati və əlaqələndirici səlahiyyətlərin həyata keçirilməsi Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Administrasiyasına həvalə edilsin.

Sərəncama əsasən Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Administrasiyasına tapşırılıb ki, İnkişaf Konsepsiyasının layihəsini 2012-ci ilin sonunadək hazırlayıb təsdiq olunmaq üçün Azərbaycan Respublikasının Prezidentinə təqdim etsin, layihə hazırlanarkən Azərbaycan Respublikasının müvafiq dövlət orqanlarının, elmi təşkilatların və yüksək ixtisaslı mütəxəssislərin cəlb olunmasını təmin etsin, bu sahədə qabaqcıl dünya təcrübəsindən yararlanmaq məqsədi ilə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İnkişaf Proqramı və digər beynəlxalq təşkilatlarla səmərəli əməkdaşlığın həyata keçirilməsi üçün zəruri tədbirlər görsün, vətəndaş cəmiyyəti təsisatlarının iştirakını, habelə layihənin açıq müzakirəyə çıxarılması üçün müvafiq tədbirlərin görülməsini təmin etsin, layihənin hazırlanması ilə bağlı aparılan işlər barədə mütəmadi olaraq Azərbaycan Respublikasının Prezidentinə məlumat versin. Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinə və aidiyyəti dövlət orqanlarının rəhbərlərinə tapşırılıb ki, İnkişaf Konsepsiyasının layihəsi hazırlanarkən fəaliyyət istiqamətlərinə uyğun olaraq zəruri tədbirlər görsünlər.

Prezident İlham Əliyev müxtəlif sahələrə olduğu kimi, elmə və təhsilə də xüsusi önəm verir

Ümumiyyətlə, Azərbaycanın 20 illik müstəqilliyi dövründə keçdiyi inkişaf yolu və bu gün regional və beynəlxalq miqyasda tutduğu mövqe ölkənin daha uzaq gələcəyə yönələn planlar qurmasına və addımlar atmasına şərait yaradır. Azərbaycan müstəqil daxili və xarici siyasət yeridir, öz yolunu özü müəyyənləşdirir, eyni zamanda, ölkəmizin atdığı addımlar regional proseslərə həlledici təsir göstərir. Bütün bunlar onu deməyə əsas verir ki, Azərbaycan keyfiyyətcə yeni inkişaf mərhələsinə qədəm qoyub və bu mərhələdə ölkəmiz qarşısında daha yüksək tələblər və imkanlar meydana çıxır. Azərbaycanın beynəlxalq münasibətlərdə fəal aktor kimi artan rolu ölkəmizin qarşıya daha böyük amallar qoymasına, gələcəyə inamla baxmasına imkan verir.

Belə bir Konsepsiyanın hazırlanması isə ölkənin ortamüddətli və uzunmüddətli perspektivdə keçəcəyi inkişaf yolunun daha aydın təsəvvür olunmasına, dövlətin elmi əsaslarda səmərəli idarə olunmasına, qərarların qəbulunda rasionallığın yüksəldilməsinə xidmət edir. Məlum olduğu kimi, müasir dövrdə idarəçiliyin elmi əsaslara söykənməsi bütün dünyada mühüm əhəmiyyət kəsb edən məsələyə çevrilib. Qeyd edək ki, Azərbaycan geniş elmi potensiala malik olan bir ölkədir. Ümummilli lider Heydər Əliyevin istər sovetlər birliyi dönəmində Azərbaycana rəhbərlik etdiyi zaman, istərsə də müstəqil respublikamızın Prezidenti olduğu illərdə təhsilə, elmi kadrların hazırlanmasına verdiyi önəm bu sahədə gedən dinamik inkişaf prosesi ilə özünü göstərdi. Öz növbəsində, Prezident İlham Əliyev də müxtəlif sahələrə olduğu kimi, elmə və təhsilə xüsusi önəm verir. Bu gün ölkədə elmin inkişafı əsas etibarilə dövlət başçısının Sərəncamı ilə təsdiqlənmiş “Azərbaycan Respublikasında 2009-2015-ci illərdə elmin inkişafı üzrə Milli Strategiya və onun həyata keçirilməsi ilə bağlı Dövlət Proqramı”nın müəyyənləşdirdiyi prinsiplər əsasında gerçəkləşir. Eyni zamanda, 2009-cu il 21 oktyabr tarixli Sərəncama əsasən Prezident yanında Elmin İnkişafı Fondu yaradılıb. Fondun yaradılmasında məqsəd, Azərbaycanda elmi araşdırmaların stimullaşdırılması, ölkənin təbii sərvətlərinin, mədəni və tarixi irsinin öyrənilməsi işlərinin intensivləşdirilməsi, elmin müxtəlif sahələri üzrə tədqiqatların səmərəliliyinin artırılması və Azərbaycan elminin dünya səviyyəsində layiqincə təmsil olunmasına dövlət dəstəyinin təmin edilməsidir. Çünki, qlobal miqyasda gedən siyasi, mədəni, ideoloji dəyişikliklər fonunda Azərbaycanın keçdiyi 20 illik müstəqil inkişaf yolu dövründə respublikadakı ictimai, siyasi, ədəbi-mədəni reallıqların tədqiqi və gələcəyə yönələn müvafiq proqnozlar və tövsiyələrin hazırlanması aktual məsələyə çevrilib.

“Azərbaycan 2020: gələcəyə baxış” İnkişaf Konsepsiyası ictimaiyyətin sifarişidir

Qeyd edək ki, Azərbaycanın uzunmüddətli İnkişaf Konsepsiyasının hazırlanmasını nəzərdə tutan 29 noyabr 2011-ci il tarixli Sərəncam ölkə ictimaiyyətinin ən çox müzakirə etdiyi aktual mövzuya çevrilib. Dekabrın 29-da “Azərbaycan 2020: gələcəyə baxış” İnkişaf Konsepsiyasının hazırlanması ilə əlaqədar Prezident Administrasiyasının rəhbəri, akademik Ramiz Mehdiyevin sədrliyi ilə “dəyirmi masa”nın keçirilməsi də diqqəti cəlb edir. Çünki, “dəyirmi masa”da Azərbaycanın dövlət və hökumət rəsmiləri, Milli Məclisin deputatları, tanınmış elm xadimləri, araşdırma mərkəzlərinin nümayəndələri iştirak ediblər. Yəni, görünən odur ki, Azərbaycanın uzun müddətli inkişafını nəzərdə tutan konsepsiyanın hazırlanması ictimaiyyətin sifarişidir.

Prezident Administrasiyasının rəhbəri, akademik Ramiz Mehdiyev “dəyirmi masa”da çıxış edərək deyib ki, 2000-ci illərdə Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi altında ölkəmizdə aparılan genişmiqyaslı islahatların daha da dərinləşdirilməsi sürətli tərəqqinin təmin olunmasına əlverişli imkanlar açıb, cəmiyyətimizin daha önəmli sosial-iqtisadi inkişaf pilləsinə yüksəlməsinə şərait yaradıb: “Ölkədə investisiya mühitinin yaxşılaşdırılmasında mühüm addımlar atılıb, dövlət idarəçiliyi sistemi müasir meyarlara uyğun yenidən qurulub”.

Bu illərdə sosial problemlərin səmərəli həllində dönüşlü irəliləyişə nail olunduğunu, əhalinin sosial müdafiəsi sisteminin qabaqcıl beynəlxalq standartlara uyğun yenidən qurulduğunu diqqətə çatdıran akademik Ramiz Mehdiyev deyib ki, yeni pensiya sistemi fəaliyyətə başlayıb, ünvanlı yardım, sosial müavinətlər sistemi təsbit olunub və inkişaf etdirilib: “Bununla yanaşı, qeyri-neft sektorunda yeni istehsal sahələrinin açılması və yeni iş yerlərinin yaradılması, istehsal, nəqliyyat və kommunal infrastrukturun misli görünməmiş miqyasda inkişaf etdirilməsi, müasir sosial infrastruktur müəssisələrinin yaradılması, o cümlədən, yeni təhsil, səhiyyə, idman müəssisələrinin inşası həmin dövrdə bütövlükdə ölkəmizin dinamik və dayanıqlı yüksəlişinin əsasını təşkil edib”.

Konsepsiyanın hazırlanmasının əsas istiqamətlərini şərh edən akademik Ramiz Mehdiyev deyib ki, bunlar aşağıdakılardır:

- dövlət müstəqilliyimizin daha da gücləndirilməsi, ölkənin ərazi bütövlüyünün təmin olunması və qorunması;

- siyasi sahədə demokratiya institutlarının daha da inkişaf etdirilməsi, dövlətin funksiyalarının yerinə yetirilməsinin və vətəndaş cəmiyyəti təsisatlarının rolunun gücləndirilməsi, qanunun aliliyini tam təmin edən mexanizmlərin təkmilləşdirilməsi;

- iqtisadi sahədə ilk növbədə qeyri-neft sektorunun genişləndirilməsi hesabına davamlı iqtisadi inkişafa nail olunması, iqtisadiyyatın inkişaf istiqamətlərinin şaxələndirilməsinin genişlənməsi, ölkəmizin ümumi daxili məhsulunun tərkibində və dövlət büdcəsinin formalaşmasında təbii ehtiyatlar amilinin azaldılması və qeyri-neft amilinin üstünlüyünün təmin edilməsi;

- iqtisadiyyatda innovasiyaların tətbiqinin təmin edilməsi üçün güclü motivasiya mexanizmlərinin yaradılması və inkişaf etdirilməsi;

- mövcud resurslardan və coğrafi mövqedən istifadə olunmaqla Azərbaycanın bütün bölgələrinin sosial-iqtisadi inkişafının müasir tələblər səviyyəsində təmin edilməsi;

- Azərbaycan iqtisadiyyatının rəqabət qabiliyyətinin yüksəldilməsi, milli məhsulların dünya bazarlarında layiqli yer almasına nail olunması;

- sosial sahədə yoxsulluq səviyyəsinin mümkün minimuma endirilməsi istiqamətində yürüdülən siyasətin davam etdirilməsi, aztəminatlı ailələrin etibarlı sosial müdafiəsinin təmin olunması, əhalinin orta təbəqəsi dairəsinin genişləndirilməsi və onun cəmiyyətin həyatında rolunun və əhəmiyyətinin artırılmasına nail olunması;

- Azərbaycanda təhsilin, səhiyyənin, humanitar sahələrin inkişafına xüsusi diqqətin ayrılması, insan amilinin yüksək inkişaf səviyyəsinə çatdırılmasına nail olunması, Azərbaycan xalqının bilik və bacarıqlarının səmərəli tətbiqi mexanizmlərinin qurulması, qloballaşmanın üstünlüklərindən yararlanan önləyici inkişaf modelinə keçidin təmin olunması;

- bölgədə və bütün dünyada sülhün, sabitliyin və təhlükəsizliyin təmin edilməsi üçün Azərbaycan dövlətinin səylərinin artırılması istiqamətində tədbirlərin həyata keçirilməsi.

Akademik Ramiz Mehdiyev vurğulayıb ki, Konsepsiyanın hazırlanması zamanı dünya təcrübəsi araşdırılmalı, bu işə xarici mütəxəssislər cəlb olunmalı, dövlət və ictimai təşkilatlarla geniş müzakirələr aparılmalıdır. Konsepsiyanın hazırlanması üçün komissiya da yaradılmalı və işçi qruplar müəyyən olunmalıdır.

İnkişaf Konsepsiyasının hazırlanmasına ölkədə elmin, ədəbiyyatın, təhsilin inkişafında xidməti olan, xalqa doğru yol göstərən, ziyalı statusu qazanan şəxslər cəlb edilib

Yeri gəlmişkən, qeyd etmək yerinə düşər ki, akademik R.Mehdiyevin sədrliyi ilə keçirilən yuxarıda bəhs etdiyimiz “dəyirmi masa” ölkənin gələcək inkişafının müəyyənləşdirilməsi naminə ölkə ziyalılarının bilik və təcrübəsindən istifadə etməklə, elmi idarəçiliyin formalaşdırılması məqsədi daşıyır. Bu, Azərbaycanın ictimai-siyasi həyatında, eləcə də, elmində əlamətdar hadisə sayıla bilər.

Səmərəli İnkişaf Konsepsiyasının hazırlanması, ilk növbədə, dərin elmi təhlil, analitik təfəkkür və araşdırma tələb edir. Konsepsiya, həmçinin, ölkənin idarəçiliyinin zamanın dəyişən tələblərinə çevik uyğunlaşdırılması ilə yanaşı, dəyişməz milli və dövlətçilik maraqlarının etibarlı təminatına zəmin yaradacaq. Ölkənin səmərəli elmi idarəçilik əsaslarının müəyyənləşdirilməsi, ilk növbədə, savadlı alimlərin, nəzəri və praktiki biliklərə sahib olan mütəxəssislərin, vətənpərvər və milli şüura malik olan ziyalıların bu işə cəlb olunmasını tələb edir. Belə bir məsuliyyətli işin həyata keçirilməsi üçün isə heç şübhəsiz, Konsepsiyada qarşıya qoyulacaq məsələlərə dərindən bələd olan, bu sahədə dünya təcrübəsi ilə maraqlanan, müxtəlif sferalarda gedən prosesləri təhlil etmək və gələcəyə yönələn, elmi surətdə əsaslandırılmış proqnozlar vermək bacarığına malik olan mütəxəssislər cəlb olunub. Sözügedən tədbirin iştirakçıları ölkədə elmin, ədəbiyyatın, təhsilin inkişafında xidməti olan, xalqa doğru yol göstərən, ziyalı statusu qazanan şəxslərdir. Çünki, yalnız dərin biliyə, yaradıcı təfəkkürə və geniş dünyagörüşünə malik, cəmiyyətdə nüfuz sahibi olan milli düşüncəli ziyalılarımız belə bir məsuliyyətli işin öhdəsindən gələ bilər. Eyni zamanda, öz sahəsinin mütəxəssisi olmaqla yanaşı, yüksək mənəvi keyfiyyətlərin daşıyıcısı olan, xalqına və ölkəsinə illər boyu xidmət göstərən və sözün əsl mənasında ziyalı adını doğruldan tanınmış siyasi və ictimai xadimlərimiz, görkəmli elm adamlarımız dövlətin gələcəyi ilə bağlı strateji addımların müəyyənləşdirilməsinə mənəvi haqq qazanıblar.

Antimilli qüvvələrin İctimaiyyətin iradəsinə qarşı çıxması və ya qara yaxma kampaniyası nə məqsəd daşıyır?

Lakin təəssüflər olsun ki, Azərbaycanın gələcəyini düşünən, xalqımızın problemlərinin həlli istiqamətində yorulmaz fəaliyyət göstərən görkəmli ziyalılarımız ölkəmizin gələcək taleyi ilə bağlı çox önəmli məsələləri müzakirə etdiyi bir vaxtda öz adının önünə “ziyalı”, “alim”, “vətənpərvər” və bu kimi digər təşbehləri təsbeh kimi düzən bəzi antimilli qüvvələr də tədbir keçiriblər. “Eldar Namazovun dəstəsi” adlandırılan, əslində isə xarici maraq qruplarının əlində girova çevrilmiş mövqeyi bəlli olmayan bir neçə şəxsin toplaşdığı bu qrup guya ölkəmizdəki mövcud ictimai-siyasi durumu müzakirə ediblər.

Təbii ki, sözün həqiqi mənasında ziyalı olan, xalqının, millətinin problemləri ilə yaşayan, sözünə, mövqeyinə hörmət olunan insanların vətəndaşları narahat edən, onların qayğılarının aradan qaldırılmasına yönələn müxtəlif disskusiyalar, fikir mübadilərələri aparması, çətinliklərdən çıxış yolları ilə bağlı dəyərli tövsiyələr verməsi həmişə müsbət qarşılanır, Azərbaycan cəmiyyəti də bunu təqdir edir. Amma, heç də vətəndaşlıq mövqeyinə, milli, dövlət maraqlarımıza uyğun olmayan, təxribat xarakterli tədbirlərin keçirilməsi, dövlətimizə qara yaxılması üçün təşkil olunan aksiyalar insanlarımızın haqlı narazılığına səbəb olur. Son dövrlər xüsusən daha çox rast gəldiyimiz belə hallar isə “Eldar Namazovun dəstəsi” adlanan qurumun fəaliyyəti üçün heç də yad bir məsələ deyil. Ermənipərəst mövqeyindən çıxış edən bəzi güc mərkəzləri Azərbaycanı Dağlıq Qarabağ münaqişəsində güzəştə məcbur etmək üçün mütəmadi olaraq, belə təzyiq qruplarının xidmətlərinə müraciət edirlər. Heç də təsadüfi deyil ki, Eldar Namazov kimi mövqeyi bəlli olmayan, siyasi fəaliyyəti “transferlər” üzərində qurulan, cəmiyyətdə mövqeyinin nədən ibarət olduğunu hələ də müəyyənləşdirməyən bir şəxsin və onun ətrafına toplaşan azsaylı ali təhsilli (ziyalı deyil) adamların xaricdən aldığı təlimatlara uyğun olaraq, Azərbaycan dövlətçiliyinə qarşı fəaliyyət göstərməsi cəmiyyət tərəfindən hiddətlə qarşılanmaqdadır. Cəmiyyətimizin öndə gedən simaları istər bu və başqa formatlı tədbirlərdə, istərsə də, kütləvi informasiya vasitələrində işıqlandırılan müsahibə və söhbətlərində bu kimi halların yolverilməz olduğunu, Azərbaycan dövlətinin yüksək inkişaf mərhələsinə qədəm qoyduğu, dünyada yüksək nüfuz sahibi kimi mövqeyinin möhkəmləndiyi bir dönəmdə bu kimi cılız məsələlərlə gündəmə gəlməyin yersiz olduğunu söyləyirlər.

Ölkəmizin uğurlarının müxtəlif dairələr tərəfindən qısqanclıqla qarşılandığı və hətta bəzilərinin Azərbaycanı tutduğu düzgün yoldan çəkindirməyə çalışdığı heç kəsə sirr deyil. Onun üçündür ki, həmin dairələrin əlində alətə çevrilən millət, dövlət maraqlarını şəxsi, ambisioz maraqlarına qurban verən bəzi daxili qüvvələrə Azərbaycanın uğurlarına kölgə salmaq təlimatı verilir. Bu alətlər isə “vəzifələrini layiqincə yerinə yetirirlər”, desək heç yanılmarıq. Hər şeyi qara rəngdə görmək, bəlli beynəlxalq təşkilatlara həqiqətə uyğun olmayan, faktlardan uzaq məktublar yazmaq, dövlətini haqsız yerə şikayət etmək, Azərbaycanın beynəlxalq imicinə xələl gətirmək onların başlıca amal və vəzifələridir. Amma bu günə qədər olduğu kimi, bundan sonra da onların arzuları ürəklərində daş bağlayacaq. Çünki nə qədər tarazı pozulmuş bir dünyada yaşasaq da, hələ də haqqı görən, həqiqətləri etiraf etməkdən çəkinməyən insanlar var ki, onlar da istənilən beynəlxalq tribunadan Azərbaycanı bütün dünya dövlətləri üçün örnək göstərirlər.

Cəmiyyət kimin kim olduğunu yaxşı bilir

Əslində, Eldar Namazov kimi insanların ictimai müzakirə mövzusu olmasının özü Azərbaycan cəmiyyətinin mövcud mənəvi-siyasi standartına uyğun deyil. Son illər ərzində, böyük inkişaf yolu keçmiş, artıq dünyanın bütün qabaqcıl dəyərlərini mənimsəmiş, dünya cəmiyyətləri ilə bərabər addımlayan Azərbaycan cəmiyyətinin dövlətimizin gündəmində çox daha önəmli məsələlərin olduğu bir vaxtda bu kimi dəyərsiz mövzulara vaxt ayırması heç kəsə fayda verməz. Hətta bəzilərinin onun “ölçülərini və standartını” böyütməyə çalışmasına baxmayaraq, “Eldar Namazovun dəstəsi” bu cəmiyyətdə müzakirə olunacaq qədər önəmli deyil.

Elə oxucularımız və Azərbaycan ictimaiyyətinin dəyərli nümayəndələri də eyni gündə baş verən iki şəhadəti - akademik Ramiz Mehdiyevin sədrliyi ilə keçirilən “Azərbaycan 2020: gələcəyə baxış” İnkişaf Konsepsiyasının hazırlanması ilə əlaqədar “dəyirmi masa”nı və Eldar Namazovun ali təhsilli bir neçə şəxslə birlikdə keçirməyə cəhd göstərdiyi antimilli fəaliyyəti müqayisə etdikdə dərhal kimin nəyə xidmət etdiyini müəyyənləşdirir. Necə deyərlər: elin gözü tərəzidir. Yaxşı olar ki, fəaliyyəti və mahiyyəti ziyalılıqla ziddiyyət təşkil edən bu dəstə özlərini daha çox ifşa etmədən siyasi meydana girmək arzusundan əl çəksin. Bu, həm onların özləri, həm də xalqımız üçün daha faydalı olar.

“Yeni Azərbaycan”ın Analitik Qrupu

Yeni Azərbaycan.- 2012.- 7 yanvar.- S.3.