Qiymətlərin süni şəkildə şişirdilməsinin qarşısı alınmalıdır

Prezident İlham Əliyev: Qiymətlərin yuxarı səviyyəsi müəyyən ediləcək. Heç kim o səviyyədən baha sata bilməyəcək

Ölkəmizdə Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə həyata keçirilən məqsədyönlü siyasət Azərbaycanı güclü iqtisadi dayaqlara malik sosial dövlət kimi səciyyələndirir. Respublikamızda sosial sfera dövlət siyasətinin prioritet istiqamətini təşkil edir. Ölkəmizdə genişmiqyaslı sosial infrastruktur layihələrini reallaşdırmaq, əhalinin etibarlı sosial müdafiəsini təşkil etmək üçün geniş imkanlar mövcuddur və bu istiqamətdə ardıcıl islahatlar həyata keçirilir, şəffaflıq təmin olunur. Əsas məqam isə ondan ibarətdir ki, Prezident İlham Əliyev ölkədə sosial məsələlərin yüksək səviyyədə həllinə nail olmaq üçün böyük siyasi iradə nümayiş etdirir. İyulun 13-də Prezident İlham Əliyevin Sədrliyi ilə Nazirlər Kabinetinin 2015-ci ilin birinci yarısının sosial-iqtisadi inkişafının yekunlarına və qarşıda duran vəzifələrə həsr olunan iclasındakı nitqində dövlət başçısı sosial sferanın Azərbaycanın dövlət siyasətinin prioritet istiqaməti olduğunu bir daha nəzərə çatdıraraq vurğulayıb: “Bizim siyasətimizin mərkəzində Azərbaycan vətəndaşı dayanır və heç bir sosial proqram heç vaxt ixtisar olunmayacaq, əksinə, biz yeni təşəbbüslər haqqında fikirləşirik”.

Bütün sosial proqramların vaxtında yerinə yetirilməsi Azərbaycanın siyasətinin göstəricisidir

Son 11 ildə Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi altında həyata keçirilən məqsədyönlü siyasət Azərbaycanın bütün sahələrdə hərtərəfli və dinamik inkişafını təmin edib. Hazırda beynəlxalq maliyyə-iqtisadi böhranın dünyanın ayrı-ayrı ölkələrində ciddi kataklizmlərlə müşayiət olunmasına baxmayaraq, respublikamız sabitlik və inkişaf adası kimi fərqlənir. Bu cəhətdən cari ilin ilk yarısı da istisna olmayıb. Ötən 6 ayda Azərbaycan iqtisadiyyatında bütün parametrlər baxımından müsbət göstəricilər əldə olunub. İlin əvvəlindən bəri iqtisadiyyatımız 5,7 faiz artıb. Qeyri-neft sektorunda isə son 6 ayda 9,2 faiz artıma nail olunub. Ölkənin dinamik inkişafı, həmçinin, investisiya qoyuluşunda da özünü büruzə verib. Belə ki, cari ilin əvvəlindən bəri ölkəmizə bütün mənbələrdən 12,7 milyard manat sərmayə yönəldilib.

Ölkənin dinamik iqtisadi inkişafı öz növbəsində daha geniş məzmunlu sosial siyasət həyata keçirilməsinə imkanlar açır. Prezident İlham Əliyevin vurğuladığı kimi: “Sosial sahədə bütün proqramlar icra edilir. Baxmayaraq ki, bizim gəlirlərimiz azalıb, bu, təbiidir. Biz büdcəni qəbul edəndə neftin qiymətini 90 dollardan hesablamışıq, əslində, indi 60 dollar səviyyəsindədir. Bir neçə ay bundan əvvəl daha da aşağı səviyyədə idi, əlli dollardan aşağı düşmüşdü. Ancaq bütün sosial proqramlar vaxtında icra edilir və bu da siyasətimizin əlamətidir”.

Azərbaycanda sosial siyasətin daha məzmunlu olmasını, əhalinin yüksək rifahının təmin edilməsini şərtləndirən amillər sırasında ölkədə makroiqtisadi sabitliyin təmin edilməsi mühüm rola malik faktor kimi çıxış edir. Son illərdə respublikamızda məqsədyönlü surətdə həyata keçirilən siyasət sayəsində, ölkədə inflyasiya aşağı səviyyədə qalır, əhalinin pul gəlirləri isə əhəmiyyətli dərəcədə artır və beləliklə də, insanların rifah halı yüksəlir. Makroiqtisadi vəziyyətin sabitliyi 2015-ci ilin ilk yarısında da qorunub saxlanıb. İlin əvvəlindən bəri respublikamızda inflyasiya cəmi 3,5 faiz civarında olub. Əhalinin pul gəlirləri isə 6,2 faiz artaraq yenə də inflyasiyanı üstələyib.

Respublikanın davamlı iqtisadi inkişafı fonunda yoxsulluğun səviyyəsinin azalması xüsusilə diqqəti çəkir. Həyata keçirilən məqsədyönlü tədbirlər sayəsində ölkə üzrə yoxsulluğun səviyyəsini 5 faizədək azaltmaq mümkün olub. Əhalinin məşğulluğunun getdikcə daha dolğun şəkildə təmin olunması da məmnunluq doğurur. Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə həyata keçirilən siyasət nəticəsində ölkəmizdə 2003-cü ildən bəri 1 milyon 400 min yeni iş yerləri yaradılıb. Dövlət başçısının nümayiş etdirdiyi siyasi iradəyə uyğun olaraq respublikada yeni iş yerlərinin yaradılması əhalinin artımı nəzərə alınmaqla daimi prosesə çevrilib və cari ilin ilk yarısında ölkədə daha 60 min yeni iş yerləri açılıb.

Sosial infrastruktur layihələrinin icrası da intensiv şəkildə davam etdirilir

Eyni zamanda, ölkə miqyasında genişmiqyaslı sosial infrastruktur layihələrinin reallaşdırılması da son illərdə Azərbaycanın mənzərəsini tamamlayan əsas cəhətlərdəndir. Dövlət əhalinin həyat təminatı ilə bağlı sahələrdə bu və ya digər layihələrin həyata keçirilməsinə böyükhəcmli sərmayələr yönəldir. Respublikanın bütün bölgələrində yüksək sürətlə və keyfiyyətlə reallaşdırılan su, kanalizasiya layihələri, yeni-yeni məktəblərin, səhiyyə ocaqlarının inşası bunun təsdiqidir. 2003-cü ildən bəri respublikanın müxtəlif bölgələrində təxminən 3 min məktəb, 500-dən artıq səhiyyə obyekti tikilib və yaxud əsaslı şəkildə təmir edilib.

Ölkədə sosial məzmunlu tədbirlərin reallaşdırılması 2015-ci ilin birinci yarısında da intensiv şəkildə davam etdirilib. Belə ki, son 6 ayda respublikada sosialyönümlü tədbirlərin həyata keçirilməsi, onların maliyyə təminatı üzrə dövlətin siyasətinin prioritetliyi təmin edilib və dövlət büdcəsi xərclərinin 23,6 faizi və yaxud 2 milyard 25 milyon manatı bu məqsədə yönəldilib. Dövlət başçısı isə hədəfi belə müəyyənləşdirib ki, ölkə miqyasında bir dənə də təmirsiz məktəb qalmamalı, hər bir kənddə insanlar tibbi xidmətlə təmin olunmalıdırlar: “Sosial infrastruktur yaradılır. Məktəblər, xəstəxanalar tikilir. İndi təxminən 20-dən çox məktəb, 30-dan çox tibb müəssisəsi təmir olunur, tikilir. Yəni, bu proses də gedir. Demək olar ki, biz bu sahədə əsaslı dönüş yarada bildik. Növbəti illərdə çalışmalıyıq ki, bir dənə də təmirsiz məktəb olmasın və hər bir yerdə, hər bir kənddə insanlar normal tibbi xidmətə malik olsunlar”.

Dərman bazarındakı problemlər aradan qaldırılmalıdır

Azərbaycanın sosial-iqtisadi inkişaf strategiyasını səciyyələndirən əsas cəhətlərdən biri ondan ibarətdir ki, ölkəmizdə dövlət siyasəti bilavasitə Azərbaycandakı reallıqlar, insanların arzu və istəkləri nəzərə alınmaqla hazırlanaraq həyata keçirilir. Prezident İlham Əliyev daim bölgələrə səfərlərə gedir, yerlərdə ictimaiyyətin nümayəndələri ilə çoxsaylı görüşlər keçirir və insanların arzu və istəklərini dinləyir. Belə görüşlər, bir qayda olaraq, izsiz ötüşmür. Ölkə vətəndaşlarını narahat edən məsələlər, yerlərdə aşkarlanan problemlər sonradan ayrı-ayrı sahələr üzrə dövlət siyasətinin istiqamətləri müəyyənləşdirilərkən mütləq nəzərə alınır. Bu baxımdan Prezident İlham Əliyevin Nazirlər Kabinetinin yuxarıda bəhs olunan iclasında səsləndirdiyi fikirlər də diqqəti cəlb edir. Dövlət başçısı ölkənin imici, iqtisadi inkişafı, həmçinin, əhalinin sosial müdafiəsi ilə bağlı narahatlıq doğuran ayrı-ayrı məqamlar barədə açıq və çox ciddi mesajlar verib.

Əhalinin sosial müdafiəsi baxımından ciddi önəm daşıyan belə məsələlərdən biri də ölkənin dərman bazarındakı vəziyyətlə bağlıdır. Ölkə Prezidentinin bu sahədə insanları narahat edən problemlərə diqqət çəkməsi təsadüfi deyil. Ölkədə hamı, əhalinin bütün təbəqələrinin təmsilçiləri potensial dərman istehlakçılarıdır. Lakin dövlətin əhalinin sosial müdafiəsinə güclü önəm verməsinə rəğmən, dərman bazarında arzuolunmayan vəziyyət hökm sürür. Burada qiymətlər şişirdilir, insanlara bəzən keyfiyyətsiz, mənşəyi bilinməyən dərmanlar təklif olunur. Prezident İlham Əliyevin qeyd etdiyi kimi, burada həkimlərin də məsuliyyətsizliyi və bəzi hallarda tamahkarlığı özünü göstərir. Lazım olmayan reseptləri yazırlar. Resepti yazır, deyir ki, sən bu dərmanı filan yerdən almalısan. Hətta reseptlə satılmayan vitaminlərə də resept yazırlar. Bu, böyük bir biznes şəbəkəsidir. Bu biznes kimin hesabınadır? Adi insanın hesabına. Adi insan da məcbur olub gedir ona verilən reseptlə dərman alır.

Lakin unutmaq olmaz ki, dərman bazarı çox həssas bir sahədir və burada işbazların manipulyasiya əməllərinin qarşısı alınmalıdır. Burada ədalətsizliyə və qiymətlərin süni şəkildə şişirdilməsinə yol verilməsinin qarşısı mütləq alınmalıdır. Dövlət başçısının bildirdiyi kimi, hazırda müvafiq dövlət qurumları ictimaiyyətdən gələn təklifləri nəzərə alaraq sosial baxımdan ciddi önəm daşıyan bu məsələnin tənzimlənməsi ilə ciddi məşğuldurlar. Prezident İlham Əliyev dərman bazarındakı çatışmazlıqların aradan qaldırılması məqsədilə nəzərdə tutulan tədbirləri ümumiləşdirərək deyib: “Hesab edirəm ki, sentyabr ayından gec olmayaraq bu məsələ artıq yeni müstəviyə qalxmalıdır. Həm şəffaflıq təmin ediləcək, hər bir vətəndaş biləcək ki, hansı dərmanı alır və hansı qiymətə alır. Qiymətlərin yuxarı səviyyəsi müəyyən ediləcək. Heç kim o səviyyədən baha sata bilməyəcək. Dərmanları satanlar da burada öz gəlirlərini götürəcəklər. Onların da normal gəlir səviyyəsi olmalıdır. Ancaq bu səviyyə 100, 200, 300 faiz olmamalıdır. Heç yerdə belə özbaşınalıq yoxdur. Görülən və görüləcək tədbirlər nəticəsində ilin sonuna qədər dərmanların qiymətləri kəskin şəkildə aşağı düşməlidir. İstəyirəm Azərbaycan ictimaiyyəti bunu bilsin. Bu məsələ də daim diqqət mərkəzində olacaq”.

Aviabiletlər nə üçün bahadır?

Ciddi sosial-iqtisadi mahiyyət kəsb edən məsələlərdən biri də aviabiletlərin qiymətinin baha olmasıdır. Son illərdə Azərbaycanın mülki aviasiyası yeni inkişaf mərhələsinə qədəm qoyub. Respublikamızda dövlət hava nəqliyyatı infrastrukturunun ən müasir tələblər səviyyəsində qurulmasına böyük investisiyalar yönəldir. Cəmi bir neçə il ərzində Bakı aeroportunda uçuş-enmə zolaqları və yönəldici yollar yenidən qurulub, uçuşları idarəetmə sistemləri müasirləşdirilib, radionaviqasiya və meteoavadanlıq yenilənib, digər silsilə tədbirlər reallaşdırılıb.

Bununla paralel olaraq, ölkənin regionlarında da mülki aviasiyanın inkişafına xidmət edən zəruri tədbirlər görülür. 2004-cü ildə beynəlxalq standartlara cavab verən Naxçıvan Beynəlxalq Hava Limanı işə düşüb. Regionların sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı çərçivəsində 2006-2008-ci illərdə bir-birinin ardınca Gəncədə, Zaqatalada və Lənkəranda hava limanları istismara verilib, daha sonra Qəbələdə və Yevlaxda hava limanları inşa olunub. Son illərdə ölkəmizdə mülki aviasiyanın inkişafı istiqamətində reallaşdırılan tədbirlərdən biri də Heydər Əliyev Beynəlxalq Aeroportunda yeni aerovağzal kompleksinin tikintisidir.

Bundan əlavə, sərnişin və yük daşımalarının daha müasir səviyyəyə çatdırılması üçün təyyarə və helikopter parkı ardıcıl surətdə yenilənir. “Azərbaycan Hava Yolları”nın (AZAL) təyyarə parkı dünyanın tanınmış şirkətlərindən alınan yeni və müasir təyyarələrlə zənginləşdirilib. Hazırda AZAL “Boeing “, “Aerobus”, “Embraer” kimi müasir təyyarələrlə dünyanın 30-dan çox şəhərinə uçuşlar həyata keçirir.

Dövlətin ölkədə mülki aviasiyanın inkişafına belə hərtərəfli qayğı göstərməsinin müqabilində Azərbaycanda aviabiletlərin başqa ölkələrə nisbətən baha olması narahatlıq doğurur. Ölkəmizdə aviabiletlərin qiymətlərinin yüksək olmasından narahatlığını ifadə edən Prezident İlham Əliyev müvafiq dövlət qurumlarına süni qiymət artımının qarşısının alınması ilə bağlı tapşırıqlar verib: “Bütün təyyarələr dövlət büdcəsinin vəsaiti hesabına alınır, bütün aeroportlar dövlət hesabına tikilir, bütün şərait dövlət hesabına yaradılır. Nəyə görə biletlərin qiyməti başqa ölkələrə, şəhərlərə nisbətən baha olmalıdır? Nə üçün? Ona görə mən tapşırıram hökumət, Maliyyə Nazirliyi, İqtisadiyyat və Sənaye Nazirliyi bu məsələ ilə məşğul olsunlar. Həm müqayisə aparın, həm də burada tənzimləmə mexanizmi, hər şey şəffaf olmalıdır və qiymətlər süni şəkildə qaldırılmamalıdır”.

Turizmin daha geniş inkişafı üçün üç məsələ həllini tapmalıdır: vizalar, biletlərin, otellərin qiyməti və üçulduzlu, ikiulduzlu otellərin tikintisi

Azərbaycanın coğrafi baxımdan əlverişli məkanda yerləşməsi, flora və fauna növlərinin müxtəlifliyi, Xəzər dənizi, infrastruktur təminatının yaxşılaşdırılması ölkəmizin turizm imkanlarını daha da artırır. Əlamətdar haldır ki, ölkəmizdə turizmin müxtəlif növlərini, o cümlədən, biznes, istirahət, sağlamlıq, idman turizmlərini inkişaf etdirmək üçün hər cür imkan vardır.

Qısa müstəqillik tarixində Azərbaycan dövləti ölkəmizdə turizmin inkişafına nail olmaq üçün güclü siyasi iradə nümayiş etdirərək bir sıra təşkilati tədbirlər həyata keçirib, həmçinin, respublikamızda turizmin inkişafını stimullaşdıran qanunvericilik bazası yaradılıb. Belə ki, Milli Məclis 1999-cu ildə “Turizm haqqında” ayrıca qanun qəbul edib. Ulu öndər Heydər Əliyevin 2002-ci il 27 avqust tarixli müvafiq Sərəncamı ilə respublikamızda 2002-2005-ci illərdə turizmin inkişafına dair ayrıca Dövlət Proqramı təsdiq olunub. “2009-2018-ci illərdə Azərbaycan Respublikasında kurortların inkişafı üzrə Dövlət Proqramı” respublikamızda istifadəsiz qalan turizm-kurort obyektlərinin bərpasına və yenilərinin yaradılmasına təkan verib. Azərbaycanda turizmin inkişafı ilə bağlı 2010-2014-cü illəri əhatə edən Dövlət Proqramının uğurla icra olunması nəticəsində respublikamızda turizm sənayesi yeni mərhələyə qədəm qoyub. Prezident İlham Əliyevin “Azərbaycan Respublikasına gələn əcnəbilərə və vətəndaşlığı olmayan şəxslərə viza rəsmiləşdirilməsi sahəsində təxirəsalınmaz tədbirlər haqqında” 2012-ci il 30 noyabr tarixli Sərəncamı respublikamıza turistlərin gəlib-getmələrini asanlaşdırmaqla ölkəmizin turist cəlbediciliyini əhəmiyyətli dərəcədə artırıb. Belə ki, bu sənədə əsasən, onlayn viza sisteminin tətbiqi ilə Azərbaycana gəlmək istəyən əcnəbilər vizaları elektron qaydada əldə edə bilirlər. Bu sistem sənədləşmənin daha asan aparılmasına və vaxta qənaət edilməsinə şərait yaradır.

Eyni zamanda, Azərbaycanın böyük uğurla ev sahibliyi etdiyi birinci Avropa Oyunları da ölkəmizə marağı əhəmiyyətli dərəcədə artırıb. Oyunlar vasitəsilə respublikamızın reallıqları ilə tanış olmaq imkanı qazanan çoxlu sayda əcnəbi Azərbaycana gəlmək, ölkəmizi gəzmək, bu möcüzəli diyarın sirlərini öyrənmək istəklərini bildirirlər.

Lakin bir sıra problemlər ölkənin turist cəlbediciliyinə mənfi təsir göstərir. Vizaların verilməsi ilə bağlı bəzi problemlər hələ də həllini tapmayıb. Bir sıra hallarda vizalar ləng verilir, bu zaman müasir texnologiyaların imkanlarından lazımi səviyyədə istifadə olunmur. Otellərin qiyməti xüsusi narahatlıq doğurur. Düzdür, hazırda Bakıda bir sıra məşhur brendlər şəbəkəsinə daxil olan otellər fəaliyyət göstərir. Prezident İlham Əliyev bunu Azərbaycanın gücünün təzahürü kimi səciyyələndirib: “Bizdə beşulduzlu otellərin sayı kifayət qədər çoxdur. Mən buna çox sevinirəm. Bu, ölkəmizin gücünü göstərir, bu, prestijdir. Yəni, ölkədə gedən proseslərin təzahürüdür. Əgər dünyanın aparıcı beşulduzlu brendləri Bakıdadırsa, demək, Bakı buna layiqdir və onlar layiqdirlər ki, Bakıda olsunlar”.

Amma respublika miqyasında beş ulduzlu olmayan otellərin az olması və belələrinin qiymətləri süni şəkildə şişirtmələri narahatlıq doğurur. Prezident İlham Əliyevin qeyd etdiyi kimi: “Ancaq beşulduzlu olmayan otellərin qiyməti niyə bahadır? Bölgələrdə, rayon yerlərində elə qiymət qoyurlar ki, heç adam oraya getmək istəmir”.

Prezident İlham Əliyev ölkəmizdə zəngin turizm potensialından daha səmərəli istifadə edilməsi üçün üç məsələnin həllinin vacib olduğuna diqqət çəkərək deyib: “Azərbaycanda o qədər gözəl yerlər var ki, heç xaricə getmək lazım deyil. Dağlar, meşələr, dəniz, çaylar, göllər, xizək kurortu. Ona görə bu üç məsələyə mütləq baxmaq lazımdır - vizalar, biletlərin, otellərin qiymətləri və üçulduzlu, ikiulduzlu otellərin tikintisi. Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi də tövsiyələr versin və eyni zamanda, sahibkarlar da bunu eşitsinlər”.

Mübariz ABDULLAYEV

Yeni Azərbaycan.-2015.- 16 iyul.- S. 2.