Tərtər rayonu öz
inkişafının yeni mərhələsini
yaşamaqdadır
Düşmən təxribatlarına mərdliklə sinə gərən rayonda abadlıq-quruculuq işləri geniş vüsət alıb
Ümummilli lider Heydər Əliyevin əsasını qoyduğu və Prezident İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam etdirilən daxili və xarici siyasət kursu Azərbaycanı nəinki regionun liderinə, eyni zamanda, dünyanın ən yüksək sürətlə inkişaf edən dövlətinə çevirib. Bu uğurlu siyasətin nəticəsidir ki, hazırda Azərbaycanın bütün guşələrində böyük tərəqqi hiss edilməkdədir. Prezident İlham Əliyevin imzaladığı regionların sosial-iqtisadi inkişafı üzrə Dövlət proqramları Azərbaycanın inkişafına böyük təkan verib. Prezident İlham Əliyevin Sədrliyi ilə keçirilən Nazirlər Kabinetinin 2016-cı ilin birinci rübünün sosial-iqtisadi inkişafının yekunlarına həsr olunmuş iclasındakı nitqində dövlət başçısının proqram xarakterli tövsiyələri, sosial-iqtisadi inkişafla bağlı söylənilən faktlar və rəqəmlər belə bir fikri bir daha təsdiq edir ki, Azərbaycan artıq dünya ölkələri tərəfindən yaxın tərəfdaş qismində qəbul edilir və inkişafımız dünyanın aparıcı reytinq hesabatlarında öz əksini tapır. Vurğulayaq ki, dünyada baş verən maliyyə və iqtisadi böhranlara baxmayaraq, Azərbaycan öz makroiqtisadi göstəricilərini qorumaqdadır. Bu inkişaf özünü rayonlarımızın həyatında baş verən müsbət dəyişikliklərdə də göstərir. Son illərdə böyük inkişaf yolu keçən rayonlarımızdan biri də Tərtər rayonudur. Cəbhə xəttində yerləşməsinə baxmayaraq, Tərtər rayonu bu gün öz inkişafının yeni mərhələsini yaşayır.
Tərtər İncəçaydan başlayır...
Sovet dövründə “Mirbəşir” adlanan Tərtər rayonu öz adına 1991-ci ildə qovuşub. Sahəsi 957 km2, əhalisi 98,1 min nəfər olan rayonun mərkəzi Tərtər şəhəridir.
Vurğulayaq ki, Gəncə ərazisində 1920-ci ilin aprel ayında Cavanşir qəzası yaradılıb. Həmin ildə Tərtər sahəsi yaradılıb və 1920-1922-ci illərdə Cavanşir qəzasının tabeliyində olub, 1922-ci ildən isə adı dəyişdirilərək Cavanşir sahəsi adlandırılıb. 1923-cü ildən 1929-cu ilin aprelinə kimi Ağdam qəzasının inzibati tabeliyində, 1929-cu ilin aprelindən 1930-cu ilə kimi Qarabağ dairəsinin tabeliyində olub. 1930-cu ilin avqustunda isə Tərtər rayonu yaradılıb. 1931-ci ildə Tərtər rayonu ləğv edilərək Bərdə rayonunun inzibati tabeliyinə verilib. 1934-cü ildə yenidən Tərtər rayonu yaradılıb, 1949-cu ildə rayonun adı dəyişdirilərək Mirbəşir rayonu adlandırılıb. 1963-cü ildə Mirbəşir rayonu ləğv edilərək Bərdə rayonunun inzibati tabeliyinə keçirilib, 1965-ci ildə isə yenidən Mirbəşir rayonu yaradılıb. 7 fevral 1991-ci ildə Mirbəşir rayonunun adı dəyişdirilərək yenidən Tərtər rayonu adlandırılıb. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 1992-ci il qərarı ilə Azərbaycan Respublikasının Ağdərə rayonu ləğv edilərək həmin rayonun Ağdərə qəsəbəsi və 28 kəndi Tərtər rayonunun, inzibati tərkibinə verilib. Ağdərə rayonu ərazisindən verilən yaşayış məntəqələri də daxil olmaqla hazırda rayonda 2 şəhər, 1 qəsəbə və 74 kənd var. Hazırda keçmiş Ağdərə rayonundan Tərtər rayonuna verilən Ağdərə şəhəri və kəndlərdən 13-ü erməni işğalı altındadır.
Rayonun təbiətinə gəldikdə isə, relyef şimal-şərqdə düzənlik, cənub-qərbdə dağlıqdır. Rayon ərazisindən Tərtər və İncəçay, cənub sərhədindən isə Xaçın çayı axır. Tərtər rayonu Tərtər çayının aşağı hissəsində yerləşir və şimaldan İncəçay ilə həmhüduddur. Rayonda iqlim şəraiti mülayim iqlimdən başlamış isti yarımsəhra və səhra iqliminə qədər dəyişir. Rayon Kür-Araz ovalığının qərb hissəsində, Qarabağ düzündə yerləşir. Burada neft yataqları, tikinti materialları mövcuddur. Rayonun inzibati mərkəzi Tərtər şəhəri Tərtərçayın sağ və sol sahillərində, qədim karvan yolu üzərində yerləşir. Buranın tarixi adı Çaparxana olub. Alban dövlətinin qədim paytaxtı Bərdədən 17 km aralıda yerləşən bu ərazidə vaxtilə karvansara və qala yerləşib.
Rayonun əsas təsərrüfat sahələri pambıqçılıq, heyvandarlıq, taxılçılıqdır. Subtropik meyvə olan narçılıq burda daha çox inkişaf edib. Rayonda pambıqtəmizləmə zavodu, toxuculuq fabriki, elektromexanika, konserv, süd emalı zavodları və s. sənaye müəssisələri mövcuddur. Xalq sənəti növlərindən xalçaçılıq, tikmə və toxuma sənətləri bu rayonda yaxşı inkişaf etmişdir.
Rayon ərazisindən Tərtər-İstisu, Tərtər-Hindarx, Tərtər-Goranboy, Yevlax-Ağdam-Laçın, Tərtər dövrələmə, Tərtər kənar avtomobil yolları keçir. Bu avtomobil yollarının uzunluğu 89 km-dir. Rayon ərazisindən 15 km uzunluğunda Yevlax-Bərdə-Ağdam dəmir yolu keçir.
Rayonda 24
tarix və mədəniyyət abidəsi var. Onlardan 1-i
dünya, 15-i ölkə əhəmiyyətli arxeoloji abidə,
7 ədədi yerli əhəmiyyətli memarlıq, 1 ədədi
isə yerli əhəmiyyətli arxeoloji abidədir. Həmin abidələr Tərtər şəhərində,
Buruc, Hacıqərvənd, Evoğlu, Hüsənli, Sarov,
Borsunlu, Bəyim Sarov, Xoruzlu, Dəmirçilər kəndlərində
yerləşir. Göstərilən ərazilərdə
3 məscid, 15 kurqan, 2 nekropol, 2 yaşayış yeri, 1 buzxana,
1 türbə mövcuddur. Son dövrlərdə
rayonun ərazisində olan tarixi və memarlıq abidələrinin
təmiri və bərpası istiqamətində mühüm
işlər görülüb.
Tərtər
rayonunda bu ilin birinci rübü üzrə göstəricilərdə
artım müşahidə olunur
Qeyd edək
ki, Tərtər rayonunda bu ilin birinci rübündə
keçən ilin müvafiq dövrünə nisbətən
ümumi məhsul buraxılışının həcmi 5,8 faiz, kənd təsərrüfatının
ümumi məhsulu 7,3 faiz, əsas kapitala yönəldilən
investisiyaların həcmi 91,6 faiz artıb. Analoji fərq
informasiya və rabitə xidmətlərinin həcmində 14,3 faiz, nəqliyyat sektorunda
yükdaşımaların həcmində 4,1 faiz, sərnişin
daşımalarının həcmində isə 4,2 faiz
yüksəlib. Bundan başqa, həmin dövrdə pərakəndə
ticarət dövriyyəsinin həcmi 3,9
faiz, əhaliyə göstərilən pullu xidmətlərin həcmi
5 faiz, iaşə xidmətlərinin həcmi isə 2,7 faiz
artıb. Rüb ərzində 3 milyon 440.8 min
manat həcmində əsas fondlar istifadəyə verilib.
2016-cı
ilin birinci rübündə rayon büdcəsinin gəlirləri
3 milyon 459 min 972 manata qarşı 4 milyon 70 min 95 manat və ya
117,6 faiz, dövlət büdcəsinin xərcləri 3 milyon
48 min 746 manata qarşı 3 milyon 76 min 821 manat və ya 101.0
faiz icra edilib. Dövlət tərəfindən
müdafiə olunan xərc maddələri üzrə
bütün ödənişlər vaxtlı-vaxtında təmin
olunub. Rayonda 2 bank filialı, 4 bank olmayan kredit təşkilatı
fəaliyyət göstərir.
Rayonda əhalinin
sosial müdafiəsi yüksək səviyyədə təmin
edilir
Hesabat dövründə rayonda 10 min 11 nəfər pensiyaçıya
xidmət göstərilib. Məcburi dövlət
sığorta fonduna 790,7 min manat vəsait
yığılıb ki, bu da keçən ilin müvafiq
dövrünə nisbətən 65,8 min manat və ya 3,2 faiz
çoxdur. Pensiyalar vaxtlı-vaxtında və
100 faiz plastik kartla ödənilib. İlin birinci
rübündə Əhalinin Sosial Müdafiəsi Mərkəzində
5173 sosial müavinət və ünvanlı sosial yardım
alan vətəndaşa xidmət göstərilib, 3 ay ərzində
vətəndaşlara 1 milyon 486 min 489 manat vəsait ödənilib.
Ölkə
Prezidenti İlham Əliyevin tapşırığına əsasən
sahibkarlığın inkişaf etdirilməsi, əhalinin məşğulluq
səviyyəsinin artırılması, yeni iş yerlərinin
açılması, sərmayələrin cəlb edilməsi
məqsədilə rayon İcra Hakimiyyətində qərargah
yaradılıb. Qərargahın səmərəli fəaliyyəti
nəticəsində rayonda 672 yeni iş yeri
açılıb ki, onun da 512-si daimi
iş yerləridir. Onlardan 5-i yeni
yaradılmış müəssisə və təşkilatlarda,
189-u mövcud müəssisə və təşkilatlarda,
100-ü fəaliyyəti bərpa edilmiş müəssisə
və təşkilatlarda, 218-i fiziki şəxslərdə,
160-ı isə digər tədbirlər üzrə
mövsümi işlərdə açılıb.
Kənd təsərrüfatının
inkişafı əsas prioritetlərdəndir
Vurğulandığı kimi, aqrar sahə üzrə
ixtisaslaşmış rayon olan Tərtər rayonunda kənd təsərrüfatının
sürətli inkişafının təmin olunması, bu sahədə
məşğulluğun artırılması
üçün mühüm addımlar atılır. Bir sıra kənd
təsərrüfatı məhsullarının
istehsalının genişləndirilməsinin vacibliyi ilə
bağlı ölkə Prezidenti İlham Əliyevin
tapşırıq və tövsiyələrinə uyğun
olaraq rayonda perspektiv tədbirlər planı hazırlanıb və
həyata keçirilir. Ölkəmizin hər
yerində olduğu kimi, Tərtərdə də aqrar sektorun
inkişaf etdirilməsi sahəsində məqsədyönlü
işlər görülür. Belə ki,
rayonda intensiv bağçılıq təsərrüfatını
inkişaf etdirmək məqsədilə 300 hektar ərazidə
üzüm bağının salınması üçün
torpaq sahəsi ayrılıb, 2050 hektar pambıq əkilib.
Tərəvəzçiliyin inkişafı üçün
biznes plan tərtib edilib.
Bundan
başqa, aqrar sahənin inkişaf etdirilməsinə diqqət
artırıldığından kənd təsərrüfatı
məhsulunun ümumi həcmi əvvəlki ilin müvafiq
dövrünə nisbətən 7,3 faiz artaraq 5 milyon 406.5 min
manat təşkil edib. Cari ilin məhsulu
üçün rayonda bütün təsərrüfat
kateqoriyaları üzrə 12 min 225 hektar sahədə
taxıl səpini aparılıb. Onun 7922 hektarı
buğda, 4281 hektarı arpa, 22 hektarı yaşıl yem
üçün xəsil arpa olub. Bundan
başqa, 3149 hektar sahədə yazlıq bitkilər əkilib.
Tərtər
rayonunda sahibkarlığın inkişafı diqqət mərkəzindədir
Rayonda sahibkarlığın inkişafına da xüsusi
diqqət yetirilir. Bu ilin ilk üç ayı ərzində rayon ərazisində
fəaliyyət göstərən sahibkarlarla 2 dəfə
İcra Hakimiyyətində görüş keçirilib,
onları narahat edən problemlər öyrənilib, fəaliyyətlərinin
genişləndirilməsi məqsədi ilə iş
adamlarına lazımi köməklik göstəriləcəyi
bildirilib. Sahibkarlığın inkişaf
etdirilməsi üçün rayonda münbit şərait
yaradıldığının nəticəsidir ki, ilin ilk
rübündə 218 nəfər rayon sakini sahibkarlıq fəaliyyəti
ilə məşğul olmaq üçün vergi orqanlarında
qeydiyyatdan keçib.
Sahibkarlığa Kömək Milli Fondunun vəsaiti
hesabına müvəkkil kredit bankları tərəfindən
2016-cı ilin birinci rübündə rayonun 1 sahibkarlıq
subyektinə 5 min manat güzəştli kredit verilib.
Hesabat
dövründə 4 nəfər sahibkara kiçik
südçülük fermer təsərrüfatının,
1 nəfərə kiçik quşçuluq, 1 nəfərə
faraş tərəvəz yetişdirmək üçün
istixananın, 1 nəfərə ətkəsmə və ət
satışı təsərrüfatının
yaradılması üzrə kiçikhəcmli investisiya layihəsinin
hazırlanmasına köməklik göstərilib, güzəştli
kredit almaq üçün layihələr Sahibkarlığa
Kömək Milli Fondunun rayonumuzda fəaliyyət göstərən
müvəkkil bankına təqdim edilib.
Bundan
başqa, Əskipara kəndində yaradılmış “EURO Tərtər
Aqro” MMC-nin fəaliyyəti üçün
ayrılmış 200 hektar torpaq sahəsində 100 baş
iribuynuzlu və 600 baş xırdabuynuzlu mal-qaranın
saxlanılması, ət və süd istehsalı nəzərdə
tutulub. “Məhəmməd-Tərtər” MMC-də isə ilkin
olaraq 50 baş iribuynuzlu və 200 baş xırdabuynuzlu mal-qara
alınıb, MMC-nin fəaliyyəti üçün
ayrılmış 70 hektar sahədə yem bitkiləri və
şəkər çuğunduru əkilib.
Dövlət səviyyəsində kənd təsərrüfatı
istehsalçılarına subsidiya və yardım verilməsi,
mülkiyyətçilərin maddi maraqlarının yüksəldilməsi
mühüm irəliləyişlərə səbəb olub.
Heyvandarlığın inkişafı sahəsində həyata
keçirilən məqsədyönlü tədbirlər nəticəsində
keçən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə
iribuynuzlu mal-qaranın sayı 409 baş, xırdabuynuzlu
mal-qaranın sayı isə 1043 baş artıb.
Mal-qaranın cins tərkibinin
yaxşılaşdırılması məqsədilə
sahibkarlara lizinq yolu ilə güzəştli şərtlərlə
yüksək məhsuldar damazlıq heyvan satılması və
heyvanlar arasında aparılan süni mayalanma tədbirləri
genişləndirilib. Bu ilin birinci rübü ərzində
sahibkarlar tərəfindən lizinq yolu ilə 212 baş
damazlıq heyvan alınıb. Hazırda
onların sayı yeni doğulmuş balaların hesabına
artaraq 376 başa çatıb.
Rayonun su
təchizatı ilə bağlı mühüm addımlar
atılır
Tərtər rayonunda su təchizatı ilə
bağlı mühüm addımlar atılıb. Əkinlərin suvarma suyu ilə
təminatını yaxşılaşdırmaq məqsədilə
suvarma sistemlərində 218 min kubmetr lildən təmizləmə
işi aparılıb, daşqın və selə qarşı
mübarizə məqsədilə 18 min kubmetr torpaq işləri
görülüb. Rayonda mövcud olan 474 ədəd
subartezian quyusundan 467 ədədi işlək vəziyyətdə
olub. İlin birinci rübü ərzində
53 ədəd subartezian quyusunun nasosları əsaslı təmir
edilib, 9 ədəd subartezian quyusunun yararsız nasosları
yenisi ilə əvəzlənib. Susuzluqdan əziyyət
çəkən ərazilərin su təminatının
yaxşılaşdırılması məqsədilə
rayonun Borsunlu, Sarov, Xoruzlu, Qaradağlı, Balakənkərli,
Hacıqərvənd, Güləbatlı (2 ədəd),
Düyərli, Ələsgərli, İsmayılbəyli,
Köçərli, Azad Qaraqoyunlu və Hüsənli kəndlərində
2015-ci ildə qazılmış 14 ədəd yeni subartezian
quyuları cari ilin birinci rübündə istismara verilib.
Eləcə də rayonda 7 ədəd yeni
subartezian quyularının qazılması, 8 ədəd
subartezian quyusunun yenidən bərpası nəzərdə
tutulub və bu işlərin yerinə yetirilməsi
üçün hazırlıq işləri
görülüb.
Rayonda
tikinti-abadlıq, quruculuq işləri genişləndirilir
Regionların sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət
Proqramına uyğun olaraq rayonda tikinti-quruculuq və
abadlıq işləri davam etdirilib. Tərtər şəhərində
Heydər Əliyev prospektində 1 hektar torpaq sahəsində
üçulduzlu hotelin tikilməsi üçün layihə-smeta
sənədləri təsdiq edilib. Bundan
başqa, bu ilin ilk üç ayında 2 sahibkarlıq
obyektinin tikintisinə icazə verilib.
Bu ilin ilk
üç ayında Tərtər çayı sahilində 2,5 hektar ərazidə yeni park salınması
üçün hazırlıq işləri aparılıb.
Ərazi təmizlənib, hamarlanıb, mövcud ağaclar
budanıb, ərazidən keçən yüksək gərginlikli
hava xətti kənarlaşdırılıb, ərazinin səviyyəsini
qaldırmaq üçün 1000 maşından çox torpaq
daşınıb və torpaq səviyyəsi
qaldırılıb. Park ərazisindən
keçən Buruc arxının beton kanal şəklinə
salınması işlərinə başlanılıb.
Tərtər şəhərinin Heydər Əliyev
prospektində və E.Hüseynov küçəsində səkilərə
1450 kvadratmetr tamet daşları döşənib. E.Hüseynov
küçəsində ümumi uzunluğu 4 km olan yeni səki
daşları-bardyorlar düzülüb, kommunikasiya xətləri
qaydaya salınıb, küçə genişləndirilib.
Tərtər şəhərində 7 ədəd
çoxmərtəbəli ictimai yaşayış
binalarının fasad və daxili hissələrinin suvanıb
rənglənməsi işlərinə başlanılıb və
bu işin icrası üçün 100 nəfər Tərtər
sakini işə götürülüb. Bundan başqa,
şəhərdə aparılan abadlıq, təmizlik və
yaşıllaşdırma işlərində işləmək
üçün 70 yeni iş yeri açılıb. Rayon ərazisində
məskunlaşmış 1170 məcburi köçkün ailələri
üçün qəsəbənin tikilməsi, şəhərin
su təchizatı və kanalizasiya sistemlərinin yenidən
qurulması, Sarıcalı-Zolgəran kəndləri ərazisində
Tərtər çayı üzərində yeni
körpünün tikilməsi məqsədi ilə
hazırlıq işləri aparılır.
Eləcə də şəhərin E.Hüseynov,
Ş.Qurbanov, F.Qulami küçələrində asfalt
örtüyü yenilənib. Q.Məmmədov küçəsində
5 mərtəbəli 30 mənzilli, Ə.Paşayev
küçəsində isə 2 mərtəbəli 12 mənzilli,
eləcə də 2 mərtəbəli 8 mənzilli iki
binanın dam örtükləri tamamilə dəyişdirilib.
Bundan başqa, 5 mərtəbəli 30 mənzilli üç
binanın və 2 mərtəbəli 16 mənzilli dörd
kommunal yaşayış evlərinin fasad hissələrinin və
girişlərinin suvanması, rənglənməsi işləri
aparılır. Şahmat məktəbinin,
uşaq bağçasının və kənd təsərrüfatı
idarəsinin inzibati laboratoriya binasının tikintisi davam
etdirilir. Şəhərin Ş.Qurbanov və
E.Məmmədov küçələrinin
işıqlandırılması təmin olunub.
Bundan
başqa, rayonun respublika əhəmiyyətli avtomobil
yollarında 152,6 min manatlıq, yerli əhəmiyyətli
avtomobil yollarında 57,4 min manatlıq cari və saxlanma işləri
görülüb. Respublika əhəmiyyətli
Goranboy-Tərtər avtomobil yolunun 18-36 kilometrlərində əsaslı
təmir və yenidən qurulması üçün layihə-smeta
sənədləri, həmin yolun 18-ci kilometrində, İncəçay
üzərində yerləşən qəzalı vəziyyətdə
olan körpünün də layihə-smeta sənədləri
hazırlanıb.
Rayonda ekoloji tarazlığın qorunması məqsədilə
Bərdə, Ağdam və Gəncə istiqamətində yol
kənarlarına və rayonun yaşayış məntəqələrində
12 mindən çox müxtəlif növ ağaclar və
gül kolları əkilib. Bundan başqa, şəhərin Heydər
Əliyev prospektində və E.Hüseynov küçələrində
3450 ədəd ümumilikdə 11 adda müxtəlif növ
ağac, 100 min ədəd kol bitkisi, 10 min ədəd isə
gül əkilib.
Rayonun
yaşayış məntəqələrində yerli icra
nümayəndələri və bələdiyyələrin
iştirakı ilə 6707 ədəd ağac əkilib, 40,5 km
kəndarası su arxları lildən təmizlənib, 19,3 km kəndarası
yollar qum-çınqılla təmir olunub.
Rayonun
içməli su və kanalizasiya sistemi yenidən qurulur
Vurğulamaq yerinə düşər ki, 2015-ci ilin iyun
ayından Tərtər şəhəri və ətraf 11 kəndin
içməli su və kanalizasiya sisteminin qurulması layihəsinin
icrasına başlanılıb. Layihədə 110 km
içməli su xəttinin və 110 km kanalizasiya sisteminin
çəkilməsi nəzərdə tutulub. Hazırda
Tərtər şəhərində 40 min 587 metr magistral
kanalizasiya xətti, 4648 metr artezianlararası və təzyiqsiz
magistiral su xətti, 36 min 609 metr şəhərdaxili və məhəllədaxili
su şəbəkəsi xətti çəkilib. İçməli
su birləşmələri verilən 1666 abonentdən 1222
abonentin həyətyanı sahəsində sayğac
qoyulması üçün qutular tikilib, 795 ədəd
sayğac quraşdırılıb. Kanalizasiya xəttlərində
1016 ədəd dəmir-beton baxış quyuları, 1480 ev birləşmələri
quraşdırılıb. Tutumu 5000 kubmetr olan 2
su anbarının tikilməsi nəzərdə tutulub.
Yanğından mühafizə məqsədilə 126
yerüstü F 100 mm-lik, 187 ədəd sürgülü
siyirtmə hidran quraşdırılıb. Onlardan
birinin tikinti işləri başa çatıb və
inkincisinin tikinti işləri 65 faiz görülüb. Həmin
su anbarlarının içməli su ilə təmin
olunması üçün qazılmalı olan 9 ədəd
subartezian quyusundan hazırda 3 ədədi tam hazırdır, 2
subartezian quyusunda qazıntı işləri aparılır. Eyni zamanda, mexaniki avadanlıqlar otağı, xlorlama
binası və gözətçi otağının tikinti
işləri tamamlanıb. Hazırda
işlər davam etdirilir.
Tərtər
sakinlərinin fasiləsiz elektrik enerjisi və təbii qazla təminatı
istiqamətində əsaslı işlər görülür
Əhalinin
fasiləsiz elektrik enerjisi ilə təmin olunması məqsədi
ilə 5 yarımstansiyada yağ
açarları cari təmir edilib və ətrafları səliqəyə
salınıb. 13 ədəd 10/6-0.4 -luq transformator cari, 10/6
kv-luq hava xətlərində 61,3 km, 0.4 kv-luq hava xətlərində
18,9 km əsaslı təmir olunub, hava xətlərinin 98 km-də
qabarit bərpa edilib, 69 ədəd əyri dayaq düzəldilib,
52 ədəd dayaq yenisi ilə əvəz edilib. Tərtər şəhərində 10, Qapanlı kəndində
3 ədəd yeni transformator quraşdırılıb və
sxemaya qoşulub. Qapanlı və Hacıqərvənd kəndlərinin
hər birində 3 ədəd yeni qoyulmuş transformatorlardan
çıxan 0.4 kv-luq hava xətlərində dayaqlar dəyişdirilib,
11,2 km naqillər kabellə əvəz edilib. Bundan başqa, Tərtər
şəhərində, Poladlı, Hüsənli, Azad
Qaraqoyunlu və Evoğlu kəndlərində 41 dayaq dəyişdirilib,
7,1 km naqil çəkilib.
Rayonda əhalinin qaza olan tələbatının təmin
olunması məqsədi ilə ilin birinci rübündə də
işlər davam etdirilib. Sarov və Bəyimsarav kəndlərində
ümumi uzunluğu 50 min 261 p/m olan müxtəlif diametrli polad
borularla qaz xətləri çəkilib, 981 abonentin mənzilində
məişət qaz sayğacı və fərdi tənzimləyici
quraşdırılaraq əhalinin istifadəsinə verilib.
İlxıçılar, Dəmirçilər və Kəbirli
kəndlərində ümumi uzunluğu 30 min p/m olan müxtəlif
diametrli polad borularla qaz xətləri çəkilib, 650
abonentin mənzilində məişət qaz sayğacı və
fərdi tənzimləyici quraşdırılıb. Bundan əlavə, rayonun Seydimli, Xoruzlu, Ağ kənd,
Azad Qaraqoyunlu kəndlərində qazlaşma işləri
davam etdirilir.
Rayonun rabitə və kommunikasiya sistemində də
mühüm işlər görülüb. Belə ki, bu ilin ilk
üç ayında Tərtər Telekommunikasiya
qovşağında 3008 tutumu olan 1 mərkəzi EATS, 5008
nömrə tutumu olan 27 kənd EATS və 20 nömrəlik
yaşayış məntəqəsini əhatə edən
peyk avadanlığı ilə rayon əhalisinə xidmət
göstərilib. Qovşaq üzrə hər 100 nəfərə
düşən telefonların sayı 10.2 nömrə, hər
100 ailəyə düşən telefonların sayı 45,1
nömrə təşkil edib. Rayonda 9 internet
klub və 1 tədris kursu fəaliyyət göstərir.
Ötən
illə müqayisədə qovşaq üzrə ümumi gəlir
16 min manat artıb, genişzolaqlı internet xidmətindən əldə
olunan gəlir ümumi gəlirin 35 faizini təşkil edib,
rayonda internet istifadəçilərinin sayı 2508-ə
çatıb.
Məktəblərin
maddi-texniki bazası möhkəmləndirilir, əhalinin tibbi
müayinədən keçirilməsi təmin olunur
2016-cı ilin birinci rübündə məktəblərin
maddi-texniki bazasının möhkəmləndirilməsi
istiqamətində mühüm işlər görülüb. Rüb ərzində rayonda
34 tam, 10 ümumi orta, 3 ibtidai ümumtəhsil məktəbi, 4
məktəbdənkənar müəssisə fəaliyyət
göstərib. Həmin müəssisələrdə
9387 nəfər şagirdin təlim-tərbiyəsi ilə 1210
nəfər müəllim məşğul olub.
Birinci rüb ərzində rayonun mərkəzi xəstəxanasında
əhalinin sağlamlığı istiqamətində yüksək
nəticələr əldə olunması üçün
tibbi xidmətin günün tələbləri səviyyəsində
qurulması istiqamətində lazımi tədbirlər həyata
keçirilib.
Yoluxucu və digər mövsümi xəstəliklərə
qarşı peyvəndləmə işləri vaxtında
aparılıb, bunun nəticəsində infeksion xəstəliklərlə
xəstələnmə halları nəzərəçarpacaq
dərəcədə azalıb. Prezident İlham
Əliyevin bütün ölkə vətəndaşlarının
icbari tibbi müayinədən keçirilməsi ilə
bağlı tapşırığına əsasən rüb ərzində
26 min 424 nəfər tibbi müayinədən keçirilib,
2052 nəfər ambulator, 32 nəfər stasionar müalicəyə
cəlb olunub, 3 nəfər müalicə üçün
Bakı şəhərinə göndərilib, 25 məntəqədə
müayinə başa çatdırılıb.
Rayonda gənclərlə
iş yüksək səviyyədə qurulub
Rüb ərzində Mədəniyyət və turizm
şöbəsində əhaliyə göstərilən mədəni-maarif
səviyyəsinin yüksəldilməsi məqsədilə
mühüm tarixi günlərə, bayramlara həsr
olunmuş tədbirlər keçirilib. Mədəniyyət
işçiləri “Açıq qapı” günlərində
hərbi hissələrdə olublar, hərbçilər
qarşısında maraqlı konsert proqramı ilə
çıxış ediblər. Eləcə
də rayonda bədən tərbiyəsi və idmanın
inkişaf etdirilməsi, əhali arasında sağlam həyat
tərzinin təbliğ edilməsi, idmanın maddi-texniki
bazasının möhkəmləndirilməsi diqqət mərkəzində
saxlanılıb, idmanın ayrı-ayrı sahələri
üzrə çoxsaylı maraqlı yarışlar
keçirilib. O cümlədən, gənclərlə
işin yaxşılaşdırılması, ordu
sıralarına çağırışın mütəşəkkil
həyata keçirilməsi, gənclərdə hərbi vətənpərvərlik
hissinin gücləndirilməsi və idmana marağın
artırılması da rayon rəhbərliyi tərəfindən
diqqət mərkəzində saxlanılıb. Azərbaycan
Respublikası Prezidentinin tapşırığına əsasən
rayonda bədən tərbiyəsi və idmanın kütləviliyinin
artırılması məqsədilə idman üzrə 10, gənclər
üzrə 14 tədbir keçirilib. 2 Fevral - Gənclər
Günü münasibətilə rayon İcra Hakimiyyəti və
Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyinin təşkilatçılığı
ilə keçirilən “Ordu gəncləri böyük
qüvvədir” mövzusunda tədbirdə Azərbaycan
Ordusunun arsenalında olan bütün növ döyüş
sursatları nümayiş etdirilib, Müdafiə Nazirliyinin hərbi
orkestrinin müşayiəti ilə böyük konsert
proqramı baş tutub.
Bundan
başqa, rayon İcra Hakimiyyəti Dini Qurumlarla İş
üzrə Dövlət Komitəsi ilə birlikdə Gənclər
Mərkəzində “Xalqımızın milli dini adət-ənənələri
və dini radikalizm” mövzusunda seminar müşavirə,
hüquq-mühafizə orqanlarının əməkdaşları
ilə birlikdə “Tərtərdə yetkinlik yaşına
çatmayanlarla iş diqqət mərkəzindədir”
mövzusunda tədbir keçirilib. Tədbirlər
rayon ictimaiyyəti tərəfindən böyük maraqla
qarşılanıb.
YAP Tərtər
rayon təşkilatı rayonun aparıcı siyasi qüvvəsidir
Bu ilin ilk üç ayında Tərtər rayonunda
ictimai-siyasi vəziyyət daima nəzarətdə
saxlanılıb, aparılan təşkilatçılıq və
maarifləndirmə işləri daha da gücləndirilib. Nəticədə
rayonda sabitlik təmin olunub. Vurğulamaq
yerinə düşər ki, hər zaman siyasi fəallığı
ilə seçilən Tərtər rayon ictimaiyyəti
Ümummilli liderimiz Heydər Əliyev ideyalarına
bağlılıq nümayiş etdirir. Rayonun
əsas aparıcı siyasi qüvvəsi Yeni Azərbaycan
Partiyası (YAP) Tərtər rayon təşkilatıdır.
YAP Tərtər rayon təşkilatının təsis
konfransı 1993-cü il iyulun 25-də
keçirilib. YAP rayon təşkilatının hazırda 5826
üzvü var. Bu üzvlərin 3092 nəfərini və ya 53
faizini qadınlar, 1416 nəfərini, başqa sözlə, 24
faizini gənclər təşkil edir. Bu ilin ilk
5 ayı ərzində rayon təşkilatına 114 nəfər
üzv qəbul olunub. Vurğulandığı
kimi, Tərtər ictimaiyyəti Ulu öndər Heydər
Əliyev kursunun davamçısı Azərbaycan Prezidenti
İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə həyata
keçirilən siyasəti dəstəkləyir.
Rayon
sakinlərinin təklif və müraciətləri İcra
Hakimiyyətinin rəhbərliyi tərəfindən dinlənilir,
yerlərdə səyyar görüşlər keçirilir
Xüsusi olaraq qeyd edilməlidir ki, rayon İcra Hakimiyyətinin
rəhbərliyi hər zaman yerlərdə sakinlərlə
görüşlər təşkil edir, təklif və
müraciətləri yerində dinləyir. Bundan
başqa, bu ilin ilk üç ayında Tərtər rayon
İcra Hakimiyyəti başçısı Aparatına 218
müraciət daxil olub. Bu müraciətlərdən
87-si Azərbaycan Respublikası Prezidentinin
Administrasiyasından, 5-i Nazirlər Kabinetindən, 4-ü Milli
Məclisdən, 26-sı respublikanın digər təşkilatlarından,
96-sı isə vətəndaşlardan bilavasitə İcra
Hakimiyyətinə ünvanlanan müraciətlərdir. Eləcə də rayon İcra Hakimiyyəti
başçısı Aparatında 544 nəfər vətəndaş
qəbul olunub. Onlardan 260 nəfəri
İcra Hakimiyyəti başçısı tərəfindən,
284 nəfəri isə başçının müavinləri
və şöbə müdirləri tərəfindən qəbul
edilib. Rayon İcra Hakimiyyəti
başçısının birinci rüb ərzində yerlərdə
keçirdiyi səyyar qəbul - görüşlər
praktikası davam etdirilib. Bütövlükdə
2016-cı ilin birinci rübündə 11 yaşayış məntəqəsi
və məhəllədə İcra Hakimiyyəti
başçısının səyyar qəbul-görüşləri
keçirilib. Bu görüşlərdə
iştirak edən 1364 vətəndaşdan 98 nəfər vətəndaş
müraciətlə çıxış ediblər.
Rayon İcra Hakimiyyətinə hesabat dövründə
daxil olan 218 müraciətin hamısı elektron informasiya
sisteminin tələblərinə uyğun olaraq işlənilib,
müvafiq olaraq aidiyyəti üzrə icraçılara
verilib və icrasına nəzarət olunub.
Aprel
ayında erməni təxribatları nəticəsində
dağılmış evlərdə təmir-bərpa işləri
davam etdirilir
Məlum olduğu kimi, aprel ayında Ermənistan
Silahlı Qüvvələrinin Tərtər rayonu istiqamətində
törətdiyi təxribatların qarşısı Azərbaycan
Ordusu tərəfindən alındı və düşmənə
ağır zərbələr vuruldu. Bununla belə ermənilər
yaşayış məntəqələrini, sosial obyektələri
atəşə tutdular. Ərazidə döyüşlər
gedərkən erməni silahlı qüvvələri tərəfindən
yaşayış məntəqələrinə atılan
ağır artilleriya atəşləri nəticəsində Tərtər
şəhərinə, Qaynaq, Qapanlı, Yuxarı
Qaradağlı, Qaraağacı, Ağkənd, Çaylı,
Şıxarx, Yuxarı Qapanlı, Qazyan, Hacıqərvənd,
Buruc, Balakəngərli, Həsənqaya, Azad Qaraqoyunlu, Düyərli,
Seydimli kəndlərinin, Şıxarx qəsəbəsinin
ümumilikdə 256 fərdi yaşayış evinə,
Qaraağacı və Qapanlı kəndlərindəki tam orta
məktəblərə, Qapanlı və Yuxarı Qapanlı kəndlərindəki
tibb məntəqələrinə, Qazyan kənd körpələr
evi-uşaq bağçasına, işıq, qaz, su və rabitə
təsərrüfatına ziyan dəyib. Bundan
başqa, artilleriya atəşi nəticəsində yerli əhaliyə
məxsus xeyli sayda mal-qara və toyuq-cücə tələf
olub. Tərtər sakinlərinə məxsus
4 ədəd avtomobil istifadəyə yararsız hala
salınıb. Atəş zamanı evlərdən 32 ədədi
tamamilə dağılıb və ağır dərəcədə
zərər çəkib, 45 yaşayış evi orta dərəcədə,
179 yaşayış evi isə qismən zərər çəkib.
Bununla bərabər, 2350 metr beton üzlüklü kanal, 4
kilometr torpaq kanalı, 12 ədəd hidrotexniki qurğu, 2 ədəd
körpü, 2 kilometr elektrik xətti, 1 ədəd
transformator, 2 kilometr kanalüstü istismar yolu sıradan
çıxıb, R-7 və R-8 kanallarının
yanındakı idarə binaları dağılıb.
Eləcə
də Qaraağacı, Yuxarı Qaradağlı, Şıxarx,
Hüsənli kəndlərinin 208 hektar taxıl sahəsinə,
28 hektar Hüsənli kəndinin çuğundur sahəsinə
ziyan dəyib. Atəşkəs pozulduğu
müddətdə rayon İcra Hakimiyyəti operativliyi təmin
edərək dəymiş zərərin müəyyənləşdirilməsi
və qısa müddətdə aradan qaldırılması
üçün tədbirlər həyata keçirib. Rayon fövqəladə hallar komissiyası
yaşayış məntəqələrində olub, dəymiş
zərəri müəyyənləşdirərək aktlar tərtib
edib. O cümlədən, işıq, qaz, su,
telekommunikasiya sahəsindəki problemlər aidiyyəti idarələr
tərəfindən qısa müddətdə aradan
qaldırılıb. Digər tərəfdən,
artıq dağıdılmış evlərdə təmir-bərpa
işləri aparılır. Təmir-bərpa
işləri Azərbaycan hökumətinin ciddi nəzarətindədir.
Rayon ərazisində
düşmən təxribatının
qarşısının alınması zamanı 3 nəfər
mülki şəxs həlak olub, 7 nəfər yaralanıb və
1 nəfər Tərtər şəhər sakini gizir Nicat
İsgəndərov şəhid olub. Yüksək
dəyanət nümayiş etdirən Tərtər rayonunun
sakinləri bir gün də olsun öz doğma
ocaqlarını tərk etmədilər. Ölkə
Prezidenti, Ali Baş Komandanın əmrlərini yerinə yetirən
Azərbaycan Ordusu və xalqın birliyi bu çətin
günlərdə də öz sözünü dedi.
Bütün çətinliklərə baxmayaraq bu
gün Tərtər rayonu öz inkişafını davam etdirməkdədir. Rayonda yeni
infrastruktur yaradılır, insanların sosial rifahının
yüksəldilməsi istiqamətində mühüm
addımlar atılır. Ölkə Prezidenti
İlham Əliyevin rayona reallaşan son səfəri də
bunu deməyə əsas verir. Bu gün Tərtər
rayonu ümumi inkişaf tendensiyamızın mühüm bir
parçası kimi çıxış edir.
Pərviz SADAYOĞLU
Yeni Azərbaycan.- 2016.- 3 iyun.- S.7