Azərbaycanın bölgələrində pambıqçılığa maraq artır

Dövlət tərəfindən göstərilən çoxşaxəli dəstək tədbirləri, o cümlədən ötən il xam pambığın alış qiymətinin hər ton üçün 650 manat müəyyən edilməsi pambıq istehsalını fermerlər üçün sərfəli sahəyə çevirib

Azərbaycanda regionların sosial-iqtisadi inkişafına dair müvafiq Dövlət proqramları çərçivəsində aqrar sektorda əmək tutumu böyük, gəlir imkanları geniş olan sahələrin, o cümlədən də pambıqçılığın inkişafına böyük diqqət göstərilir. Respublikamız bununla bir tərəfdən regionlarda fəal məşğul əhalinin əmək bazarına inteqrasiyasını təmin etmək, digər tərəfdən isə ölkəyə valyuta daxilolmalarının həcminin artmasına nail olmaq niyyətindədir. Qeyd edək ki, pambığın xarici bazarlarda satışı ilə bağlı hər hansı bir çətinlik yoxdur. Bu strateji məhsula birjalarda həmişə böyük tələbat var.

Respublikamızda pambıqçılığın inkişafına yönələn dəstək tədbirlərinin miqyası kifayət qədər genişdir. Təkcə son illərdə respublikanın ayrı-ayrı bölgələrində Prezident İlham Əliyevin Sədrliyi ilə pambıqçılığın inkişafı məsələlərinə həsr olunan bir neçə ümumrespublika müşavirəsi keçirilib. Bəhs olunan müşavirələrdə bu sahə ilə məşğul olan fermerlərin təklifləri dinlənilib, maddi-texniki bazanın möhkəmləndirilməsi, əkin sahələrinin genişləndirilməsi, daha səmərəli becərmə metodlarının tətbiqi, keyfiyyətli və məhsuldar toxum təchizatı kimi aktual məsələlər müzakirə olunub. Sevindirici haldır ki, bəhs olunan müşavirələrdə qaldırılan məsələlərin əksəriyyəti artıq öz həllini tapıb. O cümlədən ötən il xam pambığın alış qiymətinin hər ton üçün 650 manat müəyyən edilməsi pambıq istehsalını fermerlər üçün sərfəli sahəyə çevirib. Bunu belə bir fakt da təsdiqləyir ki, hazırda respublikanın bölgələrində pambıq əkib-becərməyə maraq göstərən torpaq mülkiyyətçilərinin sayı kifayət qədər çoxdur.

Cari ildə ölkə üzrə 100 min hektarda pambıq əkilməsi nəzərdə tutulub. Artıq bölgələrdə səpin işləri yekunlaşmaq üzrədir və bu il ümumi məhsuldarlığın daha yüksək olması proqnozlaşdırılır. Ümumiyyətlə, cari ildə respublikada pambıq istehsalını məhsuldarlığın artırılması hesabına təmin etmək hədəflənib. Buna nail olmaq üçün indidən lazımi tədbirlər görülür. Vurğulamaq yerinə düşər ki, cari ildə mineral gübrə və pestisidlərlə təminatla bağlı hazırlıq işləri tam yekunlaşıb. Dövlət başçısının tapşırığına əsasən fermerlərin texnika ilə təchiz olunması da diqqətdə saxlanılıb. Ötən il “Aqrolizinq” tərəfindən 6046 ədəd müasir texnika, o cümlədən 108 ədəd pambıqyığan alınıb. Artıq bu ildən fermerlər texnikanı “Aqrolizinq” ASC-dən deyil, 40 faiz güzəşt və 5 il faizsiz kredit tətbiq edilməklə, istədikləri şirkətdən ala biləcəklər.

Ötən mövsümdə Azərbaycanda pambıqçılıqda ən yüksək məhsuldarlıq Cəlilabadda qeydə alınıb

Ötən il Cəlilabad rayonunda 505 hektar sahədə pambıq əkilib, sahələrdən 1446,6 ton və ya əvvəlki ilə nisbətən 446,6 ton çox məhsul yığılıb. Pambıq sahələrində ümumi məhsuldarlıq hər hektardan 28,65 sentner olub. Bu, respublika üzrə ən yüksək göstəricidir.

Rayonda pambıqçılığın yenidən bərpa edilməsi nəticəsində 200 nəfərdən çox rayon sakini işlə təmin edilib, pambıqçılıqla məşğul olan fermerlərə 947,7 min manat vəsait ödənilib. Əlavə olaraq istehsalçılara son məhsula görə 146,6 min manat subsidiya verilib.

Bu il rayonda 507 hektar pambıq sahəsi şumlanaraq aqrotexniki qaydalara uyğun hazırlanıb və istehsalçılarla müqavilələr bağlanılıb. Sahələrdə çiyid səpini optimal müddətdə başa çatdırılıb və normal çıxış alınıb.

Saatlıda 13 min hektardan çox sahədə çiyid səpini başa çatıb

Saatlıda çiyid səpini başa çatıb. Ötən il respublikanın pambıqçılıq rayonları arasında ən çox - 34 min 439 ton xam pambıq istehsal edən Saatlının “ağ qızıl” ustaları cari ildə də yüksək əhval-ruhiyyə ilə çalışırlar.

Rayon Dövlət Aqrar İnkişaf Mərkəzindən bildiriblər ki, bu mövsüm Saatlıda 13 min 734 hektar sahədə pambıq becərilməsi nəzərdə tutulub. Bunun üçün 2 min 475 torpaq mülkiyyətçisi ilə müqavilə bağlanılıb, şum, arat, malalama işləri vaxtında həyata keçirilib, sahələrə üzvi gübrələr verilib, səpin üçün yüksək reproduksiyalı toxum tədarük olunub. Səpin aparılan sahələrin 4 min 684,7 hektarı “MKT” MMC-yə, 3 min 300 hektarı “AZƏR PAMBIQ” MMC-yə, 4 min 500 hektarı “Aqro AZ” MMC-yə, 1250 hektarı isə “P-Aqro”ya məxsusdur.

Rayonun Azada kənd inzibati ərazi dairəsi üzrə nümayəndəlikdə fəaliyyət göstərən fermerlər ötən il olduğu kimi, bu il də pambıq səpinində fərqləniblər. Onlar min hektardan çox sahədə pambıq əkərək səpini rayonda birinci başa çatdırıblar. Bütövlükdə, bu il Saatlıda 26 min tondan çox pambıq istehsalı nəzərdə tutulub.

Biləsuvarlı pambıqçılar yüksək əhval-ruhiyyə ilə çalışırlar

Ötən il 22 min 394 ton xam pambıq istehsal edən biləsuvarlı pambıqçılar cari ildə də yüksək əhval-ruhiyyə ilə çalışırlar. Rayon Dövlət Aqrar İnkişaf Mərkəzindən bildiriblər ki, bu mövsüm Biləsuvarda 9 min 500 hektar sahədə pambıq becərilməsi nəzərdə tutulub. Bunun üçün 1481 torpaq mülkiyyətçisi ilə müqavilə bağlanılıb, şum, arat, malalama işləri vaxtında həyata keçirilib, səpin üçün yüksək reproduksiyalı toxum tədarük olunub. İstehsal müəssisələri və “Aqrolizinq” ASC tərəfindən göstərilən dəstəkdən bəhrələnən pambıqçılar qısa müddətdə 10 min 257 hektar sahədə səpin aparıblar ki, bu da nəzərdə tutulduğundan 758 hektar çoxdur. Səpin aparılan sahələrin 4 min 183 hektarı “MKT” MMC-yə, 2 min 551 hektarı “AZƏR PAMBIQ” MMC-yə, 2 min 7 hektarı “P-Aqro”ya, 1516 hektarı isə “Təcrübə-Sınaq” məntəqəsinə məxsusdur.

Qabaqcıl pambıqçı Fazil Musayev rayonda çiyid səpinini birinci başa çatdıranlardandır. O, uzun illərdir ki, pambıq əkini ilə məşğul olur və həmişə də yüksək nəticə əldə edir. “Ötən il becərdiyim 48 hektar pambıq sahəsinin hər hektarından 50 sentner məhsul götürməklə 240 hektar pambıq tədarük etdim. Bu il isə 70 hektar pambıq əkmişəm və sahəmdə yaxşı cücərti var. Artıq becərmə işlərinə başlamışam. Plantasiyadan bol məhsul götürmək üçün ilk gündən bitkiyə nümunəvi qulluq edirəm”, - deyə pambıqçı bildirib.

Beyləqan pambıqçıları bu il məhsuldarlıq göstəricisini daha da yüksəltməyi qarşılarına məqsəd qoyublar

Ölkəmizdə aqrar sektorun ənənəvi sahəsi olan pambıqçılığın inkişafına göstərilən dövlət qayğısı Beyləqan rayonunda torpaq sahiblərinin bu sahəyə marağını ildən-ilə artırır. Ötən il 9560 hektar sahədə pambıq becərib, 21,9 min ton məhsul istehsal edən Beyləqan pambıqçıları bu il məhsuldarlıq göstəricisini daha da yüksəltməyi qarşılarına məqsəd qoyublar. Rayonun iqlim şəraiti, sakinlərin pambıqçılıq sahəsində təcrübəsi məhsul istehsalını artırmaq üçün stimul yaradır.

Beyləqan rayon Dövlət Aqrar İnkişaf Mərkəzinin direktoru Xaliq Məmmədov bildirib ki, bu il rayonda 9706 hektarda çiyid səpini həyata keçirilib. Pambıq sahələrinin 5268 hektarı “MKT İstehsalat Kommersiya” MMC, 3358 hektarı “Azərpambıq” MMC, 1000 hektarı “P-Aqro” MMC və 80 hektarı “Vuqar Aqro” ilə bağlanan müqavilə əsasında əkilib. Sahələrə göstərilən düzgün aqrotexniki tədbirlər nəticəsində yaxşı bitiş alınıb. Pambıqçılıqla məşğul olan fermerlər hazırda becərmə işlərini uğurla davam etdirirlər. Tarlalarda kultivasiya və seyrəltmə işləri aparılır, yemləmə gübrəsi verilir, zərərvericilərə qarşı dərmanlama tədbirləri görülür. Bağlanan müqaviləyə əsasən, pambıq istehsalçıları lazımi texnika, toxum, gübrə və kimyəvi preparatlarla tam təmin edilirlər. Beyləqanlı “ağ qızıl” ustaları təsərrüfat ilini uğurla başa vurmaq, strateji məhsulun tədarükündə respublikanın qabaqcılları sırasında durmağı hədəfləyiblər.

Ötən il bir hektar pambıq becərib 3 ton 800 kiloqram məhsul götürən fermer Lətif Zeynalov bu il məhsuldarlığı yüksəltməyi qarşıya məqsəd qoyub. “Pambıqçılıq gəlirli sahədir. Lakin yaxşı gəlir götürmək üçün əkin sahələrində aqrotexniki tədbirləri düzgün, vaxtında və ardıcıl həyata keçirmək, yüksək məhsuldarlıq əldə etmək lazımdır. Odur ki, becərmə işlərini lazımi qaydada yerinə yetiririk. Bu il iki hektarda pambıq becərirəm. Çalışacağıq ki, hər hektardan orta hesabla 40-45 sentner məhsul götürək”, - deyə fermer bildirib.

Məhsuldarlığı yüksəltmək üçün sahibkarlar Beyləqan Regional Aqrar Elm və İnnovasiya Mərkəzinin təcrübəsindən də yararlanırlar. Mərkəzin mütəxəssis və aqronomları yerlərdə sahibkarlarla görüş keçirib aqrotexniki qaydaları izah edir və əyani şəkildə göstərirlər. Bunun üçün 30 hektar sahədə yerli növ pambıq becərirlər. Məqsəd alim-fermer münasibətlərinin tənzimlənməsi, elmin yeni nailiyyətlərinin fermerlərə çatdırılmasıdır.

Bu il “Azərpambıq ASK”nin Ağcabədidəki zavodunda 72,5 min ton pambığın emal edilməsi nəzərdə tutulub

“Azərpambıq ASK” MMC tərəfindən bu mövsüm respublikanın 15 rayonunda 29001 hektarda pambıq əkilməsi qarşıya məqsəd qoyulub və səpin kampaniyası uğurla başa çatdırılıb. Cəmiyyətin mətbuat katibliyindən bildiriblər ki, hazırda sahələrdə yaxşı çıxış alınıb və müvafiq becərmə işlərinə başlanılıb. “Azərpambıq ASK” pambıqçılığın inkişafına nail olmaq üçün məhsuldarlığın artırılmasına xüsusi önəm verir.

Builki məhsul yığımı mövsümündə “Azərpambıq ASK” MMC-nin Ağcabədi rayonunda yerləşən pambıq istehsalı emalı zavodunda 72 min 500 ton pambıq emalı nəzərdə tutulur. Zavod tam gücü ilə işə düşdükdən sonra cəmiyyətin ətraf rayonlarda yerləşən məntəqələrindən də həmin müəssisəyə pambıq qəbul olunaraq emala veriləcək. Zavodda Ağcabədi rayonu üzrə 10 min ton, Ağdam rayonu üzrə 1500, Tərtər rayonu üzrə 3375, Goranboy rayonu üzrə 3 min ton - ümumilikdə 17 min 875 ton pambıq tədarük və emal olunacaq.

Qeyd edək ki, “Azərbaycan Sənaye Korporasiyası” ASC-nin nəzdində fəaliyyət göstərən “Azərpambıq ASK” MMC üzrə cari təsərrüfat mövsümü ilində respublikanın 15 rayonunda 29 min hektarda pambıq əkini aparılıb. Qarşıya qoyulan məqsəd isə hər hektarda minimum 25 sentner pambıq məhsulu istehsal etməklə məhsuldarlığın ildən-ilə artırılmasına nail olmaqdır.

Nadir AZƏRİ

Yeni Azərbaycan.- 2019.- 31 may.- S.7