Azərbaycan-Rusiya
münasibətləri dinamik inkişaf edir
Hər
iki ölkə həm yüksək səviyyədə, həm
də müvafiq strukturlar və nazirliklər səviyyəsində
fəal əməkdaşlıq edir
Xəbər verildiyi kimi, Azərbaycan Prezidenti İlham
Əliyev bu günlərdə ölkəmizdə səfərdə
olan Moskva şəhərinin meri Sergey Sobyaninin
başçılıq etdiyi nümayəndə heyətini qəbul
edib.
Dövlətimizin başçısı Azərbaycan
Respublikası ilə Rusiya Federasiyası arasında ikitərəfli
münasibətlərin dinamik şəkildə uğurla
inkişaf etdiyini bildirib. Ölkələrimizin həm yüksək
səviyyədə, həm də müvafiq strukturlar və
nazirliklər səviyyəsində fəal əməkdaşlıq
etdiyini deyən Prezident İlham Əliyev bu yaxınlarda
keçirilən Rusiya-Azərbaycan hökumətlərarası
birgə iqtisadi komissiyanın iclasında müzakirə olunan
məsələlərin əhəmiyyətini qeyd edib. Moskva şəhəri ilə mövcud olan ənənəvi
əlaqələrin önəmini vurğulayan dövlətimizin
başçısı son dövrlərdə Rusiya
paytaxtında həyata keçirilən geniş yenidənqurma
işlərinin böyük maraq doğurduğunu bildirib.
Bakı şəhərində də sürətli
inkişaf və abadlıq işlərinin həyata
keçirildiyini deyən Prezident İlham Əliyev
paytaxtlarımız arasında təcrübə mübadiləsinin
səmərəli olacağını qeyd edib. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Moskva şəhəri
ilə ticarət-iqtisadi əlaqələrə toxunaraq Rusiya
paytaxtına göndəriləcək Azərbaycan məhsullarının
həcminin daha da artırılacağına əmin
olduğunu deyib.
Prezident
İlham Əliyev Moskva şəhərinin meri Sergey Sobyaninin rəhbərlik
etdiyi nümayəndə heyətinin Azərbaycana səfərinin
əlaqələrimizin daha da inkişaf etdirilməsi və
ölkəmizlə daha yaxından tanış
olmaq işinə xidmət edəcəyinə ümidvar
olduğunu vurğulayıb.
Nümayəndə
heyətinə göstərilən yüksək qonaqpərvərliyə
görə Azərbaycan Respublikasının Prezidentinə minnətdarlığını
bildirən Moskva şəhərinin meri Sergey Sobyanin deyib: “Həqiqətən,
Moskva şəhəri ilə Azərbaycan arasında dostluq əlaqələri
çoxəsrlik tarixə malikdir və olduqca yaxşı
haldır ki, bu əlaqələr bu gün də inkişaf etməkdə
davam edir”.
Bu məqamda vurğulamaq yerinə düşər ki, zəngin
tarixi keçmişə söykənən Azərbaycan-Rusiya
münasibətlərində yeni mərhələnin
başlanğıcı isə 1991-ci ildə SSRİ-nin
süqutundan sonra ittifaq ölkələrinin müstəqil
dövlətlərə çevrilməsi ilə qoyulub. Lakin Azərbaycanın
müstəqilliyinin ilk illərində şimal qonşumuzla
münasibətlər heç də birxətli olmayıb.
Yalnız Ümummilli lider Heydər Əliyev 1993-cü ilin
iyununda xalqın təkidli tələbi ilə yenidən siyasi
hakimiyyətə gələndən sonra Azərbaycan
Respublikası ilə Rusiya Federasiyası arasında getdikcə
möhkəmlənən, bərabərhüquqlu tərəfdaşlıq,
qarşılıqlı hörmət prinsiplərinə əsaslanan
münasibətlərin əsası qoyuldu. Dünyada
və regionda gedən proseslərin konyunkturasını, Azərbaycanın
dövlət maraqlarını düzgün dəyərləndirən
Ulu öndər şimal qonşumuzla siyasi, iqtisadi, humanitar sahədə
əməkdaşlığın gücləndirilməsi
istiqamətində addımlar atdı. Ümummilli
liderin Rusiyaya 1997-ci ildə ilk rəsmi səfərindən
sonra iki ölkə rəhbərlərinin
qarşılıqlı səfərləri ənənə
halını aldı. Rusiya Federasiyasının Prezidenti
Vladimir Putinin 9-10 yanvar 2001-ci il tarixində
Azərbaycana baş tutan rəsmi səfəri iki ölkə
arasında əməkdaşlıq əlaqələrinin və
hüquq-müqavilə bazasının genişləndirilməsinə
təkan verdi.
Ulu öndər Heydər Əliyevin daxili və xarici
siyasət kursunu davam etdirən Prezident İlham Əliyev də
Rusiya Federasiyası ilə əlaqələrin
inkişafına böyük önəm verir. Bunun təsdiqi kimi, Azərbaycanın
dövlət başçısı 5-7 fevral 2004-cü il tarixində bu ölkədə rəsmi səfərdə
olub. Bundan əlavə, 2004-2005-ci illərdə
Azərbaycan Prezidenti Rusiya Federasiyasına işgüzar səfərlər
edib. Öz növbəsində, Rusiya Prezidenti Vladimir
Putin 21-22 fevral 2006-cı il tarixində Azərbaycana
işgüzar səfərə gələrək “Rusiya
İli”nin təntənəli açılış mərasimində
iştirak edib. Azərbaycan və Rusiya prezidentlərinin
növbəti görüşü 16 iyun 2006-cı ildə
Qazaxıstanın Almatı şəhərində Asiyada
qarşılıqlı fəaliyyətə və etimad tədbirlərinə
dair müşavirədə iştirak çərçivəsində
gerçəkləşib. İki ölkə
prezidentlərinin görüşləri sonrakı illərdə
də davam etdirilib. Belə ki, 3 aprel 2008-ci il tarixində Prezident İlham Əliyevin
Buxarestdə, NATO-nun sammiti çərçivəsində
Rusiya Federasiyasının Prezidenti Vladimir Putin ilə baş
tutan görüşündə ikitərəfli əlaqələrə
və qarşılıqlı maraq doğuran məsələlərə
dair fikir mübadiləsi aparılıb.
Rusiya Federasiyasının hazırkı Baş naziri
Dmitri Medvedyevin prezidentliyi dövründə də iki ölkə
arasında imzalanan çoxsaylı sənədlər
qarşılıqlı əlaqələrin iqtisadiyyat, enerji və
digər sahələrdə dərinləşməsinə
şərait yaradıb. Belə ki, Rusiya Prezidentinin 2008-ci il
səfərinin yekununda iki ölkə arasında bir sıra
mühüm sənədlərlə yanaşı, Dostluq və
strateji əməkdaşlıq haqqında Bəyannamə də
imzalanıb. Rusiya dövlət başçısının
Azərbaycana bir il sonra gerçəkləşən
işgüzar səfəri zamanı “Xəzər dənizi
üzrə birgə Bəyannamə və dövlət sərhədlərinin
delimitasiyasının başa
çatdırılmasının əsas prinsipləri və
Samur çayının su resurslarının Azərbaycan
Respublikası və Rusiya Federasiyası arasında
bölüşdürülməsi barədə” birgə Bəyannamə
imzalanıb. Həmçinin, Azərbaycan
Dövlət Neft Şirkəti və Rusiyanın “Qazprom”
Açıq Səhmdar Cəmiyyəti tərəfindən Azərbaycan
təbii qazının alış-satışı üzrə
müqavilənin əsas şərtləri imzalanıb.
2013-cü il avqustun 13-də Rusiya Prezidenti
Vladimir Putinin geniş nümayəndə heyəti ilə
ölkəmizə səfəri, Prezident İlham Əliyevlə
keçirdiyi görüşlər, imzalanan sazişlər Azərbaycanla
Rusiya arasında münasibətlərin genişlənməsindən
xəbər verir.
Qeyd olunanlarla yanaşı, Azərbaycanla Rusiya iqtisadi sahədə
də uğurlu əməkdaşlıq qura bilib. Belə ki, iki
ölkə arasında kənd təsərrüfatı, tərəvəzçilik,
taxılçılıq, maşınqayırma, məişət
avadanlıqları və digər sahələr üzrə
geniş ticarət əlaqələri mövcuddur. Azərbaycan Rusiyanın ayrı-ayrı regionları
ilə geniş əməkdaşlıq edir. Bir faktı qeyd etmək kifayətdir ki, Rusiya
Federasiyasının 70-dən çox regionu Azərbaycan ilə
sıx işgüzar əlaqələr saxlayır.
Xatırladaq ki, 2011-ci ilin mayında Həştərxanda
“Rusiya və Azərbaycan: regionlararası əməkdaşlığın
yeni üfüqlərinə doğru” mövzusunda II Rusiya-Azərbaycan
regionlararası Forumu keçirilib. Forumda Həştərxan
vilayəti və Azərbaycan Respublikası Ticarət-Sənaye
palataları arasında əməkdaşlıq haqqında sənədlər
imzalanıb. İqtisadi əlaqələrin genişləndirilməsi
yönündə 2013-cü il iyunun 5-də
Volqoqradda Dördüncü “Rusiya-Azərbaycan:
Regionlararası dialoq-2013” Forumu keçirilib. Tədbir çərçivəsində
“Heydər Əliyev Rusiya-Azərbaycan münasibətlərində”
və “Böyük Vətən müharibəsində Qələbəyə
Azərbaycan xalqının töhfəsi” mövzularında
fotosərgilər təşkil olunub. Forum çərçivəsində
Azərbaycanın və Rusiyanın vahid enerji sistemlərinin
paralel işinin təmin edilməsi tədbirləri haqqında
Rusiya Federasiyası Hökuməti ilə Azərbaycan
Respublikası Hökuməti arasında Saziş və Azərbaycan
Respublikası Hökuməti ilə Volqoqrad vilayəti
hökuməti arasında ticari-iqtisadi və mədəni əməkdaşlıq
haqqında Saziş imzalanıb.
Cari il 23-24 iyun tarixində isə Qəbələdə
V Rusiya-Azərbaycan Regionlararası Forumu keçirilib. Azərbaycanın
İqtisadiyyat və Sənaye Nazirliyinin və Rusiya
Federasiyasının Regional İnkişaf Nazirliyinin təşkilatçılığı
ilə keçirilən Forumda hər iki tərəfdən
dövlət qurumlarının, parlamentlərin, icra hakimiyyəti
orqanlarının nümayəndələri, iqtisadiyyatın
müxtəlif sahələrində fəaliyyət göstərən
sahibkarlar və ictimaiyyət nümayəndələri
iştirak ediblər. Ümumilikdə Foruma hər
iki ölkədən 700-dən çox iştirakçı
qatılıb. Forum çərçivəsində Azərbaycan
ilə Rusiya arasında əməkdaşlığa dair bir
sıra sənədlər, o cümlədən, Azərbaycan
Respublikasının İqtisadiyyat və Sənaye Nazirliyi ilə
Rusiya Federasiyasının Regional İnkişaf Nazirliyi
arasında və Rusiyanın İnvestisiya Agentliyi ilə
AZPROMO arasında qarşılıqlı anlaşma haqqında
memorandumlar imzalanıb. Həmçinin, Həştərxan
Turizm Birliyi ilə Azərbaycan Turizm Assosiasiyası arasında
və Ural Turizm Assosiasiyası və Azərbaycan Turizm
Assosiasiyası arasında turizm sahəsində əməkdaşlıq
barədə, “Həştərxan regional kanalı” MMC ilə
Azərbaycanın regional televiziyası arasında sazişlər
imzalanıb. Forum çərçivəsində
Azərbaycanın və Rusiyanın bir sıra şirkətləri
arasında da əməkdaşlığa dair sənədlər
imzalanıb. Belə ki, Rusiya Federasiyasının Rostov
vilayətinin İqtisadi İnkişaf Nazirliyi ilə Azərbaycanın
“Mətanət A” şirkəti arasında, Rusiyanın
“Aqroholdinq starıysad” ASC ilə Azərbaycanın “CTC Holdinq”
şirkəti arasında, “Dağıstan Ticarət Evi” ASC ilə
Azərbaycanın “Azeksfrukt” şirkəti arasında,
“Dağıstan Steklotara” MMC ilə Azərbaycanın “Azərsun
Holdinq” şirkəti arasında əməkdaşlıq
haqqında sazişlər, Dağıstanın “Yuqaqroholdinq”
şirkəti ilə Azərbaycanın “İnvestment Group” MMC
arasında müqavilə imzalanıb.
İki ölkə arasında imzalanan qaz müqavilələri ilə Rusiya Azərbaycan qazının idxalını dəfələrlə artırıb. Bu, həm də enerji layihələrinin şaxələndirilməsinə və xammalın satışının münasib tariflərlə reallaşdırılmasına üstünlük verən Azərbaycan tərəfinin mənafeyinə uyğundur.
Bir sözlə, Azərbaycanla Rusiya arasındakı münasibətlər yüksələn xətlə inkişaf edir və bu məqam avqustun 9-da Rusiyanın Soçi şəhərindəki “Boçarov Ruçey” iqamətgahında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin və Rusiya Prezidenti Vladimir Putinin görüşündə bir daha vurğulanıb.
Bundan başqa, Rusiya-Azərbaycan Hökumətlərarası Komissiyasının iclası çərçivəsində keçirilən görüşlərdə də iki ölkə arasındakı münasibətlərin bütün sahələrdə uğurla inkişaf etdiyi qeyd olunub. Məlumat üçün bildirək ki, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev sentyabrın 15-də Rusiya Federasiyası Hökuməti sədrinin müavini, Rusiya-Azərbaycan Hökumətlərarası Komissiyasının həmsədri Dmitri Roqozinin başçılıq etdiyi nümayəndə heyətini qəbul edib.
Azərbaycan Respublikası ilə Rusiya Federasiyası arasında ikitərəfli münasibətlərin bütün sahələrdə dinamik şəkildə uğurla inkişaf etdiyini vurğulayan dövlətimizin başçısı Rusiya-Azərbaycan Hökumətlərarası Komissiyasının gündəliyində duran məsələlərin geniş şəkildə nəzərdən keçirilməsinin önəmini qeyd edib. Rusiya Federasiyasının Prezidenti Vladimir Putinlə Soçidə görüşünü məmnunluqla xatırlayan Prezident İlham Əliyev həmin görüşdə ikitərəfli münasibətlərimizin inkişafı ilə bağlı səmərəli müzakirələr aparıldığını vurğulayıb. Hazırkı dövrdə ticarət dövriyyəsinin artırılması, o cümlədən, iqtisadi əməkdaşlığın daha da genişləndirilməsi üçün yaxşı imkanların olduğunu deyən dövlətimizin başçısı Dmitri Roqozinin rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyətinin Azərbaycana səfərinin yaxşı nəticələr verəcəyinə əminliyini ifadə edib.
Böyük nümayəndə heyəti ilə Azərbaycana səfərə gəldiyini diqqətə çatdıran Dmitri Roqozin nümayəndə heyətinin tərkibində yüksək səviyyəli məmurların olmasının əməkdaşlığımızın genişləndirilməsi ilə bağlı məsələlərin operativ həlli baxımından əhəmiyyətini vurğulayıb.
Mübariz ABDULLAYEV
Yeni Azərbaycan.-2014.- 27 sentyabr.- S. 12.