Sankt-Peterburqda ElçininQatilpyesinin premyerası böyük uğurla keçib.

 

Xalq yazıçısı Elçinin pyesləri Azərbaycanın sərhədlərini aşaraq ABŞ, İngiltərə, Türkiyə, Rusiya, Ukrayna, Gürcüstan digər ölkələrin teatrlarında uğurla tamaşaya qoyulur hər dəfə tamaşaçıların dərin rəğbətini qazanır. Bir faktı qeyd etmək kifayətdir ki, son beş ildə Elçinin dörd pyesi London teatrlarında böyük uğurla göstərilib.

AZƏRTAC xəbər verir ki, aprelin 30-da Sankt-Peterburqdakı “ALEKO” teatrında Elçinin məşhurQatilpyesi əsasında hazırlanmış tamaşanın premyerası olub. Gərgin psixoloji konfliktə əsaslanan bu əsər dəfələrlə tamaşaçıların alqışlarını qazanıb.

Tamaşanın quruluşçu rejissoru - uzun illər Finlandiyada yaşayan orada işləyən həmvətənimiz Kamran Şahmərdandır. Teatr onu məxsusi olaraq bu tamaşa üçün dəvət edib. Rolları aktyorlar Natalya Popova, Valeri Stepanov, Yekaterina Çerednik başqaları ifa ediblər.

Qatiltamaşası Peterburqda ikinci dəfədir ki, nümayiş etdirilir. Üç il bundan əvvəl həmin əsər PeterburqunBaltiyski domteatrında uğurla tamaşaya qoyulub.

NTV kanalının müxbiri Natalya Dubrovskaya yazır: “Psixoloji dram janrı keçmiş müəllimə ilə onun artıq yaşa dolmuş şagirdi arasında ehtiraslı qarşılıqlı münasibətlərdən bəhs edən detektiv süjet teatr eksperimentlərinin sərraflarının diqqətini cəlb etməlidir. Azərbaycan dramaturqununQatilpyesi fin teatrının rəhbəri tərəfindən tamaşaya qoyulub, baş rolları isə rusiyalı artistlər ifa ediblər.

Qatil” - Elçinin teatr rejissorları tərəfindən ən çox sevilən pyeslərindən biridir. Pyes dünyanın bir çox səhnələrində tamaşaya qoyulub. Psixoloji dram janrı detektiv süjet eksperiment aparmağa imkan verir. Kamran Şahmərdan tamaşaçını faciəli finala doğru apararkən rəqsləri unutmur, səhnəni assosiativ installyasiyalarla canlandırır.

Rejissor üçünQatilsadəcə bayağı məişət əhvalatı deyil. Rejissor Azərbaycan dramaturqunun məşhur pyesi əsasında hazırlanmış tamaşanı fərqli şəkildə təqdim edir. Onun tamaşası xeyir ilə şərin savaşı barədədir. Tamaşaçı bu əbədi qarşıdurmanı, demək olar ki, bütün tamaşa boyu qapalı məkanda olan, bir-biri ilə münasibətlər quran, lakin həyatı alt-üst edən personajların emosiyaları vasitəsilə hiss etməlidir”.

Rejissor Kamran Şahmərdan deyir: “Bu, bizim ehtiyac duyduğumuz pyeslərdən biridir. Mənim üçün bu, çox ibrətamiz əhvalatdır, çünki bəzən yanımızdakı insanları lazımınca qiymətləndirmirik. Bu sözlər hətta mənfi qəhrəmanlara da aiddir. Pyesdə bir mənfi qəhrəman var. Cavan oğlan məktəbi bitirəndən uzun illər keçəndən sonra öz kimya müəlliməsinin evinə qonaq gəlir. Bu görüş artıq gənc olmayan tənha qadınla onun keçmiş şagirdinin məhəbbət macərasının başlanğıcı olur. Sonra isə qalmaqal, savaş, xəyanət.... Bu çılğın obrazı yaratmaq Valeri Stepanova heç asan başa gəlmir. Xüsusən ona görə ki, bu rol özü bir növ imtahandır. Aktyorun karyerasında birinci baş roldur”.

Baltiyski domteatr-festivalın aktyoru Valeri Stepanov: “Hər bir dramaturgiya, xüsusən yaxşı dramaturgiya həmişə başqa birisinin xasiyyətinin mürəkkəbliklərini nəzərdə tutur. İnsan qədər dəqiq təsvir edilibsə, aktyorunözünü kənara qoyubbaşqa obraza girməsi bir o qədər çətindir”.

Tənqidçilər Elçini xeyirxah təhkiyəçi sərt realist, onun yaradıcılığını isə müasir ədəbiyyatda hadisə adlandırırlar. Qatilpyesinin qadın qəhrəmanı qısa bir zaman kəsiyində bəlkə bütün həyatı boyu üzləşdiyindən daha artıq emosional gərginlik keçirir. Nəticədə bu hisslər onu cinayətə sürükləyir.

RF Əməkdar artisti Natalya Popova: “Amalları həyata baxışları müxtəlif olan iki nəsil qarşılaşır. Qadınla kişi arasında sevgiyə həmişə xas olan bu münaqişə çoxsaylı müxtəlif həyati fəlsəfi baxışlar sayəsində daha da dərinləşir”.

Rejissor bu tamaşanı rekord dərəcədə qısa müddətdə - cəmi üç həftə ərzində ərsəyə gətirib. Halbuki, belə üçün adətən azı iki ay yarım vaxt sərf olunur. Kamran Şahmərdan müəyyən mənada teatral trilogiyanı tamamlayıb. O, Elçinin iki pyesini Bakıda tamaşaya qoyub. Yeni əsərlə qastrol səfərləri hələlik nəzərdə tutulmur. Lakin əgər belə bir qastrol baş tutsa, yəqin ki, Finlandiyada olacaq. Rejissor hazırda Suomidəki teatrın rəhbəridir.

Xatırladaq ki, keçən ilNizamiKino Mərkəzində “Qatil” bədii filminin təqdimatı olub. Həmin filmin rejissoru da Kamran Şahmərdandır.

Xalq yazıçısı Elçinin eyniadlı pyesi əsasında film Azərbaycan Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin sifarişi ilə “Black and White Studio” (Finlandiya), “Studio 33A” və “VarsStudio” (Gürcüstan) şirkətlərinin iştirakı ilə Cəfər Cabbarlı adına “Azərbaycanfilm” kinostudiyasında çəkilib.

Filmin nümayişindən əvvəl Azərbaycan Baş nazirinin müavini, Xalq yazıçısı Elçin Əfəndiyev jurnalistlərlə söhbətində qeyd edib ki, o, “Qatilpyesini 10 il əvvəl yazıb.

Bu əsər əsasında istedadlı rejissor Mehriban Ələkbərzadə tərəfindən hazırlanmış tamaşa ilk dəfə Azərbaycan Dövlət Akademik Milli Dram Teatrının səhnəsində göstərilib. Pyes əsasında hazırlanmış tamaşalar Moskva, Sankt-Peterburq, Londonİstanbul teatrlarının səhnələrində də təqdim edilib.

Elçin İlyas oğlu Əfəndiyev - filologiya elmləri doktoru, Azərbaycanın Xalq yazıçısı, incəsənət xadimi, ədəbiyyatşünas, tənqidçi, Bakı Dövlət Universitetinin professoru, dövlət xadimiictimai xadimdir.

Onun ilk hekayəsi 1959-cu ildə “Azərbaycan gəncləri” qəzetində dərc edilib. O vaxt Elçinin 16 yaşı var idi. ElçininMin gecədən biri” adlı ilk kitabı 1965-ci ildə çapdan çıxıb.

Elçinin kitabları dünyanın bir çox ölkələrində nəşr edilib, 20-dən çox dilə tərcümə olunub, onların ümumi tirajı 5 milyon nüsxəyə çatıb. Yazıçının rus dilində nəşr edilmiş birinci kitabı “Baladadaşın ilk məhəbbəti” adlanır.

Elçinin ssenariləri əsasında yeddi bədii film çəkilib: “Baladadaşın ilk məhəbbəti”, “Arxadan vurulan zərbə”, “Mən qayıdacağam”, “Gümüşü furqon”, “Bağ mövsümü” , “Sahilsiz gecə”, “Milli bomba”.

Yeni Azərbaycan.- 2016.- 4 may.- S.6