Azərbaycanda bütün fundamental azadlıqlar təmin edilib

Ölkəmizdə insan hüquq və azadlıqlarının qorunması istiqamətində görülən işlər davamlı xarakter daşıyır

Öz inkişafına görə Cənubi Qafqaz regionunun lider dövləti olan Azərbaycanda insan hüquq və azadlıqlarının qorunması yüksək səviyyədə təmin edilir, bu istiqamətdə ardıcıl olaraq addımlar atılır. Qeyd edək ki, hüquqi dövlət quruculuğu prosesinin əsas tərkib hissəsi sayılan vətəndaş hüquqlarının təmini və qorunması, fundamental azadlıqların təmin olunması əsası Ulu öndər Heydər Əliyev tərəfindən qoyulan və Prezident İlham Əliyevin həyata keçirdiyi siyasi kursun əsas prioritetlərindəndir. Belə ki, Azərbaycan Respublikası müstəqillik qazandığı dövrdən, daha doğrusu, 1993-cü ildən indiyə kimi ölkəmizdə insan hüquq və azadlıqlarının təmin olunması, vətəndaş cəmiyyətinin formalaşdırılması və daha da təkmilləşdirilməsi istiqamətində çox böyük addımlar atılıb.

Məlum olduğu kimi, 1991-ci ildə bir əsrdə ikinci dəfə öz müstəqilliyinə qovuşan Azərbaycan dövləti müstəqilliyinin ilk illərində böyük fəlakətlərlə, siyasi böhranlarla üz-üzə qaldı. Yalnız 1993-cü ilin iyununda xalqın təkidli tələbi ilə Naxçıvandan Bakıya gələn Ulu öndər Heydər Əliyev Ali Sovetin Sədri kimi fəaliyyətə başladığı ilk aylarda atdığı müdrik addımlar sayəsində qısa müddət ərzində vətəndaş müharibəsi və ölkəmizin parçalanmaq təhlükəsinin qarşısını aldı, hakimiyyəti qeyri-qanuni ələ keçirməyə cəhd göstərən cinayətkar qüvvələr xalqın dəstəyi ilə zərərsizləşdirildi. Beləliklə, Ümummilli liderimizin müdrikliyi, dünyada gedən proseslərə dərindən bələd olması, baş verən hadisələrin səbəblərinin təhlili zamanı əvəzolunmaz məharət və bacarığı, hadisələrin qarşısının alınması üçün qabaqlayıcı tədbirlər görmək səriştəsi öz bəhrəsini verdi. Qısa zamanda ölkəmizdə vəziyyət sabitləşdi və hüquqi dövlət quruculuğu prosesinə start verildi.

Bu məqamda vurğulamaq yerinə düşər ki, Azərbaycanın demokratik inkişafının mühüm elementi rolunda çıxış edən ölkə Konstitusiyası hüquqi dövlət quruculuğu prosesinin əsasını təşkil edir. Ulu öndər Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə hazırlanaraq 1995-ci ildə qəbul edilən Azərbaycan Konstitusiyası öz demokratikliyi, həmçinin insan hüquq və azadlıqlarının təmini baxımından mükəmməlliyi ilə seçilir. Belə ki, ölkəmizin əsas qanununun müddəalarının təxminən yarıdan çoxu insan hüquq və azadlıqlarını əhatə edir. Eləcə də bu gün Milli Məclisdə İnsan hüquqları komitəsinin, həmçinin ölkəmizdə Ombudsman Aparatının fəaliyyəti respublikamızda demokratik prinsiplərə hörmətin göstəricisidir.

İnsan hüquqlarından danışarkən onu da qeyd etmək yerinə düşər ki, Azərbaycan tolerantlıq nümunəsi olaraq dünyanın aparıcı ölkələri üçün də uğurlu model təqdim edir. Ölkəmizdə dini, irqi, etnik baxımdan ayrı-seçkilik yoxdur və Konstitusiya ilə bütün ölkə vətəndaşları qanun qarşısında eyni məsuliyyəti daşıyırlar. Digər tərəfdən, ölkəmizdə söz və mətbuat azadlığının mövcud olması Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası ilə təsbit olunur. Bir sözlə, ölkəmizdə əsas fundamental insan hüquq və azadlıqları qanunvericiliyin tələbləri ilə qorunur, inkişaf etdirilir. Oktyabrın 25-də paytaxtımızda keçirilmiş VI Beynəlxalq Humanitar Forumun rəsmi açılış mərasimindəki çıxışında bu məqama toxunan Prezident İlham Əliyev bildirib: “Azərbaycanda bütün fundamental azadlıqlar təmin edilibdir, o cümlədən söz azadlığı, sərbəst toplaşma azadlığı, mətbuat azadlığı, vicdan azadlığı. Azərbaycan əhalisinin 80 faizdən çoxu internet istifadəçisidir və ölkəmizdə azad internet fəaliyyət göstərir. Beləliklə, siyasi islahatların dərinləşməsi ölkəmizdə iqtisadi islahatlara daha da böyük təkan verir”.

Ölkəmiz, eyni zamanda, insan hüquqlarının qorunması prinsiplərini özündə ehtiva edən beynəlxalq müqavilələri və konvensiyaları dəstəkləyib. BMT Baş Məclisinin 1948-ci il qətnaməsi ilə qəbul olunan “İnsan hüquqları haqqında” Ümumi Bəyannaməni dəstəkləyən Azərbaycan bu istiqamətdə götürdüyü bütün öhdəlikləri yerinə yetirib. O cümlədən Azərbaycan bu gün 50-yə yaxın beynəlxalq konvensiyanı dəstəkləyərək nəinki öz sərhədləri daxilində, bütün dünyada insan hüquqlarının qorunmasının keşiyində dayanır.

Yeri gəlmişkən, bu il dekabrın 7-də Bakıda Azərbaycan Respublikası Ombudsmanının təşkilatçılığı ilə Ümumdünya İnsan Hüquqları Bəyannaməsinin qəbul edilməsinin 70 illiyinə həsr olunan “Bərabər hüquqların təmini sülh və dayanıqlı inkişafın əsas təməlidir” mövzusunda beynəlxalq konfransın keçirilməsi də ölkəmizin bu sahəyə verdiyi önəmin növbəti bariz nümunəsidir. Tədbirdə qeyd edilib ki, Azərbaycan müstəqilliyini bərpa etdikdən sonra 64 əfv sərəncamı imzalanıb, 11 amnistiya aktı qəbul edilib və bunlar on minlərlə insana şamil olunub. Bildirilib ki, dövlətimizin ali məqsədi insan hüquqlarının müdafiəsidir və Ulu öndər Heydər Əliyevin əsasını qoyduğu siyasi kurs ölkədə dayanıqlı inkişafa, insanların həyat səviyyəsinin yüksəlməsinə, hüquq bərabərliyinin təmininə imkan yaradıb. Tədbirdə çıxış edən Milli Məclisin sədr müavini, parlamentin İnsan hüquqları komitəsinin sədri Bahar Muradova qeyd edib ki, bu gün Azərbaycanda insan hüquqlarının müdafiəsini təmin edən çox mükəmməl qanunvericilik bazası var. Azərbaycanın qanunvericilik bazası insanların hüquqlarının bərabər şəkildə təmin edilməsini gerçəkləşdirən mühit formalaşdırır. Komitə sədri vurğulayıb ki, bugünkü nailiyyətlər bu uğurların əldə edilməsinə töhfə verən Azərbaycan vətəndaşlarının iştirakı ilə əldə olunub. Xalqın mütləq dəstəyi olmadan hər hansı ideyanı gerçəkləşdirmək qeyri-mümkündür. Bu gün insan hüquqlarının təminindən, ədalətdən danışılır: “Müstəqil dövlət olmasa və insan hüquqlarının təmini üçün lazım olan şərait yaradılmasa, bütün bunları etmək olmaz. Azərbaycan ötən illərdə çox böyük uğurlara imza atıb. Bu gün bizim hər birimiz belə bir ölkənin vətəndaşı olduğumuz üçün qürur duyuruq, eyni zamanda, bunun məsuliyyətini daşımalıyıq. Azərbaycanın əsas qanunu olan Konstitusiyada hüquq bərabərliyi və onun dövlət tərəfindən təmin edilməsi öz təsbitini tapıb. Dünyada gündəlik hüquqpozmalar, məişət zorakılığı, mənsubiyyətə görə fərqqoyma kimi mənfi hallarla üzləşdiyimiz bir dövrdə beynəlxalq təşkilatlar koordinasiya olunmuş şəkildə fəaliyyət göstərməlidirlər. Bunun üçün də geniş maarifləndirmə işləri aparılmalıdır”.

Qeyd etmək lazımdır ki, Azərbaycan 26 il bundan əvvəl BMT-nin Uşaq Hüquqları Konvensiyasına da qoşulub. Azərbaycan hökuməti konvensiyadan irəli gələrək uşaqların ibtidai təhsil almaları, ölüm hallarının azaldılması və erkən nikahların qarşısının alınması istiqamətində işlər görüb. Azərbaycan hökuməti və parlamenti birgə fəaliyyətlə həssas ailələrdəki uşaqlara xüsusi diqqət yetirir.

Ən əsası, Azərbaycanda qız uşaqlarının təhsilə cəlb edilməsi istiqamətində görülən işlər yüksək səviyyədədir. Azərbaycan hökuməti qadınların və uşaqların müdafiəsi sahəsində gələcəkdə görüləcək işləri və hədəfləri müəyyən edib. Həmin tədbirlərin ən vacibi ailə institutunun gücləndirilməsi, reproduktiv sağlamlıq, qadınların və uşaqların zorakılığına qarşı tədbirlərin görülməsidir. Nəzərə alınmalıdır ki, məişət zorakılığı problemi hələ də öz aktuallığını qoruyur və ölkəmizdə zorakılıq qurbanlarının hüquqlarının müdafiəsi üçün tədbirlər görülür. Ötən müddət ərzində qadınların hüquqlarının müdafiəsi sahəsində iki mühüm qanun - “Gender siyasəti haqqında” və “Məişət zorakılığı haqqında” qanunlar qəbul edilib.

Göründüyü kimi, Prezident İlham Əliyevin yürütdüyü siyasi kurs Azərbaycanda hüquqi dövlətin möhkəmləndirilməsi, inkişaf etdirilməsi, o cümlədən də vətəndaş cəmiyyətinin praktiki olaraq möhkəmlənməsi və inkişafı üçün zəmin yaradıb. Daha doğrusu, Ulu öndər Heydər Əliyev tərəfindən əsası qoyulan insan və vətəndaş hüquq və azadlıqlarının təmin və müdafiə olunmasına yönəlmiş çoxşaxəli humanizm siyasəti Prezident İlham Əliyev tərəfindən müasir dövrün qanunauyğunluqlarına, reallıqlarına və tələblərinə müvafiq surətdə davam etdirilməkdədir. 2007-ci ildə MDB məkanında ilk dəfə olaraq Azərbaycanda Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Konsepsiyasının qəbul olunması, 2008-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Şurasının yaradılması bu qəbildən olan addımlardandır. Məlumat üçün bildirək ki, Fondun yaradılması bilavasitə vətəndaş cəmiyyəti institutlarının inkişafına çox böyük təkan verdi. Bu qurum vasitəsi ilə dövlət tərəfindən vətəndaş cəmiyyəti institutlarına hər il maliyyə vəsaitləri ayrılır.

Məhz bu cür ali və humanist mövqeyin qanunauyğun nəticəsi kimi, Prezident İlham Əliyevin 18 iyun 2007-ci il tarixli Sərəncamına əsasən, 18 iyun Azərbaycanda İnsan Hüquqları Günü elan edilib. Nəticə etibarilə, insan və vətəndaş hüquq və azadlıqlarının yüksək səviyyədə təmin və müdafiə olunması demokratikləşmə prosesinin də operativ və effektiv səciyyə almasını şərtləndirir.

Beləliklə, müstəqilliyimizdən ötən 27 ildə Azərbaycanın keçdiyi inkişaf yolunun təhlili bir daha göstərir ki, sosial-iqtisadi inkişafın yeni mərhələsinə qədəm qoyan ölkəmizdə, insan hüquq və azadlıqlarının qorunması istiqamətində görülən işlər davamlı xarakter daşıyır.

Pərviz SADAYOĞLU

Yeni Azərbaycan.- 2018.- 14 dekabr.- S.6