Türkologiya üçün elmi sanbalı olan əsər

Türkiyədə nəşr olunmuş “Mifologiya elçisi Kamal Abdulla ərməğanı” kitabında 25 ölkədən 121 alim və ictimai xadimin Xalq yazıçısı haqqında ürək sözləri və elmi araşdırmaları toplanıb

Cengiz Alyılmaz (Türkiyə): “Qərb və Şərq mədəni dəyərlərini, dilini, ədəbiyyatını, mifologiyasını, tarixini və mədəniyyətini araşdıran və çox yaxşı bilən Kamal Abdulla əsərlərində bunlardan yararlanıb...”

Florian Rupp (Almaniya): “Kamal Abdulla bir yazıçı olaraq oxucularını karvanların, qanunlar tətbiq edən şahların və onların müdrik məsləhətçilərinin dövrünə qaytarır. Kamal Abdulla bunu eposun plastik dili ilə edir... bir rejissorun etdiyi kimi, yəni sözlərdən vizual səhnələr yaratdığı kimi. Bu da böyük formatlı kamera kimi oxucunu gah şahın gül bağçasına, gah da sehrbazın gecə sehrinə aparır. Kamal Abdulla kitablarında oxucuya sadəcə qədim türk xalqlarının sosial-normativ mühitində baş verən hadisələrdən bəhs etmir, daha çox həmin hadisələri izah edən bir povest təqdim edir və bunu heç nə öyrətmədən edir...”

Mərhum akademik Tofiq Hacıyev (Azərbaycan): “Kamal Abdulla bədii yaradıcılığın müxtəlif janrlarının, elm və təhsil təşkilatçılığı kimi müxtəlif sahələrin fəzalarında yorulmadan, məharətlə dolanır və müasir dövrün hadisələrindən, bu günün mövzularından uzaqlaşıb dönə-dönə tarixin dərinliyinə üz tutur, ancaq bu günün orbitindən çıxmır, tarixi bu günün ixtiyarına verir”.

Aleksandr Bondarev (Rusiya): “Kamal Abdullanın – Azərbaycan Xalq yazıçısının istedadı folklor fantaziyasını Nyuton dünyasının qanunları müstəvisində saxlayan nizamlayıcı alim təfəkkürü tərəfindən təşkilatlanır”.

AZƏRTAC xəbər verir ki, bu fikirlər Xalq yazıçısı, akademik Kamal Abdullanın 70 illik yubileyi münasibətilə Türkiyədə nəşr olunmuş “Mifologiya elçisi Kamal Abdulla ərməğanı” kitabında yer alıb.

Yazıçı, elm adamı və ictimai xadim Kamal Abdulla haqqında dünya filoloji fikri üçün önəmli olan elmi məqalələri özündə birləşdirən kitab onun şəxsiyyətinə sonsuz sevgi və ehtiramın ifadəsidir. Nəşr təkcə məzmun zənginliyi ilə deyil, həm də orada yer alan imzaların coğrafiyası və müxtəlif sahənin insanları olması ilə maraq doğurur.

Nəşrin “Ön söz”ünün müəllifi məşhur türkoloq, professor Əhməd Bican Ərcilasundur. Alim bu kitabı türkologiya üçün elmi sanbalı olan əsər adlandırır. O qeyd edir ki, kitab onu sevənlərin Kamal Abdullaya ərməğanı yox, həm də Kamal Abdullanın türkologiya elminə, filologiya elminə olan ərməğanıdır. Bu günə qədər ərməğan kitabları Türkiyədə yalnız yerli ziyalılar, ədəbiyyat və elm adamları haqqında hazırlanıb. Bu ənənə indi də davam etməkdədir. İlk dəfə Türkiyədə başqa bir ölkənin nümayəndəsi olan görkəmli dilçi alim, türkoloq və yazıçı Kamal Abdulla haqqında eyni formatda “Mifologiya elçisi Kamal Abdulla ərməğanı” adlı kitab hazırlanıb. Bu, Azərbaycanın elm və mədəniyyət tarixində də ilk belə hadisədir.

Yeni nəşrdə təkcə türk dünyasının deyil, dünyanın müxtəlif ölkələrinin bir çox görkəmli elm adamlarının, ictimai xadimlərinin imzalarını görə bilərik. Kitabda Şeyxülislam Allahşükür Paşazadə, Anar (Azərbaycan), Oljas Süleymenov (Qazaxıstan), Zeynep Qorxmaz (Türkiyə), Mirfatix Zəkiyev (Rusiya-Tatarıstan), Franko Kardini (İtaliya), Maks Statkeyeviç (ABŞ) kimi bir çox görkəmli yazarların, elm adamlarının, ictimai xadimlərin Kamal Abdulla haqqında ürək sözləri, təbrikləri və elmi araşdırmaları yer alıb. Həmçinin Türk Dil Qurumunun rəhbəri, professor Gürer Gülsevinin, PİAC-ın prezidenti, professor Barbara Keilner Heinkelenin, Yunus Əmrə İnstitutunun direktoru, professor Şərəf Atəşin, İranın Qərbi Azərbaycan valisi Məhəmməd Rza Porməhəmmədin, Ukrayna Kiyev Milli Linqvistik Universitetinin rektoru, professor Roman Vaskonun, Özbəkistan Daşkənd Özbək Dili və Ədəbiyyatı Universitetinin rektoru professor Şöhrət Siracəddinovun, Fransa Senatının sabiq üzvü, Fransa-Azərbaycan Dostları Assosiasiyasının prezidenti Jean-François Manselin yubiley münasibətilə ünvanladıqları xoş arzuları təqdim olunub.

İstər yazıçı, istər elm təşkilatçısı və alim, istərsə də ictimai xadim kimi Kamal Abdullanın elmi və ədəbi yaradıcılığı, onun Dövlət müşaviri kimi ictimai fəaliyyəti, ölkəmizdə həyata keçirilən multikulturalizm siyasətindəki rolu və digər çoxşaxəli fəaliyyəti Azərbaycan, Almaniya, ABŞ, İngiltərə, Türkiyə, Yaponiya, Qazaxıstan, İtaliya, Rusiya, Özbəkistan, Serbiya, Gürcüstan, İsveçrə, Fransa, İspaniya, Türkmənistan, Macarıstan, Polşa, Rumıniya, İndoneziya, Ukrayna, Çexiya və digər ölkələrin görkəmli insanları tərəfindən dəyərləndirilib.

Ümumilikdə 25 ölkədən 121 elm və ictimai xadimin yazıları bu kitabda Kamal Abdulla işığında bir araya gəlib. Buna dünya ziyalılarının, Kamal Abdullanı sevənlərin ona və onun simasında Azərbaycana ərməğanıdır deyə bilərik.

Təkcə Kamal Abdulla deyil, bütün Azərbaycan elmi və mədəniyyəti üçün böyük əhəmiyyət daşıyan kitabın baş redaktoru Əhməd Bican Ərcilasun, redaksiya heyətinin üzvləri Azərbaycan, Türkiyə, Gürcüstan, Rusiya, Fransa, İtaliya və Qazaxıstandan olan elm adamları, tərtibçiləri isə Azərbaycandan “Türkologiya” jurnalının məsul katibi, dosent Elçin İbrahimov, Türkiyədən isə “Türk Ədəbiyyatı” dərgisinin baş redaktoru, dosent Bəhtiyar Aslan və “Türk Ədəbiyyatı” Vəqfinin müdiri İmdat Avşardır. Kitab Yunus Əmrə İnstitutunun və Qafqaz Universitetlər Birliyinin birgə təşəbbüsü və dəstəyi ilə nəşr olunub.

Yeni Azərbaycan.- 2021.- 9 yanvar.- S.3.